İNKILAP TARİHİ
I. TBMM DÖNEMİ VE AYAKLANMALAR
KPSS
A) İstanbul Hüküm eti B) İstanbul H üküm eti ile İtila f C) Eskiden Kuvayi D) A zın lık A yaklan m aları tarafın d an Doğrudan D evletleri'n in ortaklaşa M illiyeci olupta Nedenleri:
çıka rılan lar çıkard ıkları sonradan ayaklan an lar -TBM M 'yi yok etm ek.
Nedenleri: Nedenleri: Nedenleri: - Anadolu içinde devlet
- TBM M 'yi yok etm ek. - TBM M 'yi yok etm ek. - TBM M 'yi yok etm ek kurm ak - Kuvayi M illiyecilerin - Halkın dini duygularını - Düzenli orduya
boğazlara yaklaşm ası istism ar edilm esi katılm am ak.
- İstanbul Şeyhülislam ı - Anadolu'daki bazı ailelerin _D ürrizade Abdullah bölgelerindeki otoriyeti
Efendi'nin Milli M ücadele kaybetm ek istem em eleri karşısı fetvası
^ Ahm et Anzavur Burada 47 tane ayaklanm a Çerkez Ethem Rum İsyanı (En uzun
Ayaklanm ası vardır. Hepsini ezberlem e Ayaklanm ası süren isyandır)
(Kuvayi M uham m ediye) diğer 2-2-2'lileri ezberle geri (I. İnönü savaşı sırasında
kalan bunlardır. isyan etm iştir) Erm eni İsyanı (Doğu
^ Kuvayi İnzibatiye Bolu Anadolu'da devlet
Ayaklanm ası Bozkır (Zeynel Abidin) Demirci M ehm et Efe kurm ayı am açlam ıştır (H ilafet Ordusu) Koçgiri (Erzincan)
Düzce
Delibaş M ehm et (Konya) Yozgat (Çopanoğulları)
Hendek vb. vb.
Haçin İsyanı (Anadolu da çıkan başka bir Erm eni isyanıdır)
KPSS => I. T B M M 'n in A yaklan m alara Karşı Aldığı Ö nlem ler
■ Asker kaçaklarının önlenm esi am acıyla "Firariler" kanunu çıkarıldı.
KPSS => ■ İstiklal M ahkem eleri kuruldu. -> En son İzmir Suikasti davasında görev aldı
■ Hıyanet- i Vataniye kanunu çıkarıldı.
■ İstanbul Hükümeti ile tüm haberleşm eler kesildi.
KPSS => ■ M ehm et R ıfat Börekçi Milii M ücadele'yi destekleyen fetva yayınladı.
İlk diyanet işleri başkanıdır
SEVR BARIŞ ANTLAŞM ASI (10 AĞUSTOS 1920)
KPSS =>
KPSS =>
İtalya'nın San Rema kentinde yapılan konferansta antlaşm anın m addeleri belirlendi.
Osmanlı devleti idarecileri 433 maddeden oluşan Sevr Antlaşm ası'nı başlarda kabul etm edi.
Yunanlılar İngiltere'nin em riyle Sevr'in kabul edilm esi için "M ilne hattını" geçerek Bursa ve Uşak'ı işgal e t m i ş t i r .
---Bu gelişm eler üzerine Saltanat Şurası toplanarak B u rsa ' n ın işg al e d i l me si üzerine hem yas antlaşm aya onay v e r m iş t ir .''''^ , ilan edildi hem de TBM M 'nin kürsüsüne
siyah örtü örtülm üştür.
Sevr'i imzalayan kurulun adı
KPSS => NOT: Sevr Antlaşm asının taslağı İtalya'da hazırlandı. Ama Fransa'da im zalandı.
-;> ❖ Osmanlı Devleti'nin imzaladığı son antlaşm a Sevr antlaşm asıdır.
❖ İleride Sevr'in yerine Lozan Barış Antlaşm ası im zalanacaktır.
KPSS =>
NOT: Ancak bu antlaşm a hukuken geçersizdir. Nedeni ise antlaşm anın Osmanlı Mebusan M eclisi'nin onayından geçm em esidir. Ayrıca Milli M ücadele başarıya ulaştığı için
uygulanam am ıştır.
A ntlaşm anın M addeleri
■ İzmir, çevresi ve Doğu Trakya Yunanlılara bırakılacak.
■ Güneybatı Anadolu'da, Konya Kulu'ya kadar İtalyanlara bırakılacak.
■ Anadolu'nun güneyi, Suriye ve Zonguldak Fransa'ya bırakılacak.
■ Musul (Irak) ve Filistin İngiltere'ye bırakılacak.
■ Doğu Anadolu'da (Vilayet-i Sitte) Erm enistan Devleti kurulacak.
■ Trabzon ve çevresinde Pontus Rum Devleti kurulacak.
■ İstanbul Osmanlı Devleti'nin başkenti kalm aya devam edecek ancak azınlık hakları korunam azsa elinden alınacak.
■ Osmanlı Devleti kapitülasyon verm eye devam edecek.
■ Osmanlı Devleti'nin ordusunun sayısı 50.700'ü geçm eyecek. Ordusunda ağır silah ve savaş gemisi bulunduram ayacak.
■ Osmanlı Devleti savaş tazm inatı ödeyecek.
KPSS => ■ Boğazlar bir komisyon tarafından yönetilecek. Komisyon'un ayrı bir bayrağı ve bütçesi olacak. —
■ Komisyonda Türk üye olm ayacak.
UYARI: Sevr'in m addelerine tek tek çalışm a aklına Mondros gelsin kim ler nereyi işgal ettiyse oralar onlara bırakılacak.
1 r
Sorusu şöyle g eleb ilir: İlk defa Boğazlarda bir komisyonun dile getirilm esi hangi antlaşm a ile gündeme gelm iştir.
C e vap :S e vr
109
HOCANIN DERSTE SORDUĞU 10 SORU VE CEVAPLARI 1) Türkiye Devleti'nin ilk Sağlık Bakanı kim dir?
2) Türkiye Devleti'nin ilk Genel Kurm ay Başkanı kim dir?
3) M ustafa Kemal TB M M 'ye hangi ilden m illetvekili seçilm iştir?
4) Geyve ve Ulukışla dem iryollarının tahrip edilm esi hangi olay sonucunda yaşanan bir gelişm edir?
5) M ustafa Kemal zamanında I.TBM M 'nin çıkarm ış olduğu ilk kanun hangisidir.
6) M ustafa Kemal zamanında alkolün yasaklandığı kanunun adı nedir?
7) Sevr Barış Antlaşm asının taslağı nerede belli oldu?
8) Sevr Barış Antlaşm asını im zalam ak adına İtalya'nın San Rema kentine gönderilen Dışişleri Bakanı kim dir?
9) İngilizlerin Sevr Barış antlaşm asını im zalam ak am acıyla hangi illerim izin işgal edilm esini am açlam ıştır?
10) EKSİK
CEVAPLAR
1) Adnan Adıvar 2) İsmet İnönü 3) Ankara
4) İstanbul'da Osmanlı Meclisinin Basılması 5) Ağnam Vergisi
6) Men- i M üskirat 7) İtalya
8) Bekir Sami Bey 9) Bursa ve Uşak 10) EKSİK
KURTULUŞ SAVAŞI M U H A REBELER DÖNEMİ Kuvayi M illiye'nin Kaldırılm a N edenleri (D üzenli O rdunun Kurulm a N edenleri)
Kuvayi M illiyenin başlığının (simgesinin) adı KPSS =>
"Kalpak"tır.
KPSS =>
Düzensiz ve disiplinsiz olm ası.
İhtiyaçlarını halktan karşılam ası.
Halkı kendi usullerince yargılam ası.
Yunanlıları yurttan atacak gücünün olm am ası.
Gediz Taarruzunda başarısız olması.
