TRAKYA BÖLGE ÜNİVERSİTELERİ VE TURİZM

Öğrencilerin üniversite tercihlerini etkileyen faktörlerin başında üniversitenin bulunduğu coğrafi konum, iklim, nüfus yapısı, sosyal ve kültürel olanaklar gelmektedir.

Trakya bölgesi, marka kenti destekleyecek farklı coğrafik, tarihsel, kültürel ve turistik potansiyele ve uluslararası üniversitelere sahiptir. Başta 92 yıl Osmanlı imparatorluğuna başkentlik yapmış, UNESCO dünya kültür mirasına sahip Edirne, destansı savaşların yaşandığı “hüzün turizmi”nin en aktif destinasyonlarından olan Çanakkale, Türk şairi Namık Kemal ve Macar Prensi Rakoczi’nin memleketi Tekirdağ ve dünyada eşine az rastlanan longozların kıyısındaki Dupnisa mağarasıyla Kırklareli turistik marka kent olmanın bütün özelliklerini taşımaktadır.

Tablo 9: Trakya Bölgesindeki Turizm Profili (2015) Çanakkale 56+521 24.103 Giriş: 512.275

Geceleme:791.38 3

34.248 Liman hudut

Tekirdağ 26+9 3646 Giriş:160.700

Geceleme:322.04 Kaynak: TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı Turizm İstatistikleri (2015).

Tablo 9’daki veriler, Trakya Bölgesindeki 2015 yılı turizm ve belediye işletme belgeli konaklama tesisleri ile bu tesislere giriş, geceleme sayısı ve bu illere ait sınır geçişlerini göstermektedir. Bu verilere göre, Trakya bölgesinde bulunan kentlerdeki konaklama tesis sayısı 735 olup, yatak kapasitesi 38.568 olarak görülmektedir. Tablo 9’dan da anlaşılacağı gibi bölgeye yaklaşık 1 milyon otel girişi ve bir buçuk milyon geceleme sayısı olmuştur. Trakya bölgesindeki kentlerde ortalama geceleme sayısı da 1.5 olarak gerçekleşmiştir.

33

Başka bir deyişle, bölgeye gelen turistlerin yarısı iki gece, diğer yarısı yalnıza bir gece konaklamışlardır. Tablo 9’da, aynı zamanda dört kentte yurtdışından giriş olduğu ve 2015 yılında bölgeye toplam 5 milyona yakın girişlerin olduğu görülmektedir. Özellikle 6 sınır kapısıyla Edirne sınır geçişleri, Türkiye genel sıralamasında İstanbul ve Antalya’dan sonra ilk üçte yer almaktadır. Ancak, bu verilerin bölgedeki konaklama tesislerine pek yansımadığı, bölgenin transit geçiş noktası olarak kullanıldığını göstermektedir. Bu durum, bölgeye gelen turistlerin daha çok günübirlikçi olduklarını açıklamaktadır.

Tablo 10: Trakya Bölgesi Müze ve Ören Yerleri Ziyaretçi Sayısı(2015)

Şehir Müze ve Ören yeri

Edirne Edirne Toplam: 466.562

(Beyazıt Külliyesi: 406.562)

Çanakkale Çanakkale Toplam:624.867

(Troia ören yeri: 480.418)

Tekirdağ Tekirdağ Toplam: 9.282

(Rakoczi: 2.155)

Kırklareli Kırklareli 137.201

(Dupnisa Mağarası:130.000)

Toplam Ziyaretçi sayısı: 1.237.912

Kaynak: TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı Turizm İstatistikleri (2015).

Tablo 10’da bölgede bulunan ören ve müze yerlerinin ziyaretçi sayıları ile en çok ziyaret edilen ören yerleri görülmektedir. Kentlerde klasik kent müzelerinden çok özellikli yerlerin gezildiği dikkat çekmektedir. Edirne Beyazıt Külliyesi 406.562 kişi, Çanakkale Troia ören yerini ziyaret eden kişi sayısı 480.418 Kırklareli Dupnisa mağarasını 130.000, Tekirdağ Rakoczi

müzesi ise 2.155 kişi tarafından ziyaret edilmiştir. Bölgedeki müze ve ören yerlerinin ziyaretçi sayısının, bölge otellerinde konaklama yapan kişi sayısından daha fazla olması, bölgenin günübirlikçiler tarafından tercih edildiğini doğrulamakta, bölgenin turistik değerlerinin çok farklı ve zengin olmasına rağmen yeterli sayıda konaklamanın yapılmadığını göstermektedir.

Bu da, bölgeye gelen transit yolcu ve günübirlikçi turistlerin kentte daha az bir katma değer yaratması anlamına gelmektedir. Bunun nedenleri arasında bir dünya kenti olan İstanbul’un bu kentlere çok yakın olması, kentlerin bir transit geçiş noktası gibi görülmesi ve ekonomik değer yaratacak aktivitelerin yaratılamamasıdır.

Bu kadar zengin turistik kapasiteye sahip küçük kentlerdeki yurtiçi ve yurtdışı tanıtım ve pazarlama faaliyetleri, maalesef ekonomik krizlerden dolayı da zaman zaman sekteye uğramaktadır. Oysa bölgesel kalkınmayı sağlayan sektörler arasında olan yükseköğretim kurumlarının, uluslararası ekonomik krizlerden en az etkilendiği sektör olduğu görülmüştür.

Trakya bölgesinde bulunan dört üniversitenin 100 bini aşkın öğrencisinin 10 bine yakınının kentin ihtiyaçları doğrultusunda açılan turizm işletmeciliği, aşçılık, ikram hizmetleri, turizm seyahat bölümleri normal ve ikinci öğrenim bölümlerinde lisans ve ön lisans eğitimi aldığı görülmektedir. Bölgenin öncelikle bu ilgili kitleye tanıtılması ve farkındalık yaratılması, öğrencilerin bölgeye aidiyet duygusunu geliştirecek ve bir gönül bağı oluşturacaktır.

SONUÇ ve ÖNERİLER

1960’lı yıllardan bu yana birçok Avrupa ülkesinde yükseköğretim kurumları bölgesel kalkınma aracı olarak görülmüş ve gelişmemiş bölgelerinde yaygınlaştırılarak bu kurumların bulundukları bölgeleri çok yönlü etkileyecekleri öngörülmüştür. Günümüzde üniversiteler bölgenin turizmini destekleyen kurumlar olmuşlardır. Gerek yurtiçinden gerekse yurtdışından gelen öğrenciler bölgenin turizm faaliyetlerinde önemli bir katkı sağlayıcısıdır.

35

Üniversiteler, öncelikle bulunduğu kentin ve ülkenin sosyo-ekonomik açıdan ilerlemesini sağlayan aktörlerin en önemlilerinden birisidir. Kent nüfusunun önemli bir oranını oluşturan üniversite öğrencilerinin, kentte yaptığı harcamalar da kentin ekonomisini yönlendirebilmektedir. Bununla birlikte üniversitelerin entelektüel yapısı ve farklı bakış açısına sahip yoğun nüfusu açısından, kentin kültürel, sosyo-ekonomik gelişmesine ve kent markalanmasına olan katkıları da önemli olmaktadır.

Coğrafi konumu gereği Trakya bölge üniversiteleri, Avrupa’ya ve dünyanın önemli metropollerinden İstanbul kentine yakınlığı ile güvenli, modern, sosyo-kültürel açıdan zengin yöre halkıyla, turistik ve tarihi özellikleriyle bu kentteki üniversitelerin ulusal ve uluslararası öğrenci tercih edilebilirliğini de arttırmaktadır.

Trakya bölge üniversitelerinin akademik ve idari personel ile öğrenci sayıları toplamı her geçen yıl artan bir oranla 150 bini bulmaktadır. Çanakkale, Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli 2015 nüfus sayımı, artan göç oranıyla 2 milyondan fazla bir kitleye ulaştığı göz önünde bulundurulursa, bölgede ortalama öğrenci /nüfus oranı yüzde 8’lere yaklaşmaktadır. Bu da her yüz kişiden 8’inin öğrenci olduğu anlamına gelmektedir.

Bölge üniversitelerinde, turizm sektörüyle ilgili direkt ve dolaylı eğitim alan 10 bine yakın öğrenci için kapsamlı çalışmalar yapılmalı ve bölgenin tanıtılması, kentlerin markalanması açısından önemli bir fırsat olarak görülmelidir. Üniversite başta olmak üzere, bütün kent paydaşlarının; valilik, belediye ve sivil toplum örgütlerinin etkin rol alacağı, kentin tanıtım ve farkındalık çalışmaları, bölge tanınırlığını artıracak ve öğrencilerde aidiyet duygusunu uyandıracaktır.

