A- YAPININ YERĐ ĐLE ĐLĐŞKĐLĐ KRĐTERLER 1 : Yasa ve Yönetmelikler açısından
8. SONUÇ VE ÖNERĐLER
Gayrimenkul değerlemesi, değere etkiyen sayısız faktörden kaynaklanan, zahmetli ve geniş kapsamlı bir konudur. Dolayısıyla, dördüncü bölümde de bahsedildiği gibi bir gayrimenkul değerleme uzmanından belli bir tarihte piyasadaki belli bir gayrimenkulün “kesin” değerini tahmin etmesi istenemez. Hiç kimse tam olarak böyle bir sonuca ulaşamayacağı gibi, kimse yapılan tahminin mutlak doğruluğunu da ispatlayamayacaktır. Buradaki en önemli amaç, eldeki objektif verilere dayanarak değerin güvenilir ve uygun bir tahmin ile kestirimidir.
Gayrimenkul değerlemesinin üç temel yönteminden biri olan maliyet yaklaşımı, temelde binanın ve diğer işletme donatılarının, yeniden inşa etme maliyetlerinin amortize edilmesi ile ortaya çıkan yapı değerinin, arsa değeri ile toplanması sonucu ana gayrimenkul değerinin tespit edilmesi amacını güder. Ancak yapı bazen arsa değerine rant ile etki ederken, bazen de değer düşürücü bir yönde etki edebilmektedir. Bu durum, gayrimenkulü edinmek isteyen kişinin amacına bağlı olarak değişmekle beraber tamamen sübjektif bakıştan oluşmakta ve maddi olarak ölçülememektedir. Maliyet yaklaşımında karşılaşılan en ciddi sorunlardan biri budur. Đkinci bölümde açıklanan konut pazar analizine baktığımızda ülkemizde;
• Konut stokunun %60’ının 20 yaş ve üzerindeki konutlardan oluştuğu, • Bina stokunun %10’unun yenilenme gereksiniminde olduğu,
• Bina stokunun %30 kadarının onarıma gereksinim duyduğu,
• Deprem afeti olmasa bile kendiliğinden yıkılacak olan konut sayısının 700 bin olduğu tespit edilmiştir.
Bu verilerden görülmektedir ki ülkemizde ciddi biçimde “eski konut” sorunu bulunmaktadır. Maliyet yaklaşımının kullanılmasındaki en büyük zorluklardan biri değerlemesi yapılacak olan yapıların eski olmasıdır. Yapı yaşının artması, fiziksel yıpranmanın yanında fonksiyonel ve sosyo-ekonomik yıpranmayı da getirmektedir.
fiziksel yıpranmanın baz alındığı görülmektedir. Dolayısıyla fonksiyonel ve özellikle sosyo-ekonomik yıpranmalar değerleme uzmanının inisiyatifine göre belirlenmekte, bu da sonuçların objektifliği açısından sorun teşkil edebilmektedir. Bu bağlamda, fonksiyonel ve sosyo-ekonomik yıpranmaların da fiziksel yıpranma gibi sayısallaştırılması, üzerinde durulması gereken bir konudur.
Bununla beraber altıncı (6.1) bölümde bahsedildiği gibi inşaat sektörü belirsizliklerle dolu olup, özellikle maliyet konusunda pek çok risk unsuru bulunmaktadır. Bu risk unsurlarına bağlı olarak sözleşmelerde belirlenen fiyatlarda farklar meydana gelebilmekte, dolayısıyla keşif bedeli artabilmektedir.
Sözleşme tipleri ve içeriğine baktığımızda da sadece götürü bedelli sözleşmelerde işin başında belirlenen toplam maliyetin proje sonuna kadar geçerli olacağı; diğer sözleşme tiplerinde risk unsurlarının sonuca etki edebileceği görülmektedir.
Buradan çıkan sonuç, aynı inşaat için, farklı risk unsurları ve koşullar altında farklı maliyetlerin ortaya çıkabilmesidir. Bu hususta, değerleme hesaplarının objektifliği açısından sabit ve resmi değerlerin kullanılması doğru olacaktır. Aynı şekilde, danışman maliyetleri gibi giderlerin de çeşitli meslek odaları ve devlet kurumlarından alınan asgari oranlar çerçevesinde hesaplanması önemlidir.
