Ülkemizde, korunmaya muhtaç çocukların sosyal geliĢimlerine katkı sağlayacak ve müzik alanında da, öğrencilerin yetenek ve becerilerinin geliĢimini destekleyecek yaklaĢım ve yöntemlerle ilgili yeterli sayıda bilimsel ve özellikle de deneysel araĢtırmalar bulunmamaktadır. Bu çalıĢma, bu konulardaki eksiklikleri de göz önünde bulundurarak ritim, hareket ve Ģarkı öğretimi temelli müzik eğitiminin, korunmaya muhtaç çocukların sosyal geliĢimlerine nasıl bir etkisi olduğunu belirlemek ve bu konuda yapılacak baĢka çalıĢmalara da katkı sağlamak amacıyla yapılmıĢtır.
Deneysel bir çalıĢma olan araĢtırma, Afyonkarahisar ili Bolvadin ilçesinde bulunan BMAEÇY’de gerçekleĢtirilmiĢtir. AraĢtırmada, rastgele seçilen 40 öğrenci deney ve kontrol grubu olarak ikiye ayrılmıĢtır. Deney grubundaki öğrencilere 3 ay boyunca ritim, hareket ve Ģarkı öğretimi temelli müzik eğitimi verilmiĢ, kontrol grubu öğrencileri ise yuva ve okuldaki genel eğitimlerine devam etmiĢlerdir.
AraĢtırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde ulaĢılan baĢlıca sonuçlar Ģunlardır:
Ritim, hareket ve Ģarkı öğretimi temelli müzik eğitimi sonrası;
1. Deney grubu öğrencilerinin tamamının birçok Orff çalgısını çalabildiği sonucuna ulaĢılmıĢtır.
2. 7-11 yaĢ grubu yuva çocuklarının “uygun iletiĢim becerileri kullanma, sırasını bekleme ve özgüven duygusu geliĢtirme” sosyal davranıĢlarında geliĢme olduğu, ayrıca kız öğrencilerin “grup oyunlarına uyum sağlama ve grupta kendini kontrol etme” sosyal davranıĢlarında erkek öğrencilere göre daha fazla geliĢtikleri, erkek öğrencilerin de “sonuçları
kabul etme” sosyal davranıĢlarında kız öğrencilere göre daha fazla geliĢtikleri sonucuna ulaĢılmıĢtır.
3. Deney ve kontrol grubu öğrencilerinin SBDÖ alt ölçek ön test-son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır.
4. 7-11 yaĢ grubu yuva çocuklarının sosyal yönden geliĢtikleri sonucuna ulaĢılmıĢtır. 5. Ritim, hareket ve Ģarkı öğretimi temelli müzik eğitiminin, 7-11 yaĢ grubu yuva çocuklarının sosyal yönden geliĢimlerinin yanında, bu çocukların davranıĢlarını ve akademik baĢarılarını da olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaĢılmıĢtır.
Elde edilen verilerin değerlendirilmesi ve yapılan görüĢmeler sonucunda: Uygulanan üç aylık müzik eğitiminin, 7-11 yaĢ grubu yuva çocuklarının “Sosyal GeliĢimleri” üzerinde olumlu yönde etkiler yaptığı söylenebilir.
Ayrıca bu çalıĢma, 7-11 yaĢ grubu yuva çocuklarının; ritim algılama, müziksel yaratıcılık, Ģarkı söyleme becerisi, çalgı çalma becerisi, çalgı bilgisi, müzik kültürü, müzik dinleme alıĢkanlığı gibi müziksel konularda da geliĢme göstermelerine yardımcı olmuĢ ve bu müziksel geliĢimlerinin sonucunda, üç ay gibi kısa bir süre sonunda konsere çıkma baĢarısı göstermelerini sağlamıĢtır.
