Sosyal Medya

Sosyal medya, etkileşime, iletişime ve içerik paylaşımına olanak sağlayan çevrimiçi (online) platformlardır. Bir başka ifadeyle; sosyal medya, insanların online bir platform üzerinde diyalog kurmalarıdır. BottlePr ise şu şekilde bir tanımlama yapar:

“Sosyal medya, insanların bire-bir veya gruplar halinde konuşabilmelerini, içerik paylaşımı yapabilmelerini sağlayan YouTube, Flickr, Facebook gibi uygulamalar topluluğudur (http://www.bottlepr.co.uk).

Sosyal medyanın form bulmuş ve hala gelişmekte olan bir çok şekli vardır, o yüzden sosyal medyayı tüm formları ile birlikte tanımlamak imkansızdır. Şekil 5 ile istatistikleri verilen sosyal medya platformlarından en çok kullanılanlar şunlardır: (http://www.slideshare.net).

- Web günlükleri - Mikro web günlükleri - Sohbet Sistemleri

- PosCast – Yayın dağıtım sistemi - Sosyal Ağlar

- Wiki, forumlar - Sosyal İmleme

- İçerik Paylaşımı (resim, müzik, video) - Online oyunlar

54

Şekil 5. Sosyal medya aktivitelerinin/platformlarının aktif internet kullanıcıları tarafından en az bir kere kullanım oranları

Kaynak: (http://www.slideshare.net).

Tüketiciler sosyal medya kanallarında her geçen gün artan bir şekilde zamanlarını geçirmekte, video izlemekte, paylaşmakta, paylaşılan içeriği okumakta, tartışmalar yapıp, yorumlar yapmaktadırlar. İnsanların sosyal platformda geçirdiği zamanın pazarlama açısından önemi ve işletmeler tarafından ürün/hizmet veya markalaşma çalışmalarının sanal ortamda nasıl yapıldığı ele alınacaktır.

Sosyal medya platformları demografik bilgiler, davranışsal özellikler, maddi durum gibi bir çok özel kritere göre kategorize edilmiş hedef kitleler yaratabildiğinden, pazarlamacıların faaliyet göstermesi için çok ideal bir ortam haline gelmiştir. Bir reklamı yaş, cinsiyet, gelir aralığı, yaşadığı ülke, şehir, meslek, eğitim düzeyi gibi bir çok özelliğe göre filtrelenerek oluşturulan bir kitleye ulaştırabilme imkânı, internetin bugünkü geldiği noktada çok da zor olmayan durumdur. Sosyal medya üzerinde çok çeşitli şekillerde pazarlama faaliyetleri yürütülmektedir (Kılıç,2010:63).

Sosyal medya, pazar araştırması yapmak için çok elverişli bir platformdur. Sosyal medya kullanıcıları her gün fikirlerini paylaşmakta, ürünleri yorumlamakta, şikayeti varsa ilgili yerlerde bunları dile getirmekte, öneri yapmakta ve bu sayede

internet üzerinde bulunan kullanıcının yarattığı içeriğe katkıda bulunmaktadır. En iyi iletişim, en iyi dinleyici ile başlar sözünden yola çıkarak pazarlamacılar, kullanıcılar tarafından sosyal medya sitelerinde yaratılan bu içeriği izleyerek ve analizlerini yaparak pazar ile ilgili çok faydalı istatistikler çıkarabilmektedir. Bu istatistikleri pazar araştırmalarında, pazarlama stratejileri kurmakta, bütçe ve maliyet analizi yapmakta kullanabilirler. İzleme ve takip etmenin yanında, bu kitleler ile iletişim kurmak istenildiğinde, yalnızca dinleyici olmak yeterli olmayabilir. Pazarlamacılar, iletişim kurmak istediği topluluğun üyesi olmadan, başarılı iletişimi gerçekleştirememektedir, İletişimde bulunacakları kitlenin sosyal ve davranışsal değerlerini bilmeleri gerekmektedir. Bu sebeple pazarlamacılar sosyal medya platformlarında, kurumu temsil eden, gerçek veya sanal bir kişilik oluşturup, bu kişiliği o topluluğun bir parçası haline getirerek çalışmalarını yürütmeye çalışmaktadır (Kahn ve Kellner,2004:88).

İçeriği kullanıcıların oluşturduğu bu tür sosyal platformlarda gönüllü pazarlama aktiviteleri de kendiliğinden gerçekleşmektedir. İçerik sağlayan kullanıcılar, fikir paylaşımları, haber paylaşımları, yorumları veya şikâyetleri ile işletmelerin veya markaların dolaylı olarak gönüllü tanıtıcıları olmaktadır. Bu amaç için görevlendirilmeseler de, pazarlama acısından çok önemli bir role sahiptirler ve aslında sosyal medya pazarlamasının hizmet ettiği amaç, ürün veya hizmetlerin tanıtımlarının kullanıcılar tarafından kendiliğinden yapılmasını sağlamaktır. Kısacası, müşteriyi de pazarlama faaliyetlerinin içine almaktır. Bu tür pazarlama taktikleri, isletmelerin milyonlarca lira harcamalarına rağmen elde edemedikleri başarı sağlamaktadır, iletişim hızı sebebiyle ağızdan ağıza yayılarak bir çok internet kullanıcısına ulaşabilmektedir.

Sosyal medya pazarlaması, pazarlama kanalları içinde işletmeler için büyük bir yeri olmasına rağmen işletmeler, özellikle büyük markalar sosyal medya aktivitelerine girmekte çekingen davranmaktadırlar. Bunun en önemli nedeni sosyal medyanın gücü tam olarak anlaşılamamakta ve diğer medya kanalları gibi yalnızca reklam amaçlı düşünülmektedir. Sosyal medya üzerinde diğer pazarlama kanallarına oranla daha detaylı stratejiler ile hareket edilmesi ve uzman bir ekip tarafından yönetilmesi gerektiğinden, işletmeler bu çalışmalara yeterince kaynak ayırmaya yanaşmamaktadır. Ayrıca sosyal medya kampanyaları, belli bir zaman aralığında başlayıp bitmek üzere değil de, daha uzun vadeli çalışma ve sonuç getiren aktiviteler olarak değerlendirilmesi gerekmektedir (Stokes,2008:126).

56

Sosyal medya kampanyaları daha çok marka bilinirliğini artırma, tüketiciler üzerinde olumlu etki yaratma gibi ölçümlenmesi zor amaçlar için yapıldığından pazarlamacılar arama motorları veya web siteleri gibi daha kesin ölçümler yapılabilen kampanyaları tercih etmektedir. Örneğin web günlüğü yazarları veya tartışma platformlarında ürün yorumları yazan internet kullanıcıları, ölçümlenmesi çok zor ancak etkili sosyal medya pazarlama aracıları arasında sıralanmaktadır

Sosyal medya platformlarında yaşanan diğer bir sorun ise; gerek pazarlamacıları gerekse tüketicilerin içeriğe sınırsız katkı yapabilme imkanın kötü niyetle kullanabilme olasılığı bulunmaktadır, Bu sebeple sosyal medyada güven kazanmak en başarılı kıstaslardan biridir. Bu platformda oyuncuların kimlik bilgilerinin yer almaması ve ürünlerin kalitesinden yeterince tatmin olmadıkları, güvenmedikleri ürün ve markalar hakkında olumlu konuşmalar yapılmamaktadır. Herkesin ürünlerle ilgili dilediği unsurları yazabilmesi yani çok fazla radikal bir ortamın varlığı her iki taraf için biraz korkutucu bir ortam yaratmaktadır. Geleneksel pazarlama kanallarında reklam ve pazarlama kampanyalarının kontrolü tamamen yayıncı işletme tarafında, bulunmaktadır. Yayıncı işletme kelimeleri tek tek süzgeçten geçirerek tüketiciye ulaştırırken sosyal medyada hiçbir kontrol mekanizması bulunmamaktadır (Kılıç,2010:63).