5.1. Sonuç
Bu bölüme kadar sunulan bulguların yardımıyla aşağıdaki yargılara ulaşmak mümkün olabilir.
1. Lisans düzeyinde moda tasarımı eğitimi alan öğrencilerin moda, sanat ve yaratıcılık kavramlarının bilincinde olduğu gözlenmiştir. Öğrencilerin moda tasarımında sanatın önemli bir işlevi olduğu görüşüne sıcak baktıkları, aynı zamanda yaratıcılığın da aynı durumu desteklediğinin farkında oldukları bulgulanmıştır. Bunun yanı sıra öğrenciler yaratıcılığın estetik ve bilimsel değerleri olan yeni fikirler ortaya koymak olduğu fikrinde birleşmişlerdir. Yüksek bir çoğunluk yaratıcılığın eleştirel bakma ve özgün önermelerde bulunmak olduğu fikrine olumlu yönde katılım göstererek, yaratıcılığın gelişiminde sanat eğitiminin önemini vurgulamışlardır. Yaratıcılığın kişiden kişiye farklılıklar gösterdiği yönünde görüş bildiren öğrenciler, yaratıcı kişinin sorunlara, bilgi eksikliğine duyarlı ve çözüm arama eğiliminde olduğunu ifade etmiştir. Öğrencilere göre yaratıcı kişi, meraklı, ilgi alanları çok yönlü ve estetiksel kaygı içinde olan kişidir. Özgüven eksikliği ve eleştirilme korkusunun yaratıcılığa ket vurduğu görüşünü savunmuşlardır.
2. Lisans düzeyinde moda tasarımı eğitimi alan öğrencilerin, sanat eseri incelemenin yaratıcılığı geliştirdiği yönünde olumlu yönde görüş bildirdikleri gözlenmiştir. Bu bağlamda yaratmak için görmeyi bilmek gerektiği düşüncesinde olan öğrenciler, bir sanat eseri üretmenin de yaratıcılık gerektirdiğinin bilincindedir.
Moda tasarımı yapabilmek için, sanatsal bir bakış açısına sahip olmanın önemli olduğunu, bunun ise sağlam temelli bir sanat eğitimi ile gerçekleşebileceği yönünde
görüş bildiren öğrenciler, moda tasarımında yaratıcılığın aynı zamanda özgün fikirlerle geliştiğini ifade ederken, bir kısmı da yaratıcılığın tasarım fikirlerini takip ederek ve uygulayarak geliştiğini söylemişlerdir. Bu durumda iki fikrin çeliştiği gözlenmiş olup, öğrencilerin tasarım sürecinde, çeşitli tasarım fikirlerinden esinlenmeyi tercih ettikleri fakat aynı zamanda tasarımlarında kendi özgün fikirlerini hayata geçirerek, kopya etmekten kaçındıkları söylenebilir.
Öğrencilerin, moda tasarım süreçlerine katkı sağladığını düşündükleri diğer öğeler ise sanat tarihi ve moda tarihi ile ilgili kitapları olmuştur. Bu düşünce bağlamında sanat tarihi ile ilgili kaynakların, moda tasarımına yönelik kaynaklar arasında yer alması gerektiği konusuna yüksek oranda katıldıkları gözlenmiştir. Günümüz modasında sanat akımlarının felsefe ve ilkelerinden etkiler gözlemlediklerini ifade eden tasarım öğrencilerin, aynı fikri renk ve form gibi teknik etkiler için de geçerli kıldığı gözlenmiştir. Öğrencilerin genel anlamda sanat ve modayı ilişkisel anlamda algılamış olduğu söylenebilir.
3. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi ve İzmir Ekonomi Üniversitesi arasında “moda, sanat ve yaratıcılığa ilişkin görüşleri” arasında bazı farklılıklar bulunmuştur. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi’nde lisans düzeyinde moda tasarımı eğitimi alan öğrencilerin, yaratıcı kişinin estetiksel kaygı içinde olduğu ifadesine İzmir Ekonomi Üniversitesi’nde bu eğitimi alan öğrencilere göre daha fazla katılım gösterdikleri gözlemlenmekle beraber, diğer bulgular açısından benzer düzeyde oldukları gözlenmiştir.