5.2. TartıĢma
AraĢtırmanın bulguları incelendiğinde ritim, hareket ve Ģarkı öğretimi temelli müzik eğitimi sonrası deney grubu öğrencilerinin “Grupla ĠĢ Yapma Becerileri” alt ölçeğinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık oluĢmadığı sonucuna ulaĢılmasına rağmen, BMAEÇY yöneticileri, sosyal çalıĢma uzmanı, sınıf öğretmenleri ve BMAEÇY bakıcı anneleri ile yapılan görüĢmelerde, deney grubu öğrencilerinin “grup oyunlarına daha çok katılan, grup oyunlarına uyum sağlayan ve birlik ruhu geliĢmiĢ” oldukları ifade edilmiĢtir. Bu bulgulara dayanarak; ritim, hareket ve Ģarkı öğretimi temelli müzik eğitimi sonrası deney grubu öğrencilerinin “Grupla ĠĢ Yapma Becerileri” alt ölçeğinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark oluĢmasa bile bu öğrencilerin “Grupla ĠĢ Yapma Becerileri” alt ölçeğinde gözlemsel olarak fark oluĢtuğu ve deney grubu öğrencilerinin, diğer alt ölçeklerde olduğu gibi bu alt ölçekte de geliĢme katettikleri söylenebilir.
Konu üzerine yapılan kaynak taraması sonucunda, müzik alanında benzer bir çalıĢmaya rastlanmamıĢtır.
Ancak ilgili araĢtırmalar kısmında bulunan: Hamzaoğlu (2002)’nun “6-12 Yaş Grubundaki Çocukların Gelişiminde Müzik Eğitiminin Rolü” adlı yüksek lisans tezinin ve Gürgen (2007)’in “Orff-Schulwerk ve Kodaly Yöntemi’nin Vokal Doğaçlama, Müziksel İşitme ve Şarkı Söyleme Becerileri Üzerindeki Etkileri” adlı doktora tezinin, müzik alanındaki yakınlık bakımından; Bıyıklı (1982)’nın “Yetiştirme Yurduna Yuvadan Gelen 7-11 Yaş Çocuklarının Zihinsel ve Psiko-Sosyal Gelişimlerinin İncelenmesi” adlı doçentlik tezinin, 7- 11 yaĢ grubu yuva çocuklarının psiko-sosyal geliĢimleri üzerine olması bakımından; BaĢaran (1974)’ın “Psiko-Sosyal Gelişim 7-11 Yaş Çocukları Üzerinde Yapılan Bir Araştırma” adlı çalıĢmasının ve Kocayörük (2000)’ün “İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Becerilerinin Geliştirilmesinde Dramanın Etkisi” isimli yüksek lisans tezinin, ilköğretim öğrencilerinde sosyal geliĢimin incelenmesi açısından, bu çalıĢmaya yakın olduğu düĢünülmektedir.
Yabancı literatür incelendiğinde; Persellin (1999)’in “The Effect of Orff-based Music Instruction on Spatial-Temporal Task Performance of Young Children” 5-6 yaĢ grubundan 13 çocuk üzerinde yapılan çalıĢmasının, Orff Öğretisine dayalı müzik eğitimiyle ilgili olması bakımından konuya yakın olduğu; Levi (2008)’nin “The Children Who Start Life With Separation and The Volunteers Who Do not Play The Three Monkeys: The Effects of The Volunteer Program of Koç University on The Development of Instıtutıonalized Children” adlı yüksek lisans tez çalıĢmasının, kurumlarda kalan korunmaya muhtaç çocukların sosyal geliĢimlerini incelemesi bakımından konuya yakın olduğu; Tiffen ve Spence (1986)’in “Responsiveness of Isolated Versus Rejected Children to Social Skills Training” adlı çalıĢmasının da, 7-11 yaĢları arasında 25 yalnız, 25 dıĢlanmıĢ çocuk üzerine yapılması bakımıyla bu araĢtırmaya yakın olduğu düĢünülmektedir.
5.3. Öneriler
1. Müzik Öğretmeni YetiĢtiren Kurumlarda Orff Öğretisi ile ilgili olarak ders içerikleri zenginleĢtirilmeli ve bu kurumlarda Orff Öğretisinin uygulanabileceği mekanlar sağlanmalıdır.
2. Müzik öğretmenleri ve müzik öğretmeni adayları için Orff Öğretisine dayalı müzik öğretimine iliĢkin hizmet içi eğitim programları düzenlenmeli ve bu programlar Orff Öğretisinde uzman kiĢiler tarafından verilmelidir.
