Çözgü Yırtılma Mukavetinin Değerlendirilmesi

Tablo 6.42. 1.Grup KumaĢlar Ġçin Çözgü Yırtılma Mukavemet Bulguları

*Kumaş kodu 1 2 3 4

Kumaş Tipi Pamuk/Pamuk Pamuk/

Viskon

Pamuk/

Tencel

Pamuk/

Keten

YırtılmaMukavemeti(Gr) 4141 4256 4262 5482

*1,2,3,4 atkı ipliğinde %100 pamuk, %100viskon, %100tencel ve %100keten kullanılan kumaĢlar

Atkı Ġpliği keten kullnılan 4 nolu kumaĢın çözgü yönündeki yırtılma mukaveti diğerlerine göre anlamlı bir Ģekilde yüksektir (p=0.000)

Tablo 6.43. Atkı ipliği Viskon /Keten KarıĢımı KumaĢlar Ġçin Çözgü Yırtılma Mukavemeti Bulguları

*Kumaş Kod 4 6 9

Kumaş Tipi %100 Keten %80Viskon/%20 Keten %50Viskon/%50 Keten Yırtılma

Mukavemeti(gr) 5482 1145 2208

*4 ( %60 Pamuk %40 Keten ) *6-Çözgüsü % 60 –Atkısı %80 / 20 Keten /Viskon ( %60 pamuk/ %32 viskon/% 8 keten*9-Çözgüsü % 60 –Atkısı %50 / 50 Keten/ Viskon (%60 pamuk/ %20 viskon /%20 keten)

Tablo 6.44. Atkı ipliği Tencel/Keten KarıĢımı KumaĢlar Ġçin Yırtılma Çözgü Yırtılma Mukavemeti Bulguları

*Kumaş Kod 4 7 10

*Kumaş Tipi %100 Keten %80Tencel / %20 Keten

%50Tencel/%50 Keten Yırtılma

Mukavemeti >6000 5389 5715

*4-%60 pamuk/%40 keten 10-%60 pamuk/%20 tencel/ %20 keten 7-%60 pamuk/%32 tencel/ %8 keten

KarıĢımlarda viskon ve tencel oaranının artıĢı çözgü yönündeki yırtılma mukavemetini düĢürmektedir. Atkı yönünde de olduğu gibi %80 Viskon lifi kullanılan 6 no‟lu kumaĢ ( %60 pamuk/ %32 viskon/% 8 keten) en düĢük mukavemet değerini vermiĢtir.

76 7. SONUÇ

Bu çalıĢmada kumaĢlar çarĢaf nevresim gibi yatak ürünleri için üretilmiĢtir. Bu amaçla da öncelikle, uyku kalitesini etkileyecek hava geçirgenliği, ısıl soğurganlık ve ısıl iletkenlik testleri değerlendirilmiĢtir. Keten lifinin sert yapısından dolayı tutum özelliklerini iyileĢtirmek için pamuk, viskon ve tencel ilave edilmiĢ ve zaten atkı ipliği pamuk kullanıldığı için karıĢım kumaĢ değerlendirmelerinde keten/viskon ve keten/tencel karıĢımları atkı ipliği %100 Keten kumaĢ ile karĢılaĢtırılmıĢtır. Tutum tahminleyeci testler FAST aleti ile yapımlı, seçilmiĢ testlerin sonuçları üst bölümde değerlendirilmiĢtir. Isıl özelliklerine göre kumaĢların derecelendirilmesi aĢağıdaki tablo ile özetlenmiĢtir. Tabloda çözgüsü pamuk, atkısı sırayla pamuk, viskon, tencel ve keten olan 1,2,3,4 no‟lu kumaĢlar mevcuttur. Üsteki tartıĢma bölümünde anlatıldığı gibi atkısı karıĢım ipi kumaĢların farkları çoğu testte anlamlılık göstermediği için tabloda bu kumaĢlar değerlendirilmemiĢtir. AĢağıdaki tabloda dört farklı kumaĢın ısıl konfor özelliklerine etkisi gösterilmektedir. Derecelendirme 1 en yüksek 4 en düĢük olacak Ģekildedir

