Bartın Odun Dışı Orman Ürünlerinin Değerlendirilmesi Raporu
5. Ulusal, Sektörel ve/veya Bölgesel Planlar, Politika ve Programlar 5.1. On Birinci Kalkınma Planı7
On Birinci Kalkınma Planı’nda sağlıklı, organik ve iyi tarım ürünlerine talep arttığı, katkısız ve yerel ürünlerin farklı pazarlama kanallarıyla doğrudan tüketiciye ulaştırılması eğiliminin güçlendiği belirtilmektedir.
Plan çerçevesinde öncelikli gelime alanları tanımlanmıştır. Bu alanlardan biri tarımdır. Bu çerçevede belirlenen politika ve tedbirler şöyledir:
Tarım-sanayi entegrasyonu ve işbirliğinin geliştirilmesine yönelik özendirici üretim modelleri uygulanacaktır.
Tarım ürünlerinin pazarlanmasında dağıtım zincirindeki aracıların sayısının azaltılması, tüketicinin makul fiyatlardan ürüne erişimi, üretici ile tüketici arasında doğrudan bağlantı kurulması yönünde kooperatiflerin ve üretici birliklerinin sistemde etkin olarak yer alması sağlanacaktır.
Üretici örgütlülüğünün artırılması ve işleyişlerinin etkinleştirilmesini teminen finansmana erişimleri kolaylaştırılacak, profesyonel yönetim, denetim ve organizasyon altyapıları geliştirilecektir.
Üretici birliklerinin ticari faaliyette bulunabilmelerinin kolaylaştırılması amacıyla düzenlemeler yapılacaktır.
Yerel ve bölgesel düzeyde üretimi yapılan tarımsal ürünleri hak ettiği katma değere eriştirecek mekanizmalar oluşturulacaktır.
Yöresel ürünler, coğrafi işaretli tarım ürünleri ile tıbbi ve aromatik ürünlerin tanıtım, pazarlama ve markalaşmaya yönelik iyileştirmelerle ürün değeri artırılarak ticarete konu olması sağlanacaktır.
Sürdürülebilir orman yönetimiyle ormanların ekonomiye katkısı artırılacaktır.
Ormancılıkta hastalık ve zararlılar ile yangınlarla mücadeleye yönelik kapasite güçlendirilecektir.
Orman köylülerinin belirli programlar dâhilinde desteklenmesine devam edilecek, ormancılıkta kaliteli üretimin ve işgücü verimliliğinin artırılmasını teminen eğitim faaliyetleri ile profesyonelleşme artırılacaktır.
Akıllı tarım teknolojileri başta olmak üzere yenilikçi ve çevreci üretim teknikleri geliştirilecek ve desteklenecektir.
Tarımda üreticilerin gelirini korumaya yönelik faaliyetler desteklenecektir.
Ticaretin ve Tüketicinin Korunmasının Geliştirilmesine Yönelik Hizmetler başlığı altında; “tarım ve imalat sanayii sektörlerindeki gelişmeler ile tüketicilerin faydası gözetilerek toptan ve perakende ticaret sektöründe piyasa işleyişinde karşılaşılabilecek aksaklıklar giderileceği” ifade edilmektedir.
5.2. Orta Vadeli Program (2020-2022)8
Programda ormanların sürdürülebilir yapısının korunacağı, ekonomik, ekolojik, sosyo-kültürel katma değerinin artırılacağı, kıymetli ağaç tür ve miktarının artırılacağı; nünün için de Endüstriyel Plantasyon Ana Planı hazırlanacağı ifade edilmektedir.
7 On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf
8 https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/10/YeniEkonomiProgrami_OVP_2020-2022.pdf
Bartın Odun Dışı Orman Ürünlerinin Değerlendirilmesi Raporu
5.3. Katılım Öncesi Ekonomik Reform Programı (2019-2021)9
Katılım Öncesi Ekonomik Reform Programı’nda tarım sektörüne verilen destekler, üretici geliri ve tüketici refahı ile üretimde etkinlik, verimlilik ve kalitenin artırılmasına yönelik olarak şekillendirileceği ve sadeleştirileceği belirtilmektedir. Tarımda Milli Birlik Projesi hayata geçirilerek böylece tohumdan sofraya gıda değer zinciri, gıda güvenliği ve uluslararası rekabet önceliğinde, yeniden yapılandırılacaktır.
5.4. Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi (2014-2023)10
Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi’nde, illerin ekonomik ve sosyal niteliklerine uygun olarak, girişimciliğin desteklenmesine, şehirlerdeki dönüşüm sürecini destekleyecek beşeri ve sosyal sermayenin geliştirilmesine ve tarımsal verimliliğin artırılmasına ağırlık verileceği vurgulanmaktadır.