SO RU : Gediz Taarruzunda başarısız olan Ali Fuat Cebesoy hangi ülkenin büyük elçiliğine atanm ıştır ? Cevap: RUSYA (M oskova Büyükelçim iz olm uştur)
NOT: Kuvayı M illiye'nin ilk ve son başarısı Aydın ilini kısa bir süreliğine de olsa Yunanlılardan geri alm asıdır.
D üzenli O rduya Geçiş A şam aları 1. Subay yetiştirm e m erkezleri açıldı.
2. Seferberlik ilan edildi.
3. Batı cephesi ikiye ayrıldı.
o Erm eniler ve Gürcüler ile savaşıldı.
o Bu cephede 15. Kolordu savaşm ıştır (Bu ordu yeni bir ordu değildir Osmanlı Devleti'nden
- Erm eniler Sevr'deki isteklerinden vazgeçecek ve Misakı M illi'yi tanıyacak. (Sevr'den vazgeçen KPSS => ilk ülke Erm enistan'dır)
- 1915 Tehcir Kanunu ile göç ettirilen Erm eniler'den suça karışm am ış olanlar Anadolu'ya geri gelebilecek.
Ö nem i
• TBM M 'nin uluslar arası alanda imzaladığı ilk antlaşm adır.
İlk defa bir antlaşm a m etninde "Türkiye" ifadesi kullanılm ıştır.
Türkiye'yi resmi anlamda tanıyan ilk devlet Erm enistan'dır.
KPSS => •
+ Yetim hanedeki çocuklara sırf eğlensinler, kötü psikolojilerini atsınlar diye onlara müzikal bir tiyatro eseri olan "Şarkılı İbret" adı verilen eseri gösteren kom utan K. Karabekir
+ Milli M ücadeleyi anlatan "İstiklal Harbimiz" adlı eseri yazan K. Karabekir
+ İstiklal M arşı için yarışm aya katılan kom utanım ız Kazım Karabekir. 11 1
B) G üney Cephesi
- Düzenli bir ordu yoktur. Sadece Kuvayı M illiye savaşm ıştır.
KPSS => - Bu cephede birliği sağlamak am acıyla "Po zantı Kongresi" düzenlenm iştir.
- Bu cephede Fransız ve Erm inlere karşı savaşılm ıştır.
Milli M ücadelenin son kongresi
Bu cephede:
1984 = Urfa'ya "Şanlı" unvanları verildi.
KPSS => M illi M ücadele de T ü rk Kadını
Bu cephe Sakarya Meydan M uharebesi'nden sonra imzalanan Ankara Antlaşm ası ile kapanm ıştır (1921 / Fransa)
C) Batı Cephesi
I. İnönü S avaşı'n ın N edenleri
Yunanlıların İngilizlerin verdiği desteği kaybetm ek istem em esi.
Yunanlıların Çerkez Ethem isyanından faydalanm ak istem esi.
Yunanlıların Eskişehir ve Ankara'yı alarak M illi M ücadeleyi sonlan
dırm ak istem esi.
Savaşın Kazanılm asında Etkili Olan Ko m utanlar
KPSS => İsmet İnönü ve İzzettin Paşa'dır. Ayrıca bu savaş "Metrik KPSS => NOT: Yunanlılar I. İnönü'ye Taarruzu Keşif dem işlerdir.
Savaşın Sonuçları
Batı Cephesi'ndeki 5 Savaş 1) I. İnönü
2) II. İnönü
3) Eskişehir-Kütahya
4) Sakarya Meydan M uharebesi 5) Büyük Taarruz (Başkom utanlık M eydan M uharebesi
je " m evkisinde olm uştur.
İzzettin Paşa ve savaşın mevkisi önemli
O Düzenli ordunun ilk zaferidir.
O TBM M ' ye olan güven artm ıştır.
O Teşkilatı Esasiye (1921 Anayasası) ilan edilm iştir.
O İsmet İnönü'nün rütbesi generalliğe yükseltilm iştir.