Trakya bölgesindeki üniversiteler arasında yapılacak karşılıklı tanıtım ve deneyim ziyaretleri, öğrencilerin yaşadıkları ve eğitim gördükleri kenti daha yakından tanımalarını ve farkındalık yaratılmasını sağlayacaktır. Birbirine yakın coğrafi ve kültürel özelliklere sahip bölgedeki kentlerin, “çoklu destinasyon” tanıtım ve pazarlama stratejilerine uygun olduğu görülmektedir.

Üniversitelerin Erasmus, Farabi ve Mevlana gibi ulusal ve uluslararası öğrenci

ve öğretim elemanı değişim programları, öğrencilerin farklı kültürleri tanımasında etkili olmaktadır. Öğrencilerin uluslararası farklı akademik ve kültürel yaklaşımlarla tanışması, üniversitenin yanında kentin de küresel çapta tanınmasına ve markalanmasına önemli katkıda bulunduğu dikkate alınarak gelen ve giden öğrenciye özel çalışmalar yapılmalıdır.

Bu çalışmalar, kentlerin “üniversite kenti”, “öğrenci dostu kent” kimliği taşıması için kentlerin gidermesi gereken eksikliklere de dikkat çekecektir.

Üniversitenin bu kentlerin gelişmesinde hem sürükleyici hem de tamamlayıcı rol oynaması sağlanmalıdır.

Kent nüfuslarını önemli ölçüde artıran ve değiştiren üniversite öğrencilerinin, istek ve ihtiyaçlarını karşılayacak alt ve üst yapının iyileştirilmesi, kent yerel yönetimlerinin de gelecek planlarını buna göre uyumlaştırılmasını zorunlu kılmaktadır.

Sonuç olarak; öğrencilere bulundukları şehir ile ilgili özellikleri hakkında bilgi verip tanıtılarak görüş ve düşüncelerinin dikkate alınması, öğrencilerin üzerinde olumlu bir izlenim bırakacak ve şehri daha iyi benimsemelerini sağlayacaktır. Kentler, her bir üniversite öğrencisini o kentin “fahri gönüllüsü”

olarak görmeli ve kentte kaldığı süre içinde öğrenciye bu şekilde davranılmalıdır. Şehirlerin markalanmasının, hem merkezi hem de yerel yönetimin ve yerel halkın birlikte çalışmasıyla gerçekleşecek bir süreç olduğu, bütün paydaşlar tarafından kabul edilmesi gerekmektedir.

37

KAYNAKÇA

Akar, C., (2012) “Üniversite Seçimini Etkileyen Faktörler: İktisadi ve İdari Bilimler Öğrencileri Üzerine Bir Çalışma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 7(1), ss.97-120.

Akengin, H. ve Kaykı, A. (2013). “Şehirleşme Üniversite İlişkisine Bir Örnek: Gazimağusa”, Marmara Coğrafya Dergisi, 28: 501-525.

Borland, D, J., Dawkins, P., Johnson, D. ve Williams, R. (2000) “Returns to Investment in Higher Education The Melbourne Economics of Higher Education Research Program Report No. 1, Report to the Vice Chancellor”, The University of Melbourne,

https://melbourneinstitute.com/downloads/reports/rihe.pdf, Erişim tarihi:

20.10.2016.

Brandt, C. ve Mortanges, C. P. (2011) “City Branding: A Brand Concept Map Analysis Of A University Town”, Place Branding and Public Diplomacy, Vol. 7, No: 1, 50-63.

Cop, R., Akpınar, İ. ve Tez, A.(2014) “Öğrencilerin Şehirlerin Markalaşmasına Yönelik Algıları”, Marmara Üniversitesi, İ.İ.B.F Dergisi, cilt Xxxvı, Sayı I: 69-88.

Dinçsoy, E. E., (2015). The Spatial Dimension of Development:

Entrepreneurship Analysis of NUTS Level-3 TR212 Region IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 6(20), 83-107.

Dincsoy, E. E., (2016). Environmental, Social and Economic Factors of Development Axes in terms of Spatial Planning: An Analysis of Thrace Region in Turkey. International Journal of Statistics & Economics™, 17(2), 85-96.

Gomez, Ortueta, M. Ve Dutschke, D. (2012) “Strangers On A Train.

Viewing US Internalization Of European Higher Education”, EVA/ACA Handbook. Berlin:Raabe.Erişim Tarihi: 21.10.2016.

Görkemli, H. N. (2009). “Selçuk Üniversitesi'nin Konya Kent Ekonomisine Etkileri”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22: s.169-186.

Hildreth, PA. (2006) “Roles and Economic Potential of English Medium – sized Cities: A Discussion Paper”, hhtp://www.surf.salford.ac.uk.ss.28-29.

