Ulaşım, Transfer ve Konaklama Hizmetine Yönelik Sorunlar

Hac ve umre organizasyonu düzenleyen işletme yöneticilerine organizasyon sırasında yaşadıkları sorunlar sorulmuş alınan cevaplara yönelik bulgular Tablo 14’te belirtilmiştir.

Tablo 14. Ulaşım, Transfer ve Konaklama Hizmetine Yönelik Sorunlar

ULAŞIM, KONAKLAMA VE TRANSFER HİZMETİNE YÖNELİK SORUNLAR

KATILIMCI SAYISI Ulaşım Konaklama Transfer 7 9 5

Araştırmaya dâhil edilen işletmelerin tümü hac ve umre organizasyonu sırasında seyahat ürünlerinde bir takım sorunlarla karşılaştıklarını ifade etmişlerdir. Sorun yaşamayan hiçbir işletme bulunmamaktadır. İşletmeler ulaşım, konaklama, transfer hizmetlerine yönelik sorunları şu şekilde ifade etmişlerdir:

Katılımcı 1; En büyük sorunlarım ulaşım, transfer ile ilgili oluyor. Anlaştığımız transfer araçlarının zamanında gelmemesi, bağlı oldukları işletmeler ile ilgili yaşadıkları sıkıntıları bize aktarmaları sorunlarımız arasındadır. Mesela şoförler yolcuların önünde paramı sizden mi alacağım, onlardan mı veya çalıştığım yer bana maaşımı vermiyor bende götürmüyorum diyerek bırakması, o bölgede iletişim konusunda yaşadığımız aksaklıklar arasındadır. Otele gittiğinizde otel odaları temiz olmayabilir. Ya da gittiğimizde oteli bizden önceki müşteriler terk etmemiş olabilir. İnsanlar ile anlaşmak zor. Müşteriler haklı, yorulmuş oluyor ve bir an önce odalarına gitmek istiyor.

Katılımcı 2; Konaklamada sıkıntı yaşanıyor. Hem Mekke’de, hem de Medine’de otel yıkımları var. Harem-i Şerife yakın otellerin fiyatları yıkımlardan dolayı oldukça yükseldi. İnsanlar Kâbe’ye uzak yerlerde kalmak istemiyorlar. Bu yüzden sektörün broşür fiyatları oldukça yükseliyor.

Katılımcı 3; Ulaşım, konaklama ve transfer hizmeti ile sorunlarda sorun genelde ulaşım ile ilgili oluyor. Suudi Arabistan’a girildiğinde özellikle ilk umre ve ramazan umresinde otobüs transferleri konusunda bazen zorlanıyoruz. Devre Kamil alsanız bile zorlanıyorsunuz. Devre Kamil bir otobüs sistemidir. Bulduğun otobüslerde oradaki otobüslerin standardı çok düşük ve araçları kullanan şoförler oranın daimi halkından olmadığı için mesela oradaki çoğu şoför yol güzergâhını bilemiyor. Konaklamada ise özellikle aşırı talep olan umre gruplarında oluyor. Geçen yıl bir otelle anlaşma

yapmıştık. Bir miktar kaparo verdik. Gittiğimizde otele başka müşterileri almışlar ve bizim bundan haberimiz yoktu. O bölgedeki otel satışları belli acentaların elinde olduğu için piyasa rakamları çok uçuk fiyatlarda, siz de başka seçim şansınız olmadığı için bu yüksek fiyatlarla almak zorunda kalıyorsunuz. Konaklamada yaşanan bir diğer sorun müşterilerin Türkiye’deki otel standardını araması. Oradaki tesis kalitesi buranın çok altında.4–5 yıldızlı otellerde hizmet aksamıyor ama özellikle Kâbe’nin aşağısındaki hac evleri ve hemen üzerindeki müstakil evler tabii ki temizlik ve hijyen açısından sıkıntı yaratıyor.

