TEMEL MALİ TABLOLAR

Mali tablolar aşağıdaki gibi sıralanır:

1. Bilanço 2. Gelir Tablosu

3. Satışların Maliyeti Tablosu 4. Fon Akım Tabloları 5. Nakit Akım Tablosu 6. Kâr Dağıtım Tablosu

7. Öz Kaynaklar Değişim Tablosu

Bu tablolardan, bilanço ve gelir tablosu dipnotları ve ekleri ile birlikte temel mali tabloları, diğerleri ise ek mali tabloları oluşturur. Ek mali tabloları sınai işletmeler ile aktif büyüklüğü belirli bir parasal tutarı aşan ticari işletmeler düzenlemek zorundadırlar.

Mali tabloların amaçları:

1. Yöneticiler ve diğer ilgililer için karar almada yararlı bilgiler sağlamak, 2. Gelecekteki nakit akımlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak ve 3. Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile faaliyet sonuçları

hakkın-da bilgi sağlamaktır.

Mali tablolarda yer alan bilgilerin karar vericiler tarafından en iyi şekilde ve süratle kullanılabilmesi için bu tabloların anlaşılabilir, ihtiyaca uygun, güvenilir, karşılaştırılabilir ve zamanında düzenlenmiş olması gerekir.

1.BİLANÇO

Bilanço, bir kuruluşun belirli bir tarihte sahip olduğu varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren statik bir mali tablodur. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 68 inci maddesine göre; tüm kuruluşlar, faaliyet döneminin başında ve her faaliyet döneminin sonunda, varlık ve borçlarının tutarlarını gösteren finansal tabloyu (sırasıyla açılış bilançosunu ve yıllık bilançoyu) çıkarmak zorun-dadır. Bilanço ile gelir tablosu, yılsonu finansal tablolarını oluşturur.

T.C. AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

40

SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKIFLARINDA VERGİ VE MUHASEBE UYGULAMALARI

Bir kuruluşun varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynaklar arasında bir eşit-lik olması gerekmektedir. Bu eşiteşit-likten dolayı varlıklar ile kaynaklar arasındaki dengeyi ifade eden tabloya, bilanço adı verilmiştir. Diğer bir ifadeyle bilanço, kuruluşun varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren bir tablo-dur.

Bir kuruluşun varlıkları, ya başlangıçta sahiplerince konulan sermaye ya da üçüncü kişilerden borçlanılarak elde edilen kaynaklardan oluşabileceğine göre bilanço temel eşitliği aşağıdaki şekilde ifade edilir:

Bir kuruluşun sermayesi, sahip veya kurucularının hukuki gerekleri yerine geti-rerek sermayeyi artırmaları veya azaltmaları özel halleri dışında sabittir. Buna göre, faaliyetine devam eden bir kuruluşta, sermaye artırımı yapılmamışsa yal-nızca borçlanmak suretiyle mi yeni varlık alınabilir? Eğer, kuruluşun faaliyet sonucu kar elde edilerek sonuçlanmış ve elde edilen bu kar da kurucular tarafın-dan çekilmeyip kuruluşta bırakılmışsa bu sorunun yanıtı olumsuz cevaplanabilir.

O halde sermaye + kar rakamını ifade etmek için yeni bir kavrama ihtiyaç vardır ki, buna özsermaye ya da özkaynak denir.

Bilanço, asla bozulmayan bu varlıklar = kaynaklar (özsermaye + borçlar) eşitli-ğine dayanan iki taraflı bir çizelgedir. Bilançonun aktif adı verilen sol tarafına varlıklar, pasif adı verilen sağ tarafına ise kaynaklar yazılır:

Mali tabloların amaçları:

1. Yöneticiler ve diğer ilgililer için karar almada yararlı bilgiler sağlamak, 2. Gelecekteki nakit akımlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak ve

3. Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamaktır.

Mali tablolarda yer alan bilgilerin karar vericiler tarafından en iyi şekilde ve süratle kullanılabilmesi için bu tabloların anlaşılabilir, ihtiyaca uygun, güvenilir, karşılaştırılabilir ve zamanında düzenlenmiş olması gerekir.

1. BİLANÇO

Bilanço, bir kuruluşun belirli bir tarihte sahip olduğu varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren statik bir mali tablodur. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 68 inci maddesine göre; tüm kuruluşlar, faaliyet döneminin başında ve her faaliyet döneminin sonunda, varlık ve borçlarının tutarlarını gösteren finansal tabloyu (sırasıyla açılış bilançosunu ve yıllık bilançoyu) çıkarmak zorundadır. Bilanço ile gelir tablosu, yılsonu finansal tablolarını oluşturur.

Bir kuruluşun varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynaklar arasında bir eşitlik olması gerekmektedir. Bu eşitlikten dolayı varlıklar ile kaynaklar arasındaki dengeyi ifade eden tabloya, bilanço adı verilmiştir. Diğer bir ifadeyle bilanço, kuruluşun varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren bir tablodur.

VARLIKLAR = KAYNAKLAR

Bir kuruluşun varlıkları, ya başlangıçta sahiplerince konulan sermaye ya da üçüncü kişilerden borçlanılarak elde edilen kaynaklardan oluşabileceğine göre bilanço temel eşitliği aşağıdaki şekilde ifade edilir:

VARLIKLAR = SERMAYE + BORÇLAR

Bir kuruluşun sermayesi, sahip veya kurucularının hukuki gerekleri yerine getirerek sermayeyi artırmaları veya azaltmaları özel halleri dışında sabittir. Buna göre, faaliyetine devam eden bir kuruluşta, sermaye artırımı yapılmamışsa yalnızca borçlanmak suretiyle mi yeni varlık alınabilir? Eğer, kuruluşun faaliyet sonucu kar elde edilerek sonuçlanmış ve elde edilen bu kar da kurucular tarafından çekilmeyip kuruluşta bırakılmışsa bu sorunun yanıtı olumsuz cevaplanabilir. O halde sermaye + kar rakamını ifade etmek için yeni bir kavrama ihtiyaç vardır ki, buna özsermaye ya da özkaynak denir.

VARLIKLAR = ÖZSERMAYE + BORÇLAR Aktif Pasif

Bilanço, asla bozulmayan bu varlıklar = kaynaklar (özsermaye + borçlar) eşitliğine dayanan iki taraflı bir çizelgedir. Bilançonun aktif adı verilen sol tarafına varlıklar, pasif adı verilen sağ tarafına ise kaynaklar yazılır:

Mali tabloların amaçları:

1. Yöneticiler ve diğer ilgililer için karar almada yararlı bilgiler sağlamak, 2. Gelecekteki nakit akımlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak ve

3. Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamaktır.

Mali tablolarda yer alan bilgilerin karar vericiler tarafından en iyi şekilde ve süratle kullanılabilmesi için bu tabloların anlaşılabilir, ihtiyaca uygun, güvenilir, karşılaştırılabilir ve zamanında düzenlenmiş olması gerekir.

1. BİLANÇO

Bilanço, bir kuruluşun belirli bir tarihte sahip olduğu varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren statik bir mali tablodur. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 68 inci maddesine göre; tüm kuruluşlar, faaliyet döneminin başında ve her faaliyet döneminin sonunda, varlık ve borçlarının tutarlarını gösteren finansal tabloyu (sırasıyla açılış bilançosunu ve yıllık bilançoyu) çıkarmak zorundadır. Bilanço ile gelir tablosu, yılsonu finansal tablolarını oluşturur.

Bir kuruluşun varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynaklar arasında bir eşitlik olması gerekmektedir. Bu eşitlikten dolayı varlıklar ile kaynaklar arasındaki dengeyi ifade eden tabloya, bilanço adı verilmiştir. Diğer bir ifadeyle bilanço, kuruluşun varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren bir tablodur.

VARLIKLAR = KAYNAKLAR

Bir kuruluşun varlıkları, ya başlangıçta sahiplerince konulan sermaye ya da üçüncü kişilerden borçlanılarak elde edilen kaynaklardan oluşabileceğine göre bilanço temel eşitliği aşağıdaki şekilde ifade edilir:

VARLIKLAR = SERMAYE + BORÇLAR

Bir kuruluşun sermayesi, sahip veya kurucularının hukuki gerekleri yerine getirerek sermayeyi artırmaları veya azaltmaları özel halleri dışında sabittir. Buna göre, faaliyetine devam eden bir kuruluşta, sermaye artırımı yapılmamışsa yalnızca borçlanmak suretiyle mi yeni varlık alınabilir? Eğer, kuruluşun faaliyet sonucu kar elde edilerek sonuçlanmış ve elde edilen bu kar da kurucular tarafından çekilmeyip kuruluşta bırakılmışsa bu sorunun yanıtı olumsuz cevaplanabilir. O halde sermaye + kar rakamını ifade etmek için yeni bir kavrama ihtiyaç vardır ki, buna özsermaye ya da özkaynak denir.

VARLIKLAR = ÖZSERMAYE + BORÇLAR

Aktif Pasif

Bilanço, asla bozulmayan bu varlıklar = kaynaklar (özsermaye + borçlar) eşitliğine dayanan iki taraflı bir çizelgedir. Bilançonun aktif adı verilen sol tarafına varlıklar, pasif adı verilen sağ tarafına ise kaynaklar yazılır:

1. Yöneticiler ve diğer ilgililer için karar almada yararlı bilgiler sağlamak, 2. Gelecekteki nakit akımlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak ve

3. Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamaktır.