Bu durumun nedenine bakıldığında bir devlet üniversitesi olan İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi’nin daha köklü bir üniversite olmasının etkili olduğu düşünülebilir. İzmir Ekonomi Üniversitesi’ndeki öğretim elemanlarının, bir devlet üniversitesi olan İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi’ndeki meslektaşlarına oranla öğrencilerini serbest ve özgür bırakmalarının, öğrencileri sanatsal anlamda da özgün, esnek ve bağımsız hareket etmeleri konusunda cesaretlendirdiği, günlük yaşantılarında olduğu gibi özellikle de tasarım yaparken, estetiksel kaygıdan çok bireysel kaygı içinde oldukları sonucunu doğurduğu söylenebilir.
4. Lisans düzeyinde eğitim alan moda tasarımı öğrencileri sanat akımlarının yaratıcılık ve tasarıma etkilerine ilişkin ifadelerinde, tasarım konusundaki görüşlerine bakıldığında, öğrencilerin tasarım sürecinde faydalandıkları kaynaklar arasında moda dergileri, moda defileleri, sanat kitapları, internet, moda tarihi ile ilgili yazılı ve görsel kaynaklar, magazin dergileri gibi kaynaklardan yararlanılabileceği görüşünde oldukları saptanmıştır. Bunun yanı sıra, sanat akımları ve sanat eserlerinin de öğrencilerin tasarım sürecinde yararlandıkları kaynaklar arasında olduğu bulgulanmıştır. Tarzı kentlere ve kültürlere göre değişim gösteren sokak modası, öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştirmek için göz attıkları bir olgu olmuştur.
Tasarım sürecine başlamadan önce ön bir araştırma yaptıklarını söyleyen öğrencilerin oranı yüksek bulgulanmakla beraber, çalışılmak istenilen temaya uygun bir hikaye panosu hazırlayan öğrencilerin oranı daha düşük bulgulanmıştır.
5. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi öğrencilerine oranla, İzmir Ekonomi Üniversitesi öğrencileri sokak modasından etkilendiklerini ifade etmişlerdir. Bunun yanı sıra İzmir Ekonomi Üniversitesi öğrencilerinin tasarım sürecine başlamadan önce ön araştırma yaptıkları, bu oranın İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi öğrencilerine göre daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışılmak istenen temaya uygun bir hikaye panosu hazırladığını ifade eden öğrenci oranının İzmir Ekonomi Üniversitesi’nde daha yüksek bir değerde olduğu saptanmıştır. İnternet kaynaklarından yararlanma oranı incelendiğinde, iki okul arasındaki anlamlı fark nedeniyle, İzmir Ekonomi Üniversitesi öğrencileri internet kaynaklarından yararlanırken, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi öğrencilerinin bilimsel kaynaklara daha çok yöneldiği söylenebilir.
6. Lisans düzeyinde moda tasarımı eğitimi alan öğrencilerin, kısmi olarak tasarımlarında sanat eserlerinden etkilendikleri bulgulanmıştır. Öğrenciler sanat eserlerinden esinlenerek ortaya koydukları tasarımların daha estetik olduğunu düşünmektedir. Bu tasarımların daha etkili bir imaj oluşturarak, entelektüel bir kesime hitap edebileceğini düşündüklerini ifade etmişlerdir. Öğrenciler sanat eserlerinin tasarımlarının özgünlüğüne olumsuz bir etkisi olmadığını düşünmektedir. Her iki üniversite öğrencilerinin de moda ve sanat ilişkisi bağlamında olumlu yönde fikir belirttikleri saptanmıştır.
7. İzmir Ekonomi Üniversitesi ve İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi öğrencilerinin moda ve sanat ilişkisi bağlamında olumlu yönde fikir belirttikleri saptanmıştır. İzmir Ekonomi Üniversitesi öğrencileri tasarım öncesi hazırlığa daha çok önem verdikleri, buna karşılık İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Öğrencilerinin ise, sanat akımları ve yaratıcılık konularına daha ilgili oldukları, modacıların tasarım ürünlerinde sanat etkilerini gözlemleyebilecek duyarlıkta oldukları gözlenmiştir.
