Suç İşledikten Sonra Yaşananlar 128

Cezaevine giren katılımcıların tamamı cezaevi ortamının psikolojilerini bozduğunu şu sözlerle belirtmişlerdir:

“Çok uzun kaldım ben cezaevinde ondan şuan psikolojim çok bozuk zaten %30 raporum var, sinirli bir insanım. Kapalı alanda duramıyorum fazla. Bazı sinir ilaçları da kullanıyorum ben”(32).

“Cezaevini gördüysem başka bir şey demem. Hayatta en korktuğum şey orasıydı, oraya düştüm ya daha ne yaşayayım bundan daha kötüsü mü var. Kapalı kalma fobisi var şimdi bende mesela uzun süre duramıyorum kapalı alanda”(44).

“Allah kimseyi düşürmesin. Hala rüyalarımda cezaevindeyim sanki. Atlatamadım o dönemi. Beni çok etkiledi orası. Denetimli çok daha iyi

cezaevinden. Kimse eleştirmesin bu sistemi. Cezaevine girmeyen adam anlamaz”(57).

“Cezaevinde kaldım ben 2 yıl. Ne ararsan var orada. Allah bir daha düşürmesin beni. Çok bozuldu psikolojim benim orada. Halada iyi değilim”(35).

Cezaevine girmeyen katılımcılar ise toplum tarafından dışlanmanın yalnızca cezaevine girmiş olmaya dayanmadığını, denetimli serbestlikte olmanın da belirli bir soyutlanmaya neden olduğunu şu sözlerle belirtmişlerdir:

“Ailem dâhil kimseye söylemedim. Babam sinirli bir insan duymasına gerek yok. Sadece işten bir iki arkadaş biliyor onlarda izin alıp gelmem için buraya idare ediyorlar beni ondan söylemek zorunda kaldım. İşten duyulursa zaten direk çıkışımı veririler. Kimse istemez denetime gelen adamı çalıştırmak”(48).

“Ailem dâhil hiç kimse bilmiyor sadece birkaç arkadaşım biliyor denetime geldiğimi. Aileme söylemedim çünkü yayılsın istemedim amcamlara, halamlara falan. Bizim aile hoş karşılamaz bu durumları”(34).

“Burası yüzünden işten çıkarıldım ben. Çalışanlar ispiyonlamış benim denetime geldiğimi müdüre. O da işten çıkardı. Zaten denetimliye geldiğim duyulunca iş yerinde bazı arkadaşlar bana katil muamelesi yapmaya başladı. Ne olduğunu bilmiyorlar buranın. Bende yeni öğrendim zaten”(15).

“Bize iyilik için bu af benzeri denetimliyi çıkarttılar da bu iş durumunu tam olarak düzenleyememişler. Ben işten çıktım artık. Kendi isteğimle çıktım. Buraya gelip gitme süreci işime engel oluyordu. Zaten patronda denetimlim var diye tavır yapmaya başladı bana. Bakış açısı değişti bana karşı. Bende dayanamadım çıktım işten”(29).

Katılımcılar arasında babasından şiddet görme korkusu yaşayan gençler, denetime tabi tutulduklarını söyleyemediklerini, sürekli yalan söylemek zorunda kaldıklarını şu sözlerle ifade etmişlerdir:

“Denetimli de olduğumu söylemedim kimseye. Babamın duymasını istemedim özellikle. Kızdırmak istemedim şimdi gerek yok. Yalan üstüne yalan buluyorum babam nereye gidiyorsun diyor diyorum arkadaşa uğrayacağım. Bugünde fatura yatırmaya çıkıyorum dedim mesela”(18).

“Babam zaten duymasın çok ters bir adam çok otoriter. Eve kâğıt geldiği gün annem kapıyı açıyor alıyor kâğıdı. Mahkeme kâğıdını elinden alana kadar kırk takla attım. Bu ne dedi bin tane yalan uydurdum. Ne yapayım anlarsa babama söylerdi o da hiç iyi olmazdı”(3).

“Ben kimseye söylemedim. Ailemin de haberi yok çünkü söylersem babamdan kesin bir dayak yerim sonrada evden kovar babam beni. Babam çok sinirli bir insan benim. Herkese bir tek kimliğim kayboldu dedim. Aileme buraya geldiğimi söyleyemem, sonuçta burası cezaevi değil ama yine de hoş karşılamazlar. Hep yalan uydurmaktan bıktım zaten”(4).

“Babamdan saklamaktan usandım artık. Hep bir yalan uyduruyorum. Artık yalan bulamaz oldum. Babam çok kızar duyarsa”(17).

Uyuşturucu kullanma suçundan denetime tabi tutulan kadın katılımcılardan biri, işlediği suçtan dolayı toplumun kendisine kötü gözle bakmaya başladığını şu sözlerle ifade etmiştir:

“Burada ki insanlar hangi suçtan dolayı buradasın deyince uyuşturucu diyemiyorum sonuçta uyuşturucuyu genellikle erkekler kullanır. Burada ki erkeklerin bile sana bakış açısı değişiyor uyuşturucu deyince. Çünkü hem kadınsın hem de uyuşturucudan buradasın. Bundan da rahatsızım. Görüşmeler için sırada beklerken erkeklerin bakışları rahatsız ediyor. Dışarda ki insanlarda denetimli serbestliğe geldiğini duyunca kötü gözle bakıyorlar sana”(47).

Katılımcılar arasında suç işledikten ya da cezaevine girdikten sonra aileleri tarafından reddedilen ya da eşleri tarafından terk edilen kişilerinde olduğu görülmektedir.

“Cezaevine girdim. Karım çocukla beraber bıraktı kaçtı gitti beni. Hala daha

kızımı göremiyorum, göstermiyor bana. Ben kadın iyi yaşasın diye hırsızlık yapmışım cezaevine girmişim kadın bastı gitti. Benim pişmanlığım hırsızlık yapmam değil evlilik yaptığım kadın. Kendi derdimi unuttum kadın yüzünden. Hala hazmedemiyorum yaptığını. Babamda yıllarca cezaevinde yattı onunda kaderi kötüydü. Bazen diyorum kaderim babama çekmiş diye”(51).

“Annemle aram açıldı. Şuan konuşmak istemiyor benimle. Babamdan ayrıldıktan sonra çok sıkıntı yaşadık biz. Birde onun üstüne bu olay başıma gelince bu uyuşturucu olayı kadın yıkıldı diyebilirim. Ablam ve eniştem artık benimle konuşmuyor evlerine bile davet etmiyorlar anneme sadece sen gel onu getirme diyorlar ağırıma gidiyor”(45).

“Cezaevine girdim daha sonra yuvamdan oldum, çoluk çocuğumdan koptum. İş güç, dükkânım vardı şimdi sıfır durumdayım. Bütün hayatım bitti. Şuan psikolojim hiç iyi değil. Bu süreçte çok yalnız kaldım. Eşim olsun çocuklarım olsun hepsi bıraktı gittiler beni”(41).

“9 yıl cezaevinde kaldım ben. Şimdi ne çocuklarım benimle görüşüyor ne de eşim. Boşandı zaten benden. Çocukları da bana düşman etmiş. Cezaevine girdim diye hayatından çıkarttı kadın beni. Kadını umursadığım yokta çocukları bana düşman etmesine üzülüyorum bir tek. Alkol zaten kullanıyordum iyice bağımlısı oldum. AMATEM’de tedavi de görmüştüm ben alkolden. Ama bu sorunlardan yine başladım”(5).

Katılımcıların sabıkalı olmaları nedeniyle iş bulma konusunda ümitsiz oldukları görülmektedir.

“Ben ailemden ayrı yaşadığım için sorun olmadı duymadılar. Bir tek sicile işlendi işte tek sorunum o. Bu denetimli bitince beni şimdi kim alır işe. Ben çalışamazsan nasıl karnımı doyuracağım? Devlet bizlere yardımcı olsun bu konuda”(27).

“Çevre de kötü insanlar var dedikodum çıktı. Cezaevinde bile yattım. Şimdi yeni bir işe başlayınca mırın kırın edecek insanlar bana. Suçum yüz kızartıcı

bir suç değil Allah’a bin şükür ama insanlar kötü, her yerden boş boğaz insan çıkabilir”(25).

“Piyasada ki insanlar bana karşı değişti. İnsanlar benden soğudu, piyasada adım çıktı millet dedi bu hırsız. Ben iki demir parçasından işin buraya geleceğini hiç tahmin etmiyordum. Bir baktım cezaevindeyim. Şimdi ben nasıl iş yapacağım? Nasıl para kazanacağım? Kimsede iş vermez artık bana. Çocuklarım var karım var baktığım annem babam var. Bu durumdayken nasıl bakacağım ben bu insanlara. Devletimiz buna bir çözüm yolu getirsin”(40).

“Uyuşturucudan buradayım ben. Çokta pişmanım. Sırf bir hata ettik diye sicilim bozuldu. Şimdi iş bulmam çok zor olacak”(4).

“Normal halimizle iş güç bulamazken birde sabıkalı olduk şimdi. Ben cezaevinde de kaldım. Şimdi ne yaparım ne ederim nasıl iş bulurum bilemiyorum. Çok mağdur oldum bu süreçte”(32).

“Okumuş etmiş adamlar iş bulamazken sabıkası olan adama iş mi verirler? Benim bu saatten sonra tek düşündüğüm bu. Önceleri kafama çok şey takardım. Cezaevinden çıktıktan sonra kafama her şeyi takmaz oldum. Oradakilerin halini de görünce kendi halime şükreder oldum. Birde sigortalı bir iş bulabilirsem eğer başkada bir derdim yok bu hayatta”(36).

Gençlerin bu süreçte toplumdan dışlanmamaları için yaşadıkları olumsuz durumları çalıştıkları işyerinden, akrabalarından, okullarından ve hatta ailelerinden sakladıkları görülmektedir. Gençlerin içinde bulundukları durum psikolojik anlamda rahatsızlıklara yol açabilir. Bu sebeple bireylerin denetime tabi tutuldukları süreçte kendilerine ve ailelerine denetimli serbestlik çalışanları tarafından danışmanlık hizmetinin verilmesinin önemi burada ortaya çıkmaktadır.

Öte yandan gençlerin işledikleri suç nedeniyle aileleri tarafından dışlandıklarını ifade etmeleri, gencin sosyalleşmesinde önemli bir yeri olan aile ilişkilerinin bozulduğu anlamına gelmektedir. Bu durumun gençlerin tekrar suç işlemelerinde etkin olabileceği düşünülebilir.

4.11. Katılımcıların Denetimli Serbestlik Hakkındaki Düşüncelerine İlişkin