Kurumsal imaj yönetimi, kurumun hedeflerine ulaşması ve amaçlarına uygun bir şekilde izlenim oluşturması, geliştirmesi için kurumun kimliğini ve güçlü yönlerini ön plana çıkararak sürekli düşünce değerlendirme oluşturmaya yönelik bir süreç olarak değerlendirilmektedir (Tosun,2003:185-190). Bu süreci yoğun rekabet ortamında vakıf üniversiteleri de uygulamaktadır.
65
Türkiye’de vakıf üniversiteleri acımasız rekabet ortamında özellikle güçlü devlet üniversiteleri karşısında rekabet edebilmek ve öğrenci çekebilmek için önemli çabalar sarf etmekte, stratejiler geliştirmektedirler. Örneğin, son yıllarda birçok vakıf üniversitesi iktisat, işletme, tıp, hukuk, genetik ya da fen bilimleri, sosyal bilimler gibi alanlarda uzmanlaşarak bu alandaki imajını ön plana çıkararak öğrenci çekme stratejileri uygulamaktadır.
TOBB ve Bu Birliğe Bağlı Oda Vakıflarının Üniversitelerinde Kurumsal İmaj Faaliyetleri:
Vakıf üniversiteleri içerisinde farklı bir yere sahip olan iş dünyasının kurmuş olduğu, TOBB çatısı altındaki oda vakıflarının kurduğu 5 üniversite;
‘iş dünyasına açılan kapı’, ‘üniversite-sanayi işbirliği’,
‘bilgiyi teknolojiye dönüştüren üniversite’,
‘nitelikli, girişimci, küresel rekabete hazır insan gücü yetiştiren üniversite’, ‘Türk denizciliğini geliştiren üniversite’,
‘özel sektörün gelişmesine katkıda bulunan üniversite’
‘katılımcı, yenilikçi, mükemmeliyetçi ve toplumsal sorumluluk üstlenen üniversite’
‘çözüm odaklı üniversite’,
‘teorik ve pratik eğitimi önemseyen üniversite’ gibi farklı sloganlarla imaj
güçlendirme faaliyetlerini sürdürmektedir.
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ): Mühendislik Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Hukuk Fakültesi ve Tıp Fakültesi bulunmaktadır. TOBB ETÜ’nün “Misyonu, kuramsal ve uygulamalı araştırmalar yapmak, iş
dünyasının ihtiyaç duyduğu nitelikli insan gücünü yetiştirmek ve üniversite-sanayi iş birliğini geliştirmek, üstün nitelikli insan gücü yetiştirmek, araştırma-geliştirme faaliyetleri ile ülke ve toplum ihtiyaçlarına yönelmek ve ülkenin ekonomik ve sosyal
66
kalkınmasına katkıda bulunmak amacı ile kurulmuştur. Vizyonu; geleceği tasarlayan ve ona yön veren bir üniversite olarak kamu ve özel sektör ile iş birliği içerisinde gereken en üst düzeydeki teknolojik yenilikçi araştırmaları yürütmek ve verimliliği en üst seviyede tutarak topluma yüksek katma değer sağlamayı amaçlamaktadır. TOBB ETÜ, bilgiyi teknolojiye dönüştüren ve teknolojiyi sadece öğreten değil geliştiren bir üniversite olarak ülkemize girişimci mezunlar yetiştiren ve küresel boyutta yürüttüğü araştırma geliştirme faaliyetleri ile dünyada tanınan saygın ve rekabetçi bir üniversite olma yolunda ilerlemektedir. Temel Değerleri; Yenilikçi olmak, profesyonel olmak, sorumluluk sahibi olmaktır.” (TOBB ETÜ Kurum İçi Raporu, 2017:5) TOBB ETÜ
Rektörü Prof. Dr. Güven Sak üniversitenin kuruluş amacını şöyle açıklamaktadır. “Bir
milyon üç yüz bin üyesiyle Türk iş dünyasının çatı örgütü olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Türkiye’nin yetişmiş insan gücü ihtiyacına katkı sağlamak amacı ile 2003 yılında TOBB ETÜ kurulmuştur. Üniversitemiz özgün ve evrensel bilgi üreten, üretilen bilgiyi toplumun yararına sunan, girişimci insan gücü yetiştirmeyi Türkiye’nin geleceğine en büyük katkı olarak görmektedir. TOBB ETÜ lider kişilikli, girişimci insanlar yetiştiren bir üniversite olarak tasarlanmıştır, mayasında girişimcilik ruhu vardır. Üniversitemiz, bu hedefine ulaşmak için teorik bilgi ve uygulamanın birlikte bir denge içinde sunulduğu sanayi ile ortak eğitim amaçlayan bir müfredat ve eğitim sistemini benimsemiştir. TOBB ETÜ bu yönüyle Türk yüksek öğretim sisteminde farklı bir yere sahiptir.” (TOBB ETÜ: 2018).