8. Moda tasarımı eğitimi alan öğrencilerin büyük çoğunluğu tasarımlarında Sürrealizm ve Kübizmden etkilendikleri görülmüştür. Pop art, Dadaizm, Barok ve Op Art da öğrencilerin etkilendiklerini belirttikleri sanat akımlarındandır. Salvador Dali ve Andy Warhol öğrencilerin tasarımlarında en çok etkilendiği sanatçılar olarak gözlenmiştir. Bunun yanı sıra; Pablo Picasso ve Van Gogh gibi sanatçılarda etkilendikleri isimler arasındadır. Öğrencilerin moda tasarımlarında etkilendikleri moda tasarımcıları incelendiğindeyse; Alexender Mc Queen, Vivienne Westwood ve Yıldırım Mayruk gibi ünlü tasarımcıları belirttikleri gözlenmiştir. Atıl Kutoğlu, Hüseyin Çağlayan, Coco Chanel ve Armani gibi isimlerde öğrencilerin etkilendikleri tasarımcılar arasındadır. Dönem dönem sanatçılarla işbirliği içinde olan ya da sanatçıların eserlerinden esinlenerek tasarım ortaya koyan modacılardan etkilenen öğrencilerin olması çalışma adına önem taşıyan bir bulgu olarak yorumlanabilir. Tüm bu bulguların yanı sıra, öğrencilerin sanat akımları ile ilgili bilgi eksikliği yaşadıkları ve yanlış yanıtlar verdikleri gözlenmiştir.
5.2. Araştırmaya Yönelik Öneriler
Araştırma sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda aşağıdaki öneriler geliştirilmiştir.
1. Öğrencilerin avangard sanat akımları ile ilgili farkındalıkları olmalarına karşın sanat tarihi literatürü açısından bir o kadar zayıf oldukları göz önüne alındığında, öğrencilerin sanat tarihinde öncü akımlar kavramını daha iyi anlaması, inceleyip, tartışabilmesi için lisans müfredatına bu konu ile ilgili dersler eklenebilir.
2. Öğrencilerin lisans eğitiminden arta kalan zamanlarda, kitap okuma, resim sergileri gibi sanatsal etkinliklere katılma, defileler gibi moda sunumu etkinliklerine
katılmasının yanı sıra, yaratıcılıklarına katkı sağlayacağı düşüncesiyle eğitimciler tarafından sanat eseri incelemeye teşvik edilmesi ve öğrencileri bu tip etkinliklere yönlendirilmesi fayda getirebilir.
3. Özellikle öğrencilerin moda tasarımı aşamasında kaynak olarak moda dergilerinden, moda defilelerinden, sanat kitaplarından, moda tarihi ile ilgili kaynaklardan, sanat eserlerinden ve bu kaynaklar dışında görsel anlamda her türlü materyalden yararlanarak tasarım yapabileceklerinin bilincinde olmalarına rağmen, kolay ulaşılabilir olması nedeniyle internet kaynaklarından, magazin dergilerinden yararlandıkları gözlemlenmiştir. Öğrencilerin kolay yollara başvurmalarını engellemek adına, ne tür kaynaklardan yararlanarak bir tasarım ürünü ortaya koyabileceklerini ve bu aşamada ihtiyaçları olan kaynaklara nasıl ulaşabilecekleri ile ilgili bilgilendirmenin eğitimciler tarafından yapılabileceği düşünülmektedir. Bunun yanı sıra lisans düzeyinde moda tasarımı eğitimi veren fakültelerin bünyesinde sanat tarihi ile bağlantılı olacak biçimde, moda ve görsel tasarıma yönelik kaynakların çoğaltıldığı ve kolayca ulaşılabilir olan bölümler açılabilir.
4. Özellikle moda resmi derslerinde, sanat akımları işlenerek, öğrencilerin tasarımlarında bu temaları sağlanmalıdır. Bu durumun öğrencilerin tasarım sürecine estetik bir bakış açısıyla yaklaşmalarını sağlayabileceği, aynı zamanda yaratıcılıklarının gelişmesine de katkı sağlayabileceği söylenebilir.
5. Lisans düzeyinde moda tasarımı eğitimi alan öğrencilerin tasarım sürecinde etkilendikleri faktörlere ilişkin görüşlerini sorgulayan bilgi toplama formu, Türkiye’de, bünyesinde moda tasarımı bölümü bulunan farklı üniversitelerde uygulanarak, daha geniş çaplı veriler elde edilerek incelenebilir.
6. Sanat akımlarının lisans düzeyinde moda tasarımı eğitimi alan öğrencilerin yaratıcılığına etkisine yönelik, uzun vadeli olarak, izlemeye dayalı nitel araştırmalar yapılabilir.
