5,63087 ,119
Tarih / Coğrafya -10,17304* ,003 Sosyal Bilgiler
Diğer 4,91364 ,367
Tarih / Coğrafya Diğer 15,08668* ,001
İçerik ve Eğitim Durumları
Bölüm 2
Tarih / Coğrafya Diğer 15,08668* ,001
156
Tablo 14 incelendiğinde planlama ve kazanımlar alt boyutunda ortaya çıkan farkın tarih/ coğrafya ve diğer alanlardan mezun öğretmenlerden kaynaklandığı görülmektedir. Bu sonuç Tablo 13’ deki aritmetik ortalamalar ile birlikte değerlendirildiğinde Tarih / Coğrafya alanı öğretmenlerinin (X=81,55) diğer alan mezunu öğretmenlerden (X=75,92) daha az güçlük yaşadıkları sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Burada olası tahmin edilebilecek bir sonuç çıkmıştır ortaya. Yapısı ve aldığı eğitim nedeniyle tarih/coğrafya gurubu öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersine yakınlıkları nedeniyle diğer alan öğretmenlerinden daha az sorun yaşamaları beklenen bir sonuçtur. Araştırmanın sonuçları da bunu kanıtlar niteliktedir. Konu ve alan hakimiyeti daha yüksek olan tarih / coğrafya öğretmenleri sosyal bilgiler dersinin icra edilmesi sırasında daha uyumlu olacaklardır.
Tablo 14 incelendiğinde içerik ve eğitim durumları alt boyutunda ortaya çıkan farkın sosyal bilgiler ile tarih/coğrafya ve sosyal bilgiler ile diğer alanlardan mezun öğretmenlerden kaynaklandığı görülmektedir.
Bu sonuç Tablo 13’ deki aritmetik ortalamalar ile birlikte değerlendirildiğinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin (X:108, 64) tarih/coğrafya öğretmenlerinden (X=118,81) daha fazla güçlükle karşılaştıkları ortaya çıkmaktadır. Diğer alan mezunu öğretmenler ise (X=103,72) sosyal bilgiler öğretmenlerinden daha fazla sorunla karşılaşmaktadırlar.
Bu veriler ışığında eğitim alanı bölümünde farklar arasındaki durumun şaşırtıcı olduğu söylenebilir. Şaşırtıcı olan durum ise sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih/coğrafya öğretmenlerinden daha fazla sorun yaşadıklarını belirtmeleridir. Burada sosyal bilgiler öğretmenleri sosyal bilgiler yeni müfredat programının uygulanması sırasında tarih/coğrafya gurubu öğretmenlerinden daha fazla sorunla karşılaştıklarını ifade etmeleri manidar bir durumdur. Ancak bu olası bir durumdur. Sosyal bilgiler alan öğretmenlerinin konunun derinliğine daha çok nüfuz edebilmeleri nedeniyle tarih/coğrafya alan öğretmenlerinden daha çok sorunla karşılaşmaları olağandır. Ülkemizde varolan öğretmen açığından dolayı bazen dersler ilgili ilgisiz öğretmenlere taksim edilmektedir. Böylesi bir durumda konunun derinliğine nüfuz edemeyen bir öğretmen ek ders kaygısı ile çoğu zaman klasik bazı yöntemlerle bu dersleri sadece doldurabilmektedir. Böylesi bir durumda öğretmenin ince nüansları görebilmesi ve sorunları teşhis ederek çözüm geliştirmesi doğal olarak beklenemez. Bu normal görünmeyen fark da kuvvetle muhtemel böylesi bir durumdan kaynaklanıyordur. Diğer alan öğretmenlerinin diğer guruplardan daha fazla sorun yaşamaları da oldukça doğaldır. Yukarıda da değinildiği gibi bazı kaygı ve
157
zorunluluklardan bu dersleri ifa eden öğretmenlerin programın ruhuna nüfuz etmeleri beklenemez. Bu da sorunları beraberinde getiren bir durumdur. Bu nedenle diğer alan mezunu öğretmenler diğer tüm guruplardan daha fazla sorunla karşılaştıklarını ifade etmektedirler.
Yeni Programa İlişkin Görüşlerin Kıdeme Göre Karşılaştırması
Tablo 15: Yeni programa ilişkin görüşlerin kıdeme göre aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları, varyans analizi sonuçları
Alt Boyutlar Kıdem N X SS F P
1-5 Yıl 99 69,79 16,30 6-10 Yıl 156 79,30 14,70 11-15 Yıl 66 80,87 17,44 Planlama ve Kazanımlar Bölüm 1 16-20 Yıl 40 83,35 16,97 11,170 * ,001 1-5 Yıl 99 100,60 23,87 6-10 Yıl 156 112,00 20,09 11-15 Yıl 66 119,80 28,33 İçerik ve Eğitim Durumları
Bölüm 2 16-20 Yıl 40 112,10 28,10 9,364* ,001 1-5 Yıl 99 28,36 10,05 6-10 Yıl 156 31,14 7,22 11-15 Yıl 66 30,98 9,99 Ölçme ve Değerlendirme Bölüm 3 16-20 Yıl 40 32,42 9,07 2,924* ,034 * p<0.05
Tablo 15 incelendiğinde planlama ve kazanımlar alt boyutunda 16-20 yıl arası kıdeme sahip öğretmenlerin en yüksek ortalamaya sahip oldukları görülmektedir (83.35). Bunu sırasıyla 11-15 yıl (80.87); 6-10 yıl (79.30); 1-5 yıl (69.79) izlemektedir.
İçerik ve eğitim durumları alt boyutunda ise en yükse ortalama 11-15 yıl arası kıdeme sahip öğretmenlerindir (119.80). Bunu sırasıyla 16-20 yıl (112.1); 6-10 yıl (112.0064); 1-5 yıl (100.60) kıdeme sahip öğretmenler izlemektedir.
Ölçme ve değerlendirme alt boyutunda en yüksek ortalamaya 16-20 yıl arası kıdeme sahip öğretmenlerdir (32.42). Bunu sırası ile 6-10 yıl (31.14); 11-15 yıl (30.98); 1-5 yıl (28.36) kıdeme sahip öğretmenler izlemektedir.
Puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde bir farklılaşma olup olmadığının belirlenmesi için yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 15’ de sunulmuştur.
158
Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kıdemlerine göre planlama ve kazanımlar alt boyutunda hesaplanan F değeri “11.170” (p<0.05); içerik ve eğitim durumları alt boyutunda hesaplanan F değeri “9.364” (p<0.05); ölçme ve değerlendirme alt boyutunda hesaplana F değeri “2.924” (p<0.05) dir. Planlama ve kazanımlar, içerik ve eğitim durumları ve ölçme değerlendirme alt boyutlarında gruplar arasında 0.05 düzeyinde anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiş, bu boyutta temel etkinin hangi değişkenden geldiğini belirlemek amacıyla Tukey testi uygulanmış ve sonuçlar Tablo 16’ da verilmiştir.
Tablo 16: Farklı kıdeme sahip sosyal bilgiler öğretmenlerinin yeni programa ilişkin görüşlerinin puan ortalamalarının karşılaştırılmasına ilişkin Tukey
testi sonuçları
Bağımlı Değişken kıdem (I) (J) kıdem Arası Fark (I-J) Ortalamalar P
6-10 Yıl -9,50* ,001 11-15 Yıl -11,08* ,001 1-5 Yıl 16-20 Yıl -13,55* ,001 11-15 Yıl -1,57 ,908 6-10 Yıl 16-20 Yıl -4,04 ,480 Planlama ve Kazanımlar Bölüm 1 11-15 Yıl 16-20 Yıl -2,47 ,866 6-10 Yıl -11,40* ,001 11-15 Yıl -19,19* ,000 1-5 Yıl 16-20 Yıl -11,49* ,050 11-15 Yıl -7,79 ,116 6-10 Yıl 16-20 Yıl -,093 1,00
İçerik ve Eğitim Durumları
Bölüm 2 11-15 Yıl 16-20 Yıl 7,70 ,369 6-10 Yıl -2,780 ,068 11-15 Yıl -2,621 ,242 1-5 Yıl 16-20 Yıl -4,06 ,068 11-15 Yıl ,16 ,999 6-10 Yıl 16-20 Yıl -1,27 ,846 Ölçme ve Değerlendirme Bölüm 3 11-15 Yıl 16-20 Yıl -1,44 ,847 * p<0.05
Tablo 16 incelendiğinde yapılan tukey testi sonucunda planlama ve kazanımlar alt boyutunda ortaya çıkan farkın 1-5 yıl kıdeme sahip öğretmenlerden kaynaklandığı görülmektedir. Bu sonuçlar Tablo 15’ deki aritmetik ortalamalarla birlikte değerlendirildiğinde 1-5 yıl kıdeme sahip öğretmenler (X= 69), 6-10 yıl kıdeme sahip öğretmenlere (X=79) ve 11-15 yıl kıdeme sahip öğretmenlere göre (X=80) daha fazla güçlükle karşılaştığı görülmektedir.
159
İçerik ve eğitim durumları alt boyutunda da farkın 1-5 yıl kıdeme sahip öğretmenlerden kaynaklandığı görülmektedir. Bu sonuçlar Tablo 15’ deki aritmetik ortalamalarla birlikte değerlendirildiğinde 1-5 yıl kıdeme sahip öğretmenler (X= 100), 6-10 yıl kıdeme sahip öğretmenlere (X=112) ve 11-15 yıl kıdeme sahip öğretmenlere göre daha fazla güçlükle karşılaştıkları ortaya çıkmaktadır.
Ölçme ve değerlendirme alt boyutunda farkın nereden kaynaklandığını tukey testi belirleyememiştir.
Genel olarak kıdeme göre uygulamada karşılaşılan güçlüklere bakıldığında anlamlı farklar olduğu görülmüştür. Kıdemin artması ile birlikte öğretmenler daha az güçlük yaşadıklarını düşünmektedirler. Kıdemin azalması ile birlikte öğretmenler daha fazla güçlük yaşadıklarını ifade etmektedirler. Buda bir anlamda biraz işin doğası gereği olası bir durumdur.
Burada kıdeme göre bakıldığında kıdemi az olan öğretmenlerin daha fazla sorunla karşılaştıkları görülmektedir. Kıdemi fazla olan öğretmenler ise daha az sorun yaşadıklarını dile getirmektedirler. Ancak ilgili araştırmalar ve eğitim yaşamından edinilen deneyimler kıdemi fazla olan öğretmenlerin yeni programlar konusunda daha dirençli oldukları eğilimini ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle burada ortaya çıkan kıdemli öğretmenlerin daha az sorunla karşılaştıkları sonucu bir anlamda yanıltıcı olabilir. Yeni programı adeta eski yapıya uyarlayarak uygulayan öğretmenlerin çok fazla sorunla karşılaşmaları olası bir durum değildir. Kıdem ile ilgili ortaya çıkan durumun bir de bu açıdan değerlendirilmesi daha değişik düşüncelerin oluşmasında faydalı olacaktır.
160