KTO Karatay Üniversitesi: Bünyesinde 2016-2017 eğitim öğretim yılı itibari ile Hukuk Fakültesi, Tıp Fakültesi, İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi, Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Mühendislik Fakültesi olmak üzere altı fakülte, Adalet Meslek Yüksekokulu, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu olmak üzere iki meslek yüksekokulu ve bir adet Sağlık Bilimleri Yüksekokulu bulunmaktadır. Ayrıca Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü olmak üzere üç enstitünün yanı sıra öğrencilerin gelişimine yönelik 2016 yılında kurulan KTO Karatay Üniversitesi Yayıncılık ve Yapımcılık İktisadi İşletmesi (KARYAY), 2012 yılında Konya’nın tarihî, kültürel ve sosyal yapısı ile ekonomik birikiminin ortaya çıkarılmasına yönelik araştırmalar yapmak amacıyla kurulan Konya Karatay ve Selçuklu Uygulama ve Araştırma
67
Merkezi (KARSET), toplumun her kesiminin, yaşam boyu öğrenim süreçlerinde yer almaları için ihtiyaç duyulan her alanda eğitim programları, kurslar, seminerler düzenlemekte ve danışmanlık hizmetleri sunan KTO Karatay Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi (KARSEM), 2012 yılından bu yana 73 farklı ülkeden yabancı uyruklu öğrenciye Türkçe eğitimi veren Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (KAR-DİL), Kariyer Gelişim Ofisi bulunmaktadır (KTO Karatay Üniversitesi, 2018). KTO Karatay Üniversitesi tarafından 2017 yılında yayımlanan Kurum İçi Raporu’nda misyonunu, vizyonunu, değer ve hedeflerini şu şekilde açıklamaktadır: “Misyonu;
liderlik vasfına sahip, yenilikçi, girişimci ve eleştirel düşünebilen nitelikli mezunlar yetiştiren ve küresel yaklaşımı hedef almış, bilimsel alanda öncülük eden bir üniversite olmaktır. Bunun için öğrencilerimizin eğitimlerinin son iki yılında, ağırlıklı olarak kendi alanlarındaki özel şirket veya kamu kuruluşlarında uygulama yapmaları, KTO Karatay Üniversitesi’nde önem verilen eğitim ve öğretim konuları arasındadır.
Vizyonu; Evrensel düzeyde, kaliteli eğitim-öğretim ve bilimsel araştırmalarla topluma
öncülük eden seçkin bir kurum olarak, ülkemizin kalkınmasında başrol oynamak ve geleceğin şekillenmesine katkıda bulunmak ve on yıl içerisinde, Türkiye’nin ilk on üniversitesi arasında yer almak hedeflenmektedir. Değerleri ve Hedefleri; KTO Karatay Üniversitesi’nin hedefi öncelikle bölgesinde sanayi, ticaret kesiminin sorunlarını çözmeye yönelik eğitim ve araştırmalar yapmak, nitelikli, kolay iş bulan mezunlar yetiştirmek, ulusal, uluslararası alanda ön plana çıkan bir üniversite olmaktır.” (Sade, 2017:5-6).