7. Türkiye’de moda tasarımına yönelik kaynaklar yetersizdir. Yabancı kaynaklı kitapların çevrilmesine önem verilebilir.
8. Üniversitelerin moda tasarımı bölümlerinde görev alan öğretim üyelerinin, moda resmi dersine yönelik sanatçı ve sanat akımlarının yaratıcılıklarına etkisini ve bu etki yönünde derslerinde öğrencilerine olumlu ve olumsuz yansımalarını sorgulayan bir araştırma gerçekleştirilebilir.
9. Moda tasarım eğitiminde sanat eğitiminin önemini ve yöntemini vurgulayan ve sorgulayan araştırmalar yapılabilir.
KAYNAKÇA
Akimoğlu, A. (Mayıs, 2004). Meraklısına Haute-Couture. Web:http: //www. radikal
com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetay&ArticleID=712418&Date=29 .11.2010&CategoryID=96 adresinden 20.08.2012 tarihinde alınmıştır.
Antakyalıoğlu, Z. (2007). Satılık sanat. Artist Actual, 4/2007, 12-15.
Antmen, A. (1999). A’dan Z’e ye 20.yy Sanatı. İstanbul: Portakal Sanat Dergisi Yayını, Sayı: 16, Kış 1999/2000 :92.
Antmen, A. (2000). Yirminci Yüzyıl Sanatı. İstanbul: Sanat Kültür Antika,P, Sayı:16.
Antmen, A. (2009). Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında
Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
Artun, A. (2009). Kuramda Avangardlar ve Bürger’in Avangard Kuramı. (Ed.: Artun, A.), Avangard Kuramı Sunuş Yazısı. İletişim Yayınları. İstanbul, 9-32.
Barnard, M. (1996). Fashion as Comunıcatıon . London
Başaran, B. (2007), Fütürizm’den Siber Punk’a: Yirminci Yüzyıl Sanatında Teknolojinin
Değişen Yansıması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Marmara Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, İletişim Anabilim Dalı Bilişim Dalı, İstanbul.
Baudot, F. (2001). Modanın Yüzyılı. İstanbul: İTKİB. Güncel Yayıncılık.
Baudot, F. (2005). Modanın Yüzyılı. İstanbul: İTKİB. Güncel Yayıncılık. Diğerleri, İletisim Yayınları. İstanbul
Batur, E. (1998). Modernizmin Serüveni. (2.Baskı). İstanbul: YKY.
Batur, E. (1987). Gelenek ve Gelecek Arasında Moda. İstanbul: Gergedan Yeryüzü
Kültürü Dergisi. Sayı: 1: 84-85.
Batur, E. (1987). Gelenek Ve Gelecek Arasında Moda. İstanbul : Gergedan Yeryüzü
Kültür Dergisi. Sayı: 3.
Beksaç, E. (2000). Avrupa Sanatına Giriş. Engin Yayıncılık-Sanat Kitapları. İstanbul.
Berger, J. (1986). Görme Biçimleri. İstanbul: Metis Yayınları,
Bürger, P. (2004). Avangard Kuramı (3. Baskı), İstanbul: İletişim Yayınları. Carter, M. (2003). Fashion Classics from Caryle to Barthes, Berg Publishers: New York.
Cawthorne, N. (1998). The House of Worth – Fathers of Couture. Key Moments in
Fashion içinde, (Ed.: Husain, H.), Hamlyn, Londra, İngiltere, 8-17.
Celant, G. (1996a). Art vs fashion: a vortex. (Editör: Germano Celant). Looking At
Fashion. Londra: Thames and Hudson, 141-145.
Cevizci, A. (2002). Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları.
Clark, J. (1998), Kinetic Beauty: the Theatre of the 1920s. Addressing the Century,
100 Years of Art and Fashion içinde, Hayward Gallery Publishing, Londra, İngiltere, 79-87.
Connikie Y. (1990). Fashions of a Decade: The 1960s . London: Batsford Ltd.
Craik, J. (2009). Fashion The Key Concepts. Oxford: Berg Publishers. Çakır, A. M. (2002). Sanatta Eleştirellik. İstanbul: Beta yayınları.
Çivitçi .Ş. (2004). Moda Pazarlama. (1. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Daşçı, S. (2008). Avrupa Resminde Çocuk İmgesi. Ankara: Bağlam Yayıncılık
Dereboy, E. J. (2004). Kostüm & Moda Tarihi, Ankara: Özel Güzel Sanatlar Stilistik Ltd. Şti.