O İtilaf devletleri Sevr'de bir takım değişiklikler yaparak Türk tarafına sunm ak için Londra Konferansı'nı topladılar.
O Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşm ası im zalandı.
O Afganistan ile D ostluk A ntlaşm ası im zalandı.
KPSS => NOT: Türkiye'yi tanıyan ilk İslam ülkesi (M üslüm an ülke) A fganistan'dır.
KPSS => O O
Afgan Kralı Am anullah Han Türkiye'yi ziyaret eden ilk resmi devlet adam ıdır.
İstiklal Marşı kabul edilm iştir.
M ehmet Akif, Korkma!
derken Türk ordusuna hitap etm iştir.
KPSS =>
o Yarışm ayı M aarif Vekaleti düzenlem iştir.
o Kazım Karabekir'de katılm ıştır.
o Hamdullah Suphi Tanrıöver m ecliste okum uştur. (O zaman M EB Bakanı)
o İlk defa Açıksöz G azetesi' nde --- şıklarda Açıksöz Gazetesi yoksa o İlk defa 1982 Anayasası'nda yer alm ıştır. "Sebil-ür Reşaıt" y a p o Güftecisi M ehm et Akif Ersoy'dur. (G üftecisi: Yani yazarı)
o İlk bestecisi Ali Rıfat Çağatay'dır.
o Günümüzdeki bestecisi Osman Zeki Üngör'dür.
o Yarışm adaki para şuraya bağışlanm ıştır: Dar'ül Mesai LONDRA KONFERANSI (21 Şubat - 12 M art 1921) Toplanm a Nedenleri
KPSS => ❖ Konferansa bizi resmi olarak davet eden İtalya'dır.
❖ Toplanma nedeni Sevr'i Türk tarafına kabul ettirm ek.
Konferansa TBM M adına Bekir Sami Bey, Osmanlı Devleti adına Tevfik Paşa katılm ıştır.
Bizden kim katılm ıştır wı ıeı ■ii: bu konıeıansla i bi vi i vi ıtilaı devletleıı taıaıından le s ıııe ıı tanını ıııştıı.
önemli TB M M 'n in Konferansa Katılm a N edenleri
■ Misak- ı Milli'yi tüm dünyaya duyurm ak.
■ Resmi olarak tanınm ak.
■ "Türkler barıştan kaçıyor" propagandasının önüne geçmek.
M OSKOVA ANTLAŞMASI (16 M art 1921) TBM M ile Sovyet Rusya arasında im zalanm ıştır.
Antlaşm anın M addeleri:
O Çarlık Rusya ile Osmanlı Devleti arasındaki tüm antlaşm alar geçersiz sayılacak. (Maddenin yorum u: Yeni iki devlet kurulmuş ki eskiyi kabul etm iyor)
O Kapitülasyonlar kaldırılacak.
(Kapitülasyonların kaldırılmasını Lozandan önce kabul eden ilk devlet: RUSYA'dır) O İki taraftan birinin tanımadığı bir antlaşm ayı diğeri de tanım ayacak.
(M addenin yorum u: Her iki tarafta dış politikada ortak hareket ediyor) KPSS => o Batum, Gürcistan'a bırakılacak.
KPSS =>
KPSS => Batum 'un Gürcistan'a bırakılması ile Misak-ı Milliden ilk defa taviz verildi.
Bu antlaşm ayla TBM M ilk defa büyük bir Avrupa devleti tarafından resmen tanınm ıştır.
113
II. İNÖNÜ SAVAŞI (23 M art- 1 Nisan 1921) N edenleri
• Yunanlıların İngiliz desteğini kaybetm em ek istem em esi.
• Londra Konferansı'nın başarısız olması.
• Yunanlıların I. İnönü savaşının öcünü alm ak istem esi.
• Yunanlıların Eskişehir ve Ankara'yı alarak TB M M 'ye son verm ek istem esi.
NOT: Savaş sonunda M ustafa Kemal, İsmet İnönü'ye gönderdiği telgrafta: "Siz orada sadece düşm anı KPSS => değil bu devletin m akûs ta rih in i de yend iniz. A yrıca İnkılâp Ta rih i'n in bir sayfası II.İnönü Zaferi ile
y a zılm ıştır" dem iştir.
Savaşın Sonuçları
• Fransa TBM M 'ye ateşkes teklif etti.
• İngiltere M alta'da bulunan 40 Türk'ü serbest bıraktı.
• Fransa Zonguldak'tan çekildi.
• İtalya Anadolu'dan çekilm e kararı aldı.
M EVKİLER SAVAŞ
M etristepe I. İnönü
Duatepe Sakarya Meydan M uharebesi
Aslantepe Çanakkale
Kireçtepe
Kocatepe Büyük Taarruz
KPSS =
ESKİŞEHİR - KÜTAHYA M UH AREBELERİ (1 -24 Tem m uz 1921)
N edenleri
• Yunanlıların İngilizlerin desteğini kaybetm ek istem em eleri.
• Yunanlıların I. ve II. İnönü Savaşı'nın öcünü alm ak.
• Eskişehir ve Ankara'yı alarak TB M M 'ye son verm ek.
> NOT: Eskişehir - Kütahya M uharebeleri devam ederken "I.M a arif Kongresi" toplanm ıştır.
(Sorusu şöyle gelir Esk-Kütahya m uharebeleri devam ederken devam eden kongre hangisidir) Savaşın Sonuçları
Eskişehir, Kütahya ve Afyon kaybedildi.
Ordu, Sakarya Irmağı'nın doğusuna çekildi.
M eclisin Ankara'dan Kayseri'ye taşınm ası gündeme geldi.
Üç aylığına Başkom utanlık Kanunu çıkarıldı.
o Yasam a, yürütm e M ustafa Kem al'de toplandı. (tek kişide) o Bu kanunla M ustafa Kemal Askerlik mesleğine geri döndü.
KPSS => o Başkom utan olduktan sonra çıkardığı ilk kanun Tekalif-i M illiye'dir.
■ Başkom utan M ustafa Kemal ordunun ihtiyaçlarının giderilm esi am acıyla "Tekalif-i M illiye"
em irlerini çıkardı.
■ Fransa ateşkes teklifini geri çekti.
■ İtalya Anadolu'yu boşaltma kararından vazgeçti.
BİLG İ: Tekalif-i M illiye em irlerinden gelen yardım ların bir kısmı Sakarya'da diğer bir kısmı ise Büyük Taarruz Savaşı'nda kullanılacaktır.
(Neden çünkü bu kanun çıkarıldıktan 15 gün sonra Sakarya Meydan M uharebesi başladı halkın yardım larının sadece %3'ü yetişti geri kalan % 97'si ise Büyük Taarruz Savaşı'nda kullanılacaktır)
115
SAKARYA MEYDAN M UHAREBESİ
KPSS =>
KPSS =>
KPSS ;
KPSS
KPSS =>
(SU BAYLAR SAVAŞI) (23 AĞUSTOS - 13 EYLÜL 1921) (M ELH AM E- İ KÜ BRA) - BÜ YÜ K YIKIM N edenleri
• Yunanlıların Ankara'yı alarak Milli M ücadele'yi sona erdirm ek istem esi.
NOT: 1683 II. Viyana'dan beri Türklerin geri çekilişi Sakarya'da durdu. (Hat'tı müdafaa yoktur, Sat'hı müdafaa vardır) sözüde burada söylenm iştir.
NOT: M ustafa Kem al'in " Duatepe"de dürbünle baktığında gördüğü ölü sayısından dolayı "Büyük Kıyım" olarak nitelendirdiği savaş "Sakarya Meydan M uharebesi"dir.
Savaşın Sonuçları Öm ründe General olarak
3
savaşkazanana "M areşallik" rütbesi
=> ^ M ustafa Kem al'e "Gazilik" unvanı ve "M areşallik" rütbesi verildi. v e rilir.
İngiltere ile Esir M übadelesi Antlaşm ası im zalandı.
