Bağımlı değişkenler, iş vuruk olarak tanımlanmıştır.

Evet. Çocuk tepkisinde varyasyonları görmek ve hayvan destekli terapi potansiyellerini keşfetmek için farklı yaşlardaki çocukların aileleri çalışmaya alınmıştır. Bağımlı değişkenler tanımlanmıştır.

5. Her bağımlı değişken, nicelleştirmeye olanak verecek şekilde değerlendirilmiştir.

Hayır. Çalışmada etnografik bilgi ve verileri video kaydında toplama yöntemi kullanılmıştır. Çocuk-köpek-ve günlük faaliyetleri, diğer kardeşlerle ve insanlarla ilişkilerinde çocukların katılımı ve köpek katılımı gözlemlenerek analiz edilmiştir. Ancak bu veriler çalışmada gösterilmemiştir.

6. Bağımlı değişkenlere ilişkin sürekli olarak veri toplanmıştır.

Evet. Çalışma öncesi iki katılımcıyla ve ailesiyle görüşmelerde bulunulmuş ve gözlem yapılıp not alınmıştır. Birinci katılımcı ile köpeklerle yapılan aktivitelerin hepsi videoyla 15 er dakikalık çekimlerle gerçekleşmiştir. İkinci katılımcı ile yapılan araştırmada ise daha çok annenin ve katılımcının okulda yazdığı öykülerin yoluyla veri analizi yapılmıştır. Bu ailenin yaşantısı beyaz siyah hizmet köpeği Simon dan sonra o

52

kadar olumlu değişmiştir ki katılımcı artık köpeğinle (2007 yılından itibaren resmi izin alınarak) okula, misafirliğe ve her yere gitmekte ve onun bakımını tamamen üstlenmiştir. Aile artık gülen neşeli mutlu bir aile olmuştur. “The story of ‘‘black and white dog,’’ however, also has a meta- physical quality.” Bu ailedeki annenin yazdığı gözlem öyküleri basılmış ve meta fizik bir yaklaşım olmuş ve diğer otizm tanılı bireylere ve ailelerine örnek teşkil edebilmektedir. Çocuklar en fazla 6 kez ziyaret edilmiştir. Ziyaretler 1 ila 2 saat arası değişmiştir. Görüşme ağırlık noktaları Çocuk ve kardeşlerle ilişkilerini oluşturmuş. Bütün uygulamalar videoyla dijital veri şeklinde (frame to frame) aktarılmış. Geçerli segmentler aktarım ve analiz için seçilmiştir.

7. Bağımlı değişkenlere ilişkin belirlenen gözlemciler arası güvenirlik %80’in üzerindedir.

Evet. Uygulamayı yapan terapist ve terapi köpeği uzun süre eğitim almış sertifikalı uzmanlar olarak tanımlanmıştır. Güvenirlikleri tamdır. Araştırmacı otizm konusunda uzman bilim kadınıdır26. Köpek eğitimcisi Uzman Susan Kraft27 _{hayvan biliminde uzmandır. Deneyde kullanılan eğitimli özel Köpeklelerdir}

(Personal Pets: Phantom, The Australian Shepherd Super Dog, Crystal, The Australian Shepherd and Movie Star Mojo, Asian Leopard Kitty).

8. Bağımsız değişken, yinelemeye olanak verecek şekilde açıklanmıştır.

Evet. 1. vaka çalışmasında çalışma araştırmacı, uzman terapist ve terapi köpeği tarafından katılımcı ailesiyle birlikte onların evlerinde yapılmış. Haftada bir gün 45 dakikalık çekimlerle ve farklı terapi köpekleri ile 6 hafta devam etmiştir. Her hafta çekimler bir sonraki hafta herkes tarafından izlenmiştir.

2. vaka çalışmasında tek bir hizmet köpeği ve katılımcı aileyle gerçekleşmiştir. Mail ve telefon yollarıyla takip edilmiş, sosyal öyküler şeklinde kayıt edilmiştir.

Çalışmada amaçlanan köpeklerle tedavinin köklerinin yıllardır var olan insan hayvan iletişimine dayandırılmış ve ayrıntılarıyla açıklanmıştır.

9. Bağımsız değişkendeki uyarlama, sistematik olarak ve araştırmacının kontrolünde yürütülmüştür.

Evet. Susan Kraft özel köpek yetiştiricisi ilk buluşmada CRYSTAL adlı beyaz Avustralya çoban köpeğini yanında getirir. Ve bahçede katılımcı çocuğun eğitimli tedavi köpeğine nasıl komutlar vereceği çalışmasını yaptırır. Bu çalışmalar video kamerayla ayrıntılı bir şekilde kayıt altına alınır. İkinci ziyarette Phantom adlı başka bir terapi köpeği daha götürülür ve katılımcının bu köpeğe de önceki öğrendiği komutları unutmadan verdiği gözlemlenir. Her ziyarette kardeşleri ile birlikte katılımcı 1 /2 saat köpeklerle iletişim içerisinde olur. En sonunda 4. Çalışmada ise 4 köpek birden götürülür hepsi farklı cinstir ve bütün çocukların köpeklerle ve birbirleriyle iletişim içerisinde olmaları sağlanır ve çekimlenir.

10. Bağımsız değişken, güvenilir şekilde uygulanmıştır.

Evet. Kısmen. Birinci vaka da tüm uygulama yani tedavi köpeklerinle sosyal iletişime girme en ince ayrıntısı ile video ile somutlaştırılmıştır. İkinci uygulama da ise köpeklerle sosyal iletişim hem çekimlenmiş hem de annenin notları ve öyküleri üzerinden analiz edilmiştir. Ancak bunlara yönelik veri ve ayrıntılı açıklama yoktur. Sadece annenin mektup/ mailleri ve çocuğun yazdığı öykü açıklanmıştır.

11. Başlama düzeyi evresi, eğer varsa, yinelemeye olanak verecek şekilde açıklanmıştır.

Hayır. Katılımcıların aileleriyle röportaj ve görüşme ile okuldaki öyküleri ile klinik tanı bağlamında davranışları temel alınmıştır. Bu davranışlar ön koşul olarak kabul edilerek negatif davranışlar

26

Olga Solomon: Assistant Professor is an applied linguist by training (Ph.D., UCLA, 2001) and her research offers an ethnographically informed perspective on the everyday lives of children and teens with autism and their families. http://www.autismspeaks.org/science/initiatives/innovative-technology-autism-initiative/steeringcommittee/biography- olga-solomo) olgasolo@usc.edu

27 _{Susan Kraft: Education Associates Degree and Certificates in Animal Science University Madison Wisconsin}

Moorpark College, California Certifications/Memberships Service Dog training Licensed evaluator for Pet Partners at The Delta Society APDT, 6 years of conferences ABKA, 4 years of Conferences WPSA, 3 years of conferences

53

olarak araştırmaya konu alınarak bağımlı değişkenleri oluşturmuşlardır. Ancak tam olarak hangi sorularla, formlarla yapıldıklarına dair örnek ve açıklama yoktur.

12. Araştırmanın tasarımı en az üç farklı zamanda, en az üç deneysel etkinin varlığını göstermektedir.

Evet. Kısmen. Vaka çalışmaları en az 6 hafta ziyaret görüşme ve çekimden oluşmuştur. 1. vakada 4. Hafta ziyaretinde Susan 4 köpek getirir ve bunlarla çocukların hepsi meşgul edilir, kardeşlerin kendi aralarındaki ve köpeklerle aralarındaki iletişimler gözlemlenir. Ve bu aşamada sosyal iletişimin oldukça arttığı, aralarında geçen diyalog kaydıyla gözlemlenir. Araştırmada toplam 65 saatlik video görüntüleri toplanıp incelenir ve analiz edilir. İlk ailede tedavi köpekleri ile çalışılır. İkinci ailede ise hizmet köpeğinle çalışılır. Ayrıca her ailede ve her seferinde önce yapılan çekimler beraberce izlenir. Çalışmada köpeklerin görevleri farklı tanımlıdır. Bu nedenle iki ayrı görevde kullanılan alternatif köpek tedavi çalışması iki ayrı vaka çalışması şeklinde uygulanmıştır. Ancak Başlama verisi son izleme verileri hakkında bilgi yoktur.

Hizmet/servis köpeği ihtiyacı olan kişiye hizmet etmek, yardım etmek, destek sağlamak üzere sürekli onunla beraber kalan yaşayan köpektir. Tedavi/Terapi köpeği ise klinik ve terapi saatleri boyunca hastayla kalan sonra götürülen köpektir.

13. İç geçerliğe yönelik tehditler kontrol altına alınmıştır.

Evet. İç geçerliliğe yönelik etmenler kontrol altına alınmıştır. Denek seçimi yansız gerçekleştirilmiş dernekten aileler arasından ilgilenenlerden seçilmiştir. Testler araştırmacı, uzman terapist ve sertifikalı terapi köpeği eşliğinde birebir gerçekleşmiştir. Video kaydını sürekli aynı uygulamacı araştırmacı kişi yapmıştır.

14. Deneysel etkiler; katılımcılar, ortam ya da araç-gereçler bazında yinelenmiştir.

Hayır. Bağımsız değişkenler tek denek üzerinde aynı ortamda gerçekleşmiştir. Çalışma iki katılımcıyla ve ailesiyle sürdürülmüştür.

15. Bağımlı değişken sosyal açıdan önemlidir.

Evet. Katılımcı terapi esnasında edineceği olumlu davranışları ve diğer insanlarla iletişim kurma becerisini tüm yaşamında sosyal, okul ve aile çevresinde uygulayarak kendi gelişimine ve ailesinin yaşamına oldukça önemli bir katkı sağlayacaktır.

16. Bağımlı değişkende meydana gelen değişimin büyüklüğü, sosyal açıdan önemlidir.

Evet. Çalışmanın başında/ tedavi öncesi katılımcının iletişim bozuklukları çoktur. Kardeşlere karşı saldırgan, sinirli davranışlar, sürekli surat asma ve gülümsememe davranışlarından artık sıyrılarak önemli ölçüde iletişime açık davranışların yanı sıra; sevgi, sorumluluk, sahiplenme arkadaşlık, paylaşım, iyi geçinme, mutluluk gibi önemli özellikleri de kazanmışlardır.

17. Bağımsız değişkenin uygulanışı pratik ve ekonomiktir.

Evet. Kısmen. “No competing financial interests exist.”

Terapi uygulaması son derece pratik ve ekonomik görünmektedir sadece sosyal bir amaç içermektedir, herhangi bir finansal ilgi ve oluşumdan ve masraftan söz edilmemektedir. İkinci vaka ilginç bir olay olarak ta literatüre girmiştir. Spesifik bir durumdur. Tekrarlanamaz.

7. Otistik Çocuklarda İrade Değişimi: Hippoterapinin Motivasyona Etkisi Tek-Vaka