İstanbul Ticaret Üniversitesi: Üniversitenin 2016 yılında bünyesinde 6 Fakülte (İşletme, Mühendislik, Mimarlık ve Tasarım, İnsan ve Toplum Bilimleri, Hukuk, İletişim Fakülteleri), İngilizce Hazırlık Bölümü ve 4 Enstitü (Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler, Dış Ticaret ve Finans Enstitüleri) ile araştırma ve uygulama merkezleri yer almaktadır. Üniversite’nin 2016 yılında 7.666 öğrencisi bulunmaktadır (Kurum İçi Değerlendirme Raporu, 2016:3). İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin “Misyonu;
Ülkemizin değişen ihtiyaçlarına cevap verebilen, kendisini küresel değişimlere süratle uyarlayabilen; evrensel ve yerel ahlaki değerlere sahip, girişimci, üretken ve nitelikli olarak yetiştirdiği insan gücüne hür ve adil davranmayı ve sorumluluk üstlenebilmeyi öğreten çağdaş bir üniversite olmaktır. Vizyonu; Üniversitenin gelecek yirmi yıl için
68
vizyonu, akademik esnekliğini yitirmeden, bilgi çağının gerekliliği olan disiplinler arası çalışmaları yürütebilen; uluslararası bilimsel çalışmalarda aktif ve belirleyici olarak yer alan, yalnız ulusal düzeyde değil uluslararası düzeyde de saygınlığı kabul edilmiş, önde gelen akademik kurumların içinde yer almaktır. Değerleri; Üniversitenin benimsediği temel değerler; İnsan merkezlilik, özgür düşünce ve yenilikçilik, ahlaki değerlere bağlılık, öğrenci öncelikli yaklaşım, şeffaflık, katılımcılık ve ekip ruhu, üretkenlik, verimlilik ve etkinlik, kurumsal sosyal sorumluluk, girişimcilik ve piyasa odaklılık, mesleki etik ve sorumluluk. Hedefleri; Bu hedefler özet olarak; Bilgi, iletişim teknolojileri, uzaktan eğitimin eğitim-öğretim faaliyetlerine entegre edilmesi, laboratuvar, uygulama, derslik, ofis, spor, sosyal ve kültürel hizmet alanlarının, konaklama ve ulaşım imkânlarının iyileştirilmesi. Kamu ve özel sektör ihtiyaçları ile akademik beklentileri karşılayacak biçimde tasarlanmış programların açılması ve programların sürekli değerlendirilmesi ve güncellenmesi. Uygulama ve araştırma merkez sayısının artırılması, merkezlerin rollerinin ve fonksiyonlarının artırılması, merkezlerin kamu ve özel sektör ihtiyaçlarını ve/veya beklentilerini karşılayacak biçimde çalışmasının sağlanması. İhtiyaca uygun idari yapının oluşturulması. Alanında uzman akademisyenlerle çalışılması ve akademisyenlerin katkısının artırılması. Akademik birimlerin ulusal ve uluslararası gelişmeler dikkate alınarak yeniden yapılandırılması. Öğrencilerin üniversite yaşamındaki bilimsel ve entelektüel ihtiyaçlarının karşılanması için mevcut yapının güçlendirilmesi. İTO ve Üniversite arasındaki protokole uygun sonuçlara ulaşılması.” şeklinde yer almaktadır
(Ekren, 2016:5-7).
Piri Reis Üniversitesi: Üniversitenin 2018 yılı itibariyle 5 fakültede 11 bölüm (Denizcilik, Mühendislik, İktisadi ve İdari Bilimler, Fen Edebiyat ve Hukuk Fakülteleri) (2017 yılı içerisinde Hukuk Fakültesinin açılması için başvuru yapılmış olup, 2017/11320 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla 16.02.2018 tarihinde Fakültenin açılma izni alınmıştır.) ile bir meslek yüksekokulunda (Denizcilik Meslek Yüksekokulu) toplam 10 program ve fen bilimleri ile sosyal bilimler enstitüleri ile bu bölümlerde 3555 öğrenci eğitim görmektedir (Faaliyet Raporu, 2017:21). Üniversite’nin “Misyonu; Dünya kalitesi ve standartlarında eğitim ve öğretim vererek
69
