Türkiye‟de Kadın GiriĢimciliği Destekleyen Örgütler ve Kadın

Türkiye‟de kadın giriĢimciliğinin artması için önemli çalıĢmalar yapılmaktadır. Bu çalıĢmalar birçok konuda olduğu gibi Avrupa Birliği öncülüğünde gerçekleĢtirilmektedir. Bu güne kadar baĢkası eli ile yapılan kalkınma stratejilerinin iĢe yaradığı görülmemiĢtir. Bir bakıma baĢkası eli ile kalkınmayı istemek ikinci ligi kabullenmektir. Ancak Ģöyle bir strateji geliĢtirilebilir. BaĢkası eli ile Ģimdiye kadar doldurulan yanlıĢlıkları onları kullanarak çıkarmak. KalıplaĢmıĢ yanlıĢ inançları, kalıplaĢtıranların sökmesi bu yönde atılacak adımların en kolayıdır. Ancak riski de kolaylığı kadar fazladır. Bunun için yüksek beceriye sahip olmak gerekir. Bu yönü dikkate alarak Avrupa birliği projelerinin kadın giriĢimciliğe faydası olacağı yapılan mülakatlarda belirtilmiĢtir. Ġnsanımız kalitelidir, anlayıĢlıdır. Açıkça söylemek gerekirse insanımız çok bilinmeyenli yapıda denge kurmakta zorlanmaktadır.

Kadın giriĢimciliği üzerine önemli çalıĢmaları bulunan birçok devlet kuruluĢu, dernek, sendika, oda ve vakıf bulunmaktadır. Bunlardan çok önemli olanlar ayrıntılı olarak yazılacak ve diğer kalanları da liste halinde sunulacaktır.

52

1.2.8.1. Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM)

1

Genel Müdürlük ilk kez 1990 yılında ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde oluĢturulmuĢ, 1991 yılında ise Devlet Bakanlığı‟na bağlanmıĢtır. Amacı kadının eğitim düzeyinin yükseltilmesi; kadınların üretim sektörlerinde istihdamının arttırılması; kadınların yasal, sağlık ve sosyal haklarının güvence altına alınması; kadınlara sosyal, ekonomik, kültürel ve politik alanlarda eĢitlik sağlanması konularında çalıĢmaktadır. KSGM; Milli Eğitim, ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik, Kültür, Sağlık, Tarım, Sanayi ve Ticaret Bakanlıkları baĢta olmak üzere ilgili tüm kurum ve kuruluĢların kadın politikaları uygulamaları faaliyetlerinde, koordinasyonu sağlamakla görevlidir. KSGM‟nin uygulamacı rolü bulunmamakla beraber, politika oluĢturulması ile yerel ve uluslar arası finansmanlı program ve projelerin koordinasyonundan sorumludur (Ecevit, 2007).

Genel Müdürlüğün görevleri Ģöyle tanımlanmaktadır:

• Türkiye‟de kadınların genel eğitim düzeyinin yükseltilmesi,

• Kadınların tarım, sanayi ve hizmetler alanındaki faaliyetlere katılımının artırılması, • Kadınların sağlık, sosyal güvenlik ve hukuk alanlarındaki güvenliğinin sağlanması, • Kadınların toplumsal, ekonomik, kültürel ve siyasal açılardan eĢit statü kazanmalarına yönelik politikalar geliĢtirilmesi ve uygulanması (Ecevit, 2007).

Genel Müdürlük, kadın giriĢimciliği açısından dolaylı ve dolaysız etkileri olabilecek aĢağıdaki çalıĢmaları yürütmüĢtür.