Tablo 7 .1 . 1.Grup KumaĢların Isıl Özeliklerinin Kıyaslanması

Isıl Özellikler Kumaşlar

Pamuk/Pamuk Pamuk/Viskon Pamuk/Tencel Pamuk/Keten

Hava geçirgenliği 2 3 4 1

Isıl Ġletkenlik 4 2 1 3

Isıl Soğurganlık 4 1 2 3

Bağıl su buharı

geçirgenliği 2 4 3 1

KumaĢlar atkı ipliğinde tek lif veya karıĢım oranları kullanımına göre gruplandırılmıĢtır. 1. gruptaki kumaĢların sıklık ve gramajları aynıdır. Bundan dolayı, hava geçirgenliği sonuçlarını lif özelliklerine bağlı olarak değerlendirilebilinir. Hüzmeli yani gözenekli yapıya sahip olan keten lifinin atkı ipliği olarak kullanıldığı (yüksek keten oranlı iplik) kumaĢlar yüksek geçirgendir.

Keten kumaĢın hava geçirgenliği değeri en yüksek çıkmıĢtır ve keten kumaĢın değeri ile viskon, tencel ve pamuk kumaĢın değerleri arasında istatistiksel olarak fark vardır. Keten lifi sert ve kalın bir liftir. Bununla birlikte; keten lifi düĢük lif sürtünme katsayısına sahiptir[96]. Keten lifinin kıvrımsız yapısından dolayı, lif paketlenmesinin düĢük olmasından, keten lifinin diğer liflere göre tüylülüğünün çok düĢük olmasında ileri gelebilir[9]. Bu liften dokunan kumaĢın hava geçirgenlik değeri diğer kumaĢlara göre bariz Ģekilde yüksek çıkmıĢtır. Bu da yatak ürünleri için arzu edilen bir değerdir. Yatak ürünü olarak kullanılacak kumaĢlarda serinlik hissi ve terletmeme özelliği beklenmekdir.Bu yüzden keten kumaĢ en yüksek hava geçirgenliği ile en iyi değeri vermiĢtir.

77

Hava geçirgenlik değerlerine karıĢım içindeki lif oranının değiĢiminin etkisini incelediğimizde, viskon oranının artıĢı hava geçirgenlik değerlerini arttırmıĢtır. 3.grup olan 9 nolu (50 / 50 karıĢım grubu) kumaĢın hava geçirgenliği değeri çok yüksek çıkmıĢtır; karıĢımlarda keten oranının artıĢı hava geçirgenliğini düĢürmüĢtür. KumaĢ gramajları yakın tutulmuĢ olsa da 9 nolu kumaĢ daha ağırdır. Liflerin termal özelliklerinin yanı sıra, lifin iplik içindeki yerleĢimi de kumaĢın termal özelliklerini etkiler. Bilinen ideal lif paket yoğunluğuna (0,0907) ulaĢmak çok zordur ve bu değer genellikle 0,3 ile 0,7 arasında değiĢir[1]. Bu da gözenekli ve geçirgen bir yapı oluĢturur. Keten lifi sert kalın ve uzun bir liftir. Bu lifi viskon gibi yumuĢak lifle harmanda karıĢtırmıĢ olsak bile büküm verirken paketlenme yoğunluğu ideale ulaĢmayabilir. Atkısı %50Keten/%50 Viskon karıĢım kumaĢta ketene göre hava geçirgenliğinin yüksek olması ipliğin eğrilmesinde yaĢanan zorluklardan ve paketlenme yoğunluğunun düĢük oluĢundan kaynaklanabilir. Projenin baĢında bu oranlarda piyasa iplik üretilmediği için özel olarak bu iplik daha sonraki yıl özel olarak üretilmiĢtir.

Sayısal olarak değerlendirildiğinde viskon lifininin hava geçirgenliğinin pamuktan düĢük, tencel lifinden fazla olmasını düzensiz ve yüksek orandaki amorf yapıya ve iç kısımdaki düzensiz ve büyük kristalitlerden düzensiz bir ağ oluĢumuna bağlanabiliriz. Ancak bu çalıĢmada; iki kumaĢın değerleri arasında istatistiki bir fark çıkmamıĢtır. Aynı viskon kullanımında olduğu gibi tencel oranının karıĢımda artıĢı hava geçirgenliği arttırmıĢtır. Viskon karıĢımlı kumaĢlar için yapılan yorumlar tencel karıĢımlı kumaĢlar için de geçerlidir.