Katılımcı 4; Hac ve umrede en büyük sıkıntı Suudi Arabistan hakkında bilgi sahibi olunamamasıdır. Bazı ülkeler buna yönelik hacca gitmeden önce çeşitli etkinlikler düzenlemekte ve bölge hakkında bilgi vermektedir bir süre. İkincisi oradaki otel

şartlarını kestiremezsiniz.3,4 yıldızlı standartlar var. Buradaki 4 yıldız, oranın 5 yıldızıdır. Oranın standardı buraya göre çok daha düşük. Müşteriler buraya geldiğinde mesafenin çok önemli olmadığını, önemli olanın oraya gitmeleri olduğunu belirtiyorlar. Ama orada 60,70 derece sıcaklıkta bu söylediklerini hatırlamıyorlar ve bizden en iyi hizmeti bekliyorlar. Biz de bu durumda transfer hizmeti veren tesisleri tercih ediyoruz. Çünkü biliyoruz ki şikâyet edecekler. Fiyat olarak 100,200 Euro fark oluyor ama orada ulaşımın oldukça önemli olduğunu belirtiyoruz.

Katılımcı 5; Genelde sağlam şirketlerle çalışıyoruz. Bu yüzden pek sorun olmuyor. Fakat arada ulaşım ile ilgili sorunlarımız oluyor. Uçaklarda rötar oluyor. Transferlerde özellikle Suudi Arabistan bölgesinde sorunlar yaşanmaktadır

Katılımcı 6; Uçağı ve vizeyi başka yerden alıyoruz. Rehberlik hizmeti veriyoruz. Hac ve umre organizasyonunda sorunlar genelde uçaktan ya da vizeden çıkar. Hac ve umre döneminde çok kalabalık oluyor, genelde gruplar 60 yaş ve üzeri olduğu için transfer hizmetinde sorun yaşıyoruz.

Katılımcı 7; Ulaşımla ilgili büyük sorunlar yaşıyoruz. Arabistan havayollarında 6,7,8 kadar uzun süreli rötarlar olabiliyor. Jeddah ve Cidde havaalanlarından Mekke ve Medine’ye transferler düzenlenmektedir. Havayollarının yoğunluğundan, uçak yetmediğinden ya da valizlerin sorunlu olmasından uçak 1,2,3 saat rötarlı olabiliyor.

Geçen sene mesela Suudi Arabistan’da Arabistan kralı Amerika’dan döndüğünde bayram ilan edilmişti bu belki de Arap baharının etkisinden de olabilirdi ama bu sebeple havayollarındaki tüm servis araçları Riyad’dakı mitinge yolcu götürdü bizim biletlerimiz, uçağımız her şey hazır. Paramızı verdiğimiz halde mağdur olduk ve saatlerce bekledik.

Katılımcı 8; Havayollarında bazı aksaklıklar oluyor tabiî ki. Biz büyük çoğunluğuna el koyuyoruz. Arabistan topraklarına girdiğiniz anda sorunlar başlıyor. Otellerde birçok

şeye dikkat edilmiyor. Yakın mesafe otellerimiz yıkım sebebi ile kalmadığı için onlarda

şikâyet mevcut. Fiyat konusunda yükselme var. Otellerin durumu çalışanların durumu vahim.

Katılımcı 9; Suudi Arabistan Türkiye’ye göre gelişmişlik açısından oldukça geri kalmış bir ülke. Halkın kültürü işleri zamanında yapmaya programlandırılmış değil. Bu açıdan bir takım sorunlarla karşılaşıyoruz. Otobüs kiralıyoruz, geç geliyor. Muhtemelen belirtilen saatten bir iki saat sonra gelebiliyor, bazen gelmeye de biliyor. İşinizi takip, kontrol etmeniz gereklidir.

Katılımcı 10; Değişik bir ülkeye gittiğinizde o ülkenin kanunlarına uymak zorundasınız. Bu kanunlar bazen bize kısıtlayıcı uygulamalar getiriyor. Parası yatırılmış, saati belli olduğu halde transfer zamanı otobüsün gelmemesi en büyük sorunlardan biridir. Mesela bir yerden başka bir yere gitmek istiyor müşteri. Otel valizini lobiden çıkartmıyor. Oteli ikna ediyorsun, müşteri bu sefer memnun olmuyor. İki tarafı memnun edebilmeniz gereklidir. Otelci senin yanında olması gerekirken Bir daha benden oda alamazsın

şeklinde sizi tehdit ediyor. Bir diğer hususta Arabistan ile bizim kültür seviyemiz çok farklı. Onları anlamaya çalışmakta, kendinizi onlara anlatmaya çalışmakta zor.

Katılımcı 11; Herkesin otel anlayışı farklı. Kimi beş yıldızlı ister, kimi ben oraya gideyim de başka bir şey istemem der. Bu iki husus birbirinden farklı. Bizim işletmemize gelen müşterilere öncelikli olarak tatil amacı ile yapılan bir seyahat olmayacağını ve bu beklenti ile gidildiğinde hayal kırıklıkları yaşanılabileceğini hatırlatıyoruz. Standart aynı değil ve hizmet kalitesini arttırma diye bir durum söz

konusu değil. Ki rekabet yok ki oradaki işletmelerde kaliteyi arttırma olsun. Bunlar nasıl düzelebilir bilemiyorum ama bir şeyler yapılmalı.

Katılımcı 12; Medine gayet iyi durumda fakat Mekke oldukça kötü; otel yıkımları var. Bu yüzden Kâbe-i Şerif’e yakın otellerin fiyatları oldukça yüksek. Transfer olması gerekli uzak otellerde.

Katılımcı 13; Diyanet umre fiyatlarını çok ucuza getiriyor. Bu da haksız rekabete sebep oluyor. Sorunlar daha burada başlıyor. Oteller ile anlaşıyoruz. Oteller genelde ödemeleri nakit ister bizler ise müşteriye 12 ay taksit yaparız. Bu taksitlendirme bir ay sonra başlar. Otel bunu bilmez parasını mail order veya havale olarak hesabına aktarılmasını ister. Bizler de bunu belli kurumlara düzenli olarak yaptığımız satışlar, transfer ücretleri ile gidermeye çalışsak da durumumuz oldukça ciddi.

Katılımcı 14; Hac ve umre organizasyonunu 1970 yılından beri yapıyorum. O zaman teknoloji bu kadar ileri değildi, ulaşım çok zordu, oteller çok katlı binalar yoktu. Aradan 40 yıl geçti. Şimdi her şey değişti. Teknoloji hızına yetişemediğimiz şekilde ilerliyor. Ama yine sorununuz var mı diye sorduğunuzda yok diyemiyorum. İnsanın olduğu her yerde sorun vardır. Mesele; çözmek için belirli yolların bulunabilmesidir. Sorun burada zaten. Suudi Arabistan kendi bildiğini okuyan, benim dediğim doğru diyen bir ülke, bu yüzden bulduğunuz çözümler genelde tek taraflı olarak kalıyor.

Katılımcı 15; Sorunlarımız çok, çünkü bu işi büyük boyutlarda yapıyoruz. IATA Belgemiz mevcut, merkezi bir acentaya bağlı değiliz. Bu yüzden sorun çok var. Öncelikli sorun ulaşımda. Rötarlar fazlasıyla oluyor. Uçaktan iniyoruz kiraladığınız transfer hizmetleri anlaştığınız zamanda orada olmuyor. Otele gidiyorsunuz, bazen odalarınız başkasına verilmiş olabiliyor. Siz müşterilerinizi başka otellere dağıtmak zorunda kalıyorsunuz ki bu o kadar kısa zamanda çok zor bir durum.

3.5.6.5. Havaalanlarındaki Personelin Hac ve Umre Ziyaretçilerine Yönelik