Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası A.Ş

Yönetim Kurulu Üyeleri

♦ Mehmet MUMCUOĞLU (YK Başkan V.)

♦ Can Akın ÇAĞLAR (Genel Müdür)

♦ Dr. Ümran DEMİRÖRS

♦ Mehmet Emin ÖZCAN

♦ Ahmet CANDAN

♦ Hikmet Aydın SİMİT

♦ Oğuz KAYHAN

♦ Burhanettin AKTAŞ

Sermaye Yapısı

Hazine Sermaye Payı : %100

Esas Sermaye : 2.500 milyon TL Ödenmiş Sermaye : 2.500 milyon TL

İlgili Bakan

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı

İnternet adresi

www.ziraat.com.tr

20 Kasım 1863’de, çiftçilerin oluşturduğu kaynakla, Mithat Paşa öncülüğünde, devlet eliyle ve devlet himayesinde Ziraat Bankası’nın temelini oluşturan

"Memleket Sandıkları" kurulmuştur. İzleyen yıllarda sandıkların işleyişinde gözlenen bozulmalar sonucu 1883'te aynı amaçlar doğrultusunda "Menafi Sandıkları" oluşturulmuştur.

28 Ağustos 1888'de Ziraat Bankası Nizamnamesi yürürlüğe girmiş, o tarihte faaliyette bulunan Menafi Sandıkları da Banka şubelerine dönüştürülmüştür.

Ziraat Bankası'nın ilk kuruluşundaki görevleri; satılması mümkün olan gayrimenkul rehini ve kuvvetli kefalet karşılığında çiftçiye kredi kullandırmak, faiz karşılığında tevdiat kabul etmek, ziraate ilişkin sarraflık ve aracılık işleri yapmak olarak belirlenmiştir.

T.C. Ziraat Bankası, 25 Kasım 2000 tarihinde kabul edilen 4603 sayılı Kanunla 233 sayılı KHK kapsamından çıkarılarak bir Anonim Şirket haline getirilmiştir.

Ayrıca, çeşitli kanun ve kararnamelerle verilmiş görevler nedeniyle doğan ve bütçe ödenekleri ile karşılanamamış olan geçmiş yıllara ilişkin birikmiş görev zararı alacaklarının tasfiye edilmesi ve bankaya bedeli önceden ödenmeden görev verilememesi hususları 4603 sayılı Kanunla hükme bağlanmıştır. 2001

yılından itibaren yoğun olarak yürütülen finansal ve organizasyonel yapılandırma faaliyetlerinin olumlu sonuçları alınmaya devam etmektedir.

Banka özel hukuk kapsamında bir mevduat bankası olarak faaliyet göstermekle birlikte halen Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu’nun denetimine de tabidir.

2004 yılından bu yana Banka; tarımsal üretimin geliştirilmesi ve üreticilerin finansman ihtiyaçlarının uygun koşullarda karşılanması, verimlilik ve kalitenin artırılması amacıyla her yıl yürürlüğe giren kararnameler kapsamında, konularına göre cari faiz oranından %25 ile 100 arasında değişen oranlarda indirimli krediler kullandırabilmektedir. Yapılan faiz indirimlerinin maliyeti (gelir kayıpları) ise Hazinece bütçe ödenekleri ile karşılanmaktadır.

Diğer taraftan, 2007/12339 sayılı BKK ile, 2007 yılı ilkbahar döneminde çeşitli illerde meydana gelen kuraklıktan zarar gören çiftçilerin Ziraat Bankasına ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan tarımsal kredi borçlarının 1 yıl süre ile ertelenmesi ve bu kapsamda oluşan Banka ve TKK’nın gelir kayıplarının Hazinece ödenmesi hükme bağlanmıştır.

Söz konusu kararnameler kapsamında, 2008 yılında Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri (TKK) gelir kayıpları için 400 milyon TL ödenek tahsis edilmiş olup, yıl içinde Ziraat Bankası gelir kayıpları için yaklaşık 272 milyon TL ödeme yapılmıştır. Bu tutarın 58,4 milyon TL’si 2007/12339 sayılı BKK kapsamında ödenmiştir. (TKK’ya ise 2007/12339 sayılı BKK kapsamında 47,1 milyon TL ödenmiştir.)

2004-2008 yıllarında Hazinece yapılan ödemelere ilişkin tablo aşağıda yer almaktadır.

2008 yılı ilkbahar döneminde çeşitli illerde meydana gelen kuraklıktan zarar gören çiftçilere ilişkin olarak ise 2008/13381 sayılı BKK yayımlanarak, söz konusu çiftçilerin Banka ve TKK’ya olan tarımsal kredi borçları da 1 yıl süre ile Tablo 17 T.C. Ziraat Bankasına Yapılan Gelir Kaybı Ödemeleri (Milyon TL)

Yıllar Ziraat Bankası TKK TOPLAM

2004 1,0 0,7 1,8

2005 24,9 11,2 36,1

2006 109,2 38,0 147,2

2007 168,9 53,8 222,6

2008 272,4 100,1 372,5

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

ertelenmiştir. Banka ve TKK gelir kayıplarının ödemelerine ise 2009 yılında başlanılmıştır.

Öte yandan, 30.04.2001 tarih ve 2001/2312 sayılı BKK kapsamında Ziraat Bankası ve TKK’ya verilen görevler kapsamında kullandırılmış krediler Hazinece üstlenilerek Ziraat Bankası’na 136,9 milyon TL, TKK’ya 53 milyon TL ödeme yapılmıştır. Hazine kaynağına dönüşen söz konusu kredilere ilişkin Banka ve TKK’ca yapılan tahsilatlar, tahsilatın yapıldığı ayı izleyen ayın ilk haftası içinde Hazine Müsteşarlığının ilgili hesabına aktarılmaktadır. Bu kapsamda, Ziraat Bankasınca 2008 yılında 6,1 milyon TL ödeme yapılmış olup, 2001 yılından bu yana Hazineye yapılan ödemeler aşağıda yer almaktadır. TKK tarafından ise 2001 yılından bu yana 36,9 milyon TL ödeme yapılmıştır.

