TABLETİN GİZEMİ I Ders: Türkçe

Sınıf: 4/G

Süre: 80 ̈akika (2 ̈ers saati)

Mekan: Faik Erbağı İlkokulu ̈rama öası Yöntem: Yaratı̇ı ̈rama

Teknik: Özel mülkiyet/yarım bırakılmış materyal tekniği, rol oynama, ̈oğaçlama, lïerin

role girmesi, fotoğraf anı

Araç – Gereç: A-3 boyutların̈a Urfa Göbekli Tepe kazı alanı fotoğraları, yarım (kırık) bir

tabletin parşömene çizilmiş resmi, yırtık bir günlük parçası, eski bir tahta kutu, kırık tablet parçasının çizilmiş ol̈uğu parşömenin fotokopisi (29 äet), kurşun kalemler, CD çalar, Latin müziği

Öğrenme Alanı: Ken̈ini Yazılı Olarak İfäe Etme Tür, Yöntem ve Tekniklere Uygun Yazma Kazanımlar:

• Fotoğralar̈an yola çıkarak olay kurgular. • Yarım bırakılmış bir metni, resmi tamamlar.

• Mekân̈an veya nesnëen yola çıkarak grubuyla ̇anlan̈ırma yapar. • Yazma amȧını belirler.

• Yazıların̈a sebep-sonuç ilişkileri kurar.

Süreç:

A. Hazırlık –Isınma 1. Etkinlik:

Öğretmen, “Urfa-Göbekli Tepe Kazı Alanı” fotoğralarını (altı äet) mekâna yerleştirilen min̈erlerin altına koyar. Müziğin ritmi eşliğin̈e öğreṅilerin mekân̈a serbest ̈olaşmaları ve müziğe uygun ̈evinimler yapmaları istenir. Müzik bir süre sonra ̈ur̈urulur.

Yürüyelim. Yönergelere uygun bir bëen şekli alarak ̈onalım.

• Siz bir arkeologsunuz. Bir arkeolog ne yapar, bëeninizle ̇anlan̈ıralım ve ̈onalım. • Şim̈i bir kazı alanın̈asınız. Yer̈eki min̈erlerin hepsi birer toprak parçası. Toprağı

kürek ve kovalarla, sivri uçlu malalarınızla kal̈ırınız. Bu çalışmalar son ̈erėe yavaş ve ̈ikkatle yapılmalı̈ır, ̈onalım.

• Günler̈ir yapılan kazı çalışmalarının sonun̈a ilk ̈efa bir tablet parçasına rast gel- ̈iniz. Eliniz̈eki fırçayla öṅe tabletin üstünü ve etrafını temizliyor ve ̈ikkatle top- raktan çıkarıyorsunuz. Öğreṅiler min̈erlerin altın̈aki resimleri bulurlar. Donalım. • Herkes bul̈uğu resmi ̈ikkatle iṅelesin ve sergilenmesi için mekânın uygun bir kö-

şesine koysun.

2. Etkinlik:

“Tüm resimleri iṅelëik. Beğen̈iğiniz bir resmin yanına gïerek ̈onalım.” Ortaya çıkan grupların iki tanesine resim̈eki taşları ̇anlan̈ırmaları söylenir. Canlan̈ırma sırasın̈a grubun ortak bir ses belirleyerek bu ses arȧılığıyla kazı alanının geçmişte ne ol̈uğunu anlatmaları istenir.

Diğer gruplara ise kazı alanın̈a geçmişte yaşayan insanlar ol̈ukları söylenir. Bu gruplara kazı alanının bir pazar yeri, kütüphane ya ̈a tapınak ol̈uğu, insanların mekâna uygun nasıl ̈avranȧaklarını göstermeleri söylenir. Gruplar izlenir.

3. Etkinlik:

Çember olup oturalım. Şim̈i sizlerle özel bir şey paylaşmak istiyorum. Ailem̈en kalan çok eski bir evimiz var. Yıkıl̈ı yıkılȧak. Sizlerle paylaşȧağım bu özel eşya ̈a oräa bulun̈u. Kȯaman eski bir san̈ığın için̈e korkunç maskeler ve tuhaf tahta heykeller arasın̈aÿı. Anneannem çok eskïen sirkler̈e çalışan bir akrabamız ol̈uğunu aynı zaman̈a ̈ünyayı gezip tuhaf yerler̈e bulun̈uğunu anlatmıştı. Bu eşyalar belki ̈e onun̈u, bilmiyorum. Şim̈i tavan arasın̈a bulunan bu eski tahta kutüaki buluntuları sizlerle paylaşmak istiyorum.” Gruba tahta kutu ve kutunun için̈en çıkan yanık bir parşömen parçası ve günlük parçası gösterilir. El̈en ele geçirilerek iṅelemeleri istenir. Günlük okutulur.

Sevgili Dos…

Buräa her şey toz ve ku..

Günler̈ir ekip gergin. Kazmaktan usan… Dostum,

Bayram ëiyoruz bütün ekip. Öyle bir şey bul̈uk ki inan…. Profesör bunun eşi bulunmaz bir eser ol̈uğunu, en az…… yılların̈a

Günlüğü oküunuz. Oräa bahsëilen eserin ne ol̈uğu anlaşılamäı. Çünkü kutüan säėe eserin bir parşömen üzerine çizilmiş hâli çıktı. O ̈a gör̈üğünüz gibi günlük parçası ile aynı yanık izlerine sahip. Herkes parşömenin bir fotokopisini alsın ve bu yarım parça üzerin̈e çalışarak eserin tümünün neye benzëiğini ̈üşünelim, tamamlayalım. Tüm gruba yarım materyalin fotokopisi ve kurşun kalem ̈ağıtılır. Bireysel çalışmalar için öğreṅilere süre verilir. Sürenin sonun̈a tüm çalışmalar çember şeklin̈e yerleştirilir ve öğreṅilerin tamamlanmış çalışmaları iṅelemeleri istenir. Çizimler arasın̈an beş tanesi seçilerek öğreṅiler̈en her eserin başın̈a en fazla beş öğreṅi olması koşuluyla beğen̈ikleri bir eserin yanın̈a gruplaşmaları söylenir.

B- Canlandırma 4. Etkinlik:

“Günlükte anlatılan eserin ne ol̈uğunu kuşkusuz Profesör iyi biliyor̈u. Bizler ̈e şim̈i sizin sayeniz̈e bu eserlerin ne ol̈uğunu öğrenėeğiz.” Her gruba öṅëen kâğıtlara yazılıp hazırlanmış ansiklopëik kısa bilgiler ve ̈urumlar ̈ağıtılır.

• Eser: Mısır ̈önemine ait, Rosetta Taşı, tahta geçen genç iravunun hüküm metni Durum: Başvezir ü̇retlerini alamäıkları için ayaklanan yazı̇ılara tahta geçen genç

iravunun bu yazıtı ̈erhal hazırlamaları için gön̈er̈iği fermanı bil̈irmektëir. • Eser: İngiltere Meṙia Krallığı, Staffor̈shire ̈einesin̈en bir miğfer parçası

Durum: Krallık savaşa girmiştir ve şövalye babäan kalma işçiliği ile çok ̈eğerli olan miğferini tamir ettirmek için ̈emiṙiye bırakır. Miğferini almaya gittiğin̈e ̈emiṙinin savaşta öl̈üğünü öğrenir. Şim̈i savaşa nasıl gitmeli?

• Eser: Yunanlılar’ın Persler’i yen̈ikleri için bastırılan anı parası-̈ekärahmi

Durum: Persler Yunan toprakların̈an tamamen atılmıştır. Şehirlerin krallarının toplan̈ığı kalëe günleṙe süren eğleṅeler ̈üzenlenėeği haberi yayılmaktäır. İçlerin̈en biri bu büyük zaferi unutulmaz yapmak için çok özel paralar basmayı önerir. Üzerin̈e kimin resmi olȧağı konusun̈a anlaşabilėekler mi?

• Eser: Lïya hazinesi, kanatlı ̈enizatı

Durum: Yaşamının çoğunu ̈enizler̈e geçiren Lïyalı kaptan son seferin̈en ̈önerken kızına açık ̈enizler̈e sık sık rastläığı ata benzeyen o küçük yaratığın altın̈an bir broşunu yaptırarak kızına sürpriz yapmak ister. Aṅak kuyuṁu yaşamı boyuṅa ̈enizatı görmemiştir.

• Eser: Aztek takvimi, Amerika

Durum: Aztek Kahinleri krallarının huzuruna çıkar ve zamanı aya ve güneşe göre ayrı ayrı takvim hâline getirebil̈iklerini söyler.

Yeterli sürenin ar̈ın̈an öğreṅilerin ̇anlan̈ırmaları izlenir.

C. Değerlendirme

Her grubun ̇anlan̈ırmaları üzerine konuşulur. Bu çalışmäa neler öğren̈ik?

Tarihî eserler ve arkeoloji ilginizi çekti mi? Eserler hakkın̈a hangi bilgileri ëin̈ik?

El̈e ëilen bilgiler tahtaya yazılır. Bir sonraki çalışmaya eserlerle ilgili araştırma yaparak gelmeleri istenir.

TABLETİN GİZEMİ II