Bartın Odun Dışı Orman Ürünlerinin Değerlendirilmesi Raporu
2. Bartın İli Hakkında
Bartın 1991 yılında il olmuştur. İlin merkez ilçeyle birlikte toplam 4 ilçesi ve 265 köyü vardır.
Kastamonu, Karabük, Zonguldak illeriyle komşudur ve kuzeyinde Karadeniz vardır. Sahil şeridi 59 km’dir. Ant, Aladağ, Karadağ, Aladağ, Kocadağ, Karasu ve Kayaardı en önemli dağlardır. İl adını Bartın Irmağı’ndan almış olup, merkeze gidildikçe düz ovalarla karşılaşılmaktadır. Bartın’ın yüzölçümü 2.143 km2’dir.
İlin ekonomisinde ormancılığın yanında tarım ve hayvancılığın de yeri önemlidir. Seracılık faaliyetleri gelişmektedir. Bartın Ticaret ve Sanayi Odası’ndan2 alınan bilgilere göre; “Bartın ilinin toplam yüzölçümü 214.300 ha olup bunun 74.408 ha (%35) alanında tarım yapılmaktadır. 98.578 ha’lık alan orman (%46), 15.000 ha’lık alan çayır-mera (%7) ve 26.314 ha’lık (%12) alan ise yerleşim ve diğer alanlardır.” (https://www.bartintso.org.tr/)
Bartın’da ılıman iklim (yazlar sıcak, kışlar serin) hakimdir. Bartın’da en sıcak ay Temmuz, en kurak ay Mayıstır. Ortalama yıllık sıcaklık 16 oC’dir. Bartın arazilerinin %12’si tarım veya orman dışı alanlar olarak kullanılabilmektedir.
Tablo 1: Bartın İli Arazi Varlığı
Kaynak: Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü
Bartın’da ekonomik değeri dolayısıyla bitkisel ürünlerden yetiştiriciliği en yaygın olarak yapılan temel tarımsal ürünler; çilek, fındık, hububat, yem bitkileri, sebze ve meyve olup bu ürünlerin yetiştiriciliğinin yapıldığı toplam 672.507 dekar tarım alanı bulunmaktadır. İl genelinde yaklaşık 1.088.925 adet kanatlı hayvan ve 33.664 adet arılı kovan mevcuttur.
Batı Karadeniz Bölgesi’nde tarım alanı en fazla olan il Bartın’dır. Bartın’da 672.507 dekar tarım arazisi bulunmaktadır. Bu arazilerin 198.600 dekarı sulamaya elverişli araziler olmasına rağmen mevcut durumda sulamaya elverişli alanların sadece 86.180 dekarında halk tarafından sulama yapılabilmekte, Devletçe sulanan işletme halinde tesis de bulunmamaktadır.
Tablo 2: Bartın İli Tarım Arazisinin Dağılımı
Kaynak: Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, 2018 Faaliyet Raporu
2Bartın Ticaret ve Sanayi Odası, Tarım, https://www.bartintso.org.tr/sayfalar/bartin-ekonomisi/tarim
Bartın Odun Dışı Orman Ürünlerinin Değerlendirilmesi Raporu
Bitki Örtüsü
Bartın ili geneline bakıldığı zaman birden fazla habitat tipini görmek mümkündür. Habitat çeşitliliğinin fazla olduğu bu alanlarda floristik çeşitliliğinde fazla olması doğaldır. Bartın ve çevresinde;
Orman Vejetasyonu
Kumul Vejetasyonu olmak üzere yedi farklı vejetasyon yapısı mevcuttur.
Orman Vejetasyonu: Bartın İlinin yüzölçümü 214.300 ha alanın olup bunun 98.578 ha orman vejetasyonu oluşturmamaktadır. Orman vejetasyonun da yer yer saf Fagus orientalis L. (Kayın) türünün oluşturduğu yapı mevcuttur. Bazı alanlarda iğne yapraklı türler ile geniş yapraklı türlerin oluşturduğu karışık orman yapısı mevcuttur.
Maki Vejetasyonu: Bartın ve çevresinde maki vejetasyonu özellikle denizden başlayarak yaklaşık 300-400 m kadar olan yüksekliklerde belirgin olarak bulunmaktadır. Bu alanlarda; Quercuscoccifera L., Quercusinfectoria Oliv. subsp. infectoria, Erica arborea L., Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus, Filago pyramidata L., Pistaciaterebinthus L. subsp. terebinthus, Cotinus coggyria Scop., Asparagus acutifolius L., Scilla autumnalis L., Campanula lyrata Lam. subsp. lyrata, Cistus creticus L., Cistus salviifolius L., Origanum onites L., Origanumvulgare L. subsp. viride (Boiss.) Hayek, Fraxinus angustifolia Vahl. subsp. oxycarpa (Bieb. ex Willd.) Franco, Phillyrea latifolia L. ve Pinus brutia Ten.
gibi türler tespit edilmiştir.
Riparyan Vejetasyon: Bartın Çayı, Kozcağız Çayı ve Arıt Çayı ile bunların yan kolu olan küçük derelerin etkisi ile oluşan alanlarda riparyan vejetasyon tespit edilmiştir. Bu alanlarda; Alisma plantago-aquatica L., Amaranthus albus L., Ornithogalum narbonense L., Alnus glutinosa (L.) Gaertner. subsp.
glutinosa, Humulus lupulus L., Arctium minus (Hill) Bernh. subsp. pubens (Babington) Arenes, Cirsium lappaceum (Bieb.) Fischer. subsp. tenuilobum (C.Koch)P.H.Davis, Pulicaria dysenterica (L.) Bernh., Senecio aquaticus subsp. erraticus (Bertol.) Matthews, Carex flacca Schreber, Carex pendula Hudson, Carex sylvatica Hudson subsp. sylvatica, Equisetum palustre L., Equisetum telmateia Ehrh., Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steudel ve Poa pratensis L. gibi türler tespit edilmiştir.
