Araştırmaya dahil edilecek katılımcıları belirlemeden önce Zihin Kuramı’nda birinci derece yanlış kanı atfı ve ikinci derece yanlış kanı atfı becerilerini değerlendirmek için pilot uygulama çalışması yapılmıştır. Pilot uygulama sırasında 7 yaşlarında görme yetersizliği olan 1 çocuk ve gören 2 çocuk değerlendirilmiştir. Değerlendirmedeki birinci derece yanlış kanı atfı ve ikinci derece yanlış kanı atfı görevlerinde yer alan öyküler çocuklara materyallerle sunulmuştur. Materyaller öykülerdeki karakterlerin ve bağlamdaki eşyaların temsili oyuncak versiyonları şeklinde oluşturulmuştur. Örneğin öyküde geçen kız ve erkek karakter için kız ve erkek bebek kullanılırken bilye ve kutu için uygun boyutlarda bilye ve kutu kullanılmıştır. Görme yetersizliği olan çocukla gerçekleştirilen uygulamada çocuğun materyalleri dokunsal olarak incelemesine fırsat verilmiştir. Görevlerde anlatılan her bir öykü için görme yetersizliği olan çocuğun anlatılan öyküye eşgüdümlü olarak el üzerinden el desteği aracılığıyla materyalleri takip etmesi sağlanmıştır. Pilot uygulamalar sonunda değerlendirilen çocuklarda materyallere bağlı dikkat dağılması ve bağlamla ilgisi olmayan durumlara yönelme yoğun olarak gözlenmiştir. Ayrıca görevlerle birlikte materyal sunumunun uygulama süresini uzatarak çocukların motivasyonunu düşürdüğü de görülmüştür. Pilot uygulamalarda yapılan gözlemler sonucunda araştırmaya öykülerin okunması süreci ile devam edilmesine karar verilmiştir. Ayrıca alanyazındaki çeşitli araştırmacılar bu araştırmada olduğu gibi görme yetersizliği olan çocukların birinci derece yanlış yanı atfı ve ikinci derece yanlış kanı atfı becerilerini değerlendirirken öyküleri okuyarak uygulamaları gerçekleştirmişlerdir (Peterson vd., 2000; Pijnacker vd., 2012).
Araştırma 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Ankara ilinde yer alan görme engelliler ilkokul birinci ve ikinci kademeye, gören çocukların devam ettiği ilkokul birinci ve ikinci kademeye devam eden çocuklar ile gerçekleştirilmiştir. Temel değerlendirmeler olan birinci ve ikinci derece yanlış kanı atfı ve çalışma belleği performans alımı öncesinde çocuklara Wisc-R testinin sözel bölümü uygulanarak sözel zekâ puanı açısından çocuklar eşleştirilmiştir. Sözel zekâ puanı eşleştirilmesi yapıldıktan sonra ana değerlendirme oturumlarına geçilmiştir. Sözel zekâ taban puanı olarak 80 alınmıştır. Sözel zekâ puanı 80’in altında olan katılımcılar araştırmaya dahil edilmemiştir.
Araştırmada yer alan çalışmalar okullarda uygun bulunan odalarda yapılmıştır. Çalışma yapılacak ortamın öğrencilerin dikkatini dağıtmayacak, rahatsız etmeyecek şekilde düzenlenmesine özen gösterilmiştir. Çalışma odasına alınan katılımcının ortamı incelemesine olanak sağlanmıştır. İlk uygulamaya başlamadan önce katılımcıyla birkaç dakika süreyle sohbet edilerek ortama ve çalışmaya uyum sağlaması için zaman verilmiştir. Katılımcının çalışma için hazır olduğu düşünüldüğünde uygulamacı tarafından yapılacak çalışma ile ilgili bilgi verilmiştir. Uygulamaya başlamadan önce katılımcılara çeşitli öyküler dinletileceği, öyküleri dikkatlice dinlemesi gerektiği ve öykülerin sonunda sorular sorulacağı söylenmiştir. Katılımcıya çalışmaya başlanacağı söylenerek ses kaydı başlatılmıştır. Uygulamalar üç oturum olarak gerçekleştirilmiştir. Birinci oturum sırasında birinci derece yanlış kanı görevleri sunulmuştur. Tüm öyküler uygulayıcı tarafından katılımcılara anlatılmıştır. Öykü anlatımı sırasında öykülerin akışına uygun olan ironi, şaşkınlık, heyecan içeren ses tonu kullanılmıştır. Uygulama sırasında her yeni öykü için katılımcıların dikkatini toplaması amacıyla yeni öykü hatırlatmasında bulunulmuştur. Uygulama sonrası 10 dakika ara verilmiştir. Daha sonra çalışma belleği ölçeği uygulanmıştır. Uygulama sonrası 10 dakika ara verilmiştir. Son olarak ikinci derece yanlış kanı görevlerini içeren üçüncü oturuma geçilmiştir. Uygulamaya başlamadan önce katılımcılara çeşitli öyküler dinletileceği, öyküleri dikkatlice dinlemesi gerektiği ve öykülerin sonunda sorular sorulacağı söylenmiştir. Tüm öyküler uygulayıcı tarafından katılımcılara anlatılmıştır. Öykü anlatımı sırasında öykülerin akışına uygun olan ironi, şaşkınlık, heyecan içeren ses tonu kullanılmıştır. Uygulama sırasında her yeni öykü için katılımcıların dikkatini toplaması amacıyla yeni öykü hatırlatmasında bulunulmuştur. Çalışma esnasında katılımcıların Zihin Kuramı becerilerinin değerlendirilme süreci ses kaydına alınarak çocuklara yöneltilen sorulara verilen sözlü cevaplar kabul edilip kayıt formuna araştırmacı tarafından işlenmiştir. Her bir görev ve oturum bitiminde katılımcıya çalışmaya katıldığı için teşekkür edilerek
çalışmanın bittiği bilgisi verilmiştir. Tüm uygulama verilen 10’ar dakikalık iki ara ile birlikte ortalama 50 dakika sürmüştür.
Çocukların sözel çalışma belleğinin değerlendirilmesinde kullanılan 5-10 Yaş Grubu Çocuklara Yönelik Çalışma Belleği Ölçeği’nin alt ölçekleri; rakam hatırlama, geriye rakam hatırlama, sözcük hatırlama, anlamsız sözcük hatırlama ve ilk sözcüğü hatırlama alt ölçekleridir. Her bir ölçek maddesindeki yönerge için önce örnek yönerge ve cevabı verilmiştir. Katılımcının yönergeyi anladığından emin olunduktan sonra ana değerlendirme yönergelerine geçilmiştir. Ölçeklerde yer alan yönergeler katılımcılara herhangi bir ipucu verilmeden sırasıyla verilmiştir. Uygulamadaki denemelerde ölçekte yer alan maddelerde en az bir maddede başarılı olunduğu durumda bir sonraki maddeye geçilmiştir. Her iki maddede başarısız deneme sonucu elde edilirse o alt ölçek sonlandırılarak sonraki alt ölçeğe geçilmiştir. Ölçekte doğru sırada söylenen her bir dizi için bir puan verilmiştir. Değerlendirme sonrası her ölçek için maddelerden elde edilen puanlar toplanarak hesaplama yapılmıştır (Ergül vd., 2018).