POTANSİYEL KATKILARI
SONUÇ VE ÖNERİLER
Araştırma ve öğretimin desteklenmesi için bir üniversitenin kurulmasına yönelik yapılan bölgesel ölçekli yatırım, bölgesel kalkınmada önemlidir.
Üniversiteler kentlerin yapılı çevre ve kültürel hayatına katkıları, yerel mallar ve hizmet alıcıları olan geniş meslek alanındaki büyük işverenler olarak yerel ekonomiyi destekleyici kurumlardır. OECD'nin hazırladığı raporda belirtildiği üzere insan gelişimi, sosyo-kültürel gelişim, ekonomik canlanma ve ticari yenilenme, üniversitenin bölgenin kurumsal kapasitesine entegresi ancak güçlü bir altyapının beraberinde sağlanması ile mümkün olacak ve bu şekilde üniversitelerin kalkınma sürecinde "pasif" bir rol yerine "aktif" bir rol oynaması sağlanabilecektir.
110
Bu kapsamda öncelikle üniversitelerin kuruldukları bölgenin mevcut mekansal gelişimlerinin ortaya çıkartılması önem arz etmektedir. Yapılan literatür araştırması değerlendirildiğinde, üniversitenin kurulduğu kentlerdeki gelişim ve değişime yönelik, mekansal değişimi ele alan çok fazla çalışma olmadığı görülmüştür. Yapılan araştırma bu konuya katkı sağlamaktadır.
Çalışma ile üniversitenin yer seçimi ile başlayan etkileşim sürecindeki mevcut durum mekansal gelişimi araştırılmış, üniversitenin kurulmasından sonraki dönemdeki değişim/dönüşüm yapılan analizlerle ortaya çıkartılmıştır.
Buna göre;
Sürdürülebilir mekansal gelişim ilkeleri doğrultusunda, üniversitenin yer seçimine bakıldığında, yararlı maliyet hesabı ile mülkiyetin maliye hazinesine ait olması birinci öncelik taşımakta olup, verimli tarım topraklarının daha yoğun olarak bulunduğu güney, güneydoğu-batı yönlerinden uzakta, kentin gelişim yönü olarak belirlenen kuzey, kuzey-batı yönünde kurulması sürdürülebilir gelişmeyi destekleyen bir karardır. Ancak Kayalı Baraj Göletine yakın olması su kaynaklarının kullanımı ve değerlendirilmesinde hassas bir altyapı sorununu beraberinde getirecektir. Üniversitenin kent merkezinden çok uzakta oluşu erişilebilirlikte sadece karayolu ile desteklenen bir kent niteliğindeki Kırklareli’nin ulaşımda alternatif çözümleri getiren altyapı ve projelerin hızlı bir şekilde gündeme gelmesine etken olacak ve yatırımların bu yönde desteklenmesini sağlayacaktır.
Üniversitenin kuruluşu, kampüs alanı yer seçimi ve eğitim için gelen nüfusla birlikte parçacıl uygulamalarda talebin kampüs alanına yakın bölgelere doğru kaydığını göstermiştir. Mekansal analizler sonucunda kampüse yakın bölgelerde konut tipolojisinin değiştiği ve kent içinde farklı bir dokunun oluştuğu tespit edilmiştir. Kentteki sağlıklı mekansal değişim ve gelişim ancak planlamada bütüncül bir planlama yaklaşımı ile mümkündür. Bu doğrultuda üniversitenin akademisyen tecrübesi ve
bilimsel çalışmalarının değerlendirilmesi çok önemlidir. Bu şekilde üniversitenin kentte bulunmasının avantajları da kullanılmış olacaktır.
Planlama süreci ve alınan planlama kararları değerlendirildiğinde, planlamanın sadece mekânsal ölçekte kararlar üretmekle sınırlı kalmayıp, güncel kaygıları cevaplayacak biçimde kentsel aktörler ve dinamikler arası ortaklıklar ve katılımı oluşturması, planlamaya esneklik ve çeşitlilik katmasının gerekli olduğu görülmüştür. Yerel yönetimler açısından, mevcut mekândaki gelişmeye ilişkin düzenli ve güncel verilerin toplanması ve sürdürülebilir kalkınmaya yönelik uzun vadeli vizyon ve hedeflerin geliştirilmesi önem arz etmektedir. Gelişen ve büyüyen turizm, kültür ve "üniversite kenti" olarak tanımlanan Kırklareli kentinde dinamik, esnek, çeşitliliğe sahip ve sürdürülebilirlik ilkelerine uygun bir planlama sisteminin kurgulanabilmesi için planlamada yetkili tüm kurumların birbirleri ile entegrasyonunun sağlanarak bütüncül bir planlama yaklaşımı ile ele alınması önerilmektedir.
Üniversitelerin bir kente olan katkısını arttırmak ve topluma öncülük edebilmesinin sağlanmasındaki birinci şart altyapısının güçlendirilmesidir. Bundan sonra yapılacak çalışmalar, kentte bulunan altyapı eksikliklerinin giderilmesi yönünde bütüncül ve geleceğe yönelik stratejik bir planlama anlayışı ile tüm kurumların entegrasyonunda özellikle Üniversite potansiyelinin doğru değerlendirilmesi ile gerçekleşmelidir.
Ortaya çıkan sonuçlar mekansal olarak yapılan değerlendirme ve öneriler olup, çalışmaya üniversitenin kente kurulması ile gelen ekonomik gelişim verilerinin de eklenmesi, büyük katkı sağlayacaktır.
112
KAYNAKÇA
Aydemir S. E., (1994); Karadeniz Teknik Üniversitesinin Kent ve Bölge Ekonomisine Doğrudan ve Dolaylı Ekonomik Etkileri, Bölgesel Kalkınma Sempozyumu, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi, 195-210.
Aysu, E. Ökten, A. Ünal, Y. Görgülü, Z. Dinçer, Y. Karahasanoğlu, İ.
ve Tavşanoğlu, S., (1984). Kırklareli Kentsel Yapı Araştırması (Kent Monografisi). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Yayını.
Akçakanat, T., Çarikçi, İ. Ve Dulupçu, A., (2010); “Üniversite Öğrencilerinin Bulundukları İl Merkezine Ekonomik Katkıları ve Harcama Eğilimleri: Isparta 2003-2009 Yılları Örneği”. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22: 165-178.
Atik, H., (1999); “Üniversitelerin Yerel Ekonomiye Katkıları: Teori ve Erciyes Üniversitesi Üzerine Bir Araştırma”. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F.
Dergisi, 15, 99-111.
Beyazlı, D.Ş., Aydemir, Ş., Aydemir, S., (2005); “Girişimci Üniversite, Karadeniz Teknik Üniversitesi- İş Dünyası, SorunlarBeklentiler-Olası Çözümler”. Doğu Karadeniz Bölgesi Kalkınma Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, Trabzon, s:393-414.
Bilginoğlu, M. A., Atik H., Türker, O., Pamuk, Y. ve Düzgün R., (2002);
Erciyes Üniversitesi'nin Kayseri İli'nin Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Yapısına Etkiler. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları, No: 135.
Çalışkan, Ş., (2010); “Üniversite Öğrencilerinin Harcamalarının Kent Ekonomisine Katkısı (Uşak Üniversitesi Örneği)”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(31), 169-179.
Çatalbaş, N., (2007); “Üniversite-Yerel Ekonomi İlişkisinde Kutuplaşma Teorisi İyi Bir Model Olabilir Mi?”. Selçuk Üniv. İ.İ.B.F. Dergisi, Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, 90-101.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), (2009). 1/100000 Ölçekli Trakya Alt Bölgesi Ergene Havzası Çevre Düzeni Plan Raporu. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (ÇŞB), (2011). 1/25000 Ölçekli Kırklareli Çevre Düzeni Plan Raporu. Ankara: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı.
Çınar, R., Emsen, Ö. S., (2001); “Eğitim ve İktisadi Gelişme: Atatürk Üniversitesi'nin Erzurum İl Ekonomisi ve Sosyal Yapısı Üzerindeki Etkileri”.
Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1-2), 91-104.
Ergun C., (2014); Üniversite ve Kent İlişkisi Üzerine Görüşler: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Eylül 2014, Sayı 31, 216 – 237.
Erkekoğlu, H., (2000); “Bölge Üniversitelerinin Yerel Ekonomiye Katkıları: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Örneği”. Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F.
Dergisi, 16, 203-210.
European Union Guide, (2011); European Union Economical Policy Guide, Connecting Universities to Regional Growth: A Practical Guide 2011.
Page:12.
EENEE Analitik Rapor, (2014); European Expert Network on Economics of Education, The contribution of universities to innovation, (regional) growth and employment. EENEE Analytical Report No. 18, January 2014
Huggins R., Johnston A., (2009); The Economic and Innovation Contribution of Universities: A Regional Perspective, Environment and Planning C: Government and Policy, Cardiff School of Management University of Wales Institute, Cardiff Colchester.
