Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), devlet adına radyo ve televizyon yayınlarını gerçekleştirmek amacıyla, özel yasayla özerk tüzel kişiliğe sahip olarak kurulmuştur. Genel ahlakın gereklerini, millî gelenekleri ve manevi değerleri gözetmek, Türk millî eğitiminin temel görüş, amaç ve ilkelerine uymak, kolayca anlaşılabilir, doğru, temiz ve güzel bir Türkçe kullanmak gibi yayın ilkeleri bulunan kurum, birçok radyo ve televizyon kanalıyla yayın yapmaktadır. Özkan’a (2004, s. 55) göre yayın kuruluşları toplumsal fayda gözeterek yayın yaptığında birçok eğitim kurumunun yaptığı işlevi tek başına yapabilmektedir. Bu sebeple TRT, yayın ilkeleri doğrultusunda eğitim kurumlarının işlevini tek başına bünyesinde barındırmakla birlikte aynı zamanda geniş kitlelere de seslenerek aynı anda birçok kişiye ulaşabilmektedir.
TRT, birçok radyo ve televizyon kanalıyla Türkiye ve dünyaya yayın yapmaktadır. Kurumun çocuklara yönelik içerik hazırlayan kanalı TRT Çocuk’tur. TRT Çocuk kanalı, 1 Kasım 2008 tarihinde yayın hayatına başlayan hedef kitlesi sadece çocuklar olan ve çocuk merkezli yayın yapan ilk yerli çocuk temalı televizyon kanalıdır. Animasyondan müziğe, haberden spora çocuklara yönelik içerikler sunan kanal, millî eğitimin temel görüş ve amaçlarına uygun, eğlence ve eğitimi birleştiren, çocukların yaşamlarını olumlu etkileyen içerikleri; kendi ilke standartları, kalite ve yayın bütünlüğünü gözeterek hazırlayıp sunmaktadır. İçerikler, 3-12 yaş grubu çocukların yaşları, algı düzeyleri ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmaktadır.
Kanalın yayın ilkeleri: Genel ahlakın gereklerini, millî gelenekleri ve manevi değerleri gözetmek; Türk millî eğitiminin temel görüş, amaç ve ilkelerine uymak; kolayca anlaşılabilir, doğru, temiz ve güzel bir Türkçe kullanmak; çocukların beden ve ruh sağlığına zararlı olacak hususlara yer vermemektir. Kanal ayrıca 360 derece yaklaşımı ile çocuklara her platformda içerik sunmaktadır.
Kanalın okul öncesi ve okul çağı çocuklar için hedefleri bulunmaktadır. Okul çağındaki çocuklar için:
Akıl yürütme ve problem çözme becerilerini geliştirmek, sebep-sonuç ilişkisinin kavranmasına yardımcı olmak,
Empati kurabilme becerisine destek olmak,
Evrensel insani ve ahlaki değerlerin içselleştirilmesine yardımcı olmak,
Kültürel değerlerin içselleştirilmesi,
Yerel ve küresel değerler arasındaki denge ve ilişkinin kurulmasına yardımcı olmak gibi kazanımlar hedeflenmektedir (TRT Çocuk). Kanal, çocuklara yönelik içerik üretirken yerel ve evrensel değerlerden yola çıkmaktadır.
Millet hayatında oynadıkları roller dikkate alındığında bütün devletler, kendi yayın kuruluşlarının yapacağı görevleri anayasalarının teminatı altına alarak kanun ve yönetmeliklerle belirlenmiştir. Yayınların belli esas ve ilkeler doğrultusunda yapılması, yurt içine ve yurtdışına yapılacak yayınlarda dünya şartları dikkate alınarak hareket edilmesi, takip edilecek politikaların devletin millî politikasına uygun olması hususlarının mesajlara yansıması gibi hedefler tespit etmişlerdir (Şahin, 1987, s. 71). 2954 sayılı kanunla Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumunun kuruluş, görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin esas ve usulleri belirlenmiştir. Bu kanunla belirlenen TRT’nin genel yayın esaslarında, “Genel ahlakın gereklerini, millî gelenekleri ve manevi değerleri gözetmek; Türk millî eğitiminin temel görüş, amaç ve ilkelerine uymak” maddesi yer almaktadır. Ayrıca her yıl TRT Yönetim Kurulu kararıyla TRT’nin bütün kademelerinde yayınla ilgili faaliyetlerin düzenli olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla (TRT, 2014, s. 1) yayına ilişkin hedef ve ilkeler de belirlenmektedir.