İngiltere TB M M 'ye Yunanistan'a ateşkes teklifinde bulundu.
=> ^ Ukrayna ile D ostluk A ntlaşm ası im zalandı.
Fransa ile Ankara Antlaşm ası im zalandı. Bu antlaşm aya göre:
o Fransızlar güney cephesinden çekildi.
o Hatay, Fransız mandasındaki Suriye'ye bırakıldı. Böylece Misak-ı M illi'den ikinci kez taviz verildi.
o Süleym an Şah'ın m ezarının bulunduğu "Caber Kalesi" Türk mülkü sayılacak. (Bu kale IŞID tehlikesi nedeniyle Suriye'nin Esme köyüne taşındı)
İtalya Anadolu'dan tam am en çekildi.
NOT: Anadolu'dan ilk çekilen İtilaf devleti "İta lya "d ır.
Sovyet Rusya'ya bağlı Azerbaycan, Erm enistan ve Gürcistan ile Doğu sınırım ızı kesinleştiren
"Kars Antlaşm ası" im zalandı.
M UHTEM EL SORU: Aşağıdakilerden hangisi Sakarya Meydan M uharebesi'nden sonra Türkiye'nin anlaşm a yaptığı devletlerden biri değildir?
a) Ukrayna b) İngiltere c) Afganistan d) Sovyet Rusya e) Fransa
CEVAP: Cevap C, Çünkü Afganistan ile I. İnönü'de yapıldı. Burada en çok düşülen cevap Ukrayna olur buraya dikkat. Ukrayna vardır. Dostluk antlaşm ası im zaladık
BÜ YÜ K TAARRUZ (BA ŞKO M U TA N LIK M EYDAN M U H A REBESİ) (RU M SINDIĞI SAVAŞI) (D UM LUPIN AR MEYDAN M UH AREBESİ)
(26 Ağustos - 9 Eylül 1922) Savaş Ö ncesi Yapılan H azırlıklar
• Savaş yapılm am ası için dış işleri bakanı Yusuf Kemal Tengirşenk tem aslarda bulunması için Avrupa'ya gönderildi.
• Ordu karargah merkezi Polatlı'dan, Akşehir'e taşındı.
• Tekalif- i M illi em irlerinden gelen yardım lar ile İtalya ve Fransa'nın bıraktığı silahlar cepheye taşındı.
• Ankara'da altı aylığına subay okulları açıldı.
• Orduya taarruz eğitimi verildi. (45 dk eğitimi)
• Başkom utanlık yetkisi süresiz uzatıldı.
Bü yü k Taarru z'u n Sonuçları
• Batı Anadolu Yunanlılardan tem izlendi.
• Türk- Yunan savaşı sona erdi, diplom atik dönem başladıç
• Anadolu Yunanlılar tarafından tahrip edildi.
• Uşak'ta bulunan General Trikopis, Fevzi Çakm ak tarafından esir alındı.
• Fevzi Çakm ak'a M areşallik rütbesi verildi.
NOT: M ustafa Kemal bu savaş sırasında "O rd u lar ilk hedefiniz A kd en iz'd ir ile ri!" em rini verm iştir.
M UDANYA ATEŞKES ANTLAŞM ASI (3 - 11 Ekim 1922)
Bu antlaşm ada Türkiye'yi İsmet İnönü tem sil etm iştir. İsmet İnönü'nü buradaki başarısı ilerde Lozan Barış Konferansı'nada gönderilm esini sağlam ıştır. ' Kp ss
M addeleri
■ Türk - Yunan Savaşı sona erecek.
■ Yunanlılar Doğu Trakya'dan çekilecek. (Hemen çekilecek)
KPSS => o "Refet Bele" Trakya Yü ksek Kom iseri sıfatıyla Doğu Trakya'yı Yunanlılardan geri alm ıştır.
■ Boğazlar ve İstanbul TB M M 'ye bırakılacak. (Ancak barış antlaşm asından sonra) (Savaşsız kurtarıldı)
İstanbul'un TBM M 'ye bırakılm asının yorum u:
Osmanlı Devleti;
o Mondros ve Sevr Antlaşm aları ile fiilen, o M udanya Ateşkes Antlaşm ası ile hukuken, o Saltanatın kaldırılm ası ile de resm en sona
erm iştir.
Fiilen Mondros Sevr
Hukuken M udanya Ateşkes Resm en Saltanatın Kaldırılması
İzmir
M anisa -> En çok tahribat burada Aydın
117
SALTANATIN KALDIRILM ASI (1 Kasım 1922) N edenleri
1. Lozan'a hem Osmanlı Devleti'nin hem de TBM M 'nin birlikte çağrılm ası.
2. Ulusal egemenliğin önünde bir engel teşkil etm esi. N O T: M ustaf a Ke m al 3. Anadolu'nun içinde iki devletin bulunm asının ulusal çıkarlara aykırı olm ası.. Lozan görüşm elerinin
Sonuçları İzm ir'de yapılm asını
talep etm iştir.
1. I. TBM M 'nin yapm ış olduğu ilk ve son inkılaptır.
2. TBM M Lozan Konferansı'na tek gitm iştir.
3. Ulusal egem enlik yolunda ilk büyük adım atıldı.
4. Laiklik yolunda ilk büyük adım atılm ıştır.
KPSS => 5. Devlet başkanlığı ve rejim sorunu ortaya çıkm ıştır.
LOZAN (LAUSEN N E) BARIŞ ANTLAŞM ASI (24 Tem m uz 1923)
K PSS => Baş delegeler: İsmet İnönü, Hasan Saka ve Dr. Rıza N ur'dur. M ustafa Kem al'in taviz verilm em esini istediği konular;
- Erm enilerin yurt istekleri - Kapitülasyonların kaldırılm ası.
Lozan'da A lınan K ararlar A) S ın ırlar
a) B a tı: Yunanistan ile M udanya, Bulgaristan ile İstanbul Antlaşm aları esas alındı.
b) Doğu: Kars Antlaşm ası esas alındı.
c) G ü n ey: Ankara Antlaşm ası esas alındı.
KPSS => d) Ira k : Bu sorun gündeme gelm esine rağmen çözümü sonraya bırakıldı.
B) K ap itü lasyon lar
> Tam am en kaldırıldı. Duyun-u Um um iye İdaresi'nin Türkiye'deki görevi sona erdi.
C) A zın lıklar
> Hepsi Türk vatandaşı sayıldı.
D) İstanb ul'un Boşaltılm ası
> 45 gün içerisinde boşaltılması kararı alındı.
KPSS => e) Patrikh an e
> Tüm ısrarlarım ıza rağmen İstanbul dışına çıkarılam adı. Ancak Lozan'da her iki taraf arasında im zalanm ış ilk konudur. [Lozan'ın ilk maddesidir]
F) A d alar
> Kıbrıs İngiltere'ye
> On iki ada İtalya'ya => Bozcada ve Gökçeada ise Türkiye'ye bırakıldı.
> Ege Adaları Yunanistan'a (bize yakın adalara silahsızlanm a şartı)
Boğazlar Kom isyonunun
ı / n r c - ş ,
KPSS => B aşkan ı: VASIF TEM EL PAŞA G) Savaş Tazm inatı
> Bosnaköy ve Karaağaç savaş tazm inatı olarak Türkiye'ye bırakıldı.
H) Boğazlar
> Boğazlar bir komisyon tarafından yönetilm eye devam edecek. Komisyon başkanı ise Türk olacak. (SSCB/Bulgaristan sadece bu konuya katılm ışlardır)
I) Yabancı O kullar
> Türk tarafının çıkaracağı kanunlara uyulm ası şartı getirildi.
J) Dış Borçlar
İlk dış borcumuzu aldığımız ülke (1854) İngiltere'dir Ama en fazla dış borç aldığımız ülke ise Fransa'dır.
Osmanlı Devleti'nden ayrılan devletlerin yüzölçüm leri dikkate alınarak borçlar paylaştırıldı.