Tablo 18: Hazine Kaynağına Dönüşen

Kredilerden TCZB Tarafından Aktarılan Tutar (Milyon TL) Ziraat Bankası 2001 30,1 2002 34,5 2003 34,3 2004 22,7 2005 21,1 2006 11,7 2007 7,4 2008 6,1 TOPLAM 168,0 Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

Önemli Gelişmeler

Bankaca küresel krizden etkilenen KOBİ’lere destek sağlamak amacıyla kredilere yeniden yapılandırma imkanı getirilmiş, ödeme sıkıntısı yaşayan KOBİ’lere uzatılmış vade imkanı sunulmuştur.

2008 yılında Banka dünyada ve Türkiye’de bir ilk olan “Görüntülü Hizmet Noktası (VTM)” uygulamasını başlatmıştır. Böylelikle Banka zaman ve mekan sınırlaması olmadan müşterilerine bankacılık hizmetleri sunmayı hedeflemektedir.

Malî Durum

2008 yıl sonu itibariyle Ziraat Bankası aktif büyüklüğü bir önceki yıla göre %29 oranında artarak 104,4 milyar TL’ye ulaşmış ve Banka aktif büyüklüğü 100 milyar TL’yi aşan ilk Türk bankası olmuştur.

SEÇİLMİŞ GÖSTERGELER 2007 2008 % Değişim

Finansal Büyüklükler (milyon TL)

Toplam Aktifler 80.942 104.412 29,0

Toplam Krediler 21.604 30.836 42,7

Toplam Mevduat 68.250 83.883 22,9

Özkaynaklar 7.218 7.361 2,0

Net Faaliyet Karı 2.963 2.716 -8,4

Net Kar 2.351 2.134 -9,2

Rasyolar (%)

Krediler / Aktifler 26,7 29,5 10,5

Sektördeki Aktif Payı 13,9 14,3 2,9

Sektördeki Kredi Payı 7,1 7,9 11,3

Özel Tertip Devlet Tahvilleri / Aktifler 16 7,1 -55,6 Takipteki Krediler / Krediler (brüt) 1,8 2,0 11,1 Vadesiz Mevduat / Toplam Mevduat 16,5 14,3 -13,3

Mevduatın Krediye Dönüşüm Oranı 31,7 36,8 16,1

Sektördeki Mevduat Payı 18,4 17,8 -3,3

Faiz Gelirleri İçinde Kredilerin Payı 28,5 33,8 18,6 Faiz Gelirleri İçinde Menkul Değerlerin Payı 63,2 61,3 -3,0 Faiz Dışı Gelir / Faiz Dışı Gider 53,7 42,4 -21,0

Aktif Kârlılığı 3,1 2,4 -22,6

Özkaynak Kârlılığı 35,2 31,7 -9,9

Net Faiz Marjı 4,7 3,9 -17,0

Sermaye Yeterlilik Oranı 25,4 20,1 -20,9

Kaynak: T.C. Ziraat Bankası

2008 yılında sektördeki kredi artışı %28,7 olarak gerçekleşirken, Bankanın kredileri %42,7 oranında artmıştır. Kredilerin toplam aktifler içerisindeki payı ile Banka kredilerinin sektör payı da 2008 yılında yükselmiştir. Mevduatın krediye dönüşüm oranı ise 5 baz puan artmış olmakla birlikte halen sektör ortalamasının oldukça altındadır.

Toplam krediler içerisinde bireysel krediler %44’lük payla ağırlığını korumaktadır. Bireysel krediler ve tarımsal kredilerde sırasıyla %33 ve %32

oranlarında artış olmakla birlikte toplam krediler içerisindeki payları düşüş göstermiştir. Ticari krediler ise 2008 yılında %112 oranında artış göstermiş ve 2007 yılında %17 toplam krediler içerisindeki ticari kredilerin payı 2008 yılında

%25’e yükselmiştir.

BDDK’nın 31.10.2008 tarihli, satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılan finansal varlıkların vadeye kadar elde tutulacak menkul değerler içerisinde yeniden sınıflandırılmasına imkan tanıyan düzenlemesinden Ziraat Bankası da yararlanmıştır. Bu nedenle, Satılmaya Hazır DİBS’lerin toplam aktifler içerisindeki payı %39,4’ten %6,9’a düşerken, Vadeye Kadar Elde Tutulacak DİBS’lerin toplam aktifler içerisindeki payı %17,1’den %46,7’ye yükselmiştir.

Bankanın net karı 2008 yılında %9,2 oranında azalmış ve bu doğrultuda Bankanın aktif ve özkaynak karlılık oranları da 2008 yılında düşüş göstermiştir.

Bankanın 2008 yılı dağıtılabilir net dönem karı 2 milyar TL olmuş ve bu tutarın 984 milyon TL’si Banka bünyesinde bırakılmıştır. Hazine lehine tahakkuk eden net 750 milyon TL temettü tutarından Mülga T. Emlak Bankası A.Ş.’nin devrinden kaynaklanan ve Murakıp raporu ile kesinleşen 2,2 milyon TL tutarındaki Banka alacağı mahsup edilerek kalan 748 milyon TL Hazine’ye aktarılmıştır.