• Sonuç bulunamadı

BÖLÜM 1: DİN VE İBADET KAVRAMI

1.3. Dinlere Göre İbadet

1.3.2. İlahi Dinlerde İbadet

1.3.2.2. Hıristiyanlık Dinine Göre İbadet

Hıristiyanlık Dininin en gerekli ibadeti komünyon (missa) ayinidir. Hıristiyan

İbadetlerinin en önemli ve en yaygın olanıdır. İki ana bölümden oluşur. Birinci bölümde vaaz edilir ve Kutsal Kitap'tan kısımlar okunur ve bunlarla ilgili güncelleştirilen açıklamalarda bulunulur. İkinci kısım, ayin kısmıdır. Rahip günün anlamına göre değişik renklerde kıyafetler giyer. Ayinde ilahiler okunur, haç çıkarılır, dua ve tövbe edilir. Mihrap (sunak) yanında duran rahip tarafından, kutsanacak ekmek ve şarap Allah'a sunulur. İlahiler ve şükran duası okunur. Ekmek ve şarap dualarla kutsanır. Bazı dua ve ilahilere cemaat da iştirak eder. Kutsanan ekmek ve şarap cemaata dağıtılır. Bitiş duasıyla ayin son bulur. Haç İşareti; En basit ve yaygın bir dua türüdür. Katoliklerde mümin sağ elini ilk önce alnına, sonra göğsüne, sonra sol omzuna ve nihayet sağ omzuna götürür. Bunu yaparken şu sözleri söyler: “Peder, Oğul ve Kutsal Ruh 'un adıyla, Amin” İşaretin sırası mezheplere göre değişebilir. Rabb'in (İsa'nın) Duası: En yaygın dualardan biridir. İslam’daki Fatiha Suresinin önemine sahiptir. İçeriği şudur: "Göklerdeki Pederimiz, Adın yüceltilsin, Hükümranlığın gelsin. Göklerde olduğu gibi, yeryüzünde de senin isteğin olsun. Günlük ekmeğimizi bu gün de bize ver. Bize kötülük

edenleri bağışladığımız gibi, sen de bağışla suçlarımızı. Bizi günah işlemekten koru ve kötülüklerden kurtar.”Her dinde olduğu gibi, Hıristiyanların da mezhep ve ülkelere göre değişen dinleri için önemli bazı kavramlar bulunmaktadır (Tümer,1989:21);

 Komünyon (Missa) Ayini

Yahudilerde erkek çocuklar, doğumlarının sekizinci günü sünnet olurlar ve o gün kendilerine isim konur. Ön derinin ayrılması, Tanrı ile Hz. İbrahim arasındaki anlaşmanın görünen işareti sayılır. Bir çocuk 13 yaşını doldurmasıyla “Bar mızva” (ergin) olmuş sayılır ve bir dua kemeri kuşatılarak dînî cemaata alınır. Bu tarihten itibaren çocuk, Tanrı katında dînî emirlerden sorumlu sayılır. Ailevî hayatta ise, en önemli hadise evlenmedir. M.S. 1000 yıllarına kadar birden fazla kadınla evlenmeye izin veriliyordu. Ancak daha sonra, haham Herşem ben Yudanın gayretleriyle bu izin kaldırılmıştır. Evlilik işareti olan nikâh yüzüklerini ise, sağ ellerinin İşaret parmaklarında taşırlar. Ölülerini toprağa gömerler. Kadınlar cenaze merasimlerine katılmazlar. Dinî bakımdan, adet gören, lohosa olan kadınlar ve bazı hastalık sahibi kişiler temiz sayılmazlar. Ölü bir hayvana veya insana dokunmak da taharetin bozulmasına sebep olur. Dindar bir Yahudi’nin bir ölünün bulunduğu yerde dahi bulunması doğru sayılmaz. Bu manevi kirlerden İslam'daki abdest gibi özel dinsel yıkanmalarla temizlenilir. Ayinde ilahiler okunur, haç çıkarılır, dua ve tövbe edilir. Mihrap (sunak) yanında duran rahip tarafından, kutsanacak ekmek ve şarap Allah'a sunulur. İlahiler ve şükran duası okunur. Ekmek ve şarap dualarla kutsanır. Bazı dua ve ilahilere cemaat da iştirak eder. Kutsanan ekmek ve şarap cemaate dağıtılır Bitiş duasiyla ayin son bulur.

 Haç İşareti

En basit ve yaygın bir dua türüdür. Katoliklerde mümin sağ elini ilk önce alnına, sonra göğsüne, sonra sol omzuna ve nihayet sağ omzuna götürür. Bunu yaparken şu sözleri söyler: “Peder, Oğul ve Kutsal Ruh 'un adıyla, Amin” İşaretin sırası mezheplere göre değişebilir.

 Rabbin (İsa'nın) Duası

En yaygın dualardan biridir. İslam’daki Fatiha Suresinin önemine sahiptir. İçeriği şudur: "Göklerdeki Pederimiz, Adın yüceltilsin, Hükümranlığın gelsin. Göklerde olduğu gibi, yeryüzünde de senin isteğin olsun. Günlük ekmeğimizi bu gün de bize ver. Bize kötülük

edenleri bağışladığımız gibi, sen de bağışla suçlarımızı. Bizi günah işlemekten koru ve kötülüklerden kurtar” (Jacob,1994:15).

 Diğer Dualar

Sabah ve akşam duaları, yemekten önce ve sonra yapılan dualar, tespih duaları vs. sayılabilir. Günlük duaların kilisede yapılması daha makbuldür. İbadet vakitleri cemaatin durumuna ve iklime göre ayarlanır. Kutsal kitaptan parçalar ve ilahiler okunur. Haftalık pazar ibadet ve duaları Hıristiyanların hayatlarında önemli bir yer işgal ederler. Temizliğe itina gösterirler. Katoliklerce bu ibadete katılmak zorunludur. Yıllık dua ve ibadetler de dini bayram ve kutsal günlerde yapılanlardır.

 Bayram Günleri

Hıristiyanların sene boyunca birçok bayram ve kutsal günleri vardır. Bunlar üç gruba ayrılırlar: Noel ve Paskalya bayramı devreleri ve olağan pazar günleri. Noel ve Paskalya Bayramlarından önce birer hazırlık süreleri vardır. Bayram günlerinden sonra da bu süre devam eder.

 Noel Zamanı

Rivayete göre, bir ahırda doğan ve yemliğe konan İsa'nın hatırasına, ahır ve yemlik, bebek İsa, Meryem ve Yusuf, öküz, merkep ve bir kaç koyun, kuzu tasvirleri yapılır. Dini sene Noel bayramından önceki dördüncü pazar gününde başlar. Bu pazar gününde, Noel Bayramına bir hazırlık olan Küçük Perhiz ya da Noel Perhizi veya Bekleyiş (Almanca Advent, Fransızca Avent) devresi başlar. Dört pazar gününü içine alır. Bu sürede Hıristiyanlar kendilerini İsa Mesih'in doğum günü olan Noel bayramına hazırlarlar. Perhiz yaparlar, oruç tutarlar, kendilerini biraz daha çok dua ve ibadete verirler. Noel 25 Aralıkta kutlanır. Ortodoks kiliselerde ise 6 Ocakta kutlanır.

 Paskalya Devresi

Kül Çarşambası ile başlar ve Pentokost bayramı ile son bulur. Paskalya Bayramı, İsa Mesih'in ölümden dirilişinin hatırasına kutlanır. 40 gün sonra İsa'nın göklere çıktığı inancıyla İsa’nın Miracı bayramı kutlanır. Eğer 40. gün pazara tesadüf etmezse, pazara ertelenir. Paskalyadan elli gün sonra da Kudüs'te toplanan havariler üzerine Kutsal Ruh'un inişi anısına Pentokost Bayramı kutlanır.

Şekil 4: Ülkelere Göre Müslüman Nüfus Yüzdesi

Kiliselere ve ülkelere göre değişen, Aziz Bayramları da vardır. Sayılan pek çoktur. Kiliseler bu hususta özel takvimler hazırlarlar (Yıldırım, 2005: 125-133).