Kaya Vejetasyonu: Bartın İli ve çevresinde kaya vejetasyonu daha çok toprakların aşınması sonucu ortaya çıkmıştır. Bu alanlarda; Cota tinctoria L. var. pallida (DC.), Carduus pycnocephalus L. subsp.
albidus (Bieb.) Kazmi, Crepis foetida L. subsp. rhoeadifolia (Bieb.) Celak, Filago pyramidata L., Inula britannica L., Sedum acre L., Sedum album L., Sedum hispanicum L. var. hispanicum, Sedum stoloniferum Gmelin, Arabis caucasica Willd. subsp. caucasica, Draba muralis L., Geranium dissectum L., Setaria glauca (L.) P. Beauv., Linum corymbulosum Reichb. ve Epilobium parviflorum Schreber türleri tespit edilmiştir.
Step Vejetasyonu: Bartın ilinde step vejetasyonu orman tahribatının olduğu alanlarda ve yüksek kesimlerde yaylaların olduğu alanlarda tespit edilmiştir. Bu alanlarda; Papaver rhoeas L., Glaucium flavum Crantz, Plantago lagopus L., Plantago lanceolata L., Linaria peliserriana (L.) Mill., Linaria simplex (Willd.) DC., Globularia trichosantha Fisch. & Mey., Veronica chamaedrys L., Veronica polita Fries, Polygala anatolica Boiss.& Heldr., Polygonum arenastrum Bor., Rumex acetocella L., Ranunculusmuricatus L. ve Reseda lutea L. var. lutea gibi türler tespit edilmiştir.
Kumul Vejetasyonu: Bartın İlinin sahil şeridinin tamamında kumul vejetasyonuna rastlamak mümkündür. Bu alanlarda; Crithmum maritimum L., Daucus carota L., Eryngiummaritimum L., Pancratiummaritimum L., Carduus nutans L. subsp. leiophyllus (Petr.) Stoj. & Stef., Cnicus benedictus L. var. kotschyi Boiss., Chondrilla juncea L. var. juncea, Conyza bonariensis (L.) Cronquist,, Conyza canadensis (L.) Cronquist, Crepis foetida L. subsp. commutata (Spreng.) Babcock, Hedypnoiscretica (L.) Dum.-Cours., Inulagraveolens (L.) Desf., Inula viscosa (L.) Aiton, Otanthus maritimus (L.) Hoffmans. & Link, Xanthium spinosum L. ve Xanthium strumarium L. subsp. strumarium gibi türler yayılış göstermektedir. Bartın İli ve çevresinde yapılan florstik çalışmalar ile TUBİVES verilerinin bir
Bartın Odun Dışı Orman Ürünlerinin Değerlendirilmesi Raporu
araya getirilmesi sonucu Bartın İlinin Floristik listesi oluşturulmuştur. Bu listeye göre; 99 familyaya ait 431 cins ve 852 tür bulunmaktadır. Bu türlerin 14’ü endemik olup, endemizm oranı %1,64 tür.
Su Kaynakları
Bartın ili Türkiye akarsu havzalarına göre Batı Karadeniz Havzası (13 nolu havza) içinde kalmaktadır.
Yer üstü su kaynakları ilin toplam su potansiyeli 1248.38 hm3/yıldır. Başlıca üç akarsu mevcut olup, bunlar BartınÇ, Arıt Çayı ve Kozcağız Çayı’dır (Bartın Çevre Durum Raporu, 2013).
Bartın Çayı: Uzunluğu 6 km, debisi 25,55 m3/s’dir. Kozcağız Çayı: Uzunluğu 47,5 km, debisi 5,41 m3/s’dir. Arıt Çayı: Uzunluğu 35 km, debisi 4,33 m3/s’dir. Bartın’da 3 adet (Bartın Kışla, Kirazlıköprü, Kozcağız) baraj yapılmaktadır.
Tablo 3: Bartın İli Maden Rezervleri
Kaynak: MTA
Bartın ilinin nüfusu 2019 TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) göre 198.249’dur.
Nüfusun yaklaşık %49,39’unu (97.908 kişi) erkekler, yaklaşık %50,61’ini (100.341 kişi) ise kadınlar oluşturmaktadırlar. 2018 ile 2019 ADNKS verilerine göre nüfus artışı il geneli (binde) ‰ -3,8’lik artış göstermiştir (TÜİK). İlde en fazla nüfus artışı (binde) ‰4,8 ile il merkezinde gerçekleşmiştir.
Türkiye’nin yıllık nüfus artış hızı (Binde) ‰ 13,9’ dur.
2020 verilerine göre Bartın’da okuma yazma bilmeyenlerin sayısı 1560’tır. Okuryazar ama eğitimsiz olan 7254, ilkokul mezunu 18686, ortaokul mezunu 11107, ilköğretim mezunu 11670, lise mezunu 20742, lisans mezunu 14455 kişi bulunmaktadır. Bartın ilinde lise ve dengi okullar ile yüksekokul ve fakülte mezun oranı %21 olup bu oran bölge ortalamasının altındadır. (TÜİK, 2020)
Bartın Odun Dışı Orman Ürünlerinin Değerlendirilmesi Raporu