Gerçek Z., (2011); “Bütün Parçaların Toplamından Fazladır”, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Zonguldak,2011.
Görkemli, H. N., (2009); “Selçuk Üniversitesi'nin Konya Kent Ekonomisine Etkileri”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 169-186.
Gündoğdu, H. M., Altın, Y. (2015). “Kırklareli Kent Formu ve Arazi Değerleri İlişkisi”. Kentsel Morfoloji Sempozyumu’nda Sunulan Bildiri, Mersin: Mersin Üniversitesi, Akdeniz Kent Araştırmaları Merkezi.
114
Gündoğdu, H. M., Kuru, A., Özkök, M. K. (2016). “Kırklareli Kent Algısı Üzerine Deneysel Bir Çalışma”. İdeal Kent Dergisi, (18), 48–79.
Işık, Ş., (2008); “Türkiye'de Üniversitelerin Kentleşme Üzerine Etkileri”.
Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(3), 159-181.
Karataş, M., (2002). Üniversitelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmedeki Rolü ve Önemi (Muğla Üniversitesi Örneği ), Basılmamış Doktora tezi, Muğla:
Muğla Üniversitesi.
Kırklareli Üniversitesi (KLÜ), (2016).T.C. Kırklareli Üniversitesi Tanıtım Sunumu, Kırklareli.
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGÜ), (1991). Kırklareli Analitik Etüt Raporu. İstanbul: MSGÜ, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü.
Özkök, M. K. (2016). Kentsel Yerleşimin, Kentsel Politikalar ve Sürdürülebılır Planlama Yaklaşımı Kapsamında Değerlendirilmesi: Kırklareli Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Tenik Üniversitesi, İstanbul.
Özkök, M. K., Koç, E., Gündoğdu, H. M. (2016). “Sürdürülebilirlik Kavramı ve Sürdürülebilir Planlama Bağlamında Kırklareli Merkez Yerleşmesi”. Sürdürülebilirlik ve Kent Planlaması Kongresi’nde Sunulan Bildiri. Eskişehir: Türk Mühendisler Birliği Derneği.
Öztürk. S., Torun. İ., Özkök Y., (2011); “Anadolu’da Kurulan Üniversitelerin İllerin “Sosyo-Ekonomik Yapılarına Katkıları” Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 16, s. 145-158.
Özyaba, M., (1999). “Kentsel gelişmede üniversitenin rolü: Uludağ Üniversitesi ve Bursa”. UMED Uludağ Üniversitesi Mezunlar Derneği 3.
Geleneksel Mezunlar Buluşması, 4-5, http://www.kentli.org/makale/bursa.htm (Erişim tarihi: 15.03.2011).
Öztürk S., Torun, İ. ve Sayın S. (2009). “Üniversitenin Sosyo-Ekonomik Gelişmeye Etkisi: Kafkas Üniversitesi Örneği”. İktisat Dergisi, 491, 71-84.
Sankır H., Gürdal D. A., (2014); Bülent Ecevit Üniversitesi'nin Zonguldak'a Etkileri ve Kentin Üniversite Algısı, Bülent Ecevit Üniversitesi,
Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Zonguldak, Türkiye. DOI:
10.5961/jhes.2014.092
Sargın, S., (2006); Üniversiteler-Şehirleşme Üniversitelerin Şehirleşmeye Etkileri, Fakülte
Kitabevi, Isparta.
Taşçı D., Gökalp E., Genç Kumtepe E., Kumtepe, A. T., Toprak E., Tosunoğlu, T. ve Sürmeli, A., (2008). Anadolu Üniversitesinin Eskişehir'e Etkileri ve Şehrin Üniversiteyi Algılayışı, Ekim 2008, (Ed.: Sürmeli F.) Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Proje 073623.
TMMOB-Makine Mühendisleri Odası (MMO), (1999). Trakya'da Sanayileşme ve Çevre Sempozyumu III - Bildiri Kitabı. Edirne: TMMOB-Makine Mühendisleri Odası.
Tuğcu T., (2003); Üniversiteleri Yerel Ekonomik Faaliyet Hacmine Katkıları: Nevşehir Örneği, Erciyes Üniversitesi Nevşehir İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
Yavuzçehre P. S., (2016); Üniversitelerin Kentlerine Etkileri: Denizli Pamukkale Üniversitesi Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Y.2016, C.21, S.1, s.235-250.
İnternet Kaynakları
http://www.hurriyetemlak.com/Emlak-Endeksi/Detayli-Analiz, Son Erişim Tarihi: 14.11.2016.
117