• Sonuç bulunamadı

3. BÖLÜM: İNTERNET VE SOSYAL MEDYA

3.2. Sosyal Medya

3.3.2. Facebook özellikleri

Facebook’da kullanıcıların erişebildikleri çeşitli uygulama ve özellikler yer almaktadır.

Profil sayfası, duvar, dürtme, fotoğraflar, video, gruplar, etkinlikler, oyun, arkadaşlar, Facebook reklamları, bildirimler, anlık ileti ve beğenme (like) gibi özellikler mevcuttur.

3.3.2.1. Profil sayfası

Facebook’da profil sayfası, kullanıcının arkadaşlarının ve üyesi olduğu ağdaki kişilerin görebileceği tüm bilgileri içerir. Siteye üye olduktan sonra ilk açılan sayfada kullanıcının yaşı, cinsiyeti, eğitim durumu, ilgi alanları, e-posta adresi, telefon numarası, çalıştığı şirket, inanç durumu, ilişki durumu ve fotoğraflarından oluşan bilgiler bulunmaktadır.

Kullanıcılar bu bilgilerden istediklerini profil sayfalarında gösterebilmektedirler. Bu sayfadan arkadaşlarına açık ya da özel mesajlar yollayabilmekte, arkadaş listesinde olmasını istediği arkadaşlarıyla bağlantı kurabilmekte ve arkadaşlarını kendi listesine ekleyebilmek için izin isteyebilmektedir (Durmuş vd. a.g.e: 55-56).

3.3.2.2. Duvar

Duvar, her bir kullanıcının profil sayfasındaki bir boşluk olup arkadaşların mesaj göndermesi için kullanılmaktadır. Bu sayede isteyen Facebook kullanıcıları kendi ağ grubundaki arkadaşlarıyla iletişim kurabilirler. Bir kullanıcının duvarı, eğer profilinde izin verdiyse izin verdiği diğer kullanıcılar tarafından da görülebilir. Kullanıcılar arkadaşlarının

duvarlarına kısa, geçici notlar bırakabilirler. Daha mahrem veya özel mesajlar kaydedilir ve kişinin gelen kutusuna gönderilir. Bu tür notlar sadece gönderici ve gönderildiği kişi tarafından görülebilir. Haziran 2007'de Facebook, kullanıcıların duvara dosyaları da eklemesine izin vermeye başlamıştır. Daha önce duvar sadece metin içerikleri kabul ederken artık dosyalar da gönderilebilmektedir (Ergenç, 2011: 82).

Wall eklentisi sayesinde kullanıcılar, istedikleri veya arkadaş oldukları kullanıcıların profil sayfasındaki boşluğa geçici notlar bırakabilir veya herhangi bir iletiyi paylaşabilir duruma gelmişlerdir. 2007 yılında ise, bu uygulamayla kullanıcıların duvarlara dosyalar eklemesine de izin vermiştir. Böylelikle bireyler, hediyeler adı altında resimler ve simgelerden oluşan iletiler gönderebilirken aynı zamanda herhangi bir dosyayı da istedikleri an paylaşabilir duruma gelmişlerdir. 2007 yılının Mayıs ayında, Zuckerberg ve ekibi Facebook sitesinde Facebook Marketplace (Facebook Pazarı) adı altında yeni bir uygulama başlatmıştır. Bununla birlikte kullanıcılar satmak istedikleri ürünlere yönelik ücretsiz reklamlar yayınlamaya başlamışlardır (Taydaş, 2012: 45).

3.3.2.3. Dürtme

Facebook’da dikkat çekmenin veya merhaba demenin etkili ve popüler bir yolu olan dürtme uygulaması ile kullanıcılar arkadaşları ile pratik şekilde iletişim kurabilmektedir.

Genel olarak, dürtülen kişi kendisini dürten arkadaşına dürterek karşılık vermektedir. Bu uygulama ilk çıktığı dönemde oldukça beğenilmiş ve çok popüler bir hale gelmişti. Ancak günümüzde çok fazla kullanılmayan hatta unutulan bir uygulama olarak yer almıştır.

3.3.2.4. Fotoğraflar

Facebook’un en popüler uygulamalarından biri fotoğraf albümüdür. Kullanıcılar bu uygulama ile sayfalarına diledikleri kadar fotoğraf yükleyebilmekte ve bu fotoğrafları istedikleri kişilerle paylaşabilmektedirler. Fotoğraf uygulamasında en çok kullanılan özelliklerden biri de “etiketleme (tagging)” özelliğidir. Bu özellik sayesinde kullanıcı fotoğrafta yer alan kişileri etiketleyerek onların sayfalarında da görüntülenebilmesini sağlamaktadır (Durmuş vd. a.g.e: 61).

3.3.2.5. Video

Facebook kullanıcıları, tıpkı fotoğraf uygulamasında olduğu gibi profil sayfasına videolar yükleyerek bunu dilediği kişilerle paylaşabilmektedir. Kullanıcılar gerek kendi çektikleri videoları gerekse Youtube ve benzeri video paylaşım sitelerinden edindikleri videoları sayfalarına yükleyebilir ve paylaşıma açabilirler.

3.3.2.6. Gruplar

Facebook sayfalarında tartışma, haber, organizasyonlar, kurumsal markalar ya da sivil toplum grupları gibi çok çeşitli gruplar bulunmaktadır. Bu gruplardan bir kısmı herkese açık, bir kısmı ise bir yönetici liderliğinde izin alınarak girilen özel gruplardan oluşmaktadır. Kullanıcılar, kendileri grup oluşturabildikleri gibi, başkaları tarafından oluşturulmuş gruplara katılabilir ve bu grupları arkadaşlarına tavsiye edebilirler (Durmuş vd. a.g.e: 62).

3.3.2.7. Etkinlikler

Kullanıcılar, Facebook sayfasında yer alan “etkinlikler” sekmesine tıklayarak kendileriyle ilgili veya başka herhangi bir etkinliğe dair duyuru yapıp organizasyon düzenleyebilir.

Örneğin ileri bir tarihte yapılacak olan düğün etkinliğine tüm tanıdıklarını davet edebilir ya da gelecek ay yapılacak olan bir futbol maçını arkadaşlarına duyurup etkinliğe davet edebilirler.

Facebook’da yer alan etkinlikler uygulamasının temel amacı kullanıcıların bir araya gelip sosyalleşmelerini sağlamaktır.

3.3.2.8. Oyun

Genel olarak sosyal medya üzerinden oyun oynamak, pek çok sosyal ağ sitesi için önemli bir özellik olarak görülmektedir. Sosyal medya oyunları bireylere eğlenceli vakitler geçirebilme, arkadaş listesine eklenen kişilerle sohbet edebilme, sanal tüketim yapabilme ve gerçek yaşamdaki pek çok sosyal aktivitenin sanal olarak gerçekleştirilebilmesi imkanını sağlamaktadır (Sucu, 2012: 67). Facebook'da sahip olduğu online oyun özelliği

ile kullanıcılara keyifli dakikalar geçirme fırsatı sunarken aynı anda başka bireylerle iletişim kurma olanağını da beraberinde getirmektedir.

Facebook’ta oyun geliştirici firmalar tarafından oluşturulan farklı içeriklerdeki 1000’den fazla oyun, kullanıcıların eğlenmesini ve vakit geçirmesini ayrıca arkadaşlarıyla iletişime geçmesini sağlamaktadır. Kullanıcı katıldığı oyunlara arkadaşlarını da davet edebilir ya da paylaşmak istiyorsa aldığı skorları da sayfasında duyurabilir (Durmuş vd. a.g.e: 63).

Facebook oyun uygulamaları kullanıcılar tarafından oldukça fazla rağbet görmektedir.

Özellikle oyun geliştirici firmalardan olan Zynga’nın piyasa değeri on milyon dolarlarla ifade edilmektedir. Kullanıcılar tarafından kabul gören en önemli oyun uygulamalarından olan FarmWille ve HoldEm Poker oyunları yine Zynga firmasına aittir.

3.3.2.9. Arkadaşlar

Kullanıcıların Facebook’taki arkadaşları hakkında bilgi edinmek için kullandığı ana kaynaktır. Arkadaşlar sayfasını kullanarak kullanıcı, ağa üye arkadaşlarının hepsine ulaşabilir (Durmuş vd. a.g.e: 57).

Arkadaşlar sayfasında yer alan “Arkadaşını Bul” seçeneği ile kullanıcılar; yaşadığı şehire göre, memleketine göre, okuduğu üniversiteye veya okula göre ya da ortak arkadaşlara göre arama yaparak Facebook’a üye olan bütün arkadaşlarını bulabilirler. Hatta uzun süredir görüşemediği haber alamadığı eski bir arkadaşını arkadaş listesine davet ederek yeniden iletişime geçebilirler.

3.3.2.10. Anlık ileti

Facebook 2006 yılı sonundan itibaren üyelerin karşılıklı etkileşimini artırmak amacıyla

“anlık ileti (instant messaging)” uygulamasını başlatmıştır. Bu uygulama ile kullanıcıların gerçek zamanlı birbirleriyle iletişim kurmalarına olanak sağlanmıştır (Durmuş vd. a.g.e:

57).

3.3.2.11. Facebook reklamları

Facebook ilk kullanıma açıldığı dönemlerde tamamen bir sosyalleşme, eğlence kaynaklı bir içeriğe sahipken günümüzde birçok ticari işletmenin reklamlarıyla boy gösterdiği bir alan haline gelmiştir. Kullanıcı sayısının 1 milyar küsur olarak ifade edildiği Facebook ortamında hiç kuşkusuz reklam içeriğinin olmaması büyük bir sürpriz olacaktır.

Facebook reklamlarının amacı, ideal hedef kitlesi için ürün ve hizmetleri görünür hale getirmek ve bu yolla marka imajı ve müşteri sadakati yaratmaktır (Durmuş vd. a.g.e: 58).

Facebook reklamlarının en önemli özelliklerinden biri de kullanıcı ile birebir etkileşimli olmasıdır. Örneğin beş dakika önce bir giyim sitesinden baktığınız spor ayakkabı modelini ya da eşinize doğum günü için almayı planladığınız tektaş yüzüğün reklamını Facebook sayfanızın sağ kenarında görebilirsiniz. Yani kullanıcı hangi sitelere yoğunlaşmış ise, hangi ürünlere göz atmış ise o ürün ile ilgili reklamları anında sayfanızda görebilirsiniz.

Bu uygulama, pazarlama stratejisi bakımından oldukça avantajlı bir durumdur.

3.3.2.12. Bildirimler

Facebook sayfanızın hemen sağ üst köşesinde yer alan “küçük dünya” simgesi bildirimleri ifade etmektedir. Bildirimler uygulaması sayesinde kullanıcı, kendisi ile ilgili olarak yapılan tüm yorumları, eklediği bir fotoğrafa ya da videoya yapılan yorumları veya beğenileri, etiketlendiği bir fotoğrafın görüntüsünü anında öğrenebilir, ve en kısa yoldan bu olaya erişebilir.

3.3.2.13. Beğenme (Like)

Facebook’ta kullanıcıların en sık kullandıkları uygulamaların başında hiç kuşkusuz “beğen (like)” uygulaması gelmektedir. Bu uygulama sayesinde kullanıcılar sadece tek bir butona basarak herhangi bir yorumu, video veya fotoğrafı ya da haberi beğenebilmektedir.

Beğenme uygulaması o kadar popüler olmuştur ki, günümüzde pek çok ünlü kişi veya taraftarı bulunan spor kulüpleri, sayfalarının beğenilme sayısı ile övünmektedirler. Örneğin

Galatasaray Spor Kulübünü 2014 Ağustos ayı itibariyle beğenen 12 milyon 265 bin Facebook kullanıcısı bulunmaktadır.