Çalışmada yaşam sürdürme analizine bir giriş yapılarak temel kavramlar açıklanmıştır. Yaşam sürdürme analizini diğer analiz yöntemlerinden ayıran ve önemli bir özelliği olan durdurulmuş veriler ve çeşitleri hakkında bilgi verilmiştir.
Yaşam sürdürme analizinde önemli bir yer tutan Cox orantılı hazard modelinin genel yapısı, orantılılık varsayımının denetlenmesinde kullanılan yaklaşımlar ve bu yaklaşımlardan da birisi olan zamana bağlı değişkenler, değişkenlerin tanımı, değişken tipleri, zamana bağlı değişkenler için cox regresyon modelinin genişletilmesi ve orantılı hazard varsayımının denetlenmesi için zamana bağlı değişkenlerin kullanılması konularına yer verilmiştir.
Uygulama bölümünde 2006 yılı Ankara Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü kayıtlarında yer alan ve herhangi bir suça karışmış çocuklar hakkında bir çalışma yapılarak yaşam sürdürme analizinin suç araştırmalarında kullanılmıştır.
Kayıtlar üzerinden yapılan çalışmanın başlangıç zamanı 01.01.2006 olarak ele alınmış ve 31.12.2006 tarihinde de araştırma sona erdirilmiştir. 2006 yılında 2. kez suça karışana kadar geçen süre yaşam sürdürme süresi olarak belirlenmiştir. 2. kez suça karışmayan çocuklar ise durdurulmuş gözlem olarak çalışmaya katılmıştır.
Çalışmada ele alınan bütün değişkenler için yaşam sürdürme ve hazard grafikleri incelenmiştir Suça karışan erkeklerin, 2.kez suça karışma risklerinin kızlardan daha çok olduğunu, ilçelere göre bakıldığında 2.kez suça karışma riskinin Yenimahalle ilçesinde en çok olduğunu, doğum yeri değişkenine göre bakıldığında Ankara‘da doğanların 2.kez suça karışma riskinin daha yüksek olduğunu, 15 yaş ve daha büyük çocukların 15 yaş ve daha küçük çocuklara göre 2.kez suça karışma riskinin daha yüksek olduğunu, okula hiç gitmemiş çocukların okula gidenlere göre daha çok risk altında olduğunu, yankesicilik-kapkaç ve hırsızlık suçlarına karışmış çocukların diğer suç türlerine karışan çocuklara göre 2. kez suça karışma risklerinin daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz.
Değişkenlerimiz, geriye doğru çıkarma yöntemi ve ileriye doğru seçim yöntemi kullanılarak analize katılan altı değişkenden sadece suç çeşiti ve öğrenim durumunun modelde yer almasına %95 güvenle karar verilmiştir. Öğrenim durumu ve suç çeşiti değişkenlerinin hazard oranları bulunarak sonuçlar yorumlanmıştır.
Öğrenim değişkeni için, değişkenin bütün düzeyleri dikkate alındığında %95 güvenilirlik düzeyinde; herhangi bir okulda hala öğrenci olanların okula hiç gitmeyenlere göre 0,49 kat daha fazla risk altında olduğu, Okul-terk olarak kayıtlara geçen çocukların okula hiç gitmemiş çocuklara göre 1,15 kat daha fazla risk altında olduğu, herhangi bir okulu mezun olarak tamamlayan çocukların okula hiç gitmemiş çocuklara göre 0,95 kat daha fazla risk altında olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Suç çeşiti değişkeni için değişkenin bütün düzeyleri dikkate alındığında %95 güvenilirlik düzeyinde; hırsızlık suçuna karışmış çocukların yaralama suçuna karışmış çocuklara göre 2. kez suça karışma riskinin 3,65 kat daha fazla olduğunu, yankesicilik-kapkaç suçuna karışmış olan çocukların yaralama suçuna karışmış olan çocuklara göre 4,76 kat daha fazla risk altında olduğunu, diğer suçlara karışan çocukların yaralama suçuna karışmış olan çocuklara göre 0,83 kat daha fazla risk altında olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Daha sonra bütün değişkenler ve zaman fonksiyonu ile etkileşim terimleri modele alınmış ve zamana bağlı değişkenin olup olmadığına bakılmıştır. Ancak çalışmada incelediğimiz değişkenlerin, zamana bağlı değişken olmadığı görülmüştür.
Modelde yer alan değişkenlerin orantılılık varsayımı denetlenmesi log-log grafikleri, zamana bağlı değişkenler kullanılarak daha ayrıntılı olarak gösterilmiştir.
Değişkenlerimizin orantılı olduğuna karar verilmiştir.
Sonuçta, orantılı hazard modelinin zamana bağlı değişkenlerle genişletilmesi, orantılı hazard varsayımının denetlenmesinde ve varsayımın sağlanamadığı durumlarda kullanılan yöntemlerden birisidir. Yapılan literatür araştırmalarında, daha
çok fen bilimleri ve tıp alanında gelişme gösterdiği görülen yaşam sürdürme analizi suç araştırmalarında da kullanılmıştır.
KAYNAKLAR
Abrahamowicz Michal , MacKenzie Todd ve Esdaile John M., “Time-Dependent Hazard Ratio: Modeling and Hypothesis With Application in Lupus Nephritis”, Journal of the American Statistical Association, 436:1432-39, (1996).
Albonetti, Celesta, ve Hepburn, John, “A Proportional Hazard Model Of The Conditioning Effects Of Social Disadvantage”, Social Problems, 1:124-37, (1997).
Başar, E., “Yaşam Tabloları Analizinde Kullanılan Bazı İstatistiksel Tekniklerin Böbrek Nakli Verilerine Uygulanması”, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara,1-56, (1993).
Collet ,D., “Modeling Survival Data in Medical Research”, Chapman&Hall, London,1-271,( 2003).
Cox, D.R. and Oakes, D., “Anaylsis of Survival Data” , Chapman and Hall, London, 1-201, (1984).
Fleming T.R. ve Lin D.Y., “Survival Analysis in Clinical Trials: Past Developments and Future Directions”, Biometrics, 56:971-83, (2000).
Frei, E., , “Studies of Sequential and Combination Antimetabolite Therapy in Acute Leukemia”, Blood , 18-454, (1961),
Fichman,Mark, “The Motivational Consequences of Absence and Attendance:
Proportional Hazard Estimation of a Dynamic Motivational Model”, Journal Of Applied Psychology, 1:119-34, (1988).
Gehan E.A., Siddiqui M.M., “Simple Regression Methods For Survival Time Studies”, Journal of the American Statistical Association, 344: 848-56 , (1973).
Germeç, Ezgi, “Suçlu Çocukların Topluma Yeniden Kazandırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı , Sakarya , 1-50, (2002).
Hancı, Hamit, “Çocuk Suçluluğuna yol açan sosyal bir yara: İç göçler ve çarpık kentleşme”, İzmir Tabip Odası Bülteni. 6:24-28, (1999).
Hosmer, D.W. ,Lemeshow, S., “Applied Survival Analysis: Regression Modeling Of Time To Event Data, John Wiley and Sons New York , 87-253,(1999).
Hougaard P., “Fundamentals of Survival Data” , Biometrics ,55: 13-22, (1999).
Kalbfleisch, J.D., and Prentice, R.L., “The Statistical Analysis of Failure Time Data”, John Wiley and Sons, New York ,1-280, (1980).
Kaner, Sema, “Suç Davranışı Ölçeği Geliştirme Çalışması, 1.Ulusal Çocuk ve Suç:
Nedenler Ve Önleme Çalışmaları Sempozyumu”, Türkiye Çocukları Yeniden Özgürlük Vakfı, Ankara,230, (2002).
Kleinbaum, David G., “Survival Analysis: A Self-Learning Text”, Springer, New York,1-253, (1996).
Lawless, J.F. ,” Statistical Models and Methods for Life Time Data”, Wiley, New York, 578, (1982).
Lehler, Evelyn, “Determinants of Marital Instability”, Applied Economics, 20:195-210,(1988).
Mac Donalds, E.J., “The Epidemiology of Melanoma”, Annals of The New York Akademy of Science, 100:4-15, (1963).
Marubini, E. Ve Valsecchi, M., “Analysing Survival Data from Clinical Trials and Observational Studies”, John Wiley and Sons ,USA,1-250, (2004).
Polat, Oğuz, “Çocuk Hakları”, Analiz Yayınları, İstanbul,1-50, (1997).
Sarpdağ, Mustafa, “Çocuk Suçluluğu ve Polis”, Ahsen Matbaacılık, Ankara,1-70, (2005).
Yavuzer, Haluk, “Çocuk ve Suç”, Remzi Kitabevi, İstanbul,1-70, (1994).
ÖZGEÇMİŞ
Kişisel Bilgiler
Soyadı, adı : GÖZ ÇEKÇEKİ, Özlem
Uyruğu : T.C.
Doğum tarihi ve yeri : 16.06.1982, Ankara Medeni hali : Evli
Eğitim
Derece Eğitim Birimi Mezuniyet tarihi
Lise Prof.Dr. Şevket Raşit Hatipoğlu 1996-2000
Lisesi (Süper Lise)
Lisans Gazi Üniversitesi/ İstatistik Bölümü 2000-2004
Polis Akademisi FYO 2000-2004
İş Deneyimi
Yıl Yer Görev
2004-2007 Ankara Emniyet Müdürlüğü Komiser Yrd.
Yabancı Dil
İngilizce (KPDS 53)