Mali tablolarda yer alan bilgilerin karar vericiler tarafından en iyi şekilde ve süratle kullanılabilmesi için bu tabloların anlaşılabilir, ihtiyaca uygun, güvenilir, karşılaştırılabilir ve zamanında düzenlenmiş olması gerekir.

1. BİLANÇO

Bilanço, bir kuruluşun belirli bir tarihte sahip olduğu varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren statik bir mali tablodur. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 68 inci maddesine göre; tüm kuruluşlar, faaliyet döneminin başında ve her faaliyet döneminin sonunda, varlık ve borçlarının tutarlarını gösteren finansal tabloyu (sırasıyla açılış bilançosunu ve yıllık bilançoyu) çıkarmak zorundadır. Bilanço ile gelir tablosu, yılsonu finansal tablolarını oluşturur.

Bir kuruluşun varlıkları ile bu varlıkların sağlandığı kaynaklar arasında bir eşitlik olması gerekmektedir. Bu eşitlikten dolayı varlıklar ile kaynaklar arasındaki dengeyi ifade eden tabloya, bilanço adı verilmiştir. Diğer bir ifadeyle bilanço, kuruluşun varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren bir tablodur.

VARLIKLAR = KAYNAKLAR

Bir kuruluşun varlıkları, ya başlangıçta sahiplerince konulan sermaye ya da üçüncü kişilerden borçlanılarak elde edilen kaynaklardan oluşabileceğine göre bilanço temel eşitliği aşağıdaki şekilde ifade edilir:

VARLIKLAR = SERMAYE + BORÇLAR

Bir kuruluşun sermayesi, sahip veya kurucularının hukuki gerekleri yerine getirerek sermayeyi artırmaları veya azaltmaları özel halleri dışında sabittir. Buna göre, faaliyetine devam eden bir kuruluşta, sermaye artırımı yapılmamışsa yalnızca borçlanmak suretiyle mi yeni varlık alınabilir? Eğer, kuruluşun faaliyet sonucu kar elde edilerek sonuçlanmış ve elde edilen bu kar da kurucular tarafından çekilmeyip kuruluşta bırakılmışsa bu sorunun yanıtı olumsuz cevaplanabilir. O halde sermaye + kar rakamını ifade etmek için yeni bir kavrama ihtiyaç vardır ki, buna özsermaye ya da özkaynak denir.

VARLIKLAR = ÖZSERMAYE + BORÇLAR

Aktif Pasif

Bilanço, asla bozulmayan bu varlıklar = kaynaklar (özsermaye + borçlar) eşitliğine dayanan iki taraflı bir çizelgedir. Bilançonun aktif adı verilen sol tarafına varlıklar, pasif adı verilen sağ tarafına ise kaynaklar yazılır:

Aktif ……….. Pasif

Bilançonun pasifi, Vakıf fonlarının kimlerden sağlandığını; aktifi ise sağlanan bu fonların hangi varlıklara yatırıldığını gösterir. Bilanço statik bir tablodur. Diğer bir ifade ile hazırlandığı tarihteki varlık ve kaynak yapısını gösterir. Bu nedenle bilançonun üzerine hazırlanış tarihinin mutlaka yazılması gerekir. Ayrıca bilançonun hangi kuruluşa ait olduğu ve hangi tür bilanço olduğunun mutlaka belirtilmesi gerekir.

Genel olarak bilanço türleri:

- Kuruluş Bilançosu,

Bilançonun aktifinde yer alan varlıklar, paraya dönüşme hızlarına göre en çok likitten en az likit değere doğru, pasifinde yer alan kaynaklar ise en kısa vadeli kaynaktan en uzun vadeli kaynağa doğru sıralanırlar.

Kaynağı olmayan bir varlık unsuru olamayacağı için, kuruluşların faaliyetleri sonucunda bilanço temel eşitliği asla bozulmaz. Bilanço temel eşitliği ancak, mali işlemler sonucu değişir. Mali işlemlerin bilançoya etkisini dört grupta toplamak mümkündür:

a. Aktif kalemlerden birinin artması diğerinin azalması ve bilanço toplamının değişmemesi,

41

SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKIFLARINDA VERGİ VE MUHASEBE UYGULAMALARI

Bilançonun pasifi, Vakıf fonlarının kimlerden sağlandığını; aktifi ise sağlanan bu fonların hangi varlıklara yatırıldığını gösterir. Bilanço statik bir tablodur. Diğer bir ifade ile hazırlandığı tarihteki varlık ve kaynak yapısını gösterir. Bu nedenle bilançonun üzerine hazırlanış tarihinin mutlaka yazılması gerekir. Ayrıca bilan-çonun hangi kuruluşa ait olduğu ve hangi tür bilanço olduğunun mutlaka belir-tilmesi gerekir.