Kalkınma Sürecine Kadınların Katılımlarını Geliştirme Projesi

1992 yılında baĢlatılmıĢ, KSGM ile BirleĢmiĢ Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından ortak yürütülmüĢtür. Program, kadınlara yönelik ulusal bir mekanizma olarak KSGM‟nin kurumsal kapasitesinin geliĢtirilmesini hedeflemektedir. Bu çerçevede, gönüllü ve sivil kuruluĢların, kadınların kalkınma süreçlerine katılmalarını sağlamaya yönelik çabaları desteklenmiĢtir. Bu yönüyle program, kadınların kalkınma sürecine katılımlarını sağlama ve bu yönde politikalar geliĢtirilmesini destekleme hedefini gerçekleĢtirmiĢtir (Ecevit, 2007).

1 Genel Müdürlüğün adı, 6 Kasım 2004 tarihinde “Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü” olmaktan çıkıp “Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü”ne dönüĢtürülmüĢtür.

53

• Program, kadınlara iliĢkin yeterli ve etkin politikalar geliĢtirilmesi bakımından ihtiyaç duyulan, toplumsal cinsiyete göre ayrıĢtırılmıĢ verilerin toplanmasında kullanılacak donanımı ve eğitimi sağlayarak, Devlet Ġstatistik Enstitüsü bünyesinde bir Kadın Ġstatistikleri ve Sosyal Veri bölümünün oluĢturulmasını hızlandırmıĢtır.

• Kadınların yasal haklarını gündelik yaĢamda kullanmalarını sağlamayı amaçlayan eğitim programları gerçekleĢtirilmiĢtir.

• Sendikalarda ve siyasal partilerde görev yapan kadınları desteklemek üzere kurslar düzenlenmiĢtir.

• Polis, adli görevliler, sosyal hizmet görevlileri ve güç durumdaki kadınlarla iliĢkili görevleri olan diğer kamu personelini hedef alan çeĢitli eğitim çalıĢmaları, seminerler ve çalıĢtaylar gerçekleĢtirilmiĢtir.

• Orta Doğu Teknik Üniversitesi‟nde halen faaliyet gösteren Kadın AraĢtırmaları Yüksek Lisans Programı‟nın kurulmasına destek verilmiĢtir. Ankara ve Ġstanbul üniversitelerindeki kadın sorunları araĢtırma merkezlerinin güçlendirilmesi için destek sağlanmıĢtır.

• Program, 40 kadar profesyonelin uluslararası eğitim programlarına ve toplantılarına katılımını sağlamıĢtır. Bundan amaçlanan, kadın sorunları alanında çalıĢma yapacak nitelikli bir insan kaynağı oluĢturulmasıdır.

• Kırsal alanlarda kadınlara yönelik gelir getirici etkinlikler pilot proje uygulanmasıyla desteklenmiĢtir. AĢağıda sıralanan bu etkinlikler, tekstil eğitiminden oyuncak üretimine, küçük çapta hayvancılıktan seracılığa kadar geniĢ bir alanda gerçekleĢmiĢtir (Ecevit, 2007).

-Kara Biber Doğal Gıda Dükkânı

-Kadın El Sanatlarını Destekleme Projesi -Kadın Emeği Mutfağı

-Dokuma Atölyesi Projesi

-Gecekondu Bölgelerindeki Kadınlara Gelir Getirici Beceriler Kazandırma Projesi -Halı Dokumacılığı Projesi

54 -Oyuncak Üretimi Projesi

-Aydıneller Projesi

Kadın İstihdamını Geliştirme Projesi

Bu proje, Dünya Bankası ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında 4 Mayıs 1993 tarihinde imzalanan yedi yıl sureli bir protokol çerçevesinde uygulamaya konulan “Ġstihdam ve Eğitim Projesi”nin bir alt bileĢenidir. Finansmanı Dünya Bankası kredisi ve TC Hükümetinin katkılarıyla sağlanmıĢ bu projenin faaliyetleri 1994–2000 yılları arasına yayılmıĢtır. Projenin baĢlıca hedefi, kadınların tüm ekonomik sektörlerde ve mesleklerde daha iyi iĢ imkânlarına sahip olabilmeleri için politika oluĢturulması yönünde gerekli verilerin ve bilgilerin toplanması ve yeni bilgilerin üretilmesidir. Söz konusu sektörler ve meslekler arasında geleneksel olarak erkek emeğinin egemen olduğu sektörler ve mesleklere de özellikle yer verilmiĢtir (Ecevit, 2007).

