Sorgulayıcı-Araştırmaya Dayalı Fen Öğretimi Yönteminin Öğrencilerin Akademik Başarıları Üzerine Etkis

Sorgulayıcı-araştırmaya dayalı fen öğretimi yönteminin öğrencilerin madde ve ısı ünitesine ilişkin akademik başarıları üzerine etkisini incelemek için öncelikle Shapiro-Wilk testi ile

(nδ50) normallik ve Levene testi ile de varyans eşitliği koşulları test edilmiştir. Akademik başarı

testi ile ilgili olarak her iki grup için hem öntest hem de sontestlerden elde edilen verilere göre varsayımların karşılandığı tespit edilmiştir. Grupların akademik başarı öntest puanlarının karşılaştırılması için parametrik yöntemlerde bağımsız örneklemler için t-testi uygulanmıştır. Bağımsız örneklemler için t-testi analizinden elde edilen veriler grupların öntest puanları arasında

0,05 anlamlılık düzeyinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığını (t(44)=0.10; p=0.92)

göstermektedir. Buna göre çalışmanın başlangıcında deney ve kontrol gruplarının AB değişkeni açısından birbirine denk olduğu ileri sürülebilir. Daha sonra deney ve kontrol gruplarının AB sontest puanlarını karşılaştırmak için de yine parametrik yöntemlerde bağımsız örneklemler için t- testi uygulanmıştır. Elde edilen veriler Tablo 7’de gösterilmektedir.

Tablo 7. Deney ve kontrol Gruplarının madde ve ısı ünitesine ait AB öntest ve sontest puanlarının bağımsız örneklemler için t-testi ile karşılaştırılması

Ön tes t Grup n ) ss sd t p Deney Kontrol 23 23 7,61 7,52 2,87 3,07 44 0,10 0,92 S o n tes t Deney Kontrol 23 23 11,50 9,39 3,07 3,46 44 2,16 0,04* *P<0.05

Tablo 7’de görüldüğü gibi, iki grubun AB sontest puanları arasında deney grubunun lehine olmak üzere istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık elde edilmiştir (t(43)=2.16; p<0.05). Bu sonuç alanyazındaki çeşitli çalışmaların sonuçları ile örtüşmektedir (örneğin; Çelik & Cavaş, 2012; Marshall, Smart & Alston, 2017; Timur & Kıncal, 2010; Yıldırım & Berberoğlu, 2012). Alanyazın incelendiğinde sorgulayıcı-araştırmaya dayalı öğretim yönteminin akademik başarı üzerine etkisine ilişkin farklı sonuçların da elde edildiği görülmektedir. Örneğin; Yıldırım ve Berberoğlu’nun

130

(2012) çalışmasında rehberli sorgulama yöntemine uygun olarak tasarlanmış deneylerin sekizinci sınıf öğrencilerinin başarılarını geliştirmede anlamlı bir farkın ortaya çıkmadığı belirtilmektedir. Eğitimin önemli amaçlarından birisi de öğrencilerin akademik başarısını arttırmaktır. Çalışmadan elde edilen verilere dayanarak, sorgulayıcı-araştırma yönteminin öğrencilerin akademik başarılarını arttırmak için kullanılacak etkili yollardan birisi olduğu ileri sürülebilir.

12. Sonuçlar

5E öğrenme modeline entegre edilmiş sorgulayıcı-araştırmaya dayalı öğrenme-öğretme yöntemi ile yürütülen fen dersinin 6. sınıf öğrencilerinin bilimsel okuryazarlığı ve bilimsel okuryazarlığın alt bileşenleri olan bilimsel süreç becerileri, bilimsel tutum ve akademik başarıları üzerine etkisinin incelendiği bu çalışmadan elde edilen bulgular aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Sorgulayıcı-araştırmaya dayalı fen öğretimi yönteminin uygulandığı deney grubu ile derslerin mevcut fen bilimleri dersi programına göre hazırlanmış kitaba bağlı kalarak olağan şekliyle sürdürüldüğü kontrol grubunun bilimsel okuryazarlık ölçeği ile ölçülen bilimsel okuryazarlık puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık elde edilmiştir.

Sorgulayıcı-araştırmaya dayalı fen öğretimi yönteminin uygulandığı deney grubu ile derslerin mevcut fen bilimleri dersi programına göre hazırlanmış kitaba bağlı kalarak olağan şekliyle sürdürüldüğü kontrol grubunun bilimsel süreç değerlendirme testi ile ölçülen bilimsel süreç becerileri arasında istatistiksel olarak deney grubu lehine anlamlı bir farklılık elde edilmiştir.

Sorgulayıcı-araştırmaya dayalı fen öğretimi yönteminin uygulandığı deney grubu ile derslerin mevcut fen bilimleri dersi programına göre hazırlanmış kitaba bağlı kalarak olağan şekliyle sürdürüldüğü kontrol grubunun bilimsel tutum ölçeği ile ölçülen bilimsel tutumları arasında istatistiksel olarak deney grubu lehine anlamlı bir farklılık elde edilmemiştir.

Sorgulayıcı-araştırmaya dayalı fen öğretimi yönteminin uygulandığı deney grubu ile derslerin mevcut fen bilimleri dersi programına göre hazırlanmış kitaba bağlı kalarak olağan şekliyle sürdürüldüğü kontrol grubunun akademik başarı testi ile ölçülen başarıları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık elde edilmiştir.

Sonuç olarak, öğrencilerin fen okuryazarlıklarını geliştirmek için birbirleriyle ilişkili olan bilimsel süreç becerilerini, bilime karşı olumlu tutumlarını, fenle ilgili bilgi ve anlayışlarının da geliştirilmesi gereklidir. Bunun tersi de doğrudur. Bu kapsamda uygun ve etkili bir şekilde planlanmış öğretimsel çerçeve içinde öğrencilerin sorgulayıcı-araştırma ortamlarına etkin bir şekilde katılmaları önemlidir. Bu çalışma sorgulayıcı-araştırmaya dayalı fen öğretimi yönteminin bilimsel okuryazarlık ile ilgili öğrenci kazanımlarına olumlu etkisini ortaya koymaktadır. Bu çalışma pilot çalışma ile sınırlıdır. Gelecek çalışma için hem nicel bulgularının daha ayrıntılı tartışılması hem de öğrencilerin sorgulayıcı-araştırma öğrenme ortamı içerisinde karşılaştıkları zorlukların ortaya çıkarılabilmesi için nicel verilerle birlikte nitel verilerin de toplanması önerilmektedir.

13. Kaynakça

Ablin-Stone, Kristine (2008) “The Effect of Two Different Approaches to Teaching Life Science on Student Achıevement”. Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Idaho.

Anagün, Şengül S. (2008) “İlköğretim Beşinci Sınıf Öğrencilerinde Yapılandırmacı Öğrenme Yoluyla Fen Okuryazarlığının Geliştirilmesi: Bir Eylem Araştırması”. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir,

American Association for the Advancement of Science [AAAS], (1989) “Science for all Americans: Project 2061”. New York: Oxford University Press. http://www.project2061.org/publications/sfaa/online/intro.html

American Association for the Advancement of Science [AAAS], (1993) “Benchmarks for Science Literacy”. New York: Oxford University Press.

131 Arena, Paul (1996) “The Role of Relevance in the Acquisition of Science Process Skills”. Australian Science Teachers

Journal, 42 (4), 34-38.

Banchi, Heather & Bell, Randy (2008) “The Many Levels of Inquiry”. Science and Children, October, 26-29.

Başdağ, Güzide (2006) “2000 Yılı Fen Bilgisi Dersi ve 2004 Yılı Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programlarının Bilimsel Süreç Becerileri Yönünden Karşılaştırılması”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara,

Basdas, Erdal (2007) “The Effect of Hands-on Science Learning Method in the Education of Science in Primary School on The Science Process Skills, Academic Achievement and Motivation”. Unpublished Master Thesis, Celal Bayar University, Manisa, Turkey.

Bayır, Eylem. (2008) “Fen Müfredatındaki Yeni Yönelimler Işığında Öğretmen Eğitimi: Sorgulayıcı–Araştırma Odaklı Kimya Öğretimi”. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Bayır, Eylem., Özyıldırım, Hasan & Çeliksöz, Murat (2014) “Structured Inquiry Versus Coupled Inquiry for Teaching

the Topic of Mixtures”. Journal of Science Education, 15(1), 41-44,

Brickman, Peggy; Gormall, Cara; Armstrong Norris & Hallar, Brittan (2009) “Effects of Inquiry-based Learning on Students’ Science Literacy Skills and Confidence”. International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning 3(2), 1-22

Buluş Kırıkkaya, Esma & Güllü, Doğan (2008) “Fifth Grade Students’ Misconceptions about Heat - Temperature and Evaporation – Boiling”. Elementary Education Online, 7(1), 15-27.

Bunterm, Tassanee; Lee, Kerry; Kong, Jeremy Ng Lan; Srikoon, Sanit; Vangpoomyai, Penporn; Rattanavongsa, Jareunkwan & Rachahoon, Ganya (2014) “Do Different Levels of Inquiry Lead to Different Learning Outcomes? A Comparison Between Guided and Structured Inquiry”. International Journal of Science Education, 36(12), 1937-1959.

Büyüköztürk, Şener. (2015) Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.

Campbell Todd & Neilson, Drew (2009) “Student Ideas&Inquiries: Investigating Friction in the Physics Classroom”, Science Activities, 46(1), 13-16,

Colburn, Alan (2000) “An Inquiry Primer”, Science Scope, 23 (6), 42-44,

Cuevas, Peggy; Lee, Okhee; Hart, Juliet & Deactor, Rachael (2005) “Improving Science Inquiry with Elementary Students of Diverse Backgrounds”, Journal of Research in Scinece Teaching, 42(3), 337-357.

Çelik, Kemal & Çavaş, Bülent (2012) “Canlılarda Üreme, Büyüme ve Gelişme Ünitesinin Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yöntemi ile İşlenmesinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına, Bilimsel Süreç Becerilerine ve Fen ve Teknoloji Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi”, Ege Eğitim Dergisi (13) 2: 50–751.

Demircioğlu, Hüly; Demircioğlu, Gökhan, Ayas, Alipaş & Kongur, Selda (2012) “Onuncu Sınıf Öğrencilerinin Fiziksel ve Kimyasal Değişme Kavramları İle İlgili Teorik ve Uygulama Bilgilerinin Karşılaştırılması”, Türk Fen Eğitimi Dergisi 9 (1), 162-181.

Demirbaş, Murat & Yağbasan, Rahmi. (2005) “İlköğretim Öğrencilerinin Fen Bilgisi Dersindeki Bilimsel Tutumlarının Belirlenmesi ve Geliştirilmesine Yönelik Öneriler” XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Denizli,

Erşahan, Osman (2007) “6. Sınıf Öğrencilerine Madde ve Değişim Öğrenme Alanındaki Fen Teknoloji Toplum Çevre Kazanımlarının Kazandırılmasında Etkili Öğretim Yönteminin (Rol Oynama ve 5E Öğretim Yöntemi) Belirlenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Eğitimi, Ankara.

Fraenkel, Jack R. & Wallen, Norman E. (2009) How to Design and Evaluate Research in Education. (7th ed.) New York: McGraw-Hill.

Garcia, Cathleen (2003) “The Effect of Teacher Attitude, Experience, and Background Knowledge on the Use of Inquiry Method Teaching in the Elementary Classroom”.

http://webb.nmu.edu/Webb/ArchivedHTML/UPCED/mentoring/docs/attitude.pdf , Erişim Tarihi: 30.12.2013

Germann, Paul. J., Aram, Roberta. J. & Burke, Gerald (1996) “Identifying Patterns and Relationships Among the Responses oOf Seventh-Grade Students to the Science Process Skill of Designing Experiments”. Journal of Research in Science Teaching, 33(1), 79-99.

Gibson, Helen. L. & Chase, Christopher (2002) “Longitudinal Impact of an Inquiry-Based Science Program on Middle School Students’ Attitudes Toward Science”, Science Education, 86: 693-705.

132 Harlen, Wynne (1999) “Purposes and Procedures for Assessing Science Process Skills”, Assessment in Education:

Principles, Policy&Practice, 6 (1), 129-144.

Harlen, Wynne (2014) Helping children’s development of inquiry skills. Inquiry in primary science education (IPSE), 1: 5-19.

Harrison, Allan. G.; Grayson, Diane J. & Treagust, David. F. (1999) Investigating a Grade 11 Student’s Evolving Conceptions of Heat and Temperature. Journal of Research in Science Teaching, 36(1), 55-87.

Henige, Kimberly Ann (2005) “Students’Attitude-Related Responses to Inquiry Learning in Undergrouate Kinesiology Laboratory Instruction”, Unpublished doctoral tehesis, Faculty of The Rossier School of Education University of Southern California.

Keçeci, Gonca & Kırbağ Zengin, Fikriye (2016) Araştirma Ve Sorgulamaya Dayali Fen Öğretiminin Öğrencilerin Bilimsel Süreç Becerilerine ve Tutumlarina Etkisi. International Journal of Social Science, 47, p. 269-287. Keskin, Hande (2008) “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Fen ve Teknoloji Dersine İlişkin Bilimsel Okuryazarlık

Seviyeleri” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Lisansüstü, Eskişehir,

Korkmaz, Hünkar;, Tatar, Nilgün; Kıray, S .Ahmet &. Kibar, Gözde (2013) “İlköğretim 6. Sınıf Fen ve Teknoloji Öğretmen Kılavuz Kitabı”, (Ed: F. Ercan), Pasifik Yayınları.

Kruit, P. M.,. Oostdam, R. J., van den Berga E., & Schuitema, J. A. (2018) “Effects of Explicit İnstruction on the Acquisition of Students’ Science Inquiry Skills in Grades 5 and 6 of Primary Education”. International Journal of Science Education, 40(4), 421-441.

Lederman, Judith S. (2009). “Teaching scientific inquiry: Exploration, directed, guided, and opened levels”. In National geographic science: Best practices and research base Hapton-Brown Publisher, (pp,18-20).

Lederman, Norman G., Lederman, Judith S., & Antink, Allison (2013). “Nature of Science and Scientific Inquiry as Contexts for the Learning of Science and Achievement of Scientific Literacy”. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1(3), 138-147.

Llewellyn, Douglas (2013). “Teaching High School Science Through Inquiry and Argumentation”, 2.Ed., CORVIN: A SAGE Publications, USA.

Marshall, Jeff C., Smart, Julie B., & Alston, Daniel M. (2017) “Inquiry-Based Instruction: A Possible Solution to Improving Student Learning of Both Science Concepts and Scientific Practices”. International Journal of Science and Mathematics Education,15(5), pp 777–796

McNeill, Katherine L., Lizotte, David J., Krajcik, Joseph & Marx, Ronald W. (2006) “Supporting students’construction of scientific explanations by fading scaffolds in instructional materials”. The Journal of the Learning Sciences.15(2), 153-191.

Millar, Robin (2006) “Twenty First Century Science: Insights from the Design and Implementation of a Scientific Literacy Approach in School Science”, International Journal of Science Education, 28 (13), 1499-1521, MEB 2013 İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim

Programı. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.

MEB 2018 Fen Bilimleri Dersi) Öğretim Programı (İlkokul ve ortaokul 3-8. Sınıflar) Talim Terbiye Kurulu Bşk. Ankara. National Research Council [NRC], (1996) National Science Education Standards (Washington, DC: National Academy

Press.

National Research Council [NRC], (2000) Inquiry and the National Science Education Standards (Washington, DC: National Academy Press,.

National Research Council [NRC], (2012) A Framework for K-12 Science Education: Practices, Crosscutting Concepts, and Core Ideas. Washington: National Academies.

Nwagbu, Cehinwe (2009) “Effects of two teaching methods on the achievement in and attitude to biology of students of different levels of scienticic literacy”, Internatioanl Journal of Educational Research, 45:216-229.

Taş, Umut Erkin, Arıcı, Özge, Ozarkan, Hatun Betül & Özgürlük, Barış (2016) PISA Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı, PISA 2015 Ulusal Nihai Raporu. MEB Yayınları, Ankara.

Taşdemir, Adem & Demirbaş, Murat (2010) “İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersinde gördükleri konulardaki kavramları günlük yaşamla ilişkilendirebilme düzeyleri”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 7(1)124-148.

133 Timur, Betül & Kıncal, Remzi Y. (2010) “İlköğretim 7. Sınıf Fen Bilgisi Dersinde Sorgulamalı Öğretimin (Inquiry

Teaching) Öğrenci Başarısına Etkisi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(1),41-65.

Varma, Tina (2007) “Preservice Elementary Teachers’s Perceptions of Their Understanding of Scientific Inquiry-Based Pedogogy and Their Canfidence to Teach Science: Influence of Elementary Science Education Methods Course and Science Field Experience”, Unpublished Dissertation of Doctoral, University of Missouri- Columbia,

Weiss, Leah (2000) “Ell and Non-Ell Students’ Misconceptions about Heat and Temperature in Middle School”. Unpublished master thesis, University of Central Florida.

Wilke, R. Russel & Straits, William. J. (2005) Practical Advice for Teaching Inquiry-based Science Process Skills in the Biological sciences”. The American Biology Teacher, 67(9), 534-540,

Woolfolk, Anita E. (1998) Educational psychology (7 th ed) (Boston: Allyn and Bacon.

Yıldırım, Altınay & Berberoğlu, Giray (2012) “Rehberli Sorgulama Deneylerinin Bilimsel Süreç Becerilerinin Kazandırılmasına, Başarıya ve Kavramsal Değişime”, X. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Niğde.

Yıldırım, Hüseyin Hüsnü; Yıldırım, Selda; Yetişir, Mehmet İkbal & Ceylan, Eren (2013) “PISA Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı, PISA 2012 Ulusal Ön Raporu”. MEB Yayınları, Ankara.

134