sahip; yaratıcı, ekip çalışması yapabilen, girişimci, insanı seven ve sayan, çevreye duyarlı, etik değerlere bağlı sosyal sorumluluk bilincine sahip ve sektörün ihtiyaçlarına cevap verecek insan kaynağını yetiştiren, araştırma hizmetlerini gerçekleştiren, bilim dünyasına katkıda bulunan, dünya çapında bir üniversite olmaktır. Vizyonu; Mesleki ve akademik eğitim arasında sinerji yaratarak küresel rekabet ortamında dünya kalitesi ve standartlarında eğitim ve öğretim veren ve araştırma yapan bir üniversite olmaktır. Değerleri; Akla ve Bilime Önem Vermek, Bilimsel Üretkenlik, Çalışma Disiplini, Evrensel Değerler, Yenilikçilik, Rekabet, Öğrenci Odaklılık, Paydaşlarla İş Birliği, Hesap Verebilirlik, Katılımcılık, Uluslararası İlişkilere Önem Vermek, Yönetişim, Farklılıklara Saygı Duymak, İnsan Haklarına Saygılı Olmak. Hedefleri; Türk ve dünya denizciliği için uzman insanlar yetiştirmek amacıyla kurulan Üniversite, denizciliğin her alanında ihtisaslaşma ve bilimsel çalışmalar geliştirmenin yanında; teknolojiye hâkim, özgüveni yüksek, katılımcı, bilgiye nasıl ulaşılacağını bilen, sorgulayan bireyleri yetiştirmeyi hedeflemektedir. Denizcilik alanında sadece Türkiye’nin değil dünyanın da lider kurumlarından biri olmak temel hedefi olan üniversite denizcilik eğitiminde yeniliklerin ve farklılıkların merkezi olmuş, eğitimi daha kaliteli hâle getirmek için üniversite içerisinde ileri düzeyde simülatör merkezi kurulmuştur. Öğrencilerin kimseye zarar vermeden bir gemi nasıl kullanılacaksa burada tam anlamıyla öğrenmeleri sağlanmaktadır. Çok ileri teknolojiyle donatılmış eğitim havuzu Türkiye’de tektir. Etkin bir şekilde uygulanan Üniversite-Sanayi iş birliği sayesinde öğrenciler teorik eğitimlerini daha kolay pratiğe dönüştürebilmekte ve daha kolay iş bulabilmektedir. Üniversitede kurulan İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi aracılığıyla marka hâline gelmiş kurumlarla karşılıklı eğitim anlaşmaları yaparak öğrencilerimizi iş dünyasıyla kaynaştırmayı hedefliyoruz.” şeklinde yer almaktadır (Kurum İçi
Değerlendirme Raporu, 2017:35).
İzmir Ekonomi Üniversitesi: Üniversite’nin 2018 yılı itibarıyla 8 fakülte (İşletme, Hukuk, Fen Edebiyat, Tıp, İletişim ve Sağlık Bilimleri, Mühendislik, Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi), 2 Yüksekokul, 3 Meslek Yüksekokulu, 4 Enstitü, 10 Uygulama ve Araştırma Merkezi bulunmaktadır. Üniversitenin “Misyonu; liderlik
70
ve özgün araştırmalarla bilime katkıda bulunmaktır. Vizyonu; küresel düzeyde kaliteli eğitim-öğretim ve bilimsel araştırmalarla topluma öncülük eden seçkin bir yükseköğretim kurumu olmaktır. Temel Değerleri; Öğrenci Odaklılık; yüksek öğrenimin her aşamasında öğrenci ihtiyaç ve beklentilerine değer vermek, Öncülük; yüksek öğretimde öncü olmak ve en üst düzeyde standartları sürdürebilmek, Katılımcılık; evrensel, esnek, çoğulcu, iş birliğine açık ve şeffaf bir akademik çevre yaratmak, Yenilikçilik; etkili, yaratıcı ve bilimin üst sınırında disiplinler arası araştırma ve geliştirme faaliyetleri içinde yer almak, Toplumsal Sorumluluk; toplumsal kaynakların etkin yönetiminden sorumlu olmak ve içinde bulunduğu çevre ve toplumla birlikte hareket ederek evrensel bilgi üretmek, bu bilgiyi yaymak ve uygulamak, Mükemmeliyetçilik; tüm faaliyetlerde en iyiyi aramak.” olarak
açıklanmıştır (İEU, Kurum İç Değerlendirme Raporu, 2017:12). Üniversitenin misyon ve vizyonu gerçekleştirebilmek amacıyla 2013-2023 yıllarını kapsayan Stratejik Plan’da üniversitenin misyonu, vizyonu ve temel değerleri ile uyumlu dört stratejik amaç belirlenmiştir. Bunlar; “Eğitimde Mükemmellik”, “Araştırmada Mükemmellik”, “Küresel Görünürlük”, “Yenilikçilik ve Girişimcilik olarak isimlendirilmiştir (IEÜ Akademik Geliştirme Raporu, 2013).
71
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VAKIF ÜNİVERSİTELERİNİN İMAJINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA