Türkiye ve İngiltere’deki Okul Yöneticilerinin Okulda Görev Yapan Öğretmenlere Yönelik Düzenledikleri Sürekli Mesleki Gelişim

Etkinliklerinin Çıktılarının Değerlendirilmesi İle İlgili Görüşleri

Türkiye’deki okul yöneticilerinin okulda görev yapan öğretmenlere yönelik düzenledikleri sürekli mesleki gelişim etkinliklerinin çıktılarının değerlendirilmesi ile ilgili görüşlerine göre mesleki gelişim etkinliklerinin değerlendirilmesinde en çok

108 gözlem kullanılmaktadır. Ayrıca öğretmenlerin katıldıkları etkinliklerle ilgili düşünceleri de paylaşması bu etkinliklerin değerlendirilmesi için birer yol olarak ifade edilmiştir. Çalışmaya katılan okul yöneticilerinden birisi sürekli mesleki gelişim etkinliklerini değerlendirme ile doğrudan ilgisi olmasa da veli memnuniyet anketleri yoluyla öğretmenlerin bu etkinliklerden edindikleri bilgi ve becerileri sınıfa ne derecede yansıtabildiklerine ilişkin bir fikir elde ettiklerini ifade etmiştir. Bu durumda Türkiye’deki yöneticilerin bu konuyla ilgili görüşleri el alındığında somut, sistematik ve formal bir değerlendirme sisteminin olmadığı, değerlendirmelerin daha çok gözlem yoluyla informal bir şekilde yapıldığı söylenebilir.

Görüşme yapılan üç okul yöneticisinin okulda görev yapan öğretmenlere yönelik düzenledikleri sürekli mesleki gelişim etkinliklerinin çıktılarının değerlendirilmesi ile ilgili görüşleri aşağıda verilmiştir;

“Daha çok öğretmenlerimizin bize gelip o etkinlikle ilgili yaptığı yorumlar ile değerlendiriyoruz ama gerçekçi olmak gerekirse giden öğretmen de gelip burada katıldığı etkinlikte ne öğrendiğini bize anlatma gereği duymuyor. Öğretmen gidiyor. Müdür gittiğini biliyor ama seminerde ne oldu öğretmen ne kazandı bunları kimse bilmiyor.” (TY-4)

“Aslında her zaman uyguladığımız bir değerlendirme çalışmamız yok.

Ama öğretmenlerimizin anlattıklarıyla o seminerin etkililiği hakkında bir fikir sahibi olabiliyoruz. Bir de direkt olarak ilgisi olmamasına rağmen, öğrencilerimizden okulun genel işleyişiyle veya öğretmenleriyle ilgili görüşleri aldığımızda öğretmenlerimizin bu seminerlerden neler elde ettiğine dair bir şeyler çıkarabiliyoruz.” (TY-3)

“Tam anlamıyla değerlendirdiğimiz bir anket ya da formumuz yok. Biz okulumuzdaki öğrencilerin davranışlarındaki değişimleri gözlemleyerek, velilerin memnuniyetini sözlü olarak bildirmesi ile bir yargıya varıyoruz.

Kendi kendimize diyoruz ki; bu etkinliklerde başarılı olmuşuz ki veli memnun, öğrenci memnun, öğretmen memnun. Ama tam anlamıyla değerlendirme yaptığımızı söyleyemem. Zaten toplam kalite yöntemi ile ilgili okullarda yapılan çalışmalar var ama bu çalışmalarda da yine

109 mesleki gelişim faaliyetlerinin etkililik düzeyine değinilmiyor. Onun dışında bizim yaptığımız seminerlerle ilgili demin de söylediğim gibi özel bir değerlendirme mekanizmamız yok.” (TY-5)

İngiltere’deki okul yöneticilerinin okulda görev yapan öğretmenlere yönelik düzenledikleri sürekli mesleki gelişim etkinliklerinin çıktılarının değerlendirilmesi ile ilgili görüşlerine göre mesleki gelişim etkinliklerinin değerlendirilmesinde anket, kontrol listeleri, gözlem formları, öneri formları, istek formları, personel mutluluk araştırmaları gibi yöntemler kullanılmaktadır. Bununla birlikte etkinliğe katılan öğretmenin kazanımları o öğretmenin mentorü veya koçu yoluyla değerlendirilmektedir. Ayrıca İngiltere’de okullarda yapılan denetimler sonucunda oluşturulan Ofsted raporları da okuldaki mesleki gelişim etkinliklerinin etkililiğine yönelik değerlendirmeler içerdiği için okul yöneticileri bu raporları da dikkate aldıklarını belirtmişlerdir. Son olarak görüşme yapılan okul yöneticilerinden birisi özellikle yeni bir metot veya sınıf içi uygulamasının tanıtıldığı bir etkinlik sonrası öğrencilerin kitap ve defterlerindeki öğretmen ve öğrenci notlarına bakarak bu metot veya etkinliğin ne derecede etkili kullanıldığına ilişkin bir fikir sahibi olduklarını belirtmiştir.

Görüşme yapılan üç okul yöneticisinin okulda görev yapan öğretmenlere yönelik düzenledikleri sürekli mesleki gelişim etkinliklerinin çıktılarının değerlendirilmesi ile ilgili görüşleri aşağıda verilmiştir;

“Kısmi olarak performans değerlendirme sistemini kullanıyoruz. Bazen sözlü olarak o etkinliğe katılan personele etkinliğin yararlı olup olmadığını soruyoruz bazen de anket yoluyla etkinliğin hangi yanlarının yararlı olduğunu, hangi yanlarının geliştirilmesi gerektiği veya hiçbir şekilde kullanışlı olmayan yönlerinin neler olduğunu soruyoruz.

Montörler ve koçlar yoluyla da öğretmenlerimize etkinliklerin etkililiğini soruyoruz bazen de öğretmenlerimiz bir istek listesi ile geliyor ve etkinliklerin buna göre düzenlenmesini istiyorlar. Biz de elimizden geleni yapıyoruz.” (İY-5)

110

“Farklı insanları etkileyen farklı personelim var. Aslında buradaki asıl mesele dönüt biz her zaman yaptığımız bir etkinliğin ardından geri-dönütüne bakıyoruz. İster bir anket, ister bir boşluk doldurma şeklinde olsun katılımcıların görüşlerini mutlaka alıyoruz. Mesela şöyle bir soru soruyoruz; “………olsaydı, daha iyi olurdu” gibi sorular soruyoruz. Öğretmenler bu soruya eleştirel cevaplar veriyor ve istek listesi şeklinde bir liste hazırlayıp o etkinlikle ilgili isteklerini bize iletiyor. Bu yolla öğretmenlerimizi yansıtıcı birere uygulayıcı haline getiriyoruz. Öğretmenlerimize sorduğumuz bu sorulara ve istek listesindeki maddelere göre SMG etkinliklerimizi yeniden düzenlemeye çalışıyoruz. Böylelikle direkt anlatımın sıkıcılığından kurtulmuş oluyoruz ve öğretmenlerimizi etkin, katılımcı ve yansıtıcı birer uygulayıcı haline getiriyoruz.” (İY-2)

“Aslında her etkinliğin sonunda öğretmenlere gözlem formları dağıtıyoruz. Bu formlar sayesinde öğretmenlerimiz katıldıkları etkinliğin çıktılarını veya o etkinlikle ilgili düşüncelerini paylaşıyor. Biz de formlara bakıp etkinlik hakkında iyi veya kötü genel bir kanıya varıyoruz.

Ayrıca online formlarımız da var. Öğretmenlerimiz bu formlara etkinlik ile ilgili öğrendikleri 3 şeyi yazıyorlar. Bu da bize yardımcı oluyor.

Bununla birlikte her yıl 3 kez öğretmenlerimize SMG etkinliklerinde edindikleri bilgileri sınıf içi uygulamalara nasıl yansıttıklarını bize anlatmalarını istiyoruz ve yönetim ekibinden oluşturulan bir takım da öğretmenlerin dedikleri şeyleri yapıp yapmadıklarını kontrol ediyor.”

(İY-7)

Ayrıca Türkiye ve İngiltere’deki okul yöneticilerinin okulda görev yapan öğretmenlere yönelik düzenledikleri sürekli mesleki gelişim etkinliklerinin çıktılarının değerlendirilmesi ile ilgili görüşleri Tablo 21’de karşılaştırmalı şekilde özetlenerek verilmiştir.

111

Tablo 21. Okul Yöneticilerinin Okulda Görev Yapan Öğretmenlere Yönelik Düzenledikleri Sürekli Mesleki Gelişim Etkinliklerinin Çıktılarının Değerlendirilmesi İle İlgili Görüşleri

Türk Okul Yöneticileri İngiliz Okul Yöneticileri

 Değerlendirmeler daha çok gözlem yoluyla yapılmaktadır.

 Öğretmenlerin katıldıkları etkinliklerle ilgili düşünceleri de paylaşması bu etkinliklerin değerlendirilmesi için kullanılmaktadır

 Veli memnuniyet anketleri yoluyla öğretmenlerin bu etkinliklerden edindikleri bilgi ve becerileri sınıfa ne derecede yansıtabildiklerine ilişkin bir fikir elde edilmesi amaçlanmaktadır.

 Mesleki gelişim etkinliklerinin değerlendirilmesinde anket, kontrol listeleri, gözlem formları, öneri formları, istek formları, personel mutluluk araştırmaları gibi yöntemler kullanılmaktadır.

 Etkinliğe katılan öğretmenin kazanımları o öğretmenin mentorü

veya koçu yoluyla

değerlendirilmektedir.

 Ofsted raporlarında yer alan mesleki gelişimle ilgili yorumlar okul yöneticileri tarafından dikkate alınmaktadır.

5.14. Türkiye ve İngiltere’deki Okul Yöneticilerinin Her İki Ülkedeki