Atkı ipliği karıĢım olarak kullanıldığında lif değiĢimin hava geçirgenliği üzerindeki etkisi anlamlı değildir.

1.grup kumaĢların ısıl iletkenlik sonuçları büyükten küçüğe doğru tencel, viskon, keten ve pamuk olarak sıralanmaktadır. Pamuk en düĢük ısıl iletkenliğine sahiptir. Ġstatistiki olarak değerlendirdiğimizde pamuk lifi en düĢük değeri verse de pamuk yerine keten, tencel veya viskon kullanımı istatiski olarak fark yaratamamaktadır. Rejenere liflerin kullanımı ısıl iletkenliği arttırmıĢtır.

Isıl iletkenlik değeri kumaĢların lif tipi, inceliği gramajı, lif yerleĢimi ve kumaĢ yapısının sıkıĢtırılabilirliğiyle iliĢkilidir. Behara‟nın çalıĢmasında ısıl yalıtımın keten ve keten karıĢımı kumaĢların belirli gramajındaki kumaĢlar için; pamuklu kumaĢlarınkine göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bu çalıĢmadaki değerler de ketenin kumaĢa düĢük iletken dolayısı ile yüksek yalıtkan özelliği kattığını göstermektedir.

Viskon ve tencel kullanımı liflerin ısıl iletkenliği arttırmıĢtır.

Atkı ipliğinde sadece viskon ve tencel kullanıldığında keten göre daha yüksek ısıl iletkenlik değeri verse de karıĢım olduğunda viskon ve tencel oranının artıĢı ısıl iletkenliği düĢürmektedir. Sonuçlar hava geçirgenliğinde de benzer çıkmıĢtır. Bu hava geçirgenliğinde açıklandığı gibi keten ve viskon liflerinin beraber eğrilmesinde arzu edilen lif paketlenmesine ulaĢılamaması ve iplik içindeki boĢlukların hava barındırmasını iĢaret etmektedir. Durgun havanın ısıl iletkenliği tüm liflerinkinden daha düĢük olup 25 mW/mK‟dir[58]. Atkı ipliği karıĢım olduğunda içinde bulundurduğu durgun hava ısıl iletkenliğini düĢürdüğü varsayılabilir. Ancak tencel ve viskon oranlarının artıĢının karıĢım kumaĢlarda anlamlı değildir. Termal sonuçların temelinde keten kumaĢın vücudu klimatik dalgalanmalara karĢı koruyacağı söylenebilir

78

1.Gruptaki kumaĢların ısıl soğurganlık değerleri büyükten küçüğe Viskon, Tencel, Keten, Pamuk olarak sıralanmaktadır Liflerin özgül ısıları ısıl geçiĢ özelliklerini dolayısı ile soğurganlıklarını etkiler. Viskoz liflerinin özgül ısısı doğal liflere göre daha yüksektir[58].Viskon lifinin ısıl soğurganlık değerini lif özgül ısısı etkilemektedir. Ancak tencel kumaĢ viskona göre daha düĢük bir soğurganlık değeri vermiĢtir. Rejenere selüloz liflerinin doğal liflerden daha yüksek soğurganlığa sahip olması beklenen bir durumdur. Keten lifinin soğurganlık değerine litratürde rastlanmasa da keten lifinin özelliklerinde anlatılan serin tutma özelliği, pamuğa göre yüksek soğurganlık değeri ile doğrulanmıĢtır. Hes yaptığı çalıĢmada çeĢitli kumaĢların ısıl soğurganlık değerlerini araĢtırmıĢ ve pamuklu dokuma kumaĢlar için 100–150, lyocel kumaĢlar için 300–400 Wm^-2K^-1s^-1/2 değerlerini vermiĢtir [3]. Bu çalıĢmada çözgü iplikleri pamuk olduğu için sonuçlar Hes‟in yapmıĢ olduğu derecelendirmeyle birebir aynı değil ancak paralel çıkmıĢtır.

Isıl soğurganlık ısıl iletkenlik ve lif özgül ısısından etkilenen bir değerdir.

