Toprak yapısı

Asma, elverişsiz toprak koşullarına uyum yeteneği yüksek bir kültür bitkisi olmakla

birlikte, bütün diğer bitkilerde olduğu gibi, beslenme ve su isteğinin eksiksiz

karşılandığı iyi niteliklere sahip topraklarda gelişme, verim ve ürün kalitesi yönünden

çok daha iyi performans gösterir.

Dünyanın değişik yörelerinde çok farklı yapıdaki topraklarda bağcılık yapılmakla

birlikte, tınlı veya kumlu-tınlı, biraz çakıllı ve orta düzeyde kalkerli toprakların ideal bağ toprakları olduğu kabul edilmektedir. Ağır killi veya alt katmanları geçirimsiz

yüzlek (sığ) topraklar, zayıf drenaj ve yetersiz havalanma özellikleri nedeniyle, bağcılık

57

Diğer taraftan, toprak öğelerinin bir arada tutunabilme özelliğini ifade eden furda

bünye; iyi havalanma, ısınma ve toprak işleme açısından önemlidir. Toprağın furda

bünye kazanması üzerine organik madde kapsamının olumlu, kil partikülleri üzerindeki Na+ iyonlarının ise olumsuz etkisi söz konusudur. Bu nedenle, bağ topraklarının organik

madde kapsamının yeterli olması ve korunması, uygun toprak yapısının devamlılığı

bakımından önem taşımaktadır.

Toprak özellikleri bakımından genel olarak Türkiye topraklarının bağcılık için uygun

olduğu söylenebilir. Ancak, özellikle yüksek kireç kapsamı ve yer yer tuzluluk

probleminin görülmesi nedeniyle uygun anaç seçimi önem kazanmaktadır (Çelik ve ark., 1998).

İncelenen işletmelerde bağcılık yapılan arazilerin toprak yapısının verim durumu

Çizelge 4.31’de verilmiştir.

Çizelge 4.31. İncelenen işletmelerde bağcılık yapılan toprakların verim durumu

İŞLETME GRUPLARI

1.Grup (32) 2.Grup (20) 3.Grup (18) İşl.Ort. (70) İşletme Sayısı İşletme Sayısı İşletme Sayısı İşletme Sayısı Toprak

Özelliği

Adet % Adet % Adet % Adet %

İyi 17 53,13 7 35,00 2 11,11 26 37,14

Orta 6 18,75 12 60,00 7 38,89 25 35,72

Kötü 9 28,12 1 5,00 9 50,00 19 27,14

TOPLAM 32 100,00 20 100,00 18 100,00 70 100,00 SONUÇ: SD= 4 P>0,005 Önem Düzeyinde Khi-Kare Hesap Değeri > Khi-Kare Tablo Değeri 18,530 > 14,860

Çizelge 4.31’den de anlaşılacağı üzere üreticilerin % 37,14’ü bağcılık yapılan

toprakların verim durumunun iyi olduğunu, % 35,72’si orta ve % 27,14’ü ise kötü

düzeyde olduğunu belirtmişlerdir. İşletme büyüklük grupları itibarı ile incelendiğinde

ise gruplar arasında farklılıklar olduğu görülmektedir. 1. grup işletmelerin % 53,13’ü

58

orta düzeyde olduğunu ve 3. grup işletmelerin ise % 50’si kötü düzeyde olduğunu

belirtmişlerdir.

Bağcılık yapılan toprakların verim durumu ile işletme büyüklük grupları arasındaki

farkın önemli olup olmadığını test etmek amacıyla yapılan analiz sonucunda P>0,005

önem düzeyinde bağcılık yapılan toprakların verim durumu bakımından gruplar

arasındaki farkın önemli olduğu saptanmıştır.

Araştırma bölgesindeki topraklar üzerinde bağcılık faaliyet alanı önemli yer tutmasına

karşın, bu faaliyet kolu ile birlikte yürütülen başkaca bitkisel ve hayvansal üretim

alanları da mevcuttur.