Dişli, S. (2007). 20.yy Sanat Akımlarında Fotoğrafın Kullanımı ve Avangard Kavramı
İle İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi.
İstanbul.
Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi. (1997). Cilt.1-2-3: İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
Erzen, J. N. (2004). Fotoğraf Notları. İstanbul: Say Yayınları.
Etike, S. (2001). Desen. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Frisby, D. , Simmel, G. (2005). Modern Kültürde Çatışma. İstanbul: İletişim Yayınları.
Givry, V. (1999). Sanatın Yakın Dostu Moda, P Sanat Kültür Antika, Sayı:12, Kış 98–99
Gombrich, E. H. (2004). Sanatın Öyküsü, (4. Basım), İstanbul: Remzi Kitabevi.
Hakko, C. (1982). Moda Olgusu, İstanbul: Erler Matbaası.
Haug, W.F. (2008). Meta Estetiğinin Eleştirisi (Çeviren: Metin Toprak). İstanbul: Felsefe Logos Yayınları.
Hilmioğlu, İ. (1993). Giysi Tasarımını Yönlendiren Faktörler. Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
İşbilen, A. (1995). 20.Yüzyıl Süresince Kadın Giysi Kalıplarının Uğradığı Form
Değişikliği Ve Nedenleri Üzerine Bir Araştırma. Gazi Üniversitesi
Bilimde Uzmanlık Tezi. Ankara
Johnson, K.P. (2003). Fashion Foundations: Early Writings on Fashion and Dress,
Berg Publishers, New York.
Karaman, Z. (1976). Giyim ve Dikiş. Ankara.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karoğlu, H. , Şenel, E. (2012, Dec) Pop Art and Fashion İnteraction. International
Journal of Social Science, Volume 5 Issue 8, p. 1423-1444
Kınay, C. (1978). Sanat Tarihi. Ankara: Yayınlanmamış Ders Notları.
King, C. W. ve Ring, L. J. (1980). The Dynamics of Style and Taste Adoption and
Diffusion: Contributions and Fashion Theory. Advance in Consumer Research, 7(1), 13-16.
Langlois G., Boismenu,J.,Lefebre, L. and Regimbald,P.(2000). 20.Yüzyıl Tarihi.
İstanbul: Nehir Yayıncılık.
Lehnert, G. (2000). A History of Fashion, Könemann. Germany.
Lynton, N. (1982/ 2009). Modern Sanatın Öyküsü. (6.Basım), İstanbul: Remzi Kitabevi.
Olgaç, P. (2005). Moda Resmi. İstanbul: Ya-Pa Yayınları.
Onur, N. (2004). Moda Bulaşıcıdır! (1. Baskı). İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Öndoğan, Z. (1995). Yirminci Yüzyıl Modasına Doğru. Ege Üniversitesi. Bornova
Meslek Yüksek Okulu Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi. (5/1995), 477-481.
Özüdoğru, Ş. (2012). 19. Yüzyıldan Günümüze Moda ve Sanat Etkileşimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Özüdoğru, Ş. (1993). Sanat Tarihi, Anadolu Üniversitesi Resim- İş Tamamlama Programı. (Yayın No: 579). Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Pamuk, B. (2009). Giysi Moda Eğilimlerini Etkileyen Faktörler Ve Bir Model Önerisi
(1940-2007 Yılları Arası Basılı Yayında Örnek Uygulama).Yayınlanmamış
Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Ankara.
Parlak Demir, S. (2006). Giyim Modasında Gerçeküstücü Yaklaşımlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.
Patridge, E.O. (1960). Short Etymological Dictionary Of Modern English. London: Fashion Madd.1960
Pektaş, H. (2006). Moda ve Postmodernizm Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi. Konya.
Pektaş, H. (2010). Moda ve Küreselleşme. Web: www.gau.edu.tr/ bildiriler/ Bildiri5.pdf. adresinden 20.08.2012 tarihinde alınmıştır.
Rosenblum, R. ( 2001). Sanat Tarihi Olarak Warhol/ Warhol As Art History. (Editör: Esra Aliçavuşoğlu, Çeviren: Tuncay Birkan). Sanatı ve Yaşamıyla Andy Warhol/
His Art And Life. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 6-29.
Rouse, E. (1989). Understanding Fashion . Oxford Un: BSP Professional Book. Turani, A. (1980). Sanat Tarihi Ansiklopedisi. Cilt: 2-3. İstanbul: Bateş Yayınevi.