Proje hedefleri doğrultusunda yapılan çalıĢmalar Ģöyledir:

• Bir bölümü daha sonra yayınlanmak üzere çok sayıda araĢtırma gerçekleĢtirilmiĢtir. • Bir proje broĢürü bastırılmıĢ ve dağıtılmıĢtır.

• Projenin tanıtılması için bir ulusal kongre düzenlenmiĢtir.

• Atölyelerde, fabrikalarda ve tarım kesiminde çalıĢan 1.000 kadının öykülerinden oluĢan bir görsel arĢiv hazırlanmıĢtır.

• Proje etkinliklerinin tanıtımında ve eğitimlerde kullanılmak üzere tanıtıcı bir belgesel film çekilmiĢtir.

• Kadın istihdamı ile ilgili çeĢitli konularda 16 araĢtırmaya destek sağlanmıĢtır. Bunlardan 13 tanesi kitap olarak yayımlanmıĢtır.

• Genel Müdürlük bünyesinde bir dokümantasyon-enformasyon merkezi kurulmuĢtur. • Farklı gruplar (kamu kurumları, sivil toplum, kadın grupları vb.) için toplumsal cinsiyet eğitimi materyali hazırlanmıĢtır. Bunlar, çeĢitli kurumlar ve kuruluĢlar tarafından kullanılmıĢtır (Ecevit, 2007).

Küçük Girişimcilik Projesi

1995–1996 yıllarında finansmanı Dünya Bankası aracılığıyla aktarılan Japon Hibe Fonu tarafından sağlanmıĢ bu araĢtırma projesi kapsamında;

55

• Türkiye‟deki bankacılık sektörü ve kredi politikaları, kadın giriĢimcilerle ilgili yönleri açısından değerlendirmeye tabi tutulmuĢtur.

• Kadın kuruluĢlarının ve kadın giriĢimciliğini desteklemeyi öngören diğer kuruluĢların çalıĢmaları, bu yöndeki ekonomik katkı ve hizmetleri acısından değerlendirilmiĢtir. • Kadınların tasarruf ve kredi talebi örüntüleri dikkate alınarak ve giriĢimciliği desteklemede en iyi stratejiler, en iyi finansman modelleri gözetilerek, tavsiyeler geliĢtirilmiĢtir. YaklaĢık dokuz ay süren projede Ankara, Ġstanbul, Çorum, Denizli, Muğla, Urfa ve Gaziantep illerinde saha araĢtırmaları gerçekleĢtirilmiĢtir (Ecevit, 2007).

1.2.8.2. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Küçük ve Orta Sanayi GeliĢtirme

Ġdaresi (KOSGEB)

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Küçük ve Orta Sanayi GeliĢtirme Ġdaresi, 20 Nisan 1990 tarihinde Özel bir Hükümet Kararnamesi (No: 3624) ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‟na bağlı, kar amacı gütmeyen yarı özerk bir idare olarak kurulmuĢtur. KOSGEB‟in görevi, küçük ve orta boy iĢletmelerin verimliliğini ve rekabet güçlerini artırmak, bu iĢletmelerin teknolojik geliĢmelere uyumunu kolaylaĢtırmak ve ülke ekonomisine daha fazla katkıda bulunmalarını sağlayacak önlemleri almaktır. KOSGEB bu amacı doğrultusunda çeĢitli destek mekanizmaları ve politika araçlarıyla küçük ve orta boy iĢletmelerin bilgi, beceri ve insan kaynaklarını geliĢtirmeye çalıĢmaktadır (Ecevit, 2007; http://www.kosgeb.gov.tr).