59

Çizelge 4.32. İncelenen işletmelerde bağcılık ile birlikte yürütülen üretim faaliyetlerinin dağılımı İŞLETME GRUPLARI

1.Grup (32) 2.Grup (20) 3.Grup (18) İşl.Ort. (70) İşletme Sayısı İşletme Sayısı İşletme Sayısı İşletme Sayısı Adet % Adet % Adet % Adet %

Sebzecilik 1 3,12 0 0,00 0 0,00 1 1,43 Hayvancılık 0 0,00 1 5,00 0 0,00 1 1,43 Meyvecilik-Tarla Ürünleri 0 0,00 1 5,00 0 0,00 1 1,43 Sebzecilik-Tarla Ürünleri 3 9,38 0 0,00 1 5,56 4 5,71 Sebzecilik-Hayvancılık 1 3,12 0 0,00 0 0,00 1 1,43 Tarla Ürünleri-Hayvancılık 2 6,25 1 5,00 0 0,00 3 4,29 Meyvecilik-Sebzecilik-Tarla Ürünleri 2 6,25 0 0,00 2 11,11 4 5,71 Meyvecilik-Sebzecilik-Hayvancılık 1 3,12 1 5,00 0 0,00 2 2,85 Meyvecilik-Tarla Ürünleri- Hayvancılık 0 0,00 1 5,00 2 11,11 3 4,29 Sebzecilik-Tarla Ürünleri- Hayvancılık 10 31,25 7 35,00 3 16,66 20 28,57 Meyvecilik-Sebzecilik-Tarla Ürünleri-Hayvancılık 12 37,51 8 40,00 9 50,00 29 41,43 Hiçbiri 0 0,00 0 0,00 1 5,56 1 1,43 TOPLAM 32 100,00 20 100,00 18 100,00 70 100,00

İncelenen işletmelerde üreticilerin % 1,43’ü sadece bağcılık yaptıklarını, % 1,43’ü

bağcılık ile birlikte sebzecilik, % 1,43’ü bağcılık ve hayvancılık, % 1,43’ü bağcılık,

meyvecilik ve tarla ürünleri, % 1,43’ü bağcılık, sebzecilik ve hayvancılık, % 2,85’i

bağcılık, meyvecilik, sebzecilik ve hayvancılık, % 4,29’u bağcılık, tarla ürünleri ve

hayvancılık, % 4,29’u bağcılık, meyvecilik, tarla ürünleri ve hayvancılık, % 5,71’i

bağcılık, sebzecilik ve tarla ürünleri, % 5,71’i bağcılık, meyvecilik, sebzecilik ve tarla

ürünleri, % 28,57’si bağcılık, sebzecilik, tarla ürünleri ve hayvancılık, % 41,43’ü

bağcılık, meyvecilik, sebzecilik, tarla ürünleri ve hayvancılık faaliyetlerini birlikte

yürüttüklerini ifade etmişlerdir. İşletme büyüklük grupları açısından incelendiğinde,

tüm gruplarda bağcılık ile birlikte meyvecilik, sebzecilik, tarla ürünleri ve hayvancılık

60

görülmektedir. Ayrıca 3. grup (% 5,56) dışındaki diğer gruplarda sadece bağcılıkla

uğraşan işletmelere rastlanılmamıştır (Çizelge 4.32).

Çizelge 4.33’de üreticiler bağcılık yapma nedenlerini ortaya koymuşlardır.

Çizelge 4.33. İncelenen işletmelerde üreticilerin bağcılık yapmayı gerektiren nedenlere göre dağılımı* İŞLETME GRUPLARI

1.Grup (32) 2.Grup (20) 3.Grup (18) İşl.Ort. (70) İşletme Sayısı İşletme Sayısı İşletme Sayısı İşletme Sayısı Nedenler

Adet % Adet % Adet % Adet % Arazi ve İklim Koşulları 20 62,50 18 90,00 8 44,44 46 65,71 Ürün Çeşitliliği 28 87,50 18 90,00 7 38,89 53 75,71 Aile İşgücünü Değerlendirme 19 59,38 9 45,00 5 27,78 33 47,14 Karlı Olması 28 87,50 20 100,00 18 100,00 66 94,29 Aile Tüketimi 32 100,00 20 100,00 18 100,00 70 100,00

* Bu soruya birden fazla cevap verilmiştir.

1. grupta yer alan işletmelerin tamamı aile tüketimi, % 87,50’si ürün çeşitliliği ve karlı

olması, % 62,50’si arazi ve iklim koşulları, % 59,38’i ise aile işgücünü değerlendirme

açısından bağcılık faaliyetini yürüttüklerini belirtmişlerdir.

2. grupta yer alan işletmelerin tamamı aile tüketimi ve karlı olması, % 90’ı arazi ve

iklim koşulları ile ürün çeşitliliği, % 45’i ise aile işgücünü değerlendirme açısından

bağcılık yaptıklarını ifade etmişlerdir.

3. grupta ise işletmelerin tamamı aile tüketimi ve karlı olması, % 44,44’ü arazi ve iklim

koşulları, % 38,89’u ürün çeşitliliği, % 27,78’i ise aile işgücünü değerlendirme

açısından bağcılığı tercih ettiklerini belirtmişlerdir.