Shiner, L. (2004). Sanatın İcadı. (Çev.: Türkmen, İ.). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi. Sozen, M. , Tanyeli, U. (2003). Sanat Kavramları ve Terimleri Sözlüğü.
(Yedinci baskı) İstanbul: Remzi Kitapevi.
Stepanova, V. (2004 [1923] ). Present Day Dress – Production Clothing, Against
Fashion Clothing as Art, 1850-1930 içinde, (Haz.: Stern, R.). The MIT Press, Londra. İngiltere. 172-173.
Stone, E.(1999). The Dynamıcs Of Fashion. New York:Fairchild Publication. Türk Dil Kurumu. (2011). Türk Dil Kurumu Resmi Web Sitesi, Erişim: 01.08.2012.
Troy, N. J. (2003). Couture Culture, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, A.B.D. Tunalı, İ. (2009). Tasarım Felsefesi. Tasarım Modelleri ve Endüstri Tasarımı
(3. Baskı). İstanbul: Yem. Yayınları.
Tunalı, İ. (2002) Tasarım Felsefesine Giriş. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
Türkdoğan, T. (2004). Çağdaş Sanat Karakteri 60 Sonrası Akımlar Sanat Söyleşileri.
Ankara: Piramit Yayıncılık.
Watson, L. (2007). Modaya Yön Verenler. Çev.Güneş Ayas. (1.Basım) İstanbul: Güncel Yayıncılık.
Vassiliev, A. (2004). Yüz Yıllık Avrupa Modası, Alexandre Vassiliev Koleksiyonu
Avrupa Modasının Üç Yüzyılı. Sakıp Sabancı Müzesi Yayınları. İstanbul. s.45.
Yıldırım, A. , Simsek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
Yılmaz, M. (2006). Modernizm’den Postmodernizm’e Sanat, Ankara: Ütopya Yayınevi.
Zengingönül, N. (2004). Giyimde Moda Akımları ve Öncü Tasarımcılar. Ankara: Yayınlanmamış Ders Notları.
İnternet Kaynakları
AvantgardeForever (18.02.2011) Web: http://icanonlygiveyoueverything.blogspot.com/ 2011/02/avantgarde-forever.html/ adresinden 26.03.2012 tarihinde alınmıştır.
Centre For The Aesthetic Revolution, Giacomo Balla, Futurist Suit. (02.02.2011) Web: http://centrefortheaestheticrevolution.blogspot.com/2011/02/giacomo-balla-il-giardino- futurista-and.html adresinden 03.12.2012 tarihinde alınmıştır.
Christie’s, Andy Warhol (10.11.2010) Web:
http://www.christies.com/lotfinder/sculptures-statues-figures/andy-warhol-a-set-of- boxes-5371696-details.aspx adresinden 12.12.2012 tarihinde alınmıştır.
Claude Monet, İmpression Soleil Levant (11.01.2012) Web:
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Claude_Monet,_Impression,_soleil_levant,_1872.jpg adresinden 14.02.2012 tarihinde alınmıştır.
ConstructivismİnFashion Web: http://russianconstructivists.blogspot.co.uk/2011/09/ constructivism-in-fashion.html/ adresinden 27.08.2012 tarihinde alınmıştır.
Early Twentieth Century Russian Drama Constructivism 6/9, Stenapova’s Constructivist Clothes Design (1923) Web:
http://max.mmlc.northwestern.edu/~mdenner/Drama/visualarts/Constructivism/26stepa nova.html adresinden 16.09.2012 tarihinde alınmıştır.
Edvard Much, Scream (02.05.2008) Web: http://www.edvardmunch.org/the-scream.jsp adresinden 24.07.2012 tarihinde alınmıştır.
Emilio Pucci Campain (08.08.2003) Web: http://home.emiliopucci.com/collections/ adresinden 19.03.2013 tarihinde alınmıştır.
Engin Dergi, Modaya Damgasını Vuran Dönemler, Nilgün Hepyalçın, (01.07.2010) Web: http://www.engindergi.com/modaya-damgasini-vuran-donemler.html/ adresinden 05.02.2012 tarihinde alınmıştır.
Exhibition of Russian-Soviet Artist Vladimir Tatlin in Basel. Part 1, Tatlin’s: New Art
For a New World, By Sybille Fuchs and Marianne Arens (19.06.2012) Web:
https://www.wsws.org/en/articles/2012/06/tat1-j19.html adresinden 26.10.2012 tarihinde alınmıştır.