Türkiye bu borcu Lira ya da Frank ile ödem ek istedi. (Onlar Frank'ı kabul etm iştir) Borcun vadesi, tu tarı, taksidi için Düyun-u Um um iye İdaresi görevlendirildi.
İlk dış borcu 1930 yılında ödem eye başladık. (Borçları 1954 yılında kapattık)
Türkiye'nin dış borcu ödeme kararı alması Sovyet Rusya'yı emsal teşkil edeceği endişesiyle tedirgin etm iştir.
K) Nüfus M übadelesi:
> Batı Trakya'da oturan Türkler ile İstanbul'da oturan Rum lar yerleşik (etabli) sayılacak, diğerleri ise yer değiştirilecek.
>
>
>
KPSS => >
>
>
KPSS => >
Osm. Dev.'nde en fazla yabancı okulu bulunan ülkeler:
- ABD - Fransa - İngiltere
Lozan Barış A n tlaşm ası'nın T ü rkiye C um huriyeti tarafın d an önem i nedir?
- Bağımsızlığımızı simgeleyen antlaşm adır.
- I. Dünya savaşından sonra hala günümüzde geçerliliğini sürdüren tek antlaşm adır.
(Antlaşm anın süresi 100 yıldır)
- Bu antlaşm a ABD senatosu tarafından onaylanm am ıştır. (Aynı zamanda ABD Lozan Barış Antlaşm asında gözlemci ülkedir)
Kpss Kaynak Arşivi - Kpss Doküman Arşivi https://www.facebook.com/KpssKaynakArsivi
119
ATA TÜRK'Ü N HAYATI
Selanik Askeri Rüştiyesi -> Kemal adı verildi.
M anastır Askeri İdadisi
Harp Akadem isi (Kurm ay Yüzbaşı)
NOT: M ustafa Kemal Selanik Askeri
Rüştiyesinde okurken m atem atik öğretm eni Yüzbaşı M ustafa Efendi kendisine Bilgi ve erdem bakım ından olgunluk ve eksiksizlik anlam ına gelen "Kem al" adını verm iştir.
M akedonya'da bulunan III. orduya atandı. Ancak kendisi Selanik'te kaldı 31 M art İsyanı'nı bastırm ak için İstanbul'a geldi.
Trablusgarp Savaşı'nda binbaşı oldu.
1931'te Sofya Askeri Ataşesi oldu.
1915'te Çanakkale'de Arıburnu Grup Komutanlığı'nı üstlendi. Rütbesi A lb ay oldu.
Kafkas Cephesi'ne sevk edildi. (D iyarbakır) (G eneral oldu)
Adana'da Yıldırım Orduları Grup kom utanı oldu. XVII. ordu komutanlığı yaptı.
Veliaht Vahdettin ile Alm anya gezisine katıldı. Tedavi için Viyana'ya gitti.
VII. Ordu Kom utanlığı'na tekrar atandı. Suriye'ye gitti. Yıldırım orduları grup komutanı oldu.
30 Nisan 1919'da 9. Ordu m üfettişliğine atandı.
B irleştirm e ve bütünleştirm e gücü İleri görüşlülüğü
E) H ayatını Etkileyen Dört Şehir
M ehm et Emin Yurdakul (Cenge Giderken) (Atatürk Cenge Giderken, bu dizelerde "U lusal benliğim in gururunu ta ttıran ilk anlatım ı buldum " dem iştir.)
Tevfik Fikret (Sis-Ferda-Rücu) (Atatürk Tevfik Fikret için "Hangi Tü rk şairi böyle inkılapçı şiirle r yazm ıştır" dem iştir.
Descartes
Geom etri (O rtaöğretim 'de ders kitabı olarak okutulm uştur) Liseler için Tarih Notları
Vatandaş için Medeni Bilgiler (Afet İnan ile birlikte hazırlanm ıştır)
Vatandaş için Medeni Bilgiler (Afet İnan ile birlikte hazırlanm ıştır)