Sosyal ağlar

Sosyal ağlar, bireyleri internet üzerinde toplum yaşamı içinde kendilerini tanımlayarak yine insanlara internet iletişim metotları ile iletişime geçmek için ve aynı zamanda normal sosyal yaşamda yapılan çeşitli jestleri simgeleyen sembolik hareketleri göstererek insanların oluşturduğu sanal ortamdaki sosyal iletişim kurmaya yarayan ağlara verilen genel isimdir. Sosyal ağ sürekli olarak yayılmakta ve kullanımı bireyler, toplumlar için gerekli hale gelmektedir. Medyaya ve çeşitli iletişim kaynaklarına bakıldığında sosyal ağları kullanarak bazı isyanların, iç savaşların, devrimlerin vb. şeylerin artık sosyal ağlar üzerinden ilk adımlarının gerçekleştirildiği görülmektedir (tr.wikipedia.org).

Sosyal ağlar giderek artan kullanıcı sayılarıyla çok önemli bir iletişim platformu oluşturmaktadırlar. “Sosyal ağ siteleri insanların kullanıcılar tarafından hazırlanan içerikleri interaktif bir şekilde birbirlerine iletebildikleri mikro internet siteleri olarak tanımlanabilir. Bu içerikler, arkadaşlar arasında oluşan ağ içinde kişisel bilgiler (profil), bloglar ve tartışma listeleri aracılığıyla iletilmektedir” (Phillips ve Young 2009: 26).

Sosyal paylaşım ağları ile insanlar günlük yaşantılarını, olaylar hakkında fikirlerini yazmakta, çeşitli farklı görüşler arasında anlık tartışmalara girebilmekte ayrıca kendisi ile ilgili anlık yaşadıklarını ya da sanal ortam üzerinde yer alan bir çok imaj, metin, video, haber vb. bilgileri paylaşarak tanıdıklarının da haberdar olmasını sağlamaktadır. Bir çok kişi gerek sosyal paylaşım ağları ile gerek diğer yeni iletişim ortamları araçları ile çeşitli iş başvurularını gerçekleştirebilmekte, hatta iş başvurusu alan firmalar bu ağlar üzerinde bireyi incelemektedirler. Böylece gerek yeni iletişim ortamları olsun gerek sosyal paylaşım ağları olsun fiziksel ve sanal yaşam tek bir gerçeklik içerisinde buluşabilmektedirler. Akıllı telefonların toplum yaşantısına hemen hemen her alanında etkin bir şekilde girebilmesi ile sanal gerçeklik günlük yaşamın asıl gerçekliği içerisinde yer almasına sebep olmuştur.

Yapılan araştırmalarda sosyal paylaşım ağlarına aktif olarak katılan bireylerin % 37’si akıllı telefonlar üzerinden bağlanmakta olduğunu göstermektedir (Çakmak, 2012: 55).

Bu çalışmada da anket uygulanan katılımcılara Facebook hesaplarına hangi yolla eriştikleri sorusu yöneltilmiştir. Katılımcıların %47'si cep telefonu yani akıllı telefon aracılığı ile Facebook hesaplarına ulaştıklarını bildirmişlerdir.

Facebook ve MySpace gibi siteler, kişilerin özel hayatlarını ve güvencelerini gönüllü olarak başka kişilerle paylaşabildikleri sosyal medya paylaşım siteleri olarak günümüzde milyonlarca kişi tarafında kullanılmaktadır. Bu siteler sayesinde site üyeleri birbirleriyle etkileşim içerisinde bulunmak suretiyle her türlü konuda paylaşım yapabilmekte ve birbirlerini etkileyebilmektedirler. Bu siteler kullanıcıların kendi müzik, video ve resim gibi etkinlikleri oluşturmasına ve herkesin görebileceği bir ortama sunmasına yardımcı olmaktadırlar. Diğer sitelerle bağlantılar sağlanarak gruplar oluşturulabilmektedir. Bunlara ilaveten sosyal aktiviteler yapılarak arkadaşların ve aile fertlerinin birbirleriyle iletişimi sağlanmaktadır (Hacıefendioğlu, 2010: 58).

3.2.3.3.1. Sixdegrees

İnternetteki ilk sosyal ağ sitesinin adı SixDegrees’dir (Onat ve Alikılıç, 2008: 1117).

SixDegrees kurulduğu zaman milyonlarca kullanıcıya ulaşma başarısı göstermiş bir sosyal ağdır. 1997 yılında kurulan site 2000 yılında verdiği hizmeti durdurmak zorunda kalmıştır.

Bunun sebebi ise kullanıcıların arkadaşlık isteklerini kabul ettikten sonra yapabilecekleri bir uygulama olmamasıdır (http://blog.zdemirci.com).

3.2.3.3.2. Myspace

MySpace interaktif ortamda kullanıcı kontrolünde iletişim ve arkadaşlıklar kurulabilen, kişisel profillerin, blogların, grupların, resimlerin, müzik ve videoların yer almasına imkan tanınan bir sosyal iletişim web sayfasıdır. Myspace son zamanlardaki sosyal ağlar için bir öncü konumundadır. 2003 yılında Los Angeles temelli bir internet pazarlama şirketi olan eUniverse tarafından kurulmuştur. Şirket ve Myspace 2005 yılında Rupert Murdoch tarafından satın alınmıştır. Diğer sosyal paylaşım siteleri gibi Myspace de birçok özelliğe sahiptir (Pelenk Özel, 2011).

MySpace sanal ortamda kullanıcı denetiminde iletişim ve arkadaşlıklar kurulabilen, kişisel profillerin, blogların, grupların, resimlerin, müzik ve videoların barındırılabileceği bir

sosyal iletişim web sayfasıdır. Önceki genel merkezi Beverly Hills'te iken 16 Mart 2007'de sahibi News Corporation'un bulunduğu New York'a taşınmıştır. Myspace özellikle henüz ünlü olmamış grup ve şarkıcıların yararına bu genç sanatçı adaylarına herhangi bir ücret vermeden şarkılarını siteye yükleyip büyük kitlelere sunma imkânı verir. Myspace yüklenen müzik eserlerinin telif hakkını yükleyen kişilerden alamaz, yani Myspace bir nevi bedava reklam sitesidir. Myspace'e fotoğraf ve kişisel bilgi eklenebilir. Bu eklenen bilgi "privacy" ayarları tarafından korunulmaktadır, dolayısıyla kullanıcılar profillerinin içeriklerini istediği kişilerle paylaşabilir. Ancak ABD'de çıkan "Patriot Act" yasası ABD hükümetine gizli olan profillere bile giriş hakkı sağlamıştır, eleştirilere maruz kalan bu yasa halâ yürürlüktedir (tr.wikipedia.org).

MySpace sosyal ağı kullanıcıları kendileri için canlı, hayat dolu ve karmaşık bir duvar oluşturup kendi yazıları, fotoğrafları ve videolarını bu duvar yoluyla arkadaşları ile paylaşmaktadırlar. MySpace sosyal ağı kendi ününü müzik servisinden dolayı kazanmıştır.

Bu sosyal ağa yaklaşık 3 milyon müzik grubu ve müzisyenin katıldığı tahmin edilmektedir.

Facebook'un aksine MySpace kullanıcıları kendi sayfalarının formatını, profillini, arka görünümlerini (background) kendi istedikleri formata göre değiştirebilmektedir (Argın, 2013: 47).

3.2.3.3.3. Hi5

Hi5(Türkçe okunuşuyla hay5) internet üzerindeki gelişmiş sosyal bir bağlantı, paylaşım sitesidir. Hi5 ile kendinize özgü bir sayfa oluşturarak, arkadaşlarınızı bulabilir, ekleyebilir, sayfa yorumları, resim yorumları, hediyeler verebilirsiniz. Aylık 50 milyonun üzerinde tekil ziyaretçi sayısı ve 60 milyonun üzerindeki üye sayısı ile dünyanın gelişmiş internet sitelerinden biridir. Ayrıca hi5,en çok kullanılan üçüncü sosyal ağ, en iyi 10 gençlik sitesi, en çok ziyaret edilen 20 site arasındadır.50'den fazla farklı dillerde kullanıma açık bir ağ olan hi5,gün geçtikçe tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. Üyelik hızlı ve gayet kolaydır (hi5turkce.blogspot.com.tr).