3. Orff Öğretisi ile birlikte diğer müzik öğretim yaklaĢım ve yöntemleri de müzik öğretmeni ve müzik öğretmeni adaylarınca bilinmeli ve derslerde kullanılarak öğretme yöntemleri bakımından derslere zenginlik kazandırılmalıdır.
4. Müzik öğretim yöntem ve yaklaĢımlarıyla ilgili bilimsel çalıĢması olan araĢtırmacılarla müzik öğretmenleri düzenli aralıklarla bir araya getirilmeli ve bilgi alıĢveriĢi sağlanmalıdır.
5. BaĢbakanlık SHÇEK Genel Müdürlüğü’ne bağlı olan kuruluĢlardan pilot “Çocuk Yuvaları” seçilmeli ve seçilen kurumlarda, Orff Öğretisinde uzman kiĢiler tarafından bu öğretiyle ilgili uygulamalara olanak sağlanmalıdır.
6. Erken yaĢta baĢlayan eğitimin daha etkili ve kalıcı olduğu düĢünüldüğünde, seçilen pilot çocuk yuvalarında, hem 0-6 yaĢ hem de 7-12 yaĢ grubu öğrencilerine bu eğitimin verilmesi sağlanmalıdır.
7. Pilot çocuk yuvası çalıĢmalarının yapılmasından sonra, bu çalıĢmaların yaygınlaĢtırılarak Türkiye genelinde yayılması sağlanmalıdır.
8. Korunmaya muhtaç çocukların serbest zamanlarını daha sağlıklı geçirebilmeleri için müzik, resim, tiyatro, beden eğitimi gibi sosyal etkinliklerin sayıları artırılarak, çocukların bu etkinliklere aktif olarak katılımları sağlanmalıdır.
9. Kurum bakımında olan çocukların problemli davranıĢlarını ortadan kaldırabilmek, enerjisini olumlu yönlendirebilmek, özgüvenlerini geliĢtirebilmek vb. amaçlarla yapılan sosyal ve sportif etkinlikler, sürekliliği sağlayabilmek için gönüllü kiĢi ve kurumlara bırakılmamalı, bu kurumlarda çalıĢacak, çocukları sosyal ve sportif etkinliklere hazırlayacak branĢ öğretmenlerinin atanması sağlanmalıdır.
10. Korunmaya muhtaç çocukların eğitiminde, olumlu çevresel uyaranlara (dinleti etkinlikleri, geziler, müze ve sergi ziyaretleri, tiyatro etkinlikleri gibi) zenginlik kazandırılmalıdır.
11. Çocuk, toplumun geleceği için bir yatırım, yönetilmesi gereken bir kitle değil, yönetime hazırlanan, kendisine, görüĢlerine ve yaptıklarına değer verilen toplumsal bir güç
olarak kabul edilmeli ve çocukların, iyi eğitim almalarının yanında, toplumsal bir varlık olabilmek için sosyalleĢmeleri sağlanmalıdır.
12. Bugünün çocuklarının, geleceğin gençleri ve anne babaları olacaklarını düĢünerek: Toplumumuzun örf-adet, inanç ve milli ahlakına sahip, kendilerine güvenen, Atatürkçü düĢünceye sadık ve topluma faydalı birer fert olarak yetiĢebilmeleri için, müzik eğitimi ve baĢka alanlarda akademik çalıĢma yapanların ve lisansüstü eğitim görenlerin, çocuk yuvaları ve yetiĢtirme yurtlarındaki öğrencilerin sosyal yönden geliĢimlerine katkı sağlayacak çalıĢmalara daha fazla yer vermeleri sağlanmalıdır.
13. Müzik eğitimi alanında lisansüstü eğitim yapan araĢtırmacılar, müzik öğretim yaklaĢım ve yöntemlerine iliĢkin deneysel çalıĢmalar yapmaya özendirilmeli ve yapılan çalıĢmalar üniversitelerce desteklenmelidir.
14. Afyonkarahisar ili sınırları içerisinde yapılan bu çalıĢmanın, Türkiye çapında bir projeye dönüĢtürülmesi, hem korunmaya muhtaç çocukların sosyal geliĢimleri açısından hem de müzik eğitiminin yaygınlaĢtırılması bakımından önemli görülmektedir.
15. Bu tür araĢtırmaların daha yaygın yapılabilmesi için, bürokratik iĢlemlerin ve yazıĢmaların daha kolaylaĢtırılması sağlanmalıdır.
16. Eğitim Fakülteleri’nin Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalları’nda okutulmakta olan “Topluma Hizmet Uygulamaları” dersi kapsamında, her ilde benzer çalıĢmalar gerçekleĢtirilmelidir.
17. Yeterince ilgi göremeyen ve terk edilmiĢliği erken yaĢta tatmıĢ olan çocukları, sosyal açıdan destekleyerek kendisi ve çevresiyle daha barıĢık ve toplumla daha uyumlu bireyler olmalarına katkı sağlayacağı bilinen sanat eğitiminin, Ģiddeti önlemede de önemli bir etken olduğu göz önüne alındığında, çocuk yuvası, yetiĢtirme yurdu vb. kurumlarda sanatsal faaliyetlerin desteklenerek arttırılması sağlanmalıdır.
KAYNAKÇA
Akçamete, G. ve Avcıoğlu, H. (2005). Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin (7-12 YaĢ) Geçerlik ve Güvenirlik ÇalıĢması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2).
Akkök, F. (2006). İlköğretimde Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi (Öğretmen El Kitabı). (4. basım). Ġstanbul: Özgür Yayınları.
AkkuĢ, Z. (2005). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Becerilerinin Özsaygı ve Denetim Odağı İle İlişkisi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Altın Klasikler Koleksiyonu. (2000). Carl Orff. (1. basım). Ġstanbul: NESA Basın Yayın Organizasyon Ticaret A.ġ.
Aslan, B. (1997). Kurum Bakımında Bulunan Korunmaya Muhtaç Çocukların Davranış Sorunları (Adana İlinde Bir Araştırma). YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Avcıoğlu, H. (2005). Etkinliklerle Sosyal Beceri Öğretimi. (2. basım). Ankara: Kök Yayıncılık.
Ay, M. (2003). Müzikte Hareket ve Beden İlişkisinin Pedagoji Yöntemleriyle Karşılaştırılması. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul.
Aydoğan, S. (2007). Oynayarak Eğlenerek Müzik Dilini Öğreniyoruz. (1. basım). Ankara: ArkadaĢ Yayınevi.
Aytaç, S. (1985). Korunmaya Muhtaç Çocuklar Meselesine Mukayeseli Bir Bakış ve Bursa Örneği. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
Balcı, Y. B. ve Say, N. (2005). Temel Sanat Eğitimi. (1. basım). Ġstanbul: YA-PA Yayın Pazarlama.
Banks, S. (March, 1982). Orff-Schulwerk Teaches Musical Responsiveness. Music Educators Journal, Vol. 68 (7); 42-43.
Baran, G. (1995). Ankara’da Bulunan Çocuk Yuvalarında Kalan 7-11 Yaş Grubu Çocuklarda Cinsiyet Rolleri ve Cinsiyet Özellikleri Kalıpyargılarının Gelişimi. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
BaĢ, A. (2003). İlköğretim 4. ve 5. Sınıflarda Okuyan Öğrencilerin Sosyal Becerileri ve Okul Uyumu İle Depresyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ġzmir.
BaĢaran, F. (1974). Psiko-Sosyal Gelişim 7-11 Yaş Çocukları Üzerinde Yapılan Bir Araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları No: 254.
BektaĢ, B. (2001). Okul Öncesi (3-6 Yaş Grubu) Çocuklarının Müzik Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözümleri Üzerine Bir Araştırma, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Bilen, S. (1995). İşbirlikli Öğrenmenin Müzik Öğretimi ve Güdüsel Süreçler Üzerindeki Etkileri. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġzmir.
Bilen, S., Özevin, B. ve Uçal, E. (2003, 16-18 Ocak). Öğretmen Yetiştirmede Orff Öğretisi. Orff-Schulwerk Müzik ve Dans Pedagojisi Uluslararası Sempozyumunda sunuldu, Ġstanbul.