KOSGEB‟in hizmet politikası iki ana baĢlıkta ele alınabilir. Birincisi, KOBĠ‟lere ürünlerini yüksek standartlarda, uygun fiyatlarda ve ileri teknolojilerle üretmelerini sağlayacak kaliteli destek hizmetlerinin ulaĢtırılması, ikincisi ise KOBĠ‟lerin iç ve dıĢ pazarlarda rekabet ederken karĢılaĢtıkları engellerin ortadan kaldırılmasıdır. KOSGEB, kadınlara Hazine MüsteĢarlığının Ev Kadınlarına Yönelik kredi fonlarının Halk Bankası vasıtasıyla verilmesinde aracı kuruluĢ olarak seçilmiĢtir. KOSGEB kadın giriĢimcilere konferanslar düzenleyerek küçük ve orta ölçekli sanayi isletmeleri için destek birimi sağlamıĢtır (Ecevit, 2007; http://www.kosgeb.gov.tr).

KOSGEB 2004 yılından bu yana Avrupa Kadın GiriĢimciliğini Destekleme Ağında (EU WES) Türkiye‟yi temsil etmektedir

KOSGEB kadınlar için ayrı bir program uygulamayıp kadın giriĢimciliğe pozitif bir bakıĢ açısı sağlamaktadır. En azından engelleri kaldırmaya çaba göstermektedir.

56

KOSGEB‟in kadın giriĢimcileri ilgilendiren önemli faaliyetleri Ģunlardır (Ecevit, 2007; http://www.kosgeb.gov.tr);

ĠĢ GeliĢtirme Merkezleri Genel GiriĢimcilik Eğitimi

Küçük ve Orta Boy ĠĢletmeler Programı DanıĢmanlık ve Destek Hizmetleri Çerçevesinde Sağlanan Hizmetler

Beykoz Projesidir (Ecevit, 2007; http://www.kosgeb.gov.tr).

1.2.8.3. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), ticari iĢletmelerin dâhil edildiği kuruluĢtur. TOBB birinci sınıf bilanço tutan ve en az beĢ çalıĢanı bulunan Ģirketleri üyeliğine kabul etmektedir. Üyeler yıllık en az yaklaĢık 25.000 $ alıĢ ve 29.000 $ satıĢ hacmine sahip olmak zorundadırlar. Bu Ģartlar pek çok kadın giriĢimcinin karĢılayamayacağı düzeydedir. Bu yüzden de TOBB‟ne kayıtlı çok az sayıda kadın giriĢimci vardır. Ancak son dönemlerde TOBB kadın giriĢimcileri düzenlediği seminer ve toplantılarla özellikle finans konularında bilgilendirmektedir. Eğitim ve danıĢmanlık hizmetlerinin yanı sıra, özellikle kadınlara yönelik olmamakla birlikte, merkezlerinin bulundukları bölgelerin gereksinimlerine yönelik özel projeler de hazırlanıp uygulanmıĢtır. Bu kapsamda 2004–2005 döneminde, 27 kadın giriĢimci kendi iĢlerini kurmuĢ, eğitim çalıĢmalarına ise 1643 kadın giriĢimci adayı katılmıĢtır (http://www.tobb.org.tr).

1.2.8.4. Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK)

1953 yılında 507 sayılı Kanun uyarınca kurulmuĢ oda ve birlik konfederasyonudur. Tüm esnaf ve sanatkârlar iĢletmeleri TESK‟e kayıtlıdır. TESK‟in birincil görevi, iĢletmelere çeĢitli belgeler sağlamak, çıraklık yasalarına uygunluk durumlarını araĢtırmak vb. görevleri yerine getirir. TESK odaları KOBĠ‟lere yönelik hukuk, sosyal güvenlik, finansman ve vergi konularında danıĢmanlık hizmetleri ile mesleki eğitim ve yayınlar sunmaktadır.

2002 ve 2004 tarihleri arasında Avrupa komisyonu finansmanı ile, „Kadın GiriĢimciliğinin Desteklenmesi‟ adlı proje yürütmüĢ, bu projede 1630 kiĢiye iĢ kurma eğitimi verilmiĢ ve bunlardan 359‟u kendi iĢini kurmuĢtur. Projenin tamamlanmasından sonra beĢ ayrı yerde (Ankara, Bursa, Denizli, Mersin ve Çorum) kadın giriĢimcilere yönelik beĢ Eğitim ve DanıĢma Merkezi kurulmuĢtur (http://www.tesk.org.tr; Ecevit, 2007).

57

1.2.8.5. Kadın Emeğini Destekleme Vakfı (KEDV)

1986 yılında hükümet dıĢı ve kar amacı gütmeyen bir örgüt olarak kurulmuĢtur. “Amacı, düĢük gelirli kadınlara yaĢam kalitelerini iyileĢtirmeleri için destek sağlamak, onların bulundukları sosyal ortamlardaki rollerini güçlendirmek ve liderlik yetenekleri kazanmalarına destek olmaktır” (Ecevit, 2007:29). Kooperatif kurmak isteyenlere destek verilmekte, kadınların kendi ürettiklerini satmalarına ve ihtiyaç duyulan diğer konularda da yardımcı olunmaktadır (Denizalp, 2007; http://www.kedv.org.tr).

Her yönü ile kadınlara çalıĢan bir vakıftır. ÇeĢitli sektör ve sivil toplum kuruluĢları ile birlikte çalıĢmaktadır. Birçok kadın kuruluĢuna fon desteği sağlamaktadır.

KEDV‟in kadınları güçlendirme yaklaĢımı aĢağıdaki hedeflere dayanmaktadır:

• Kadınları pratik gereksinimleri temelinde örgütleyerek stratejik hedeflere ulaĢmalarını sağlayacak iĢler kurmaları için özendirmek

• Kamu kuruluĢlarıyla iĢbirliği yaparak kadınlara gerekli kaynakların aktarılmasını sağlamak,

• YaĢamın her alanında kadınlar açısından katılımcı süreçler yaratmak (Ecevit, 2007:29).

KEDV‟in bu hedefler doğrultusundaki baĢlıca stratejileri ise Ģöyledir:

• Kadın ve Çocuk Merkezleri aracılığıyla kadınlara ve çocuklara ortak kamusal mekanlar sağlanması,

• Kadınların sosyal ve ekonomik giriĢimlerine destek sağlanması ve kadınların yerel yönetim süreçlerine katılım kapasitelerinin geliĢtirilmesi,

• Diyalog ve müzakere platformları oluĢturarak yoksul kadınların giriĢimlerinden ve çabalarından yerel yönetim yetkililerini haberdar etmek ve böylece onların desteğini kazanmak,

• Rehber kitaplar, elkitapları ve video filmleri gibi yayınlar hazırlayıp dağıtmak KEDV amaçlarına ulaĢmak için beĢ faaliyet alanı belirlemiĢtir:

• Erken dönem çocuk bakım hizmetlerinin yoksul kadınlara ulaĢtırılması, • Bireysel ve toplu kapasite geliĢtirme etkinlikleri,

58

• ĠĢ, ürün ve yeni üretim becerileri geliĢtirme etkinlikleri, • Pazarlama,

• Finans hizmetleridir (Ecevit, 2007:29; http://www.kedv.org.tr).

1.2.8.6. Kadın GiriĢimciler Derneği (KAGĠDER)

Türkiye düzeyinde örgütlenmiĢ bir dernektir. 2002 yılında 37 kadın giriĢimci tarafından kurulan bu dernek daha sonra üye sayısını 119‟a çıkarmıĢtır. Amacı, “geleceğin iĢ dünyasını yapılandırmada etkin kadın giriĢimciler yaratmayı, ekonomik değer yaratan kadın giriĢimci sayısını arttırmayı ve var olan kadın giriĢimcileri güçlendirmektir” (Bolcan, 2006:148).

Kadın Girişimciler İş Geliştirme Merkezi (İnkübatör projesi)

KAGĠDER, „Avrupa Birliği Aktif ĠĢgücü Programı‟ çerçevesinde, ĠġKUR‟un da desteğiyle bir iĢ geliĢtirme merkezi kurmuĢtur. Amacı, küçük ve orta büyüklükteki iĢletmelerin teknik, teknolojik ve iĢ bilgisi temellerini geliĢtirmek üzere bir inkübator olarak iĢlev görmektir. Bu merkez, baĢvuruda bulunan 1.400 kadından 60‟ına giriĢimcilik eğitimi vermiĢ, aynı zamanda 32 kadın giriĢimcilik projesinden beĢini seçerek bu proje sahibi kadınların iĢlerini açmalarına yardımcı olmuĢtur (Ecevit, 2007; Bolcan, 2006; http://www.kagider.org/tr).

Kadından Kadına Köprü Projesi

Projenin amacı Yeditepe Üniversitesi Moda Tasarım Bölümü öğrencileri ve Mardin‟deki kadınlar arasında köprüler kurulması ve böylece Mardin‟de kadın istihdamının ve giriĢimciliğinin geliĢtirilmesi biçiminde açıklanmaktadır. Bu çerçevede öğrenciler Mardin‟deki geleneksel desen ve modelleri pazarlanabilir Ģekle getirmiĢler, katalogda derlemiĢ ve üretici kadınlar için yayınlamıĢlardır. Seçilen desenlerin sahipleri ve öğrenciler ödüllendirilmiĢtir (Ecevit, 2007; Bolcan, 2006; http://www. kagider.org/tr).

UNDP ve GAP-GİDEM ile Kadın Girişimciliği Programı

KAGĠDER, Güneydoğu Anadolu Projesi-GiriĢimci Destekleme Merkezleri ve BirleĢmiĢ Milletler Kalkınma Programı ile birlikte 18 kız öğrenciye KAGĠDER iĢletmelerinde çıraklık eğitimi sağlanmasını öngören bir proje gerçekleĢtirmiĢtir. Bu öğrenciler ayrıca iĢ fikirlerinin gerçekleĢtirilmesine iliĢkin eğitim de almıĢlardır (Ecevit, 2007; Bolcan, 2006; http://www.kagider.org/tr).

59 Su Damlası Projesi

Projenin amacı, AB tarafından finansmanı sağlanan ve çeĢitli kamusal ve özel kuruluĢların destek verdiği „Su Damlası‟ projesi, kadın giriĢimciliğinin, insan kaynakları danıĢmanlığı ve kiĢisel eğitim alanlarında desteklenmesini sağlamaktır. KAGĠDER tarafından belirtildiğine göre, yedi ilden 50 kadın aday belirlenerek bunların kendi iĢyerlerini kurmaları desteklenecek ve bu kadınların danıĢmanlık ve eğitim hizmetleri verilecektir. Projenin ilk evresi tamamlanmıĢ ve bu yönde çalıĢmalar devam etmektedir (Ecevit, 2007; Bolcan, 2006; http://www.kagider.org/tr).

Kadın İşbaşında Koalisyonu

Amacı, Türkiye‟nin tüm bölgelerinde iĢ kadınları ve vakıfları için bir platform oluĢturma çalıĢmalarını baĢlatmak ve kadın eğitimi, istihdam, sosyo-ekonomik geliĢme ve kadınların kamusal yaĢamın her alanına katılımları ile ilgili talepleri için lobi faaliyetleri yürütmektir. KAGĠDER, proje bazındaki çabalarının yanı sıra kadın giriĢimcileri destekleyen bazı sürekli hizmetler de vermektedir (Ecevit, 2007; Bolcan, 2006; http://www.kagider.org/tr).

Kadın giriĢimciliğini destekleyen diğer önemli kuruluĢlar; Abana GiriĢimci Kadınlar Derneği

Adana ĠĢkadınları Derneği (ĠġKAD)

Anadolu Kadınları Derneği ( AKAD), Adıyaman. Ankara ĠĢkadınları Derneği (ANĠKAD)

Balıkesir ĠĢkadınları Derneği (BAĠKAD) ÇağdaĢ Kadın ve Gençlik Vakfı (CKGV) ÇağdaĢ YaĢamı Destekleme Derneği Diyarbakır ĠĢkadınları Derneği (DĠKAD) Diyarbakır Kalkınma Merkezi

Diyarbakır Bağlar Kadın Kooperatifi

Erzurum GiriĢimci Kadın Derneği (ER-KADIN) Güneydoğu ĠĢkadınları Derneği (GÜNKAD)

60

Güneydoğu Anadolu Projesi-GiriĢimci Destekleme Merkezleri (GAP-GĠDEM) Güneydoğu Anadolu Çok Amaçlı Toplum Merkezleri (GAP-CATOM)

HAK-YAD (Hanımlar YardımlaĢma ve DayanıĢma Vakfı)-Diyarbakır Ġlk Adım Kadın Kooperatifi

ĠĢ ve Meslek Kadınları Derneği Ġzmir GiriĢimci Kadınlar Derneği Kadın DayanıĢma Vakfı (KADAV) Kadın Merkezi (KAMER)

Kibele Kooperatifi

Karaburun Agro Turizm Kadın Kooperatifi: Ev Pansiyonculuğu Kastamonu GiriĢimci Kadınlar Derneği

Mersin GiriĢimci Kadınlar Derneği (GĠġKAD) Özel Sektör Gönüllüleri Derneği

SELĠS (Diyarbakır)

Tüm ĠĢkadınları Derneği (TĠKAD)

Türk Kadınını Güçlendirme ve Tanıtma Vakfı Türkiye ĠĢ Kurumu (ĠġKUR)

Türk Grameen Mikro kredi Projesi (TGMP) Türkiye Kalkınma Vakfı (TKV)

Bu projelere yönelik iki çeĢit görüĢ mevcuttur. 1.) Sunulan projeleri iyi değerlendirilerek kadın giriĢimciliğinin geliĢimini sağlamak 2.) DıĢarıdan empoze edilen projelere önem vermeden kendi medeniyetimiz içerisinde kalkınma projeleri geliĢtirmek. Birinci görüĢün sahibi Yıldız Ecevit‟in yaptığı geniĢ kapsamlı araĢtırmaya yazmıĢ olduğu değerlendirme buraya özet çıkarılarak aktarılmıĢtır. Diğer görüĢün temsilcisinin de görüĢü özet Ģekilde belirtilmiĢtir. Ancak ikinci görüĢün çok fazla çalıĢması ve projeler geliĢtirmesi gereklidir. Strateji belirleyip, yalnızca analiz

61

yapmakla kadın giriĢimciliğin ileri gidilmeyeceği aĢikardır. Bu yönde proje ve program hazırlanmalı uygulamaya geçirilmelidir.

Birinci görüĢün değerlendirmeleri;

Kadın giriĢimciler, iĢletmelerinin türüne, büyüklüğüne ve geliĢkinlik düzeyine göre gruplara ayrılmalı, giriĢimciliği destekleme programları hazırlanırken de kadınlar beĢeri sermaye düzeylerine (eğitimleri, beceri düzeyleri ve iĢ deneyimleri) ve yaĢam döngülerine göre birbirinden ayrıĢtırılmıĢ alt gruplar olarak analiz edilmelidir (Ecevit, 2007).