3.2.3.3.4. Linkedin

Linkedin ile ilgili olarak mechgag.com sitesinde yer alan bilgiler şu şekildedir (mechgag.com):

İnsanların iş tecrübelerini, mini cvlerini, uzmanlık alanlarını paylaştığı ve bulunduğu sektördeki insanlarla birebir bağlantı kurduğu bir sosyal ağdır. Bağlantılarınızı verimli kullandıkça geliştirebileceğiniz Linkedin profillerinizi tamamlamanız iş bulma şansınızı artırırken kişisel markalaşma çalışmalarınıza destek verir.

Linkedin’in sosyal ağların içinde sunduğu en büyük özellik profesyonel bir network kurma şansınızın olmasıdır. Linkedin bu network içerisinde kullanıcılarına farklı bir arama deneyimi sunmaktadır. Linkedin araması ile gelen kutusu, şirketler, gruplar, kişiler vb.

filtrelerde arama yaparak bir çok kişi ve kurumla iletişim kurabilirsiniz. İş hayatında aradığınız özellikte insanları bulmak Linkedin kutusundan geçtiğinden kapıları açması da an meselesi olabiliyor.

Spesifik bir ağ olduğu gibi kampanyalarınızda spesifik çalışmalar da yapabilirsiniz. Özel kitlelere göre Cover Letter’lar yollayabilirsiniz. Tartışma sayfaları ise farklı fikirler edinmenin harika bir yolu olarak görülmektedir.

Kişisel markalaşmada kendi profilinizi istediğiniz gibi kullanabilirsiniz. İnsanlar profilinize Google, Bing, Yahoo gibi arama motorları aracılığıyla ulaşabilir.

3.2.3.3.5. Facebook

Facebook, insanların başka insanlarla iletişim kurmasını ve bilgi alışverişi yapmasını amaçlayan bir sosyal paylaşım sitesidir. Site, kullanıcılara ücretsizdir ve gelirini afiş, logo reklamlarından ve sponsor gruplarından almaktadır. Kullanıcılar profilleri fotoğrafları, ilgi alanları, gizli ya da açık mesajları ve arkadaş grupları sergilemektedir. Profillerin gösterimi sadece arkadaşlara görünecek şekilde veya belli ağların dışındakilere açık olmayacak şekilde sınırlandırılabilir (tr.wikipedia.org).

Facebook'u diğer sosyal ağlardan ayırt eden en önemli özelliği kullanıcıların profillerine ücretsiz olarak ekleyebildikleri uygulamalardır. Bu uygulamaların çoğunluğu Facebook'un haricindeki yazılım geliştiriciler tarafından oluşturulan, belli işlevleri olan küçük web yazılımlarıdır. Bu uygulamalar kullanıcıların arkadaşları ile etkileşime geçebilmeleri ve Facebook ile bütünleşmiş çalışabilmesi, bu uygulamalara farklı bir boyut kazandırmaktadır (Argın, 2013: 45).

3.2.3.3.6. Orkut

Orkut 2004 yılında Orkut Büyükkökten tarafından Google bünyesinde kurulmuş sosyal bir arkadaşlık sitesidir. Brezilya’da 12 milyon internet kullanıcısı bulunmaktayken Orkut’un 15 milyon civarında üyesinin yaklaşık 11 milyonu Brezilya’da yaşamaktadır. Google tarafından yapılan açıklamada sitenin 30 Eylül 2014 tarihinde kapanacağı duyurulmuştur (tr.wikipedia.org).

3.2.3.3.7. Google+

Google tarafından hizmete sunulan sosyal ağ sitesi Google+, kullanıcıların istedikleri kişilerle fotoğraf ve not paylaşımında bulunabilmesini sağlarken, kullanıcılar aynı anda 10 arkadaşıyla da Google+ aracılığı ile ücretsiz video görüşme yapabilmesine imkan tanımaktadır. Kullanıcılar isterlerse, uzman kişilerden bilgi almak ya da ilgisini çeken kullanıcıların neler söylediklerinden haberdar olmak ve ilgi alanına uygun topluluklara katılmak için de bu sosyal ağ sitesini kullanmaktadırlar. Google+ ile kullanıcılar, Google'ın tamamında güncel kişilere erişme imkânını yakalarken, Google ürünleriyle ilgili güvendikleri kullanıcıların önerilerini de alabilmektedirler (Kırıcı, 2014: 33).