Çocuklar İçin Sanat’ kitabının 19 ve 127 sayfasından ayrıntılar

Anlatımı ̈estekleyi̇i bu tür görsel öğelerin yanı sıra çȯuk kitapların̈a sıklıkla rastlanan, eğleṅeli illüstrasyonlar, kitap için özel yaratılmış karakterler ise buräa yer almamaktäır. Görsel imge ve metin ile yoğun bir sayfa ̈üzenine sahip kitapta zaten bunlara yer kalmäığı görülmektëir. Görsel tasarım bakımın̈an kitap en az ortaokul ̈üzeyi için ̈aha uygun bir yapıya sahiptir. Anlatımı ̈esteklemek ve kitabı çȯuklar için ̈aha ilgi çeki̇i kılmak [Ö1.23] için kimi zaman görseller̈eki igürler, konuşma baloṅukları ile eser hakkın̈a bilgi vermekte ya ̈a eserler̈eki ayrıntılar ile ilgili oklar yar̈ımıyla kısa açıklamalar yapılmaktäır (Görsel-4). Ayrı̇a bir sanat tekniğinin zaman için̈eki gelişimi ya ̈a bir sanat anlayışının oluşumunu etkileyen unsurlar oklar ve ̈iyagramlar yar̈ımıyla birbiriyle ilişkilen̈irilerek (Görsel-5) anlatılmaktäır.

Görsel-4. Kitabın 12. sayfası Görsel-5. Kitabın 27. sayfası

Kitapta kullanılan harf boyutları ve karakterleri [Ö1.26] iṅelen̈iğin̈e ise kimi yerler̈e harf boyutunun 7-8 puntoya käar ̈üştüğü, bu küçük puntolu kısımların italik olarak yazılması ile ̈e okumanın iyi̇e zorlaştığı görülmektëir. Ama ̈aha büyük puntolu kısımlar̈a ise okunaklı harf karakteri kullanıl̈ığı ve anlaşılmäa problem yaratan bir ̈urum olmäığı görülmektëir. Sayfa içerisin̈e genel olarak ana başlığın en büyük punto ile yazıl̈ığı ̈aha sonraki açıklamanın ̈aha küçük punto ile yazıl̈ığı, ayrıntılara ilişkin yazılar̈a ve ‘Sen ̈e Dene’, ‘Ken̈ine Sor’, ‘Zaman İçin̈e…’, ‘Sanatçının Yaşam Öyküsü’ gibi kısımlar̈a ise ̈aha ̈a küçük puntolu ve italik yazıların genel̈e teṙih ëil̈iği görülmektëir. Ayrı̇a bazı söżükler kalın (bol̈) yazılarak ön plana çıkartılmış ve başlıklar̈a söżüklerin bir kısmı italik bir kısmı ̈üz ve kalın yazılarak hareketli bir anlatım teṙih ëilmiştir. Aslın̈a bu hareketlilik görsel olarak ̇anlılık katmakla birlikte bilginin iletilmesi anlamın̈a zorluk ̈a yaratmaktäır. Bu gibi problemler ̈ışın̈a kitabın görsel tasarımına bakıl̈ığın̈a ilginç eserlere ilişkin görsellerin ve metni ̈estekleyi̇i görsel unsurların yer al̈ığı kitabın genel olarak estetik nitelik açısın̈an olumlu nitelik taşı̈ığı ve ilgi çeki̇i ol̈uğu söylenebilir.

2. İçeriksel Özelliklere İlişkin Bulgular

Araştırmäa çȯuk sanat kitaplarının içeriksel açı̈an iṅelenmesi için ̈e ‘Sanatsal Amaçlara Uygunluk’, ‘Dil ve Anlatım’ ve ‘Çȯuğun Gelişim Özelliklerine Uygunluk’ şeklin̈e üç ana başlık belirlenmiştir. İçeriksel bağlam̈a iṅelemenin ilk bölümün̈e Ek-2’̈e yer alan sorular temel alınarak kitabın sanatsal amaçlara uygunluk açısın̈an ̈eğerlen̈irilmesi yapılmıştır.

2.1. Sanatsal Amaçlar

‘Çȯuklar için Sanat’ kitabının içeriğine bakıl̈ığın̈a (Tablo 1) geçmişten günümüze farklı ̇oğrafya ve kültürler̈eki sanat anlayışlarını, farklı sanat tekniklerini ve türlerini içeren kapsamlı bir sanat kitabı ile karşılaşılmaktäır. Kitap ken̈i içerisin̈e Erken Sanat, Modern Sanat ve Heykel äı altın̈a 3 ana bölüme ayrılmaktäır. Bu bölümler içerisin̈eki bilgiler ise ̈ört ana konu başlığı altın̈a

Tablo 1. “Çocuklar için Sanat” kitabının içeriğine ilişkin tablo

“Çocuklar için Sanat” kitabının konu başlıkları ve ele alınan konular a-Erken Sanat

Sanat Tarzı Sanatçı Proili Bunu Nasıl Yaptılar? Galeri

İlkel Sanat Aborijin Sanatı Çin Sanatı Barok Sanat Rokoko Mısırlı kâtipler Leonar̈o ̈a Viṅi Jan van Eẏk Jan Vermeer Fraṅiṡo ̈e Goya Katsushika Hokusai Fresk yapımı Mozaik yapımı Renklerin yapımı Yağlıboya tekniği Suluboya tekniği Sanatta yüzler Sanatta Tanrılar ve kahramanlar

Sanatta ̈oğa manzaraları Sanatta çȯuklar

Sanatta ̇ansız ̈oğa

b-Modern Sanat

Sanat Tarzı Sanatçı Proili Bunu Nasıl Yaptılar? Galeri

İzleniṁilik İzleniṁilik Sonrası Naif Sanat Gerçeküstü̇ülük Soyut Sanat Sokak Sanatı Möern Sanat Claüe Monet Viṅent van Gogh Henri Matisse Pablo Pi̇asso Paul Klee Joan Miro Grant Woö Jȧkson Pollȯk Sör Sïney Nolan An̈y Warhol Friëensrei̇h Hun̈ertwasser

Pastel Tekniği Sanatta gėe Sanatta hayvanlar Sanatta savaş Sanatta emek

c-Heykel

Sanat Tarzı Heykel/Sanatçı Proili Bunu Nasıl Yaptılar? Galeri

Taş heykel Afrika heykelleri Soyut Heykel

Toprak ve Doğa Sanatı Günümüz̈e heykel

Pişmiş toprak heykeller (Çin-M.Ö. 246) Mi̇helangelo Buonarroti Frëeri̇-Auguste Barthol̈i Gustav Vigelan̈ Henry Moore Alberto Giȧometti Damien Hirst

Ağaç oyma tekniği Mermer heykel

‘Sanat tarzı’ başlığı altın̈a tarih öṅesin̈en 21. yy’a käar pek çok sanat anlayışına ̈air eserlere ve bilgiye yer verilerek sanatın hem tarih için̈eki ̈eğişimi ̈önüşümü hakkın̈a çȯukların ikir sahibi olması sağlanmakta hem ̈e farklı ̇oğrafyalar̈aki, kültürler̈eki sanat anlayışına ̈eğinerek sanatın evrenselliğine vurgu yapılmaktäır [Ö2.1.4]. Kitap içerisin̈e farklı kültürler̈eki

el sanatlarına ilişkin örneklere yer verilerek sanatın säėe müzeler̈eki seçkin sanat eserleri ile sınırlı olmäığı ̈a anlatılmaktäır [Ö2.1.5]. Ayrı̇a, 9. sayfäa yer alan “Sanat sadece galerilerde

değildir; kiliselerde, kamu binalarında, parklarda, sokaklarda ve dükkânlarda da olabilir. Kısaca sanat her yerdedir” sözleri ̈e bunu pekiştirmektëir. Resim ve heykel gibi geleneksel görsel sanat

alanlarının yanı sıra yerleştirme, Toprak ve Doğa sanatı, Kavramsal Sanat, Vïeo Sanatı gibi farklı sanat alanlarına ̈air örneklere yer verilerek sanatın säėe belirli biçimlerle ve formlarla sınırlı olmäığı anlayışı kazan̈ırılmaktäır [Ö2.1.6]. 8. sayfäa ̈a ‘Sanat nëir?’ başlığı altın̈a sanatın bu çok yönlülüğüne ilişkin şu sözler yer almaktäır: “Sanat sadece çizim değildir, kolaj, mozaik, video,

resim ve daha birçok başka yöntem de olabilir”.

‘Galeri’ başlığı altın̈a ise aynı konuyu ele alan farklı ̈önem ve ̇oğrafyalar̈aki sanat eserleri yer almaktäır. Böylelikle ̈e portre, manzara gibi farklı sanat türlerine ̈air farklı örnekler sunularak çeşitlilik yaratılmıştır [Ö2.1.7]. Ayrı̇a farklı sanat teknikleri, sanat tarzları tanıtılırken ̈e farklı sanat türlerine yer verilerek çȯukların bu türleri görmesi sağlanmaktäır. ‘Bunu nasıl yaptılar?’ başlığı altın̈a ise yağlıboya, suluboya, pastel, fresk, mozaik, ağaç oyma gibi farklı sanat teknikleri ve bu teknikler̈e kullanılan farklı sanatsal araç-gereçler tanıtılmaktäır. Bu bölüm ̈e farklı ̈önem ve kültürlere ilişkin örnekler içer̈iğin̈en sanattaki anlatım zenginliğini çȯuklara teknik açı̈an ̈a anlatma fırsatı yaratmaktäır [Ö2.1.8]. ‘Sanatçı proili’ başlığı altın̈a ise farklı sanatçılar ele alınmaktäır. Bu başlık altın̈aki ‘Sanatçının Yaşam Öyküsü’ älı bölüm̈e, kronolojik bir çizgïe, sanatçının hayatın̈a önemli tarihlere ̈eğinilmektëir. Daha sonra ise sanatçının için̈e yer al̈ığı sanat anlayışına ve önemli bazı eserlerine ̈eğinilmektëir. Ayrı̇a bu bölüm̈e yer alan ‘Sen ̈e Dene…’ başlığı (Görsel-6) altın̈a çȯuklar, sanatçının tarzın̈a çalışmalar yapmaya yönlen̈irilmektëir. Sayfanın bu etkinlik kısmın̈a sanatsal çalışmanın nasıl yapılabilėeğine ̈air öneriler yer almakta ve çȯuklar sanatsal çalışmalara yönlen̈irilmektëir [Ö2.1.12]. Bu etkinlikler gerçekleştirilmesi kolay, eğleṅeli çalışmalar̈ır. Ayrı̇a bu çalışmalar gerçekleştirilirken konu içerisin̈e geçen çizgi, kolaj vb. sanatsal öge ve tekniklere ilişkin bilgiler uygulamayla ̈a pekiştirilmekte ve çȯuğun sanatsal üretme bėerisi geliştirilmektëir [Ö2.1.14].