İlköğretim 6.sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersindeki “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinin drama yöntemi, kukla ve karagöz teknikleri ve öğretim programının öngördüğü yöntemle işlenmesinin öğrencilerin başarıları, tutumları ve kalıcılıkları üzerindeki etkisinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilen bu çalışmada, araştırma problemlerinin çözümü için nicel veriler,
133
“Kişisel Bilgiler Formu” (KBF),
“Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testi” (VBÇÖBT),
“Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi” (VSBT)
“Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” (FTDYTÖ) ile toplanmıştır.
Nitel verilerin toplanmasında ise; öğrencilerin Drama Yöntemi, Kukla ve Karagöz Teknikleri ve Drama lideri ile ilgili görüşlerini; bu yöntem ve tekniklerle Fen ve Teknoloji eğitimine bakış açılarını derinlemesine incelemek amacıyla; araştırmanın başında oluşturulan alt problemler de dikkate alınarak, her uygulamadan sonra araştırmacı tarafından belirlenen tamamlanmamış cümleler kapsamında öğrencilerin tuttukları günlükler, uygulamaların sonunda öğrencilerin bu yöntem ve tekniklerin Fen ve Teknoloji dersinde kullanımı hakkında yazmış oldukları kompozisyonlar ve gözlemlerden yararlanılmıştır. Farklı veri toplama araçlarıyla toplanan verilerin birbirleriyle karşılaştırılarak, bulguların tutarlılık gösterip göstermediğinin incelenmesi çalışmanın içsel geçerliliğini güçlendiren bir yöntemdir (Ekiz, 2009). Tablo 3.8.’de çalışmada kullanılan veri toplama araçlarının çalışmanın alt problemlerine göre dağılımı görülmektedir:
134
Tablo 3.8.Veri Toplama Araçlarının Alt Problemlere Göre Dağılımı
Alt Problem Kullanılan Veri Toplama Araçları Katılımcılar
1. Deney ve Kontrol grubu öğrencilerinin Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi Ön-Test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
*Vücudumuzdaki Sistemler
Başarı Testi n = 50 2. Deney ve Kontrol grubu öğrencilerinin Tutum Ön-Test
puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır? *Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeği n = 50 3. Deney ve Kontrol grubu öğrencilerinin Vücudumuzdaki
Sistemler Başarı Testi Son-Test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
*Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi
n = 50
4. Deney ve Kontrol grubu öğrencilerinin Tutum Son-Test
puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır? * Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeği n = 50 5. Deney ve Kontrol grubu öğrencilerinin Vücudumuzdaki
Sistemler Başarı Testi Kalıcılık Testi puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
*Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi
n = 50
6. Deney ve Kontrol grubu öğrencilerinin Kalıcılık Tutum
puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır? * Fen ve Teknoloji Dersi Tutum Ölçeği n = 50 7. Kontrol grubundaki öğrencilerin Başarı Ön-Test, Son-Test
ve Kalıcılık Testleri arasında anlamlı bir fark var mıdır?
*Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi
n = 50 8. Deney grubundaki öğrencilerin Başarı Ön-Test, Son-Test ve
Kalıcılık Testleri arasında anlamlı bir fark var mıdır?
*Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi
n = 50 9. Kontrol grubu öğrencilerinde; Tutum Ön-Test, Son-Test ve
Kalıcılık Testlerinin en az ikisi arasında anlamlı bir fark var mıdır?
* Fen ve Teknoloji Dersi Tutum
Ölçeği n = 50 10. Deney grubu öğrencilerinde; Tutum Ön-Test, Son-Test ve
Kalıcılık Testlerinin en az ikisi arasında anlamlı bir fark var mıdır?
