Türkiye ve İngiltere’deki Okul Yöneticilerinin Sürekli Mesleki Gelişim Kavramına İlişkin Algıları

Araştırmaya katılan Türkiye’deki yöneticilerin sürekli mesleki gelişim kavramı ile ilgili görüşleri incelendiğinde, bu kavrama ilişkin yeterli bilgiye sahip olmadıkları ve bu kavram yerine hizmet içi eğitim kavramını kullanmayı tercih ettikleri görülmektedir. Hizmet içi eğitim kavramını ise daha çok kurs ve seminerlerden oluşan dar bir çerçevede ele almışlardır. Bu doğrultuda okul yöneticilerinin sürekli mesleki gelişim kavramını “yeni yöntem ve tekniklerin öğrenilmesi”, “öğretmenlerin kişisel gelişimine katkıda bulunması”, “öğretmenlerin farklı özelliklerinin ortaya çıkarılması yönüyle öğrenciye rol-model olması” şeklinde algıladıkları görülmüştür.

Görüşme yapılan üç okul yöneticisinin bu konuya ilişkin görüşleri aşağıdaki gibidir:

“Ben önce sahsımdan başlarsam gelişimi sürekli olarak arzulayan ve destekleyen bir yapıdayım, önce kendim için sonra tüm personelim için bu durum böyledir. Hizmet içi eğitim öğretmenlerin farklı özelliklerini ortaya çıkarmak, onları öğrencilere yansıtmak adına çok önemlidir. Hem farklı bir özelliğimizin olmasının bize verdiği haz anlamında, hem öğrenciye rol-model olma anlamında, hizmet içi eğitimin çok önemli olduğunu düşünüyorum.” (TY-3)

95

“Hizmet içi eğitimin yararına inanan biriyim. Yani neticede birçok konuda kurslarda aldığımız bilgilerin faydasını gördüm. Mesela zaman yönetimi ve buna benzer. O nedenle öğretmenlik mesleğinin de her yıl hizmet içi eğitimlerle desteklenmesi lazım. Özellikle zaman içerisinde bir dönüşüm bir değişim yaşanıyor. Bu değişime ayak uydurabilmek için bu konularda elbette yeni bilgi ve becerilere ihtiyaç var o nedenle hizmet içi eğitim hakikaten önemli.” (TY-1)

“Bu durumda mesleki olarak kendini geliştirebileceğin alanlar yeni yöntem ve teknikler olabilir, bunları da tabii eğitimlerle, açılan kurslarla, sertifika programları ile gidermeye çalışıyoruz.” (TY-5)

Araştırmaya katılan İngiltere’deki okullarda mesleki gelişimden sorumlu yöneticilerin sürekli mesleki gelişim kavramına ilişkin görüşleri incelendiğinde, bu kavrama daha geniş bir perspektifte ve çok boyutlu olarak ele aldıkları görülmüştür.

Ayrıca İngiltere’deki okullarda mesleki gelişimden sorumlu yöneticilerin bu soruya verdiği cevaplar ile bu alanda yapılan bilimsel çalışmalar incelendiğinde İngiltere’deki yöneticilerin bu kavram ve bu kavramın ifade ettiği anlam bilgisi olarak daha yeterli olduğu söylenebilir. Bu doğrultuda İngiltere’deki okul yöneticilerinin sürekli mesleki gelişim kavramını “öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimine olanak tanıyan etkinliklerin tümü”, “öğretmenlerin kendi alanlarında yeni bilgi ve metotlarla ders verecek kadar yeterli olmaları sağlamak”, “öğretmenlerin bilgi ve becerilerinin güncel tutulması ve yenilenmesi”, “özellikle eğitim bakanlığının yaptığı değişikliklerden haberdar olmak”, “kurs ve seminerlerden çok daha fazlası”, “okulda yaşanan olaylara farklı bakış açısı ve problemlere yeni çözüm önerilerinin bulunması”, “değişime ve gelişime açık olunması”, “mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin tecrübe kazanmalarını sağlama”, “öğretmenlerin eksikliklerinin tespit edilip giderilmesi” şeklinde algıladıkları görülmüştür.

Görüşme yapılan üç okul yöneticisinin bu konuya ilişkin görüşleri aşağıdaki gibidir:

“Benim için ki birçok insan için de öyledir, SMG sürekli olarak bilgilerini becerilerini güncellemek, yeni bilgi ve becerileri öğrenmek,

96 bunları öğrenmeye yani değişime açık olmak, yeni uygulamalardan haberdar olup bunları okula, sınıf içine yani günlük yaşama aktarabilmektir. Böylece bu öğrendiklerini başkalarıyla paylaşabilir ve onları da eğitebilirsin. Öğrenilecek o kadar çok şey var ki her gün yeni bir gelişme, yeni bir uygulama, yeni bir metot veya teknik ortaya çıkıyor.

Bunlarla ilgili yeni gelişmelerden haberdar olabilirsek kendi öğretimimizde kullanabiliriz. SMG’nin diğer bir yönü ise benim okulum son 3 yılda müthiş bir büyüme sağlamış bu da demek oluyor ki okuluma genç, tecrübesiz birçok öğretmen alınmış. Bunların eğitime ve tecrübelenmeye ihtiyaçları var. Birçok farklı ihtiyacı olan öğrencilerimiz olduğu için birçok farklı alanlarda bu öğretmenleri yetiştirmemiz gerekiyor. Mesela şu an okulda 70 yeni öğretmen eğitiyoruz. Bu da SMG’nin başka bir boyutudur.” (İY-2)

“Bir eğitici olarak, yeni fikirlerle ilgilenirim. Ayrıca hükümetin çıkardığı yeni uygulama ve kurallardan da haberim var, yani benim sürekli mesleki gelişimden anladığım şey, hem bilimsel araştırma ve öğretmenlik mesleğinden gelen yeni fikirlere açık olmamız, hem de hükümetin eğitimle ilgili çıkardığı uygulama ve kurallardan haberdar olmamız gerektiğidir. Kesinlikle bilgi ve becerilerimizin sürekli olarak güncelliğinden emin olmalıyız ki bu şekilde yeni metot, teknik veya stratejileri öğrencilerimizin faydalanması için uygulamaya dönüştürebilelim.” (İY-3)

“Bu görev içinde SMG ile ilgili görevim ise; hükümet sürekli kuralları ve yönergeleri değiştiriyor ve bunlar neredeyse günlük oluyor. Bu değişikliklerle ilgili kendimi ve okulumdaki personeli güncel tutmak ve yenilemek görevlerimden birisidir. Ayrıca, bildiğiniz gibi aslında bilmediğimiz ve öğrenmemiz gereken birçok şey var. Farklı durumlardan farklı zamanlarda birçok şey öğrenebiliriz. Benim görevimle ilgili olan;

öğrenme güçlüğü çeken çocuklar, otizm, disleksia veya üstün zekâlı çocuklarla, ilgili bir sürü yeni uygulama, yeni fikir ve farklı bakış açıları ortaya çıkıyor. Bu yüzden SMG kapsamında farklı kişilerle buluşup

97 onların görüşlerini dinlemek yani birbirimizden öğrenmek çok ama çok önemli diye düşünüyorum. Çünkü benim görevimi yapan farklı bir okuldaki biriyle buluşup bazı meseleleri farklı ve belki de bizden daha etkili ve kolay bir şekilde çözdüklerini öğrenmem okulumdaki problemlerin çözümü adına da çok yararlı oluyor. Biliyorsunuz ki insanlar bir problemi farklı yollarla çözebilir. Bu durumlarda meslektaşlarınızla bir araya gelip fikirlerinizi ve elinizdeki kaynakları birleştirmeniz veya onları problemleri nasıl çözdüklerine dair gözlemlemeniz veya onların sizi gözlemlemeye gelmesi, hem size hem da onlara farklı bakış açıları ve öngörü kazandırıyor. Yani bazen bildiğiniz gibi; bir şeyi yaparsınız ve doğru mu yanlış mı olduğuna karar veremezsiniz. Artık o otomatik olmuştur sadece yaparsınız ve yaptığınız şeyden haberiniz yoktur, farkında değilsinizdir. Fakat biri gelir sizi gözlemler veya siz onu gözlemlersiniz; yaptığınız şeyin etkili olduğunu görür ve okuldaki diğer öğretmenlere “tamam artık bu problemleri şu şekilde çözüyoruz. Şu konulara şu şekilde yaklaşmamız gerekiyor”

dersiniz.” (İY-4)

Ayrıca Türkiye ve İngiltere’deki okul yöneticilerinin sürekli mesleki gelişim kavramına ilişkin algıları Tablo 18’de karşılaştırmalı şekilde özetlenerek verilmiştir.

Tablo 18. Okul Yöneticilerinin Sürekli Mesleki Gelişim Kavramına İlişkin Algıları

Türk Okul Yöneticileri İngiliz Okul Yöneticileri

 Öğretmenlerin mesleki ve kişisel gelişimine olanak tanıyan etkinliklerin tümü,

 Öğretmenlerin kendi alanlarında yeni bilgi ve metotlarla ders verecek kadar yeterli olmalarının sağlaması,

 Öğretmenlerin bilgi ve becerilerinin güncel tutulması ve yenilenmesi,

98 öğrenciye rol-model olması

 Öğretmenler için mesleki bir ihtiyaç

 Özellikle Eğitim bakanlığının yaptığı değişikliklerden haberdar olmak,

 Kurs ve seminerleri içermekle birlikte bunlardan çok daha fazlasını ifade etmesi,

 Okulda yaşanan olaylara farklı bakış açısı ve problemlere yeni çözüm önerilerinin bulunması, değişime ve gelişime açık olunması,

 Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin tecrübe kazanmalarını sağlama,

 Öğretmenlerin eksikliklerinin tespit edilip giderilmesi

5.11. Türkiye ve İngiltere’deki Okul Yöneticilerinin Okulda Görev Yapan