Bilen, S., Özevin, B. ve Canakay, E. U. (2009). Orff Destekli Etkinliklerle Müzik Eğitimi. (1. basım). Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
Bolvadin Mehmet Akif Ersoy Çocuk Yuvası. (2008). Brifing Raporu.
Brophy, T. S. (May, 2005). A Longitudinal Study of Selected Characteristics of Children’s Melodic Improvisations. Journal of Research in Music Education, Vol. 53 (2); 120- 133.
Canakay, E. U. (2007). Aktif Öğrenmenin Müzik Teorisi Dersine İlişkin Akademik Başarı, Tutum, Özyeterlik Algısı ve Yüklemeler Üzerindeki Etkileri. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı, Ġzmir.
Cerrahoğlu, S. (2002). Sosyal Beceri Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Öz Kavramı Düzeylerine Etkisi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Cüceloğlu, D. (1999). İnsan ve Davranışı. (9. basım). Ġstanbul: Remzi Kitabevi.
Çadır, D. (2008). Zihinsel Engelli Öğrenciler İçin Müzik Terapi Yöntemine Göre Hazırlanan Sosyal Beceri Öğretim Programının Etkililiğinin İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Çoban, E. Ç. (2007). Sosyal Beceri Sorunu Olan Öğrenciler ve Annelerine Uygulanan Yaratıcı Drama Etkinlikleri Programının Öğrencilerin Sosyal Beceri Düzeylerinin Gelişimi Üzerindeki Etkisi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Ġzmir.
Dikici, A. (2002). Orff Tekniği İle Verilen Müzik Eğitiminin Matematik Yeteneğine Etkisinin İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dinç, B. (2002). Okulöncesi Eğitimin 4-5 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişimine Etkileri Konusunda Öğretmen Görüşleri. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, EskiĢehir.
Ekici, T. (1998). Orff Çalgıları ve Müzik Eğitiminde Kullanım Yöntemleri. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġzmir.
Erden, M. ve Akman, Y. (1998). Eğitim Psikolojisi Gelişim - Öğrenme - Öğretme. (6. basım). Ankara: ArkadaĢ Yayınevi.
Erdoğan, F. (2002). İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinde Sosyal Becerilerin Sosyo- Ekonomik Düzey, Cinsiyet ve Yaş İle İlişkisi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Erman, A. (2000). Suzuki Metodu: Felsefesi ve Keman Eğitiminde Kullanılışı. YayımlanmamıĢ Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara.
Eskioğlu, I. (2003, 26-31 Ekim). Müzik Eğitiminin Çocuk Gelişimi Üzerindeki Etkileri. Cumhuriyetimizin 80. Yılında Müzik Sempozyumunda sunuldu, Malatya.
Feyzioğlu, A. (2002). 20. yy. Müzik Eğitim Yöntemleri İle Müziğe Başlangıçta Bedenin Kullanımı. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul.
Fidan, M. Ġ. (2005). Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Çocuk Yuvalarında Barınan Çocukların Wisc-R Skorlarının Değerlendirilmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, Ġstanbul.
Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (2001). Çocuk ve Ergen Gelişimi. (yayıma hazırlayan: Onur, B.). (4. basım). Ankara: Ġmge Kitabevi. (Eserin orijinal tarihi belli değil).
Goodkin, D. (November, 2001). Orff-Schulwerk in the New Millenium. Music Educators Journal, Vol. 88 (3); 17-23.
Gökaydın, N. (1990). Eğitimde Tasarım ve Görsel Algı Temel Sanat Eğitimi. (1. basım). Ankara: Sedir Yayınevi.
Gülay, H. (2004). Korunmaya Muhtaç Çocuklarla Ailesi İle Yaşayan 6 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerinin Karşılaştırılması. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Gültek, B. (2001). Suzuki Yöntemi. Erken Müzik Eğitiminde Çalgı Eğitimi Yöntem ve Teknikleri Yüksek Lisans Dersi Dönem Ödevi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gürbüz, E. E. (2002). Kurumda Yaşayan Korunmaya Muhtaç Çocuklarda Rorschach Testinin “Kendilik Algısı, Duygulanım ve Fikir Yürütme” Boyutlarının İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul.
Gürgen, E. T. (2007). Orff-Schulwerk ve Kodaly Yöntemi’nin Vokal Doğaçlama, Müziksel İşitme ve Şarkı Söyleme Becerileri Üzerindeki Etkileri. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ġzmir.
Gürgen, E. T. (2009, 23-25 Eylül). Farklı Müzik Eğitimi Yöntemlerinin Öğrencilerin Müziksel Becerileri Üzerindeki Etkileri. 8. Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumunda sunuldu, Samsun.
Gürvardar, D. (2001). Yetiştirme Yurdunda Yetişen Çocuklar İle Ana-Baba Yanında Yetişen Çocukların Umutsuzluk Düzeyinin Karşılaştırılması. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ġzmir.
Hamzaoğlu, A. R. (2002). 6-12 Yaş Grubundaki Çocukların Gelişiminde Müzik Eğitiminin Rolü. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
IĢın, D. (2008). Okulöncesi Müzik Eğitiminde Uygulanan Orff Yaklaşımı’nın 5-6 Yaş Grubundaki Çocukların Ritimsel Becerilerine Etkileri. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Jungmair, U. E. (2002). Orff-Schulwerk Carl Orff AnlayıĢı Çerçevesinde Elementer Müzik ve Dans Pedagojisi. Orff Info, 1, 4-7.
Jungmair, U. E. (2003, 16-18 Ocak). Orff-Schulwerk Elementer Müzik ve Hareket Eğitimi Temel İlkeler. Orff-Schulwerk Müzik ve Dans Pedagojisi Uluslararası Sempozyumunda sunuldu, Ġstanbul.
KağıtçıbaĢı, Ç. (1999). Yeni İnsan ve İnsanlar. (10. basım). Sosyal Psikoloji Dizisi: 1, Ġstanbul: Evrim Yayınevi.
Kalyoncu, N. (2006). Türkiye’de Orff-Schulwerk Uygulamaları Abant Ġzzet Baysal Üniversitesi Örneği. Yaratıcı Drama Dergisi, 1 (2), 89-104.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (14. basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kaymak, D. A., Çetin, F. ve Bilbay, A. A. (2003). Araştırmadan Uygulamaya Çocuklarda
Kocayörük, A. (2000). İlköğretim Öğrencilerinin Sosyal Becerilerini Geliştirmede Dramanın Etkisi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Koçak, K. O. (2005). Orff-Schulwerk’in Türkçe KarĢılığı Nedir? Orff Info, 8, 32-35.
Koçak, K. O. ve Erol, O. (2006). Karamela Sepeti. (1. basım). Ġstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Konuk, D. (2006). Zonguldak İl Merkezinde 7-11 Yaş Grubu İşitme Engeli Olan ve Olmayan Çocukların Psiko-Sosyal Gelişimlerinin Karşılaştırılması. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak.
Levent, T. (1994, 20-22 Ekim). Sanat Toplumu, Eğitsel Etken Olarak Güzel Sanatlar, Sanat Eğitiminin Geleceği. Seminer. Türk - Alman Kültür ĠĢleri Kurulu Yayın Dizisi No: 8. Levi, S. (2008). The Children Who Start Life with Separation and the Volunteers Who Do Not
Play the Three Monkeys: The Effects of the Volunteer Program of Koç University on the Development of Institutionalized Children. Master of Arts in Psychology, Koç University Graduate School of Social Sciences, Ġstanbul.
Mead, V. (January, 1996). More Than Mere Movement. Music Educators Journal, 82 (4); 38- 41.
Metin, G. G. (1999). Dramanın 5-6 Yaş Çocuklarının Sosyal-Duygusal Gelişimlerine Etkisinin İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
Nykrin, R. (2005). Bir Müzik Eğitimi Klasiğinin Güncel Durumu Üzerine DüĢünceler (Musik für Kinder - Orff-Schulwerk). (çev: N. Laslo). Orff Info, 8, 5-12.
Oktay, E. (1998). Yetiştirme Yurdunda Barınan 13-15 Yaş Grubu Ergenler İle Aileleri Yanında Yaşayan Aynı Yaş Grubu Ergenlerin Psikolojik Belirtilerinin Karşılaştırılması (Gaziantep Erkek Yetiştirme Yurdu Örneği). YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
Ömeroğlu, E. ve UlutaĢ, Ġ. (2007). Çocuk ve Ergen Gelişimi. (1. basım). Ġstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Özcan, V. (2007). Orff Öğretisinin ve Yaratıcı Dramanın Uygulandığı ve Uygulanmadığı Okullarda Öğrencilerin Müzik Dersine Olan Tutumlarının Karşılaştırılması. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ġzmir.
Özdemir, F. (1996). Korunmaya Muhtaç Çocuklar İçin Koruyucu Aile Bakımı (Psiko-Sosyal ve Hukuksal Açıdan). YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Özdemir, Ġ. M. (2008). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de Sosyal Devlet ve Sosyal Hizmetler. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Özgülük, G. (2006). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Uygulanan Tam ve Yarım Günlük Eğitim Programlarına Göre 5-6 Yaş Grubu Çocukların Sosyal ve Duygusal Gelişiminin İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
ÖzmenteĢ, G. ve Bilen, S. (2005). Dalcroze Eurhythmics Öğretiminin Müziksel Beceriler, Müzik Dersine ĠliĢkin Tutumlar ve Müzik Yeteneğine ĠliĢkin Özgüven Üzerindeki Etkileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (10), 87-102.
Özsoy, V. (2007). Görsel Sanatlar Eğitimi. (2. basım). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
www.aosa.org. (2007). Orff Schulwerk Nedir? (çev. F. Auernig, N. Laslo). Orff Info, 11, 6. Washington, G. (1989). 10-12 Yaş Grubu Korunmaya Muhtaç Yuva Çocuklarında Denetim
Odağı Algısı ve Kendine Saygı Duygusu. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Woods, D. G. (November, 1987). Movement and General Music: Perfect Partners. Music Educators Journal, Vol. 74 (3); 35-36.
Pala, M. (1999). Çocuk Yuvalarında ve Aileleriyle Birlikte Yaşayan 7-11 Yaş Grubu Çocuklarda Yaratıcılığın İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Salmon, S. (2005). Herkes Ġçin Müzik. (çev: N. Laslo). Orff Info, 8, 26-28.
Sarper, N. (2001). Yetiştirme Yurdunda Yetişen Çocuklar İle Ana-Baba Yanında Yetişen Çocukların Denetim Odaklarının Karşılaştırılması. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ġzmir.
Say, A. (1992). Müzik Ansiklopedisi. (4. cilt). Ankara: BaĢkent Yayınevi.
Say, A. (2005). Müzik Ansiklopedisi. (3. cilt). Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
Selçuk, Z. (1999). Gelişim ve Öğrenme Eğitim Psikolojisi. (6. basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Senemoğlu, N. (1998). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. (1. basım). Ankara: Özsen Matbaası.
Seven, S. (2006). 6 Yaş Çocuklarının Sosyal Beceri Düzeyleri İle Bağlanma Durumları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Shamrock, M. (May, 1997). Orff-Schulwerk: An Integrated Foundation. Music Educators Journal, Vol. 83 (6); 41-44.
Sim, L., Whiteside, S. P., Dittner, C. A. ve Mellon, M. (August, 2006). Effectiveness of a Social Skills Training Program with School Age Children: Transition to the Clinical Setting. Journal of Child & Family Studies. Vol. 15 (4); 409-417.
Sogin, D. W. ve Wang, C. C. (2008). Music Activity Reports by Music Teachers with Varying Training in Orff Schulwerk. International Journal of Music Education. Vol. 26 (3); 269-278.
Sun, M. ve Seyrek, H. (1998). Okulöncesi Eğitiminde Müzik. (1. basım). Ġzmir: Müzik Eserleri Yayınları.
Sungurtekin, ġ. (2005). Orff Çalgılarının Okul Müzik Eğitimindeki Yeri ve Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Uygulamalarının Değerlendirilmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
ġeker, S. S. (2005). 7-11 Yaş Gurubunda Orff Öğretisi Destekli Keman Eğitiminde Başlangıç Metodu Oluşturulmasına İlişkin Bir Çalışma. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi,