Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (toprak yapısı, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması,

toprak işleri için kullanımı, doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır vb.)

Kuzkaya Regülatörü ve HES Projesi’nin (Kuzkaya-1 Regülatörü ve HES ile Kuzkaya-2 Regülatörü ve HES) planlandığı Araç ilçe arazilerin % 77,3’ü sığ ve çok sığ derinlikte olup % 84,9’u dik eğimli arazidir. İlçe topraklarının % 27’si işlenebilir tarım yapmaya elverişli I, II, III ve IV. sınıf arazilerdir (Kastamonu İl Çevre Durum Raporu, 2007).

Projenin planlandığı bölgedeki büyük toprak gruplarını ve arazi kullanım kabiliyetini tespit edebilmek amacıyla 1/25.000 ölçekli Topoğrafik harita ile 1993 yılında Köy

Kıyı Koruma Seddesi

Sualma Yapısı

Arazilerin Tarımsal Kullanma Uygunluğu Haritası çakıştırılmıştır. İki haritanın çakıştırılması sonucunda proje alanında görülen büyük toprak grupları;

1) M (Kahverengi Orman Toprağı), 2) K (Kolüvyal Topraklar)’dır.

Ayrıca regülatörlerin inşa edileceği alan ve malzeme ocağının bulunduğu alan IY (ırmak taşkın yatakları)’dir. Proje alanı arazi kullanım durumu ve arazi sınıfı Tablo 27’de verilmiştir. Tablo 27’den de görüleceği üzere proje alanında mera alanı bulunmamaktadır.

1) Kahverengi Orman Toprağı (M)

Daha ziyade ılıman kuşakta, yaprağını döken orman örtüsü altında görülür. Bu topraklarda podzolleşmenin aksine organik madde üst topraktaki mineral maddeye karışmış durumdadır. Yağışın fazla olduğu yerlerde karbonatlar yıkanarak topraktan uzaklaşır. Bu topraklar asit reaksiyon gösterir. Yağışın az olduğu sahalarda karbonatlar B horizonunda birikir. Hafif alkalen reaksiyon gösteren bu topraklar kireçli orman toprakları olarak dikkate alınır. Diğer taraftan toprak yüzeyinde bitki artıklarının ayrışması, topraktan yıkanan bitki besin elementlerinin tekrar toprağa ulaşmasını sağlar.

Kahverengi orman toprağı profilleri A (B) C şeklinde olup, horizonlar birbirine tedricen geçer. A horizonu iyi gelişmiş ve belirgindir. Gözenekli veya granüler bir yapıya sahiptir. Reaksiyonu genellikle kalevi bazanda nötrdür. B horizonlarında renk açık kahve ile kırmızı arazsında değişir. Çok az miktarda kil birikmesi olabilir. Horizonun aşağı kısımlarında CaCO₃ bulunur. Toprak derinliği 50-90 cm arasındadır.

Proje Alanında Görüldü Yer: Kahverengi orman toprağı proje alanında iletim kanalı, yükleme havuzu, cebri boru ve HES sahalarında görülmektedir (Bkz. Ek-9).

2) Kolüvyal Topraklar (K)

Genellikle dik eğimlerin eteklerinde yer çekimi, toprak kayması, yüzey akışı veya yan dereler ile kısa mesafelerden taşınarak biriktirilmiş ve kolüvyum denen materyal üzerinde oluşmuş bu topraklar, genç (A) C profilli topraklardır. Toprak karakteristikleri daha çok çevredeki yüksek arazinin topraklarınınkine benzemektedir. Yağışın veya akışın yoğunluğuna ve eğim derecesine göre değişik parça büyüklüklerini içeren ve birbirine paralel olmayan katlar ihtiva ederler.

Proje Alanında Görüldü Yer: Proje alanında Kolüvyal topraklar sadece Kuzkaya-1 Sualma Yapısı ve Çökeltim Havuzunun inşa edileceği alanlarda bulunmaktadır (Bkz. Ek-9).

4) Irmak Taşkın Yatakları (IY)

Akarsuların normal yatakları dışında feyezan halinde iken yayıldıkları alanları temsil etmektedirler. Genellikle kumlu-çakıllı ve molozlu malzeme ile kaplıdırlar. Taşkın suları ile sık sık yıkanmaya maruz kalmaları sonucu toprak materyali ihtiva etmediklerinden arazi tipi olarak nitelendirilirler. Tarıma elverişli olmadıkları gibi üzerlerinde doğal bir bitki örtüsü yoktur.

Proje Alanında Görüldü Yer: Kuzkaya-1 ve Kuzkaya-2 Regülatörü’nün inşa edileceği alanlarda ve malzeme ocağı sahasında bulunmaktadır (Bkz. Ek-9).

MURAT KAAN ELEKTRİK ÜRETİM A. Ş.              KUZKAYA REGÜLATÖRÜ ‐  HES VE                              MALZEME OCAĞI PROJESİ ÇED RAPORU 

Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları

Arazi kullanım kabiliyeti 8 sınıfa ayrılır. Bunlar;

I. Bölgede yetişen her türlü bitkiyi yetiştirmeğe elverişli, meyilleri düz, iyi drene olmuş, kolay işlenebilir, derin ve verimli arazilerdir.

II. Her çeşit bitki yetiştiriminde birinci sınıftan daha az elverişlidir. Toprak ve su muhafazasına ait özel tedbirler almak gerekir.

III. Toprak, topografya ve yüzey akıma ait şiddetli tahdit faktörlerine sahiptir. Ekilen mahsul çeşidi ilk iki sınıfa nazaran daha azdır. Özel muhafaza tedbirlerine ihtiyaç gösterir.

IV. Toprak derinliği, taşlılık, yaşlık ve meyil yönünden çok şiddetli tahditlere sahiptir. Özel birkaç bitki cinsi için uygun sürümle tarım yapılabilir. Kullanılmaları çok dikkat ister.

V. Sürümle tarım yapılamayan, düz-düze yakın, meyilli, taşlı veya çok yaş arazilerdir. Genellikle çayır veya ağaçlık olarak faydalanılır

VI. Meyil, toprak sığlığı gibi aşırı tahditlere sahiptir. Sürüm yapılamaz. Çoğunlukla mera veya ağaçlık saha olarak kullanılabilecek arazilerdir.

VII. Toprak sığlığı, taş, kaya, meyil, erozyon gibi çok şiddetli tahdit faktörlerine sahiptir. Tarımsal yönden ekonomik değildir. Ancak, zayıf mera veya orman ağaçları dikimi için müsaittirler.

VIII. Bitkisel ürün getirmeyen arazilerdir. Eğlence sahası veya av hayvanları barınağı olarak değerlendirilebilir.

Yukarıda verilen arazi kullanım kabiliyetlerinden I – II – III ve IV. sınıf araziler toprak işlemeli tarıma elverişli arazilerdir. V – VI – VII. sınıf araziler ise toprak işlemeli tarıma elverişsiz arazilerdir. VIII. sınıf araziler ise tarıma elverişsiz arazilerdir.

Proje alanında kullanılacak arazilerin arazi kullanım kabiliyeti II, III, VI, VII ve VIII.

sınıftır.

Projenin yer aldığı arazilerin mevcut kullanım bilgileri, toprak özellikleri ve arazi kullanım kabiliyetleri aşağıda verilmiştir.

Arazi Kodu = (K19-2 S II e): Büyük toprak grubu kolüvyal topraktır. Toprak ince bünyeli olup, eğim %6-12 şimdiki arazi kullanımı sulu tarım arazisi olup, arazi kullanım kabiliyeti II. sınıftır. Bu arazilerde 2 şiddetinde (orta) erozyon görülmektedir.

Arazi Kodu = (M20-3 F VI es): Büyük toprak grubu kahverengi orman toprağıdır.

Toprak derinliği çok sığ, eğim %20-30, şimdiki arazi kullanımı Fundalık olup, arazi kullanım kabiliyeti VI. sınıftır. Bu arazilerde 3 şiddetinde (şiddetli) erozyon görülmektedir.

Arazi Kodu = (M11-2 K III es): Büyük toprak grubu kahverengi orman toprağıdır.

Toprak derinliği sığ, eğim %6-12, şimdiki arazi kullanımı kuru tarım (nadaslı) arazisi olup, arazi kullanım kabiliyeti III. sınıftır. Bu arazilerde 2 şiddetinde (orta) erozyon görülmektedir.

Arazi Kodu = (M19 r-3 F VII es): Büyük toprak grubu kahverengi orman toprağıdır.

kabiliyeti VII. sınıftır. Bu arazilerde kayalık problemi görülmekte olup, 3 şiddetinde ((şiddetli) erozyon görülmektedir.

Arazi Kodu = (IY III): Bu araziler ırmak taşkın yataklarıdır. Arazi kullanım sınıfı VIII.

sınıftır.

Tablo 27. Proje Alanı Arazi Kullanım Durumu ve Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfları Büyük Toprak

Grubu Şimdiki Arazi Kullanım Durumu Arazi Kullanım Sınıfı IY Irmak taşkın yatağı VIII. sınıf K19-2 S II e Sulu Tarım II. sınıf M20-3 F VI es Fundalık VI. sınıf

M11-2 K III es Kuru Tarım III. sınıf M19 r-3 F VII es Fundalık VII. sınıf

IV.2.7. Tarım Alanları (tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin