Türkiye ve İngiltere’deki Okul Yöneticilerinin Her İki Ülkedeki Eğitim Bakanlığı ve Yerel Otoritelerin Sürekli Mesleki Gelişim

Etkinliklerini Organize Etmedeki Rollerine İlişkin Görüşleri

Türkiye’deki okul yöneticilerinin eğitim bakanlığı ve yerel otoritelerin sürekli mesleki gelişim etkinliklerini organize etmedeki rollerine ilişkin görüşleri göstermiştir ki; Türkiye’de bakanlık veya bakanlığa bağlı milli eğitim müdürlükleri öğretmenler yönelik mesleki gelişim faaliyetlerinin düzenlenmesinde aktif bir rol üstlenmektedir. Bu etkinlikler okuldan daha çok bakanlık ve yerel otoriteler tarafından organize edilip öğretmenlerden katılımları istenmektedir. Ayrıca bakanlık ve yerel otoriteler resmi yazılarla ve daha çok internet üzerinden öğretmenler için

112 düzenlemeyi planladıkları mesleki gelişim etkinlikleri ile ilgili talepler alıp, düzenlediklerini ise öğretmenlere duyurmaktadırlar. Bakanlığın ve yerel otoritelerin aktif rol bu konuda aktif rol alması Türkiye’de okul bağlamından daha çok ilçe, il veya bölge genelinde mesleki gelişim etkinliklerinin düzenlenmesine sebep olmaktadır. Bu durum okullardaki yöneticiler için sorumluluk olarak daha az iş yükü anlamına gelirken, öğretmenler için katılım olanaklarını kısıtlamaktadır.

Görüşme yapılan üç okul yöneticisinin eğitim bakanlığı ve yerel otoritelerin sürekli mesleki gelişim etkinliklerini organize etmedeki rollerine ilişkin görüşleri aşağıda verilmiştir;

“Aslına MEB'in özellikle internet sitesi üzerinden hangi konularda hizmet içi eğitim almak istediğimize dair soruları oluyor. Ayrıca resmi yazışmalar üzerinden MEB hangi konularda hizmet içi eğitim açıldığını bize bildiriyor. Biz de öğretmenlerimize bildiriyoruz. Katılmak isteyen arkadaşlar katılıyorlar. Ayrıca eğer siz planlamanı yapıp dosya halinde MEB'in onayına sunarsanız genelde kabul görüyor ama yine de bunlar için de MEB'in onayı gerekiyor.” (TY-1)

“İlk önce şunu söyleyebilirim. Milli Eğitim'in destek konusunda istenilen düzeyde olmadığını düşünüyorum. Hizmet içi eğitim için bakanlık genel düzeyde bir planlama yapıyor ve aslında bu planlama da çok faydalı olmayıp herkese de hitap etmiyor. Aslında bakanlığın bakış açısı bu olduğu için denetmenler de bu konuda bize çok fazla bir şey sormuyorlar.

Mesela yılın başında ve sonundaki 15 günlük seminerler genelde boşa geçen zaman dilimleri oluyor. Yani bu zamanlar daha etkili planlanamaz mı daha etkili kullanılamaz mı? Boşa geçen vakit yerine öğretmenler için yaralı şeylere dönüştürülemez mi? Bence bunlar olabilir ama daha sene başında biz öğretmene çok da hoşlanmayacağı bir seminer ortamı ve zamanı sunuyoruz. Haliyle de etkili ve verimli olmuyor.” (TY-3)

“Milli Eğitimin zorunlu tuttuğu seminerler var tabii. Yılın başında ve sonunda 15'er gün oluyor. Bu seminerlerde de zamanını iyi değerlendiren arkadaşlar olmasına rağmen çoğu hiçbir şey yapmadan

113 geçiriyor. Özellikle teknolojik konulardaki seminerlerde Milli Eğitim tarafından zorunlu tutuluyor” (TY-4)

İngiltere’deki okul yöneticilerinin eğitim bakanlığı ve yerel otoritelerin sürekli mesleki gelişim etkinliklerini organize etmedeki rollerine ilişkin görüşleri göstermiştir ki; bakanlık ve yerel otoritelerin öğretmenlere yönelik mesleki gelişim etkinliklerini düzenlemede neredeyse hiçbir etkisi yoktur. Bu etkinliklerin düzenlenme sorumluluğu okullara bırakılmıştır. Bakanlık ve yerel otoriteler bu etkinliklerin genel çerçevesini çizmekte (nasıl olması gerektiği, neler yapılması gerektiği, ne olması gerektiği vb.) düzenleme sorumluluğu ise okulların üstündedir.

Bununla birlikte, Bakanlık ve yerel otoriteler sadece mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin eğitimlerine yönelik etkinliklerin düzenlenmesinde aktif bir rol üstlenmiştir.

Görüşme yapılan üç okul yöneticisinin eğitim bakanlığı ve yerel otoritelerin sürekli mesleki gelişim etkinliklerini organize etmedeki rollerine ilişkin görüşleri aşağıda verilmiştir;

“Aslında neredeyse hiç katılmıyorlar. Sadece bunlar kurallar SMG etkinliklerini nasıl düzenleyeceğiniz size kalmış diyorlar. Ayrıca bakanlığın elinde SMG faaliyetleri ile ilgili yazılı kesin düzenlemeler yok bu yüzden aslında bu etkinlikleri nasıl düzenleyeceğimiz bize kalmış. Bu yüzden personelimin gerekli SMG eğitimini alıp almadığından emin olmak benim görevim. Eğer bu işi düzgün yapmazsam bakanlık bunu not eder ve kötü bir rapor alırım hatta işimden bile atılabilirim. Aslında İngiltere’de eğitimin genel işleyişi de bu şekildedir. Ben müdür alarak en azından “iyi” olmalıyım, öğretim en azından “iyi” olmalı ve okul değerlendirmesi en azından “iyi” olmalı. Okul müdürü olarak ben de okulumun notunun en azından “iyi” olmasını sağlamak ve “muhteşem”

olması için yollar aramaktır. Bu yüzden en iyi, en yeni metot ve teknikleri araştırmalı ve bunların okulda uygulanmasını sağlamalıyım.

Fakat bunları yaparken bazen hatalar yapabilirim. Sorun değil, insanlar bazen hatalarından da ders çıkararak öğrenebilir. Eğer yazılı kuralları

114 uygularsan bu daha güvenlidir fakat bence daha fazlasını öğrenmek istiyorsan risk almak zorundasın.” (İY-2)

“Doğrudan bir rol alma olmuyor ancak belki finansal desteği katabiliriz.

Onlardan bize para geldiği için eğer rolleri varsa bu diyebiliriz. Yıllar önce yerel otoriteler de eğitimler verir, kurslar düzenlerdi ama şu an bu çok az bir durum. Zaten okullar belirli aralıklarla denetleniyor ve bu denetlemelerde SMG etkinlikleri ile ilgili de soru soruyorlar.

Öğretmenlerimizin, okulun SMG ile ilgili ne yaptıklarına bakıyorlar.

Evet, SMG ile ilgili bir şey yapmamız gerektiğine dair beklentileri var ama direk olarak ne yapacağımız söylemiyorlar. Buraya gelip bir öğretmenin SMG etkinliklerine katılımla ilgili dosyasını incelemek isteyebiliyorlar ama bize ne yapacağımızı söylemiyorlar.” (İY-5)

“Hükümet öğretmen eğitimini üniversitelerden alıp okullara verdi. Bu son 2 yıl içerisinde olan bir durum. Yani şu an biz üniversitelerden ziyade okullarda öğretmen eğitimini gerçekleştiriyoruz. Bu yüzden DfE

’nin rolünün okullara sürekli daha fazla sorumluluk yüklemek olduğunu düşünüyorum. Ayrıca duymuşsundur, biz belirli aralıklarla Ofsted denetimlerinden geçiyoruz. Ve her okulu, davranış ve güvenlik, öğrencilerin başarısı, öğretim kalitesi, liderlik ve yönetim olmak üzere 4 kategoride değerlendiriyor. Bu liderlik ve yönetim kategorisinde, okul ve personeli nasıl geliştirdiğimizi kanıtlamamızı istiyorlar ki bu durumda bizim düzenlediğimiz mesleki gelişim etkinliklerine bakıyorlar.” (TY-7)

Ayrıca Türkiye ve İngiltere’deki okul yöneticilerinin eğitim bakanlığı ve yerel otoritelerin sürekli mesleki gelişim etkinliklerini organize etmedeki rollerine ilişkin görüşleri Tablo 22’de karşılaştırmalı şekilde özetlenerek gösterilmiştir.

115

Tablo 22. Okul Yöneticilerinin Eğitim Bakanlığı ve Yerel Otoritelerin Sürekli Mesleki Gelişim Etkinliklerini Organize Etmedeki Rollerine İlişkin Konusundaki Görüşleri

Türk Okul Yöneticileri İngiliz Okul Yöneticileri

 Eğitim Bakanlığı ve yerel gelişim etkinlikleri ile ilgili talepler alıp, düzenlediklerini ise öğretmenlere duyurmaktadırlar.

 Eğitim Bakanlığı ve yerel otoriteler öğretmenlere yönelik mesleki gelişim etkinliklerinin düzenlenmesinde aktif bir rol üstlenmemekte ve bu sorumluluğu okullara bırakmaktadırlar.

 Bakanlık ve yerel otoriteler sadece mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin eğitimlerine yönelik etkinliklerin düzenlenmesinde aktif bir rol üstlenmiştir.

5.15. Türkiye ve İngiltere’deki Okullarda Okul Yöneticilerinin Kişisel