İşletmeler ortalaması itibarı ile incelendiğinde, üreticilerin tamamı aile tüketimi, %

61

47,14’ü ise aile işgücünü değerlendirme açısından bağcılık faaliyetini yürüttüklerini

ifade etmişlerdir (Çizelge 4.33).

Çizelge 4.34’de bağcılıkta karşılaşılan güçlüklerin üreticiler arasında dağılımı

verilmiştir.

Çizelge 4.34. İncelenen işletmelerin bağcılıkta karşılaştıkları güçlüklere göre dağılımı*

İŞLETME GRUPLARI

1.Grup (32) 2.Grup (20) 3.Grup (18) İşl.Ort. (70) İşletme Sayısı İşletme Sayısı İşletme Sayısı İşletme Sayısı Karşılaşılan Güçlükler

Adet % Adet % Adet % Adet %

Girdilerin Pahalı Olması 31 96,88 18 90,00 18 100,00 67 95,71 Hastalık ve Zararlılar 32 100,00 20 100,00 18 100,00 70 100,00 Finansman Yetersizliği 24 75,00 16 80,00 16 88,89 56 80,00 Teknik Bilgi Eksikliği 2 6,25 4 20,00 3 16,67 9 12,86 Pazarlama Sorunu 28 87,50 20 100,00 18 100,00 66 94,29 SONUÇ: SD= 8 P<0,100 Önem Düzeyinde Khi-Kare Hesap Değeri < Khi-Kare Tablo Değeri 2,261 < 13,362

* Bu soruya birden fazla cevap verilmiştir.

1. grupta yer alan işletmelerde üreticilerin tamamı hastalık ve zararlılar, % 96,88’i

üretimde kullanılan girdilerin pahalı olması, % 87,50’si pazarlamada, % 75’i finansman yetersizliği ve % 6,25’i teknik bilgi eksikliğinden kaynaklanan sorunlar yaşadıklarını

belirtmişlerdir.

2. grupta yer alan işletmelerde üreticilerin tamamı hastalık ve zararlılar ile pazarlama

sorunu, % 90’ı girdilerin pahalı olması, % 80’i finansman yetersizliği ve % 20’si teknik

bilgi eksikliğinden kaynaklanan sorunlar yaşadıklarını ifade etmişlerdir.

3. grupta ise üreticilerin tamamı girdilerin pahalı olması, hastalık ve zararlılar ile pazarlama sorunu, % 88,89’u finansman yetersizliği ve % 16,67’si teknik bilgi

62

İşletmeler ortalaması itibarı ile incelendiğinde, üreticilerin tamamı hastalık ve zararlılar,

% 95,71’i girdilerin pahalı olması, % 94,29’u pazarlama sorunu, % 80’i finansman yetersizliği ve % 12,86’sı teknik bilgi yetersizliği sorunu ile karşılaştıklarını ifade

etmişlerdir (Çizelge 4.34).

İncelenen işletmelerin bağcılıkta karşılaştıkları güçlükler ile işletme büyüklük grupları

arasındaki farkın önemli olup olmadığı test edilmiştir. Khi-kare analizinde P<0,100

önem düzeyinde bağcılıkta karşılaşılan güçlükler bakımından işletme büyüklük grupları

arasındaki farkın önemsiz olduğu saptanmıştır.

Üreticilerin sorunların çözümünde yararlandıkları kaynaklar Çizelge 4.35’de verilmiştir.

Çizelge 4.35. Üreticilerin sorunların çözümünde yararlandığı kaynaklar*

İŞLETME GRUPLARI

1.Grup (32) 2.Grup (20) 3.Grup (18) İşl.Ort. (70) İşletme Sayısı İşletme Sayısı İşletme Sayısı İşletme Sayısı Yararlanılan Kaynaklar

Adet % Adet % Adet % Adet %

Kendi Tecrübesi 32 100,00 20 100,00 18 100,00 70 100,00 Tarım Kuruluşları 0 0,00 0 0,00 1 5,56 1 1,43

Diğer 1 3,13 3 15,00 1 5,56 5 7,14

* Bu soruya birden fazla cevap verilmiştir.

1. ve 2. grup işletmelerde benzer sonuçla karşılaşılırken, 3. grupta yer alan üreticilerin

tamamı kendi tecrübeleriyle, % 5,56’sı tarım kuruluşlarından, % 5,56’sı ise sorunların

çözümünde başkaca kaynaklardan yararlandıklarını belirtmişlerdir.

İşletmeler ortalamasında ise üreticilerin tamamı kendi tecrübeleriyle, % 1,43’ü tarım

kuruluşlarından, % 7,14’ü ise başkaca kaynaklardan yararlandıklarını ortaya

63