Futuristic Fashion (02.02.2010) Web: http://www.fashionising.com/trends/b--Futurism- and-sci-fi-futuristic-fashion-trend-2878.html/ adresinden 19.05.2012 tarihinde alınmıştır.
Gabrielle 'Coco' Chanel: Day ensemble (1984.28a-c). In Heilbrunn Timeline of Art History. New York: The Metropolitan Museum of Art, 2000. (10.10.2006) Web: http://www.metmuseum.org/toah/works-of-art/1984.28a-c/ adresinden 21.06.2012 tarihinde alınmıştır.
Heilbrunn Timeline of Art History, Mondrian Day Dress, (21.03.2013) Web: http://www.metmuseum.org/toah/works-of-art/C.I.69.23 adresinden 27.03.2013 tarihinde alınmıştır.
İtkib, Moda Dünyası Yeni Bir Fütürizm Akımının Etkisine Giriyor. (07.04.2009) Web: http://www.itkib.org.tr/itkib/homepage/gunluk_haber/news_item.asp?NewsID=1164 adresinden 27.09.2012 tarihinde alınmıştır.
Jacques-Louis David,Pportrait of Madame de Verninac (02.02.2006) Web: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:1799-Verninac-David.jpg adresinden 07.07.2012 tarihinde alınmıştır.
Kay’s visual research for her uniform project (17.08.2011) Web: http://www.newbabylon.com.au/pinboard/page/2/ adresinden 28.08.2012 tarihinde alınmıştır.
Las Palabras Magicas, Goog Bye S. Laurent (02.07.2008) Web: http://las-palabras- magicas.blogspot.com/2008/07/good-bye-msaint-laurent.html adresinden 02.02.2012 tarihinde alınmıştır.
Make İt Digital Textiles, Rodchenko% Popova, (04.03.2011) Web: http://makeitdigital.blogspot.com/2011/03/aquastutum.html adresinden 08.04.2012 tarihinde alınmıştır.
Modernism Lap İn Yale University, Demoiselles D’Avignon (13.12.2008) Web: http://modernism.research.yale.edu/wiki/index.php/File:Demoiselles_d%27Avignon.jpg adresinden 03.03.2013 tarihinde alınmıştır.
Moma The Collection, Elvis Presley (01.12.12) Web:
http://www.moma.org/collection/object.php?object_id=82343 adresinden 02.02.2013 tarihinde alınmıştır.
Musée National d'Art Moderne, Centre Georges Pompidou, Paris, France, Web: http://www.wikipaintings.org/en/georges-braque/fruit-dish-1913 adresinden 03.03.2013 tarihinde alınmıştır.
The Escape Artiste, Picasso, Modernism and Oscar De La Renta ( 20.05.2011) Web: http://www.the-escape-artiste.com/2011/05/picasso-modernism-and-oscar-de-la-renta/ adresinden 16.06.2012 tarihinde alınmıştır.
The Fountain, Duchamp, Web: http://www.invisiblebooks.com/fountain.jpg 27.04.2012 tarihinde alınmıştır.
The Style Cavalry, Vogue: Pretty as a Picture (07.01.2012) Web:
http://thestylecavalry.com/2012/01/07/vogue-pretty-as-a-picture/ adresinden 07.07.2012 tarihinde alınmıştır.
The Warhol Aesthetics Lesson (25.12.2010) Web:
http://www.warhol.org/education/resourceslessons/Aesthetics-Lesson-2--Personal- Aesthetic/ adresinden 23.02.2013 tarihinde alınmıştır.
The World Of Fashion Of Vogue, Voguepedia, New Look Şekil 5. (26.01.2012) Web: http://www.vogue.com/voguepedia/New_Look şekil 5 adresinden 28.12.2012 tarihinde alınmıştır.
Toah Works Of Art (15.09.2005) Web: http://www.metmuseum.org/toah/works-of- art/C.I.69.23 şekil 6 adresinden 13.08.2012 tarihinde alınmıştır.
Van Gogh Gallery, Web: http://www.vangoghgallery.com/catalog/Painting/453/Potato- Eaters,-The.html adresinden 25.03.2011 tarihinde alınmıştır.
V&A Search The Collections, Elsa Schiaparelli (02.02.2010) Web: http://collections.vam.ac.uk/item/O15655/cravat-jumper-elsa-schiaparelli/ adresinden