Çocuklara yönelik programların hedef maddeleri içinde değerlere ilişkin olanlar şunlardır (TRT, 2014, s. 13-15):
Çocuğun, dil yeteneğinin gelişmesine, Türkçeyi doğru ve güzel kullanmasına,
Çocuğun, yurdunu, milletini ve tarihini tanımasına, yurt, millet ve bayrak sevgisi ile vatandaşlık bilinci kazanmasına; millî birlik ve beraberlik duygularının güçlenmesine, terör ve bölücülüğe karşı bilinçlendirilmesine, millî kültür değerlerimizi benimsemesine,
İnsanların birbirini anlayarak bir arada yaşama, üretme, paylaşma alışkanlıklarının geliştirilmesi ve medenî, katılımcı, yeteneklerini sergileyen, özgüvenini kazanmış, toplumsal yardımlaşma ve dayanışma fikrini benimsemiş, sorumluluklarının ve haklarının bilincinde olan bireyler olarak yetişmelerine,
Çocuğun problemler karşısında farklı çözüm yolları aramaya ve bulmaya yönlenmesine, eleştirel düşünebilmesine, öz güveninin gelişmesine, zihinsel gelişiminin artırılmasına,
Çocuğun din, dil, sosyal, zihinsel ve fiziksel yönden yeni bilgi ve davranışlar kazanmasına, bilgi edinme kaynakları konusunda aydınlatılmasına, temel değerlerimize ve evrensel değerlere uyum sağlamasına,
Çocuğa aile ve toplum içindeki yeri ve değeri olduğu bilincinin verilmesine, kendisine ve çevresine olan güvenin pekiştirilmesine, çocuğun cinsiyetinden ötürü farklı muameleye maruz kalmaması gerekliliğine olan inancın geliştirilmesine, ana, baba, kardeş, yakın akraba, özürlü ve yaşlılara sevgi ve saygının bir vazife olduğunun benimsetilmesine, çocuğun kişilik ve ahlaki gelişiminin güçlendirilmesine,
Çocuğun, doğru beslenme alışkanlığı edinmesi, sağlığını koruması, temizliğe dikkat etmesi, kaza ve tehlikelerden korunabilmesi hakkında bilgilendirilmesine,
Çocuğun, serbest zamanlarını faydalı ve verimli bir biçimde değerlendirmesine, yeteneklerinin ortaya çıkarılmasına, sporun çocuk gelişimindeki yerinin vurgulanmasına,
Çocuğa anne, baba, okul, kütüphane ve kitap sevgisinin kazandırılmasına, edebiyat, sanat, müzik ve tiyatro zevkinin geliştirilmesine yardımcı olunacaktır.
Bu hedefler ışığında TRT, çocuklara yönelik programlarında millî değerlerin yanı sıra evrensel değerleri de içeren yayınlar yapmayı hedeflemektedir. Yine ilköğretim programları ve değerlere ilişkin yönerge göz önüne alınarak değerlendirildiğinde TRT’nin çocuklara yönelik programlarının ilkeleri ise şöyle ifade edilmektedir:
Programlarda sevgi, saygı, hoşgörü, yardımlaşma ve iyilik yapma vb. temel değerlerimiz işlenecektir.
Programlarda toplumumuzun ortak özellikleri, davranış biçimleri, dinî inançları, gelenekleri ve değer yargıları göz önünde bulundurulacak, yabancılaşmalarına sebep olacak konulara yer verilmeyecektir.
Çocuğu karamsarlığa, pasifliğe, bencilliğe ve çıkarcılığa yöneltecek imajlardan kaçınılacak, bireysel sorumluluk duygularını ve katılımlarını artıracak, düşündürecek, yeteneklerinin ortaya çıkmasını ve gelişmesini sağlayacak programların yapımına ve yayınına öncelik verilecektir.
Programlarda örnek aile yaşantıları canlandırılacak, çocukların aileleri dışında bir hayat yaşamaya özendirilmemesine özellikle titizlik gösterilecek, olumsuzluklarla başa çıkma ve doğru kaynaklardan bilgi alma yolları teşvik edilecektir.
Çocukları okumaya teşvik eden, Türk çocuk edebiyatını tanıtan ve evrensel barış mesajları veren programlara ağırlık verilecek, millî motiflerimizi benimsetici Türk masal ve hikâyeleri (Keloğlan, Dede Korkut, Köroğlu, Nasrettin Hoca vb.) ile Türk büyüklerini tanıtıcı programların yayımlanmasına ve bu programların çocukların ilgisini çekecek biçimde hazırlanmasına özen gösterilecektir.
TRT’nin hazırlamış olduğu 2015 yılı Genel Yayın Planında Çocuklara Yönelik Programlar, çocuğun kişilik ve ahlaki gelişimine yardımcı olucu konular (kendine güven, cesaret, sorumluluk, iyilik, doğruluk, güzellik, sevgi, saygı, görgü kuralları, paylaşma, yardımlaşma ve iş birliği vb.) ve değerler ile tabiî, tarihî ve kültürel çevre, çevre sevgisi ve koruma (ağaç, orman, akarsular, göl, deniz), çevre temizliği alışkanlığı kazandırmayı amaçlamaktadır.
Genel Yayın Planındaki bu ilkeler ışığında değerlendirildiğinde TRT’nin çocuklara yönelik hazırladığı programlardaki öncelikli hedef değerleri aktarmaktır. Kurum, TRT Çocuk ve diğer yayın kanallarına yaptırdığı çocuk programları vasıtasıyla Türk millî eğitiminin genel görüş, amaç ve ilkelerine bağlı kalarak millî ve evrensel değerleri aktarmayı amaçlamaktadır. Buna yönelik olarak kurum, millî eğitimin amaçlarını da kapsayacak şekilde genel yayın planı hazırlamaktadır. 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programının Özel Amaçları ve TRT’nin 2015 yılı Genel Yayın Planı karşılaştırıldığında ise genel yayın planın bu amaçlarla da örtüştüğü görülmektedir.