5.5. Türkiye Ulusal Ormancılık Programı (2004-2023)11
Orman köylüleri ve kooperatifleri için ODOÜ kaynaklarının korunması, ODOÜ’lerinin üretimi, hasatı, işlenmesi, pazarlanması konularında eğitim programları hazırlanması ve uygulanması hedeflenmektedir.
5.6. Batı Karadeniz Bölge Planı (2014-2023)12
Batı Karadeniz Bölge Planı’nda, bireysel üretimden daha verimli olan toplu üretim desteklenmesi, orman ürünleri yan sanayi geliştirilmesi, köylerdeki bal, kestane, defne vb. ürünler ekonomiye kazandırılması gerekliliği vurgulanmıştır.
5.7. Batı Karadeniz Turizm Master Planı (2019)13
Batı Karadeniz Master Planı’nda; doğa turizmi değerleri yanında gastronomi değerlerinin sunulması ile ziyaretçilerin yöre halkına daha fazla gelir bırakmasının desteklenmesi ve üretimin sürekliliği sağlanması bu sayede yöredeki yemek kültürünün korunması gerekliliği belirtilmektedir.
5.8. Çölleşme İle Mücadele Ulusal Stratejisi ve Eylem Planı (2015-2023)14
Orman ve orman içi mera alanlarında odun dışı ürün ve hizmetlerin belirlenmesi, faydalanma ve koruma dengesini gözeten sürdürülebilir kullanım planlarının hazırlanması planlanmaktadır.
9 Katılım Öncesi Ekonomik Reform Programı (2019-2021) https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/04/KEP_2019-2021.pdf
10 Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi (2014-2023) https://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/003.pdf
11 Türkiye Ulusal Ormancılık Programı (2004-2023)
https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Dokumanlar/Ulusal_Ormancilik_Programi_2004_2023.pdf
12 Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı, http://bakkakutuphane.org/kategori/bolge-planlari/23
13 T.C. Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı, Batı Karadeniz Turizm Master Planı, 2019.
14 Çölleşme İle Mücadele Ulusal Stratejisi ve Eylem Planı (2015-2023)
https://www.tarimorman.gov.tr/CEM/Belgeler/collesme%20belgeleri%20arsiv/Sayfa04/%C3%87%C3%96LLE%
C5%9EME_16X23.pdf
Bartın Odun Dışı Orman Ürünlerinin Değerlendirilmesi Raporu
5.9. Ulusal Havza Yönetim Stratejisi (2014-2023)15
Odun dışı orman ürünlerinden yararlanmanın geliştirilmesi, üretilen ve pazarlanan ürün miktarının ve yerel köylülerin bu ürünlerden elde ettikleri gelirlerin en az %25 artırılması hedeflenmektedir.
5.10. Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (2014-2020)16
“Kırsal çevreye yönelik tedbirlerle; tarımsal faaliyetlerde çevre dostu üretim yöntemlerinin kullanılması, organik tarımın teşvik edilmesi, iyi tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması, orman köyleri başta olmak üzere koruma alanlarının içinde veya civarında kurulu köyler ile dağ köylerinin dezavantajlı konumlarından kaynaklanan kalkınma sorunlarının azaltması ve katılımcılık temelinde sürdürülebilir geçim kaynaklarına kavuşturulması, biyolojik çeşitliliğin ve ekolojik zenginliğin koruma altına alınması amaçlanmaktadır.”
5.11. 2019-2023 Dönemi Orman Genel Müdürlüğü Stratejik Planı17
Orman Genel Müdürlüğü 2019-2023 Dönemi Stratejik Planı’nda, odun dışı orman ürünlerinin potansiyelinin belirlenerek ekonomik öneme sahip ürün çeşidinde %10, üretim miktarında ise %75 artış yapılması hedeflenmektedir. Ulusal koşullar ile uluslararası gelişmelerin dikkate alınarak orman ürünlerinde standardizasyonun ve sertifikalandırma sisteminin geliştirilmesi, sertifikalı orman alanının artırılması planlanmaktadır. Ekoturizm hizmetlerinin yaygınlaştırılması, odun dışı orman ürün çeşitliliği ve üretiminin artırılması, orman ve orman içi mera alanlarında yetişen odun dışı ürünlerin ve hizmetlerin belirlenip faydalanma ve koruma dengesi gözetilerek sürdürülebilir kullanım planları hazırlanması hedeflenmektedir.
15 Ulusal Havza Yönetim Stratejisi (2014-2023),
https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/uhys%20belgesi%20(3).pdf
16 Ulusal Kırsal Kalkınma Stratejisi (2014-2020) https://kkp.tarim.gov.tr/UKKS%20(2014-2020).pdf
17 2019-2023 Dönemi Orman Genel Müdürlüğü Stratejik Planı,
http://www.sp.gov.tr/upload/xSPStratejikPlan/files/j9W1w+ORMAN_GENEL_MUDURLUGU-STRATEJIK_PLAN_2019-2023_.pdf
Bartın Odun Dışı Orman Ürünlerinin Değerlendirilmesi Raporu