(Erişim tarihi: 13.Ekim.2016).

Işık, Ş. (2008) “Türkiye'de Üniversitelerin Kentleşme Üzerine Etkileri”, DEÜ SBE Dergisi, Cilt.10, Sayı.3, 159-181.

Kavili Arap, S. (2010) “Türkiye Yeni Üniversitelerine Kavuşurken:

Türkiye’de Yeni Üniversiteler”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 65-1, s.29.

Kekeç Morkoç, D. Ve Doğan, M. (2014) “Use of University Websites for Promotion: A Research on Tourism Departments of Universities”, Cilt 4, Sayı 1, Nisan, 56-66.

Okur Dinçsoy, M., (2013). Regional Targets and Strategies for Thrace Region in Turkey: A SWOT Analysis for Competitiveness. The International Journal of Social Sciences, 17(1): 53-66.

Okur Dinçsoy, M., Dinçsoy, E. E., & Tasdemir, Ö. (2016). Local Awareness on Regional Development Agencies: A Case Study on Trakya Development Agency. IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 7(22), 63-95.

Oktay, D. (2007) “Üniversite Kent İlişkisi”, http://www.yapidergisi.com/makaleicerik. aspx?MakaleNum=25. Erişim Tarihi: 13.11.2016.

Oxford Economics. (2013) “The Economic Costs And Benefits Of International Students”, January. A Report For The University Of Sheffield.

Erişim Tarihi: 23.10. 2016.

Öztürk, S, Torun, İ ve Özkök,Y. (2011) “Anadolu’da Kurulan Üniversitelerin İllerin Sosyo-Ekonomik Yapılarına Katkıları”, Mustafa Kemal University Journal Of Social Sciences Institute, Cilt: 8, Sayı: 16, S. 145-158.

Savaş Yavuzçehre, P. (2016) “Üniversitelerin Kentlerine Etkileri: Denizli Pamukkale Üniversitesi Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.21, S.1, S.235-250.

39

Torlak, M. (2015) “Marka Şehir Oluşturma ve Bursa Şehrinin Markalaşması İçin Yol Haritası”, Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, Aralık, 47-93.

Vural Yılmaz, D. ve Yılmaz, C. (2013) “Kent-Cübbe İlişkisi Üniversiteler ve Anadolu Kentlerinin Öğrencileşmesi”, (Ed.) Ergun, C., Güneş, M. ve Dericioğlu, E., A., Kent Üzerine Özgür Yazılar, Bağlam Yayınları, İstanbul.

Yüksel, K. ve Sarı, S. (2014) “Burdur Kent İmajının Yerel Halk İle Üniversite Öğrencileri Arasındaki Karşılaştırmalı Bir İncelemesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42. Sayı Ekim 2014,s.279.

İnternet Kaynakları

Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Personel Daire Başkanlığı, http://www.pdb.comu.edu.tr, Erişim Tarihi: 09.11.2016

ÇOMU Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı, http://www.öidb.comu.edu.tr, Erişim Tarihi: 07.10.2016

http://aves.nku.edu.tr/istatistikyeni.php?no, Erişim Tarihi: 09.11.2016 http://www.scimagoir.com/pdf/sir_2012_world_report.pdf. Erişim tarihi:

21.10.2016.

Kırklareli Üni. Personel Daire Başkanlığı, http://www.pdb.klu.edu.tr, Erişim Tarihi: 09.11.2016

Kırklareli Üni. Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı, http://www.öidb.klu.edu.tr, Erişim Tarihi: 07.10.2016

NKÜ Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı, http.//öidb.nkü.edu.tr, Erişim Tarihi:

07.10.2016.

T.Ü Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı, http://www.öidb.trakya.edu.tr Erişim Tarihi: 07.11.2016

Trakya Üniversitesi Personel İşleri Daire Başkanlığı, http://www.pidb.trakya.edu.tr, Erişim Tarihi: 09.11.2016

www.disiliskiler.trakya.edu.tr. Erişim tarihi: 12.11.2016.

www.tüb.org.tr. Erişim Tarihi: 11.10.2016

www.trakya.edu.tr.pages.tarihce. Erişim Tarihi: 08.10.2016.

YÖK-Yüksek Öğretim Kurumu kanunu no:2547, md.4-5.). Erişim Tarihi:02.11.2016.

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Turizm İstatistikleri (2015), www.turizm istatistikleri.org. Erişim Tarihi: 12.12.2016

41