Talep Tarafından Yönlendirilen Tedarik Zinciri Yönetimi YaklaĢımı

Talep-tedarik zinciri (Hoover, Eloranta, Holmström ve Huttunen, 2001; Holmström, Hoover, Louhiluoto ve Vasara, 2000; Seetharaman, Khatibi ve Ting, 2004, Jacobs, 2006; Walters, 2006a; Walters, 2006b), talep tarafından yönlendirilen tedarik yönetimi (Sheth, Sisodia ve Sharan, 2000, Langabeer ve Rose, 2001), müĢteri odaklı tedarik zinciri yönetimi (Kuglin, 1998), değer zinciri (Rainbird, 2004; Walters ve Rainbird, 2004; Agrawal, 2007) olarak farklı adlandırılan birinci gurup yaklaĢımlara ait tanımlar tablo 13‟de özetlenmiĢtir.

60

Tablo 13 Talep Tarafından Yönlendirilen Tedarik Zinciri Yönetimi YaklaĢımı Tanımları ÇalıĢma ÇalıĢmanın Odağı Tanım Hoover vd., 2001 Talep-tedarik zinciri

“Talep zinciri, pazardaki talep bilgisini tedarikçilere aktarır”(s.71). “talep ve tedarik zincirleri birlikte çalıĢarak talep-tedarik zincirini meydana getirir”(s.72)

Sheth vd., 2000 Talep tarafından

yönlendirilen tedarik yönetimi

“MüĢteri istek ve ihtiyaçlarının hızla farklılaĢtığı pazarlarda iĢletmeler, arzlarını talebi karĢılamak üzere hızlıca

ayarlamalıdırlar yani talep tarafından yönlendirilen tedarik yönetimini uygulamalılardır”(s.61)

Kuglin, 1998 MüĢteri odaklı

tedarik zinciri yönetimi

“Üretici, tedarikçileri ve müĢterilerin-yani, geniĢletilmiĢ iĢletmedeki bağlantıların- müĢterinin arzu ettiği ve ürünün ya da hizmetin yaĢam döngüsü boyunca para ödemeye istekli olduğu ürün ve hizmeti pazara sunabilmek adına hep birlikte çalıĢması” (s.4)

Holmström vd., 2000 Talep-tedarik

zinciri

“Tedarik zinciri, ürünlerin pazara ya da nihai tüketiciye aktarılması sürecidir. MüĢterinin talep zinciri kavramı ise talebin pazardan tedarikçilere taĢınmasıdır. Bu iki zincir birlikte talep-tedarik zincirini oluĢturur.”(s.64)

Rainbird, 2004 Değer zinciri “Talep zinciri, mevcut ve ileriye dönük müĢteri

beklentilerinin, pazar özelliklerinin anlaĢılması ve bunları karĢılamaya yönelik süreçleri kapsayan tanım ve analizler

bütünüdür.”(s.237)

“Talep ve tedarik zincirleri iĢletmelerin değer zincirinin bağımsız unsurlarıdır.”(s.249)

Agrawal, 2007 Değer zinciri “Talep zinciri yönetimi, yönetim disiplininin

yeni ortaya çıkan bir boyutudur. Değer zincirinin müĢteriyle yüz yüze gelen talep tarafını ifade etmektedir.”(s.77)

Walters ve Adams, 2001 Değer Zinciri “Talep zinciri yönetimi, müĢteri memnuniyetini

maksimize etmek için, talebin anlaĢılması ve talebin etkilenmesi süreçlerinin

bütünleĢtirilmesidir.” (s.271)

Walters, 2006a Talep-tedarik

zinciri

“Talep zinciri yönetimi, sürekli olarak müĢteriyle birlikte çalıĢıp ürün-hizmete dair ihtiyaçların ortaya çıkarılmasını içermektedir. Bu da müĢteri ihtiyaçlarının tedarikçilerin kapasitesiyle uyum sağlamasını

gerektirmektedir.”(s.254)

* 2000 yılından itibaren yapılmıĢ çalıĢmaların ele alındığı literatür taramasındaki yaklaĢımlar incelenerek hazırlanmıĢtır.

61 Tedarik zinciri, kaynak elde etme, üretim ve dağıtım kararlarına iĢletme içerisinde bütünleĢmiĢ süreçler Ģeklinde bakılmasını sağlamaya baĢlamıĢtır, talep zinciri ise bunu bir adım öteye götürmektedir. Talep zinciri, müĢterinin gerçek talep davranıĢlarıyla baĢlar ve bu talep akıĢının zincir boyunca yukarı doğru, perakendecilere, lojistik sağlayıcılarına, dağıtıcılara ve üreticilere doğru yönetilmesini sağlar. Böylelikle, daha üst seviyede bilgi sağlanarak iĢlemlerin kolaylaĢtırılması ve zincirin daha etkin yönetilmesi söz konusu olmaktadır. Langabeer ve Rose (2001) talep tarafından yönlendirilen tedarik zincirlerini yukarıdaki Ģekilde tanımlarken, talep zinciri yönetimini de içeren talep yönetimi iĢ süreçlerini Ģekil 9 „da görüldüğü gibi açıklamaktadır.

ġekil 9 Talep Yönetimi ĠĢ Süreçleri

Arza göre talebi dengele Nihai iĢ senaryoları oluĢtur Ürün yaĢam döngüsünü yönet Tutundurma ve fiyatlamayı yönet MüĢteri tabanını yönet Eğer öyleyse

analizi uygula Bir plan oluĢtur Ortaklarından girdi al Hatalara dayalı modelleri adapte et Model sonuçlarını sisteme yerleĢtir Tarihi verileri analiz et Öngörümleme yapacağın maddeleri belirle Ürün ve MüĢteri Yönetimi Talep Planlama Talep Öngörümleme TALEP ZĠNCĠRĠ YÖNETĠMĠ

Kaynak: Langabeer, J. ve Rose, J. (2001). Creating Demand Driven Supply Chains: How To Profit From Demand Chain Management. London: Spiro Press, s.67

Talep öngörümleme, talep zinciri yönetiminin ilk ve en temel iĢ süreçlerinden biri olup dört önemli adımdan oluĢur. Bunlar:

 öngörümlenecek belirli maddelerin ya da ürün hattının belirlenmesi,

 geçmiĢ talep modellerinin anlaĢılması ve gelecek ile ilgili doğru tahminlerin yapılabilmesi için analiz edilmesi,

 üretim sistemleri ve talep yönetim sistemleri gibi uygun bilgi sistemlerine bu öngörümlemelerin aktarılması, yerleĢtirilmesi,

62

 hata oranının düĢürülmesi için öngörümlemenin sürekli olarak izlenmesi ve gerekli değiĢikliklerin yapılmasıdır.

Talep planlaması ise ortaklarla iĢbirliği içerisinde, girdilerin elde edilmesi yani tedarikçilerden müĢterilere kadar zincir elemanlarının planlama sürecine katılarak, talep öngörümlemelerindeki gerekli değiĢikliklere birlikte karar verilmesi süreçlerini kapsamaktadır. Bu kararların verilmesinde ise “eğer öyleyse” (What if) analizlerinin kullanılması ve tek bir nihai plan üzerinde anlaĢılması gerekmektedir. Ürün ve müĢteri yönetimi ise; ürün yaĢam döngülerinin tutundurma ve fiyatlama stratejilerinin tüm talep ve tedarik zinciri tarafından koordine edilmesi ve planlanması, müĢteri iliĢkilerinin yönetilmesi süreçlerini kapsamaktadır.

Langabeer ve Rose (2001: 7) talep zincirini, iĢletmelerin tüketici talebini anlamaya, yönetmeye ve hatta talep oluĢturmaya yönelik süreç ve faaliyetlerin bütünü olarak tanımlamakta ve talep zinciri yönetiminin, firmanın mevcut ve potansiyel ürün çeĢitleri için, pazardaki toplam talebin analiz edilmesi ve anlaĢılması amacı güttüğünü vurgulamaktadırlar. Bunun yanı sıra yazarlara göre tedarik zincirleri, üretim ve lojistik süreçlerinde etkinlik üzerinde dururken talep zinciri etkililik üzerinde önemle durmaktadır. Bu bakıĢ açısına göre, talep ve tedarik zincirlerinin birbirinden tamamen bağımsız birer oluĢum olup iĢletmenin süreçlerinin iyileĢtirilmesi ve baĢarıya ulaĢması için bu tedarik zincirinin, talep zinciri güdümünde yönetilmesi gerekmektedir.

Walters ve Rainbird (2004)‟ün tedarik zinciri ve talep zincirini, iĢletmenin değer zincirinin iki farklı unsuru olarak gördüğü yaklaĢımı Ģekil 10‟da özetlenmektedir.

63

ġekil 10 Değer Zincirinin Tasarlanması ve Yönetilmesi

Mikro Pazar özellikleri Makro Pazar tanımı Ürün ve Hizmet Özellikleri Değer Profili

MüĢteri için değer yaratan özellikler Kaynak uygulamaları Değer Önerileri MüĢterilerin Önerdikleri Tedarikçilerin rolü Hizmet Değeri sun Ürün ve Hizmet Kategori Yönetimi Pazarlama Değeri ilet Üretim Satın Alma Tasarım ve GeliĢtirme (Değeri belirle ve oluĢtur)