Sonuçlar ısıl iletkenlikle paralel çıkmıĢtır.

Isıl Soğurganlık değerlerine lif oranının değiĢiminin etkisini incelediğimizde;

keten lifine tencel katılması ısıl soğurganlık değerini düĢürmektedir. Keten oranının artıĢı da ısıl soğurganlık değerini düĢürmektedir. Atkı ipliği %50Tencel%50 Keten olduğunda en düĢük ısıl soğurganlık değerini vermektedir. Ancak atkı ipliğinde tencel/keten oranının değiĢmesi ısıl soğurganlık değerini istatistiksel olarak anlamlı bir Ģekilde değiĢtirmemektedir.

Su buharı geçirgenliği sonuçları incelendiğinde; değeri en yüksek kumaĢın atkısı keten olan 4 no‟lu kumaĢ olduğu görülmektedir. Keten kumaĢı sırasıyla pamuk, tencel ve viskon kumaĢlar izlemektedir. Viskon ve tencel kullanımı; keten ve pamuğa göre su buharı geçirgenliğini düĢürmektedir.

Atkısı viskon/keten karıĢımı kumaĢlar için keten oranı arttıkça, su buharı geçirgenliği düĢmüĢtür. Sonuçlar ketene viskon katılmasının su buharı geçirgenliğini düĢürdüğünü, bu düĢüĢün karıĢım kumaĢlarda lineer ve anlamlı bir Ģekilde gerçekleĢmediğini göstermektedir. Viskonun farklı oranlarda kullanımı sonuçlar üzerinde istatiksel anlamlı bir fark yaratmamıĢtır.

Ġdeal bir kumaĢ, lifin doğal su emiciliğinden bağımsız olarak; gözeneklerinden deri üzerindeki nemin geçmesine izin vermelidir. Bu geçiĢ çok çabuk olmaz ise kullanıcı rahatsızlık hissi duyar. Sonuçlar atkısı % 100 keten kumaĢın pamuk ve ideal oranlardaki karıĢım kumaĢlara göre daha fazla nem geçiĢine izin verdiğini göstermiĢtir. Bu; muhtemelen kumaĢın yüksek hava geçirgenliğinde açıklanmıĢ olan yüksek su emme ve gözeneklilik nedenine bağlanabilir. Atkı ipliği keten /viskon ve keten / tencel karıĢımı kumaĢlar makul ölçüde nem iletimine izin vermektedir. Tencel ve viskon artıĢı bu geçiĢ değerinde anlamlı bir fark yaratmamaktadır.

Ek olarak aynı karıĢım oranlarında tencel veya viskon kullanımının su buharı geçirgenliği üzerindeki etkisi incelenmiĢ ve atkı ipliğinde viskon veya tencel kullanımı su buharı geçirgenliğini anlamlı bir Ģekilde değiĢtirmediği görülmüĢtür.

Sonuçlardan anlaĢılacağı gibi, atkı ipliği %100 keten lifinden yapıldığında, keten kumaĢın viskon, pamuk ve tencele göre daha yüksek su buharı geçirgenliği değerine sahip olduğu ancak karıĢım olduğu zaman tam tersi olarak keten oranın arttığında su buharı geçirgenliğinin düĢtüğü görülmektedir.

79

Projenin amacı keten lifinin yatak ürünlerinde kullanımın avantajlarını araĢtırmaktır. Ketenin sert yapısından dolayı tutum özelliklerini geliĢtirmek üzere atkı ipliğinde ketene ilave olarak viskon ve tencel lifi kullanılmıĢ, kumaĢların ısıl konfor özelliklerinin yanında tutum belirleyici eğilme direnci, uzayabilme, kesme direnci gibi özellikleri de test edilmiĢtir.

Atkı ipliği %100 pamuk, viskon, tencel ve keten kumaĢlar için atkı yönündeki eğilme rijitlik değerleri incelendiğinde, 4 nolu atkısı keten kumaĢ 59,663 μN.m ile en yüksek ve diğer kumaĢların nerdeyse 6,7 katı kadar bir değerde eğilmeye karĢı direnç göstermiĢtir.

Keten lifinin sert yapısı beklendiği bu kumaĢı diğer 3 tip kumaĢa atkı göre oldukça rijid bir yapı vermiĢtir. Eğilme rijitliği büyükten küçüğe doğru keten, tencel, pamuk, viskon Ģeklinde sıralanmaktadır. Bununla beraber, pamuk yerine tencel veya viskon kullanmak atkı rijitlik değerlerinde anlamlı bir fark yaratmamıĢtır.

Atkı ipliğinde keten kullanımı kumaĢı eğilemeye karĢı dirençli yaptığından viskon ve tencel karıĢım kumaĢların eğilme rijitliği incelenmiĢtir. Atkı ipliğinde, ketene

%80 oranında viskon katılması eğilme riğitliğini en yüksek oranda düĢürmektedir.

Keten kumaĢ daha yüksek sertlik değeri vermekte ve karıĢımdaki viskon oranı arttıkça bu değer düĢmektedir. Ancak, atkı karıĢımında %80Viskon/%20Keten veya

%50Viskon/%50 Keten kullanmak istatiksel olarak bir fark yaratmamaktadır.

Atkısı tencel/keten kumaĢlar incelendiğinde tartıĢma bölümünde de anlatıldığı gibi tencel ilavesi rijitliği düĢürmekte ancak atkı karıĢımında

%80Tencel/%20Keten veya %50Tencel/%50 Keten kullanmak atkı yönündeki eğilme rijitliği değeri üzerinde istatiksel olarak bir fark yaratmamaktadır.

Bunlara ilave olarak, atkısı %80Pamuk/%20Keten ve %80Viskon/ %20 Keten, %80 Tencel / %20Keten kumaĢlar arasında atkı yönündeki eğilme rijitlik incelendiğinde bu 3 tip kumaĢın değerleri arasında istatistiksel bir fark yoktur yani karıĢım olarak üçünden biri diğer ısıl özellikler doğrultunda seçilebilir.

Eğileme rijitliği kumaĢın yumuĢaklığı ve iyi bir dökümlülük vermesi ile iliĢkili bir değerdir. Ne kadar düĢük olursa dökümlülük de o kadar iyi olur. Atkısı keten kullanılan kumaĢlar beklendiği gibi daha sert ve dökümsüz olacaktır. Bunlara, viskon veya tencel lifi karıĢtırılması dökümlülük özelliğini iyileĢtirmektedir. Ancak atkı ipliğine viskon veya tencel kullanılması, karıĢım oranlarının 80/20 veya 50/50 olarak değiĢtirilmesi sayısal olarak sonuçları değiĢtirse de istatistiki olarak fark yaratmamaktadır.

Behera‟nın benzer olarak farklı gramajlardaki viskon, pamuk ve keten kumaĢları kullandığı çalıĢmasında tutum değerlerine bakıldığında; keten kumaĢı nispeten daha fazla sertlik değeri vermekte ve karıĢımdaki viskon oranı arttıkça bu değer düĢmektedir. Bizim çalıĢmamızda iplik numaraları ve gramajlar yakın tutulmuĢtur ve kumaĢlar gruplandırılarak kendi içinde teker teker değerlendirilmiĢtir.

Sonuçlar, Behera‟nın çalıĢmasına paralellik göstermektedir.

Tutum belirleyici özelliklerden biri de kumaĢların uzayabilme yetenekleridir.

KumaĢ uzayabilme yeteneği hem kullanım sırasında oluĢan deformasyonlara karĢı

80

direnç sağlamada hem de kumaĢın dökümlü olması ( tokluk-sıkılık) üzerinde önemli bir faktördür.

Çözgü yönünde aynı numarada pamuk ipliği kullanılmıĢtır. Çözgü yönünde kumaĢların uzama yüzdeleri incelendiğinde büyükten küçüğe sırasıyla keten, tencel, viskon, pamuk kumaĢların en yüksek olduğu görülmektedir. Keten ve tencel değerleri arasında istatatistiki bir fark çıkmamıĢtır. Pamuk ve viskon kumaĢın ( 1ve2) uzama değerleri en düĢüktür. KumaĢ uzama davranıĢlarını ipliğin uzaması, kumaĢ sıklığı, doku tipi gibi faktörler etki etmektedir. Aynı numarada pamuk çözgü ipliğinin uzaması faktörünün aynı oranda etki ettiği düĢünülülüğünde keten kumaĢın çözgü yönünde yüksek uzama göstermesi benzer ağırlığa ulaĢmak için atkı sıklığının diğer kumaĢlardan 4-5 tel daha düĢük tutulması (23 tel/cm) ve kesme rijitliğinin düĢük olmasına ve atkı ipliklerinin içinde sıkı tutunmayan çözgü ipliklerini biraz daha fazla uzama göstermesine bağlanılabilinir. Lif değiĢimi atkı yönünde olduğundan karıĢım oranlarının çözgü yönündeki uzayabilmeye etkisi incelenmemiĢtir. Lif değiĢimin atkı yönündeki uzayabilme yetenekleri üzerindeki etkisi çok daha önemlidir.