Hedef gurubu oluĢturan kadınların program tasarımına ve uygulama süreçlerine dâhil edilmeleri hayati önem taĢır. ĠĢle ilgili fikirler kadınlardan geldiğinde ve kadınlar destek programları bağlamında yapılan pazar araĢtırmalarında, ürün geliĢtirme çalıĢmalarına ve örgütlenme süreçlerine katıldıklarında, bu programların sürdürülebilir iĢler yaratmada ve kadınları güçlendirmede daha baĢarılı oldukları görülmektedir. Dolayısıyla, kadınlara toplu halde düĢünüp kendi iĢ fikirlerini geliĢtirmelerine imkan verecek zaman ve mekanlar sağlanmalıdır (Ecevit, 2007).

Kadınlara yönelik sunulan proje fonlarının ilgisiz kiĢilere ulaĢmaması gerekir. Bu kiĢiler aldıkları parayı kendileri için kullanmaktadır. Kadına yönelik çalıĢmaların hiç birisinde kullanmamaktadır. Çoğu kiĢi bu projelerden aldığı fonları fakirlere dağıtarak görevini yerine getirdiğini varsaymaktadır. Oysaki projeden amaç sürdürülebilir bir yaĢam tarzı elde etmeye yönelik olmalıdır (Ecevit, 2007).

Programlar, kadınların ürettikleri ürünlerin pazarlanması, ortak atölyeler ve pazarlama yerleri sağlanarak tam anlamıyla pazara yönelmeli ve sürekliliği olan bir ekonomik faaliyet ve iĢ geliĢtirme amacı taĢımalıdır. Bu iĢ geliĢtirme, ürün seçimi, piyasa araĢtırması, süreç analizi, maliyet analizi ve finansal kaynakların sağlanması dâhil eksiksiz ve iyi tasarlanmıĢ bir süreç planlaması içermelidir. Kadınlar, pazarlanamayacak ürünler üretmeye, gelip geçici pazarlama-satıĢ kanallarına bağımlı olmaya, zaten doymuĢ pazarlara yönelmeye ve irrasyonel ve/veya maliyet etkin olmayan üretim organizasyonlarına özendirilmemelidir (Ecevit, 2007).

Kadın giriĢimcilerin sayısına odaklanıp kalınmamalı, aynı zamanda giriĢimci kadınların sorunlarının üzerine ciddi Ģekilde gidilmelidir. Mevcut kadın iĢletmelerine verilen desteklerle iĢletmelerin oluĢturulmasından sonraki süreçlere verilen destekler, giriĢimcilik eğitimine göre hayli zayıf kalmaktadır (Ecevit, 2007).

62

Kadınların sektörleri çeĢitlendirilmelidir. Üretim sektörü ile sınırlı kalınmamalı; hizmetler ve ticaret sektörlerindeki geliĢmeler de dikkate alınmalı ve kadınların bu sektörlerdeki giriĢimciliği ayrıca desteklenmelidir (Ecevit, 2007).

BirikmiĢ bilgileri bir araya getirme ve kadın giriĢimciliği için tekrarlanabilir bir model geliĢtirme çabaları dikkate alınmalıdır. Buna karĢılık, böyle bir modelin yaratılması da bu alandaki sorunları kendi baĢına gidermeyecektir; çünkü modelin bilinirliği ve tanınırlığı yine zayıf iĢbirliği ve koordinasyon kültürü yüzünden gelecekteki çabaları yönlendirme açısından yeterli olmayabilecektir (Ecevit, 2007).

Doğru politika/proje/program tasarımı tanımı yapmak için projelerin ve programların salt uygulama baĢarısı açısından değil, aynı zamanda baĢlangıçta konulan hedeflere ulaĢma derecesi açısından da değerlendirilmesi gerekir. ĠĢ geliĢtirme projelerinde baĢarısızlık belirli bir dereceye kadar normal sayılabilirken, Ülke deneyimlerinden çıkan sonuçlara göre, projelerin baĢarısının belirli bir standartla değerlendirilmesi de

Belgede Kadın girişimciliğinin teşviki ve geliştirilmesinde mikrokredinin önemi Sakarya örneği (sayfa 64-76)