* Fen ve Teknoloji Dersi Tutum
Ölçeği n = 50 11. Deney grubunun drama yöntemi ve kukla, karagöz –
hacivat tekniklerine ilişkin görüşleri nasıldır? Günlükler (n = 23) Kompozisyonlar (n = 23)
Kamera Kayıtları (Gözlem) (n = 23)
Veri toplama araçları nicel veri toplama araçları ve nitel veri toplama araçları üzere iki başlık altında incelenmiş ve bu araçlara ait özellikler, araçları geliştirme aşamaları ve geçerlik güvenirlik çalışmaları her bir veri toplama aracının kendi başlığı altında sunulmuştur.
3.3.1. Nicel Veri Toplama Araçları
Araştırmada kullanılan nicel veri toplama araçları; Kişisel Bilgiler Formu, Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testi, Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi, Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği’dir.
135
3.3.1.1. Kişisel Bilgiler Formu
Çalışmada öğrencilerin cinsiyetlerinin ve demografik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgiler Formu” düzenlenmiş ve öğrencilere bu form doldurtulmuştur. Kişisel Bilgiler formu Ek-1’de verilmiştir.
3.3.1.2. Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testi
İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde yer alan “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinin giriş niteliğinde olan “Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim” ünitesini öğrenciler 4.sınıf düzeyinde görmüşlerdir. Oluşturulan deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesine ilişkin ön bilgilerini ve eksik kalan noktaları belirlemek amacıyla “Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testi” geliştirilmiştir.
Vücudumuzun bilmecesini çözelim ön bilgi testinin geliştirilmesinde, Crocker ve Algina (1986)’nın test geliştirme adımları izlenmiştir. Bu adımlar şu şekildedir:
1. Test puanlarının hangi amaçla kullanılacağını belirlenmesi
2. Yapıyı açıklayan ve etki alanını tanımlayan davranışları belirlenmesi
3. Belirtke tablosu oluşturarak, testte yer alacak maddelerin ağırlıklarını belirlenmesi
4. İlk madde havuzunu oluşturulması
5. Maddeleri gözden geçirilmesi (redaksiyon) 6. Deneme formunun hazırlanması
7. Testin uygulama amacına uygun geniş bir örneklemle testin ön denemesinin yapılması
8. Madde istatistiklerinin belirlenmesi ve kriterlere uymayan maddelerin çıkartılması
9. Test istatistiklerinin belirlenmesi ve kriterlere uymayan maddelerin çıkartılması 10. Test puanları için yönergenin geliştirilmesi
136
Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testi, öğrencilerin ilköğretim 4. sınıfta öğrendikleri bilgilerdeki eksik kalan noktaları belirlemek ve öğrencilerin 6.sınıfta yer alan “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesi için ön bilgi düzeylerini tespit etmek amacıyla geliştirilmiştir. Testin geçerlilik sürecinde ilk olarak kapsam geçerliliği sağlanmaya çalışılmıştır. Kapsam geçerliliği, ölçme aracının içinde yer alan maddelerin ya da soruların ölçme aracının ölçmeyi amaçladığı konuları dengeli bir şekilde temsil etme derecesidir. Bir testin kapsam geçerliliği süresince izlenmesi gereken yollardan biri de belirtke tablosu oluşturmaktır (Tavşancıl, 2005). Bu amaçla öncelikle 4.sınıf “Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim” ünitesine ilişkin öğretim programı incelenmiştir. “Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim” ünitesine ait öğretim programı incelendiğinde 3 alt konu olduğu ve alt konulara ilişkin toplam 23 kazanım olduğu belirlenmiştir. Bu alt konular ve bu konulara ilişkin kazanım sayıları Tablo 3.9.’da yer almaktadır.
Tablo 3.9. Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ünitesinde Yer Alan Alt Konu ve Kazanım Sayısı
Alt konu Kazanım sayısı
Destek ve Hareket Sistemi
9
Dolaşım Sistemi 10
Solunum Sistemi 4
Tablo 3.9. incelendiğinde, “Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim” ünitesinde toplam 23 kazanım olduğu görülmektedir. Çoktan seçmeli soruların daha kolay ve çabuk bir şekilde uygulanabilir olması ve araştırmacının daha nesnel bir şekilde değerlendirmesine olanak vermesi nedeniyle tüm soruların çoktan seçmeli olmasına karar verilmiştir (Gronlund ve Linn, 1990). Literatür taraması da yapılarak her bir kazanıma ilişkin taslak ön bilgi testi için dört seçenekli iki madde yazılmış ve toplam 46 madde çoktan seçmeli sorudan oluşan ön bilgi testi ilk halini almıştır.
137
3.3.1.2.1. Uzman Görüşüne Başvurma Aşaması
Ön bilgi testinin madde sayısı, cevaplama biçimi ve tahmini cevaplama süresini içeren yönergesi oluşturulmuş ve maddeler ölçek içerisinde yerleştirilmiştir. Oluşturulan ön bilgi testinin ön incelemesinin gerçekleştirilmesi amacıyla iki Fen ve Teknoloji eğitimi, iki ölçme ve değerlendirme ve bir Türk Dili ve Edebiyatı uzmanının görüşlerine sunulmuştur. Uzmanlardan alınan görüşler doğrultusunda solunum sistemi alt konusu için ön bilgi testine sekiz madde daha eklenmiştir. Ön bilgi testindeki soru sayısının 54 olması dolayısıyla yine uzmanlardan alınan görüşler doğrultusunda, ön bilgi testi üç alt konu testine ayrılmış ve öğrencilere farklı zamanlarda uygulanmıştır. Taslak ön bilgi testinin soru ve yüzdelerine ilişkin bilgiler Tablo 3.10’de görülmektedir.
Uzman görüşleri doğrultusunda yeniden düzenlenen ön bilgi testi taslak formu, Ankara ili Keçiören ilçesinde Gülhane İlköğretim Okulu 6-A sınıfında öğrenim gören sekiz öğrenciye uygulanarak maddelerin anlaşılabilirliği ve cevaplanma süresi sorgulanmıştır.
Tablo 3.10. Ön Bilgi Testinin Alt Testleri, Soru Sayıları, Soru Ağırlıkları
Kazanım sayısı
Soru sayısı %
Destek ve Hareket Sistemi 9 18 33
Dolaşım Sistemi 10 20 37
Solunum Sistemi 4 16 30
Toplam 23 54 100
Tablo 3.10’de görüldüğü gibi Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testi, uygulama kolaylığı açısından üç alt teste ayrılmıştır. Birinci alt test olan Destek ve Hareket sistemi alt testinde 18 soru yer almaktadır (%33). İkinci alt test olan Dolaşım Sisteminde 20 (%37), üçüncü alt test olan Solunum Sisteminde ise 16 (%30) soru yer almaktadır. Alt testlerdeki soru sayılarının ve ağırlıkların benzerlik gösterdiği görülmektedir.
138
3.3.1.2.2. Ön Bilgi Testinin Uygulanması
“Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim” Ön Bilgi Testinin alt testlerinden olan “Destek ve
Hareket Sistemi” Ön Bilgi alt testi Ankara ili Keçiören ilçesinde bulunan Gülhane İlköğretim Okulu, Şehit Mehmet Altanlar İlköğretim Okulu ve Sağlık İşçileri Sendikası İlköğretim Okulunda 5. Sınıfta öğrenim gören 170, “Dolaşım Sistemi” Ön Bilgi alt testi 150, “Solunum sistemi” Ön Bilgi alt testi 160 öğrenciye uygulanmıştır. Madde güçlük ve ayırıcılık indekslerine göre bu alt testlerden alınan maddelerle oluşan Vücudumuz Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testinde yer alan toplam 23 madde farklı zamanlarda, 2011- 2012 eğitim öğretim yılında Keçiören ilçesinde bulunan Gülhane İlköğretim Okulu, Şehit Mehmet Altanlar İlköğretim Okulu ve Sağlık İşçileri Sendikası İlköğretim Okulu 5.sınıfta öğrenim gören farklı şubelerdeki 140 öğrenciye uygulanmış ve ön bilgi testine ilişkin test istatistikleri hesaplanmıştır. Bunun yanı sıra elde edilen cevaplar doğrultusunda testin geçerlik ve güvenirlik incelemesi gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar SPSS programı ile analiz edilmiştir.
3.3.1.2.3. Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testi İstatistikleri
Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi testinin üç alt test şeklinde öğrencilere uygulandığı ve bu doğrultuda madde seçiminin gerçekleştirildiği görülmektedir. Destek ve Hareket Sistemi alt testinden 9 madde, Dolaşım Sisteminden 10 madde ve Solunum Sisteminden 4 madde yer almaktadır. Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testinde yer alan toplam 23 madde, ilköğretim 5.sınıf öğrenim gören 140 öğrenciye tekrar uygulanmış ve ön bilgi testine ilişkin test istatistikleri hesaplanmıştır. Test puanlarına ilişkin hesaplanan test istatistikleri Tablo 3.11’de yer almaktadır.
139
Tablo 3.11. Ön Bilgi Testine İlişkin Test İstatistikleri
Test istatistikleri Değerler
Testten alınabilecek en yüksek puan (soru sayısı) 23
Testi alan öğrenci sayısı 140
Testten alınan en düşük puan 3
Testten alınan en yüksek puan 23
X (Ortalama) 16,136
SD (Standart sapma) 3,671
KR-20 (Güvenirlik) 0,709
Ortalama güçlük (P) 0,702
Test istatistikleri Tablo 3.11.’de incelendiğinde, testte yer alan soru sayısının 23 olduğu görülmektedir. Testin uygulandığı 140 öğrenciden testten en düşük puan alan öğrencinin 3 soruyu doğru cevaplandırdığı belirlenmiştir. Testten en yüksek puan alan öğrencinin ise testin tamamına (23 soruya) doğru cevap verdiği tespit edilmiştir.
Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testinde öğrencilerin ortalama doğru sayılarının 16,136 olduğu Tablo 3.11.’de görülmektedir. Başka bir anlatımla öğrenciler ortalama olarak testte yer alan soruların yaklaşık %70’ini doğru cevaplandırdıkları tespit edilmiştir. Teste ilişkin hesaplanan ortalama güçlük (p) indeksi ile de Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Testinin ortalamadan daha kolay olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin test puanlarına ilişkin standart sapma değeri 3,671’dir. Bir veri grubundaki ölçme sonuçlarının aritmetik ortalamadan farklarının karelerinin aritmetik ortalamasının kareköküne standart sapma denir. Standart sapma, bir veri grubunda verilerin aritmetik ortalamadan ne kadar uzaklaştığının ortalama bir ölçüsünü verir. Öğrencilerin Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testi puanlarına ilişkin hesaplanan standart sapma değerinin düşük olması, öğrenci puanlarının birbirine yakın olduğunu, öğrencilerin ölçülen özellik bakımından homojen bir yapı gösterdiklerini belirtmektedir.
Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Testine ilişkin güvenirlik iki kategorili verilerde hesaplanan ve testteki maddelerin iç tutarlılığın ölçüsünü veren KR-20 ile hesaplanmıştır. KR-20 güvenirlik katsayısının 1.00’e yakın olması testin güvenirliğinin yüksek olduğu,
140
0.00’a yakın olması da güvenirliğin düşük olduğu anlamına gelmektedir. Bir başka deyişle testin güvenirliğinin yüksek olması, test puanlarına karışan hatanın az olduğunu, testin güvenirliğinin düşük olması da test puanlarına karışan hatanın fazla olduğunu göstermektedir (Özçelik, 2010). Bir başarı testi için bu katsayının 0,70’ten büyük olması beklenir. Vücudumuz Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi testine ilişkin 0,709 olarak hesaplanan güvenirlik katsayısı test sonuçlarının güvenilir olduğunu göstermektedir.
Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testinin nihai formunda yer alan maddelere ilişkin madde istatistikleri hesaplanmıştır. Ön bilgi testinde yer alan 23 sorunun madde güçlük indesklerinin 0,49 ile 0,93 arasında değişiklik gösterdiği tespit edilmiştir. Maddelere ilişkin madde ayırıcılık indeskleri de 0,18 ile 0,63 arasında yer almaktadır. Madde ayırıcılık indeksi 0,20’den düşük olan 12. soruda uzman görüşü doğrultusunda gerekli düzeltme yapılarak madde, teste dahil edilmiştir.
Vücudumuzun bilmecesini çözelim ön bilgi testinin nihai formu Ek-2’de yer almaktadır.
3.3.1.3. Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi
İlköğretim 6.sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde yer alan “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesine ilişkin başarılarının drama yöntemi ve kukla, Türk gölge oyunu Hacivat-Karagöz tekniklerinden ne derece etkilendiğini belirlemek amacıyla “Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi” geliştirilmiştir. Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testinin geliştirilmesinde, Vücudumuzun Bilmecesini Çözelim Ön Bilgi Testinin geliştirilmesinde izlenen test geliştirme adımları takip edilmiştir. Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi öğrencilerin ünite öncesi ve sonrasındaki başarı düzeylerinin belirlenmesi amacıyla geliştirilmektedir. Testin geçerlilik sürecinde ilk olarak kapsam geçerliliği sağlanmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda öncelikle ilköğretim 6.sınıf fen ve teknoloji öğretim programı incelenmiş ve “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinde 4 alt konu ve toplam 27 kazanım yer aldığı tespit edilmiştir. “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinin alt konuları ve bu konulara ilişkin kazanım sayıları Tablo 3.12.’de yer almaktadır.
141
Tablo 3.12. Vücudumuzdaki Sistemler Ünitesinde Yer Alan Alt Konu ve Kazanım Sayısı
Alt konu Kazanım sayısı
Destek ve Hareket Sistemi 7
Dolaşım Sistemi 10
Solunum Sistemi 5
Mikroplarla Savaş 5
Toplam 27
Tablo 3.12’de görüldüğü gibi “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinde toplam 4 alt konuda 27 kazanım yer almaktadır. Literatür taraması da yapılarak her bir kazanıma ilişkin taslak başarı testi için dört seçenekli iki madde yazılmış ve toplam 54 madde çoktan seçmeli sorudan oluşan başarı testi ilk halini almıştır.
3.3.1.3.1. Uzman Görüşüne Başvurma Aşaması
Başarı testinin madde sayısı, cevaplama biçimi ve tahmini cevaplama süresini içeren yönergesi oluşturulmuş ve maddeler ölçek içerisinde yerleştirilmiştir. Oluşturulan başarı testinin ön incelemesinin gerçekleştirilmesi amacıyla iki Fen ve Teknoloji eğitimi, iki ölçme ve değerlendirme ve bir Türk Dili ve Edebiyatı uzmanının görüşlerine sunulmuştur. Uzmanlardan alınan görüşler doğrultusunda ilk düzeltmeler gerçekleştirilmiştir. Başarı testindeki soru sayısının 54 olması dolayısıyla yine uzmanlardan alınan görüşler doğrultusunda, başarı testi 4 alt konu testine ayrılmış ve öğrencilere farklı zamanlarda uygulanmıştır. Taslak başarı testinin soru ve yüzdelerine ilişkin bilgiler Tablo 3.13’te görülmektedir. Ayrıca uzman görüşleri doğrultusunda yeniden düzenlenen başarı testi taslak formu, Ankara ili Keçiören ilçesinde Gülhane İlköğretim Okulu 6-A sınıfında öğrenim gören sekiz öğrenciye uygulanarak maddelerin anlaşılabilirliği ve cevaplanma süresi sorgulanmıştır.
142
Tablo 3.13. Başarı Testinin Alt Testleri, Soru Sayıları, Soru Ağırlıkları
Kazanım sayısı Soru sayısı %
Destek ve Hareket Sistemi 7 14 26,0 Dolaşım Sistemi 10 20 37,0 Solunum Sistemi 5 10 18,5 Mikroplarla Savaş 5 10 18,5 Toplam 27 54 100
Tablo 3.13’de yer alan bilgiler incelendiğinde, uygulama kolaylığı açısından başarı testi dört alt teste ayrılmıştır. Birinci alt test olan destek ve hareket sistemi alt testinde 14 soru yer almaktadır (%26). İkinci alt test olan dolaşım sisteminde 20 (%37), üçüncü alt test olan solunum sisteminde ve dördüncü alt test olan mikroplarla savaş alt konusunda 10’ar (%18,5) soru bulunduğu görülmektedir.
3.3.1.3.2. Başarı Testinin Uygulanması
Maddelerin ilk düzeltmesinin ardından Vücudumuzdaki Sistemler başarı alt testlerine yönergeler hazırlanmış ve alt testler farklı zamanlarda ilköğretim 7.sınıfta öğrenim gören öğrencilere uygulanmıştır. Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testinin alt testlerinden olan Destek ve Hareket Sistemi Başarı alt testi Ankara ili Keçiören ilçesinde bulunan Gülhane İlköğretim Okulu, Şehit Mehmet Altanlar İlköğretim Okulu ve Sağlık İşçileri Sendikası İlköğretim Okulunda 7. Sınıfta öğrenim gören 94, Dolaşım Sistemi başarı alt testi 95, Mikroplarla Savaş başarı alt testi 65, Solunum Sistemi başarı alt testi 99 öğrenciye uygulanmıştır.
Madde güçlük ve ayırıcılık indekslerine göre bu alt testlerden alınan maddelerle oluşan Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testinde yer alan toplam 27 madde farklı zamanlarda, 2011-2012 eğitim öğretim yılında Keçiören ilçesinde bulunan Gülhane İlköğretim Okulu, Şehit Mehmet Altanlar İlköğretim Okulu, Sağlık İşçileri Sendikası İlköğretim Okulu 7.sınıfta öğrenim gören farklı şubelerdeki 115 öğrenciye uygulanmış ve başarı testine
143
ilişkin test istatistikleri hesaplanmıştır. Bunun yanı sıra elde edilen cevaplar doğrultusunda testin geçerlik ve güvenirlik incelemesi gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar SPSS programı ile analiz edilmiştir. Öğrencilerden elde edilen sonuçlara göre her bir alt test için madde ve test istatistikleri hesaplanarak testlere nihai şekli verilmiştir.
3.3.1.3.3. Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testi İstatistikleri
Vücudumuzdaki Sistemler başarı testinin dört alt test şeklinde öğrencilere uygulandığı ve bu doğrultuda madde seçiminin gerçekleştirildiği görülmektedir. Destek ve hareket sistemi alt testinde 7 madde, dolaşım sisteminde 10 madde, mikroplarla savaş konusunda 5 madde ve solunum sisteminde 5 madde yer almaktadır. Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testinde yer alan toplam 27 madde, 115 ilköğretim 7.sınıf öğrencilerine tekrar uygulanmış ve başarı testine ilişkin test istatistikleri hesaplanmıştır. Test puanlarına ilişkin hesaplanan test istatistikleri Tablo 3.14’de yer almaktadır.
Tablo 3.14. Başarı Testine İlişkin Test İstatistikleri
Test istatistikleri Değerler
Testten alınabilecek en yüksek puan (soru sayısı) 27
Testi alan öğrenci sayısı 115
Testten alınan en düşük puan 2
Testten alınan en yüksek puan 24
X (Ortalama) 13,513
SD (Standart sapma) 4,659
KR-20 (Güvenirlik) 0,743
Ortalama güçlük (P) 0,500
Tablo 3.14.’de Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testine ilişkin istatistikler yer almaktadır. Testin uygulandığı 115 öğrenciden testten en düşük puan alan öğrencinin 2 soruyu doğru cevaplandırdığı; en yüksek alan öğrencinin de 24 soruyu doğru cevaplandırdığı tespit edilmiştir.
144
Tablo 3.14.’de öğrencilerin Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testinden ortalama doğru sayılarının 13,513 olduğu görülmektedir. Öğrencilerin ortalama olarak 27 sorudan yaklaşık yarısına doğru cevap verdikleri tespit edilmiştir. Teste ilişkin hesaplanan ortalama güçlük (p) indeksi ile de (0,500) vücudumuzdaki sistemler başarı testinin ortalama güçlükte olduğu belirlenmiştir.
Öğrencilerin test puanlarına ilişkin standart sapma değeri 4,659’dur. Öğrencilerin vücudumuzdaki sistemler başarı testi puanlarına ilişkin hesaplanan standart sapma değerinin düşük olması, öğrenci puanlarının birbirine yakın olduğunu, öğrencilerin “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesinde yer alan başarıları bakımından benzer özellik gösterdiğini belirtmektedir. Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testine ilişkin güvenirlik iki kategorili verilerde hesaplanan ve testteki maddelerin iç tutarlılığın ölçüsünü veren KR-20 ile hesaplanmıştır. Bir başarı testi için hesaplanan KR-20 güvenirlik katsayısının 0,70’ten büyük olması beklenir. Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testine ilişkin 0,743 olarak hesaplanan güvenirlik katsayısı test sonuçlarının güvenilir olduğunu göstermektedir.
Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testinin nihai formunda yer alan maddelere ilişkin madde istatistikleri hesaplanmıştır. Başarı testinde yer alan 27 sorunun madde güçlük indesklerinin 0,16 ile 0,73 arasında değişiklik gösterdiği tespit edilmiştir. Maddelere ilişkin madde ayırıcılık indeskleri de 0,16 ile 0,74 arasında yer almaktadır. Madde ayırıcılık indeksi 0,20’nin altında olan 12. soruda uzman görüşü doğrultusunda gerekli düzeltmeler gerçekleştirilmiştir. Vücudumuzdaki Sistemler Başarı Testinin nihai formu Ek-3’te yer almaktadır.
3.3.1.4. Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutum Ölçeği
Öğrencilerin fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarını belirlemek, öğretim yönteminin öğrencilerin tutumları üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından fen ve teknoloji dersine yönelik tutum ölçeği geliştirilmiştir. Tutum ölçeğinin geliştirilmesinde Tezbaşaran (2008) tarafından belirtilen aşamalar izlenmiştir. Bu aşamalar şu şekildedir:
145 1. Ölçülecek tutumun (özeliğin) tanımlanması
1.a. Tutum kapsamının belirlenmesi
1.b. Kapsama uygun gözlenebilir işaretçilerin belirlenmesi: Denemelik tutum ifadeleri
2. Deneme ölçeğinin düzenlenmesi ve deneme uygulaması
2.a. Ölçek materyalinin hazırlanması
2.b. Yönergelerin hazırlanması ve cevaplama düzeni 2.c. Maddelerin ölçek içindeki düzeni
2.d. Ön inceleme
2.e. Deneme uygulaması
3. Deneme ölçeğinden elde edilen verilerin analizi
3.a. Maddelere verilen cevapların puanlanması
3.b. Bireylerin ölçekten aldığı ham puanların hesaplanması 3.c. Ham puan dağılımının özellikleri
3.d. Madde puanları dağılımının özellikleri
3.e. Madde analizi
Korelasyon tekniğine dayalı analiz
Alt-üst grup ortalamaları farkına dayalı analiz
Regresyon tekniğine dayalı analiz ( Tezbaşaran, 2008).
Fen ve teknoloji dersine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesinin ilk aşamasında ölçülecek tutumun kapsamının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda öncelikle literatürde geliştirilmiş ölçek maddeleri ve bu maddelere ilişkin istatistiki değerler incelenmiştir. Daha