Genel olarak bilanço türleri:

- Kuruluş Bilançosu,

- Dönembaşı Bilançosu,

- Dönemsonu Bilançosu,

- Birleşme / Bölünme / Devir / Tasfiye Bilançosu.

Bilançonun aktifinde yer alan varlıklar, paraya dönüşme hızlarına göre en çok likitten en az likit değere doğru, pasifinde yer alan kaynaklar ise en kısa vadeli kaynaktan en uzun vadeli kaynağa doğru sıralanırlar.

Kaynağı olmayan bir varlık unsuru olamayacağı için, kuruluşların faaliyetleri so-nucunda bilanço temel eşitliği asla bozulmaz. Bilanço temel eşitliği ancak, mali işlemler sonucu değişir. Mali işlemlerin bilançoya etkisini dört grupta toplamak mümkündür:

a. Aktif kalemlerden birinin artması diğerinin azalması ve bilanço toplamının değişmemesi,

b. Pasif kalemlerden birinin artması diğerinin azalması ve bilanço toplamının değişmemesi,

Varlıklar …… Borçlar ……

+ Özkaynaklar ……

Aktif Toplamı …… Pasif Toplamı ……

Bilançonun pasifi, Vakıf fonlarının kimlerden sağlandığını; aktifi ise sağlanan bu fonların hangi varlıklara yatırıldığını gösterir. Bilanço statik bir tablodur. Diğer bir ifade ile hazırlandığı tarihteki varlık ve kaynak yapısını gösterir. Bu nedenle bilançonun üzerine hazırlanış tarihinin mutlaka yazılması gerekir. Ayrıca bilançonun hangi kuruluşa ait olduğu ve hangi tür bilanço olduğunun mutlaka belirtilmesi gerekir.

Genel olarak bilanço türleri:

- Kuruluş Bilançosu, - Dönembaşı Bilançosu, - Dönemsonu Bilançosu,

- Birleşme / Bölünme / Devir / Tasfiye Bilançosu.

Bilançonun aktifinde yer alan varlıklar, paraya dönüşme hızlarına göre en çok likitten en az likit değere doğru, pasifinde yer alan kaynaklar ise en kısa vadeli kaynaktan en uzun vadeli kaynağa doğru sıralanırlar.

Kaynağı olmayan bir varlık unsuru olamayacağı için, kuruluşların faaliyetleri sonucunda bilanço temel eşitliği asla bozulmaz. Bilanço temel eşitliği ancak, mali işlemler sonucu değişir. Mali işlemlerin bilançoya etkisini dört grupta toplamak mümkündür:

a. Aktif kalemlerden birinin artması diğerinin azalması ve bilanço toplamının değişmemesi,

42

SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMA VAKIFLARINDA VERGİ VE MUHASEBE UYGULAMALARI

c. Hem aktif, hem pasif kalemlerde artış olması ve bilanço toplamının artması, d. Hem aktif, hem pasif kalemlerde azalış olması ve bilanço toplamının azalması.

2.

Gelir tablosu, bir kuruluşun belli bir muhasebe dönemde elde ettiği tüm gelir-leri ile aynı dönemde katlandığı maliyet ve gidergelir-leri karşılaştırarak, bunların sonucunda kuruluşun elde ettiği faaliyet kârını veya zararını gösterir. Daha açık bir deyişle gelir tablosu, bir kuruluşun bir döneme ait faaliyetleri sonucunda elde ettiği karı (ya da zararı) gelir ve gider hesapları itibariyle gösteren dinamik bir tablodur. Gelir tablosunda gelir ve gider hesapları, işletmenin ana faaliyet konusuna yakınlık derecesine göre guruplara ayrılarak belirli bir düzene göre sınıflandırılır.

Gelir tablosu dört bölümden oluşur:

1. Brüt Satış Karı Veya Zararı Bölümü: Kuruluşun ana faaliyet konusunu oluş-turan mal ve/veya hizmet satışı karşılığında elde edilen gelir ile satışların maliyetinin karşılaştırıldığı bölümdür.

2. Faaliyet Karı Veya Zararı Bölümü: Kuruluşun ana faaliyet konusunu oluş-turan işlemleri nedeniyle ortaya çıkan yönetim, araştırma ve pazarlama giderlerinin izlendiği bölümdür.

3. Olağan Kar Veya Zarar Bölümü: Kuruluşun ana faaliyet konusu işlemleri dı-şında olmakla beraber ana faaliyet konusuna bağlı olarak ortaya çıkan faiz, komisyon, temettü …vb. gelirleri ile giderlerinin izlendiği bölümdür.

4. Dönem Net Karı Veya Zararı Bölümü: Kuruluşun ana faaliyet konusu ile ilgili olmayan, her yıl düzenli olarak ortaya çıkmayan olağandışı ve arızi nitelikteki gelir ve giderler ile dönem karından ayrılan vergi ve diğer yasal kesintilerin izlendiği bölümdür.