Atkı yönündeki uzamaya yeteneği, 1.grup atkı ipliğinde %100 pamuk,

%100viskon, %100tencel ve %100keten kullanılan kumaĢlar için değerlendirildiğinde;

beklenildiği gibi uzama oranı en düĢük kumaĢ atkısında keten kullanılan 4 no‟lu kumaĢtır. Ketenin düĢük uzama yeteneğinden dolayı kumaĢ uzaması da düĢük çıkmıĢtır. Uzama değerleri büyükten küçüğe viskon, tencel, pamuk, keten Ģeklinde sıralanmaktadır. Atkı ipliğinde rejenere lif kullanılması uzamayı arttırır ancak tencel veya viskon kullanılması istatistiki olarak fark yaratmaz. Ayrıca, pamuk yerine tencel veya viskon kullanımı uzamayı artırır, keten kullanımı uzamayı anlamlı bir Ģekilde azaltmaz. Bu sonuç çözgüsü pamuk olmak Ģartı ile pamuk yerine keten kullanımının kumaĢ kullanımı sırasında uzama açısından sorun çıkarmayacağını göstermektedir.

Atkı ipliği viskon/ keten ve tencel/keten karıĢımı kumaĢların atkı yönünde uzama özellikleri incelendiğinde; ketene viskon eklenmesi atkı yönünde uzayabilme yeteneğini arttırırmıĢtır. Viskon oranının artıĢı uzayabilme değerini istatistiksel olarak anlamlı bir Ģekilde yükseltir. Bu da uzayabilme açısından en ideal kumaĢın %60 pamuk/ %32 viskon/% 8 keten (atkısı %80Viskon/%20Keten) olduğunu göstermektedir. Ketene tencel eklenmesi atkı yönünde uzayabilme yeteneğini arttırır.

Ancak bu yükselme tencel oranının %80 olması ile anlam kazanmaktadır. Tencel oranının artıĢı uzayabilme değerini istatistiksel olarak anlamlı bir Ģekilde yükseltir. Bu da uzayabilme açısından en ideal kumaĢın %60 pamuk/ %32 tencel/% 8 keten (atkısı %80Tencel/%20Keten) olduğunu göstermektedir.

Ek olarak, Atkı ipliği ; %80 Pamuk/%20 Keten ve %80Viskon/%20 Keten,

%80 Tencel/%20Keten kumaĢlar arasında atkı yönündeki uzayabilme açısından karĢılaĢtırıldığında, her birinin değeri istatistik olarak birinden farklıdır. Değerler sırasıyla %1.711, %4.631, %7.729 Ģeklindedir. Pamuk en düĢük tencel ise en yüksek uzama yüzdesini vermiĢtir. Viskonun lif olarak uzama yüzdesi tencelden yüksektir[43]. Ancak bu çalıĢmadaki karıĢım kumaĢlar içinde atkı yönünde en yüksek uzamayı %60 pamuk/%32 tencel/ %8 keten karıĢımlı kumaĢ göstermiĢtir.

Bir kumaĢın kesme kuvvetlerine maruz kaldığı zaman gösterdiği davranıĢ, kullanım sırasında karmaĢık deformasyonlardan nasıl etkileneceğini göstermektedir.

KumaĢın kayma kuvvetleri nedeniyle deforme olma yeteneği onu diğer materyallerden ayıran önemli bir özelliktir. Kesme rijitliği bağlantı noktalarındaki atkı

81

ve çözgü ipliklerinin yer değiĢtirmesine bağlıdır. KumaĢ tutumu açısından düĢük kesme rijitliği daha iyi kumaĢ tutumu(dökümlülük) sağlar[97]. Kesme rijitliği sonuçları büyükten küçüğe; atkısı pamuk, viskon, tencel, keten Ģeklinde sıralanmaktadır. Atkısı keten kumaĢın kesme rijitliği 26,91 Nm/m değeri ile en düĢük değeri vermektedir.

Ancak, keten ile pamuk değerleri arasında istatistiksel fark var ancak keten ile viskon ve tencel arasındaki fark yoktur. Yani pamuk yerine keten kullanıldığında kesme rijitliği büyük oranda düĢmektedir.

Bu çalıĢmada; keten ağırlıklı kumaĢın kesme rijitliği en düĢük çıkmıĢ, daha sonra tencel ve viskon gelmiĢtir. Pamuk kumaĢın ise kesme rijitliği 63,64 değeriyle en yüksek çıkmıĢ yani en düĢük tutum değerini vermiĢtir.

Tencel ve viskon lifi kullanımı tutum değerini yani yumuĢaklığı ve dökümlülüğü önemli ölçüde arttırdığını arttırmaktadır. Keten lifi sert ve kalın bir liftir.

Bununla birlikte; keten lifi düĢük lif sürtünme katsayısına sahiptir. Pamuk lifi ise doğal kıvrımından dolayı en yüksek lif sürtünme katsayısına sahiptir[96]. Lif sürtünme katsayısına liflerin enine kesit Ģekli ve kıvrım derecesi büyük ölçüde etki etmektedir.

Keten lifi kıvrımsız yapısından dolayı iplik içinde lif-lif tutunma noktaları az dolayısıyla lif sürtünme katsayısı düĢüktür. DüĢük sürtünme giyim sırasında deformasyonlara neden olmakla birlikte; iyi derecede kumaĢ dökümlülüğü sağlar. Keten lifi pamuk ve viskonla karĢılaĢtırıldığında en düĢük sürtünme katsayısına sahiptir. Keten ağırlıklı kumaĢın kesme rijitliği de diğerlerinden düĢük çıkmıĢtır.

Atkı ipliğinin keten/viskon karıĢımı olarak kullanılması kesme rijitliğini düĢürmüĢtür. Ancak karıĢımlardaki değerler doğrusallık göstermemekte ve istatistiki olarak anlamlı bir düĢüĢ göstermemektedir.

Ketene tencel ilavesi kesme rijitliğini düĢürmektedir. Bu da tencel ilavesinin daha deformasyondan uzak yapılar elde etmeyi sağladığını gösterir. Keten oranının artıĢı ya da tencel oranının değiĢimi kesme rijitliğinini anlamlı bir Ģekilde arttırmamaktır. KumaĢ keten oranı %8 olsa da aynı derecede kayma direnci gösterecektir. Bu da ketenin düĢük oranda kullanılsa bile yatak ürünleri için istenen iyi dökümlülüğü vereceğini göstermektedir.

Bunlara ilave olarak, Atkı ipliği %80Pamuk/%20Keten ve %80Viskon/ %20 Keten, %80 Tencel/%20Keten kumaĢlar arasında kesme rijitlik açısından 16.887, 24,957, 22,493 olarak sıralanmakta, ancak bu 3 tip kumaĢın değerleri arasında istatistiksel bir fark yoktur yani karıĢım olarak üçünden biri diğer ısıl özellikler doğrultunda seçilebilir.

Atkısı %100 keten olan ipliğin hem sayısal olarak diğer oranlara göre kesme rijitliği yüksektir hem de istatistiksel olarak değerler arasındaki fark anlamlıdır. Bu çalıĢmada yatak ürünü kullanımı için kumaĢ dokunmuĢtur. Giysilik bir kumaĢ kadar deformasyona maruz kalmayacağından; düĢük kesme rijitliği problem çıkarmayacak;

bununla birlikte istenen iyi tutumu sağlayacaktır.

FAST cihazıyla yapılmıĢ çalıĢma sonucunda, atkısı keten kumaĢ; yüksek

FAST cihazıyla yapılmıĢ çalıĢma sonucunda, atkısı keten kumaĢ; yüksek