Arsa değerinin tahmini için karşılaştırma esasına dayanan iki aşamalı bir yaklaşım üzerinde durulmuş, ilk etapta Đstanbul ili genelindeki bütün sokakları kapsayan değer haritası çıkarılmıştır. Haritaya baz olan değerler vergilendirme amaçlı belirlenen 2008 yılı sokak rayiç bedelleridir. Bu bedeller, sokakların değersel olarak karşılaştırılması imkânını sağlamakla birlikte gerek literatür araştırması gerekse piyasa analizi sonucu arsa değeri hesaplarında kullanılmalarının uygun olmadığı kanısına varılmıştır. Bunun sebebi;
1- Vergilendirmenin bir devlet politikası olması ve bu amaçla yapılacak değerlemelerin sübjektif etkilere maruz kalması sonucu olduğundan düşük çıkması, 2- Değerlerin bölge ya da sokak bazında kestirilmesi ve bu sınırlar içinde kalan tüm gayrimenkullerin aynı değerde olduğunun kabûl edilmesidir.
Birçok harca konu olan emlâk vergisi hesabında kullanılan rayiç bedellerin olduğundan az belirlenmesi, alınması gereken harç miktarının düşük olmasına neden olmakta, bu da ülkemiz açısından bir kayıp olarak ortaya çıkmaktadır. Buna karşılık,
Avrupa ülkelerinden örnek vermek gerekirse, Almanya’da arsa ve arazi düzenlemeleri sonucu ortaya çıkan değer artışı bile ek bir vergi ile alınabilmektedir. Dört senede bir yapılan rayiç bedel tespitinde, bir dahaki tespit dönemine kadarki senelik değişim bütün sokaklar için aynı oranda yapılmaktadır. En son rayiç bedel tespiti 2006 yılında yapılmış, 2007 ve 2008 yılı için sırasıyla %3,9 ile %3,6 oranlarında artış yapılmıştır. Buradan görülmektedir ki, 2008 yılı için rakamsal olarak değişen sokak rayiç bedellerinin birbirleri arasındaki oranlar sabit kalmıştır. Bu durumda 2008 yılı için belirlenen sokak değer katsayıları aslında 2006 yılı şartlarına göre bir karşılaştırma sunacak, güncel bir karşılaştırma için 2010 yılında yayımlanacak yeni sokak rayiç bedellerini beklemek gerekecektir. Gayrimenkul piyasası birçok etkene bağlı olarak kısa sürede değişebilen bir yapıda olduğu için en gerçekçi değer kestirimi en güncel verilerle mümkündür. Buna bağlı olarak, rayiç bedel tespiti ya her sene kıymet takdir komisyonlarınca tekrar edilmeli ya da senelik artış oranları her sokak için o bölgedeki emlâk piyasasındaki değişimlere göre düzenlenmelidir. Emlâk piyasasındaki değişimlerin tespiti için de o bölgedeki emlâk komisyoncularına danışılmalı, emlâk komisyoncuları dışında alım-satım yapanlar izlenmeli ve Tapu Sicil Müdürlüklerindeki satış beyanları takip edilmelidir.
Bununla beraber, yöntemin ikinci kısmında baz alınan puanlama sistemindeki konum unsurlarına ait etki faktörleri ve ağırlıkları, değerlemesi yapılacak gayrimenkulün bulunduğu her ilçe için güncellenmeli, bunun için bölge halkının değere bakış açıları da (sübjektif etkiler) göz önüne alınarak, emlâk komisyoncuları ve değerleme şirketlerinin birikimlerinden yararlanılmalıdır. Sonuçların güvenilirliği açısından da değerleme uzmanı, bölgedeki gayrimenkul piyasası hakkında yeterli bilgiye sahip olmalıdır.
Đkinci bölümde belirtilen konut pazar analizine baktığımızda her yıl ortalama 300 bin konuta ihtiyaç duyulduğu, DĐE tahminlerine göre 2000-2010 döneminde toplamda üç milyona yakın konuta ihtiyaç duyulacağı, bununla birlikte sadece 2010 yılında konut ihtiyacının 600 bini, 2015 yılında 800 bini aşmasının beklendiği görülmektedir. Bu ihtiyaca karşılık ise her yıl ortalama 180-200 bin yeni konut yapılmakta, bu durum da ülkemizde konuta yönelik ihtiyacın karşılanamadığı gerçeğini ortaya çıkarmaktadır. Buradan görülmektedir ki konuta yönelik talep gelecekte artarak devam edecek, bu da gayrimenkul piyasasındaki canlanmayı tetikleyecektir. Bu hususta ipoteğe dayalı
Ülkemizde konut alımında kullanılan kaynaklara bakıldığında banka kredisi ile konut edinimi %3 ile son sırada yer almaktadır. Uzun vadeli konut kredi sisteminin başarılı bir şekilde işleyişi, kredi faiz oranlarının makûl bir seviyeye düşmesi ile mümkündür. Bu olduğu vakit, sistemin kullanılabilirliği artacak dolayısıyla gayrimenkul esaslı kredi teminatları ve ipotek kredilerinin menkul kıymetleştirme sürecinde rolü olan gayrimenkul değerlemesi de ayrı bir önem kazanacaktır.
Bugün Türkiye’de gayrimenkul sektörünün gelişmesine paralel olarak gayrimenkul değerlemesi alanında uzman ve kalifiye eleman ihtiyacı da giderek artmaktadır. Ülkemizde bu konu ile alâkalı mevcut eğitim imkânlarına bakıldığında; Đstanbul Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve Đstanbul Kültür Üniversitesi’nde lisansüstü seviyesinde “Gayrimenkul Geliştirme” programları, Boğaziçi Üniversitesi, Đstanbul Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Đstanbul Bilgi Üniversitesi ve Đstanbul Bahçeşehir Üniversitesi’nde de gayrimenkul değerlemesi üzerine sertifika programları bulunmaktadır. Bununla beraber, belirli dönemlerde Değerleme Uzmanları Derneği (DUD) ve çeşitli meslek odaları (MO, ĐMO ve HKMO) tarafından SPK Değerleme Uzmanlığı Lisanslama Sınavı için hazırlık eğitimleri verilmektedir. Ülkemizde gayrimenkul değerlemesi üzerine eğitim imkânları son yıllarda gelişme göstermesine rağmen, gayrimenkul değerlemesinin tam anlamıyla bir meslek olarak üniversitelerde yer almasının, bu bağlamda lisans ve lisansüstü düzeylerde mevcut program sayısının artırılmasının ve daha kapsamlı yeni bölümlerin açılmasının, uzun vadede eğitimden kaynaklanan sorunlar açısından olumlu bir gelişme olacağı düşünülmektedir.
Emlâk komisyonculuğu mesleğinin de kanuni düzenlemelerle belirli standartlara oturtulup, profesyonel kişilerce icra edilmesi gayrimenkul değerlemesi açısından büyük önem arz etmektedir. Değerleme çalışmaları için emsâl temininde en büyük kaynak şüphesiz emlâk komisyoncularıdır. Ülkemizde bu konu ile ilgili kanuni düzenlemelerin yetersiz olması; mesleki, hukuki ve tatbiki bilgilere vakıf olmayan kişilerin kaçak olarak emlâk komisyonculuğu yapabilmelerine olanak sağlamıştır. Komisyoncunun satacağı gayrimenkulün değerini tespit edebilecek derecede bilgiye sahip olmaması, emsâllerin satış fiyatlarının sübjektif etkiye maruz kalmasına, dolayısıyla değerleme hesaplarının objektiflikten uzaklaşmasına, sonucun piyasa değerini tam yansıtmamasına sebep olabilmektedir. Bu hususta, Đstanbul Ticaret Odası (ĐTO) ve Umum Emlâk Komisyoncuları Odası tarafından son zamanlarda
düzenlenen emlâk komisyonculuğu kurslarında, gayrimenkul değerleme esasları adı altında da dersler verilmekte, komisyoncuların bu konuda da bilgilendirilmesi sağlanmaktadır. Bu gelişmelere ek olarak resmi kurs sayısının artırılması ve katılım için kanuni yaptırımların uygulanması da gayrimenkul değerlemesinde, emlâk komisyoncularından kaynaklanan sorunların asgari düzeye indirgenmesi açısından yararlı olacaktır.
KAYNAKLAR
[1] Resmi Gazete., 1 Temmuz 2006 Sayı: 26215., Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007–2013), Ankara.
[2] Sağlam, H. S. ve Kırbaşlı, M., 2006. Gayrimenkul Piyasasında Yeni Perspektifler, Đstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Yayınları, Đstanbul.
[3] Açlar, A. ve Çağdaş, V., 2002. Taşınmaz Değerlemesi, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Yayınları, Ankara.
[4] Uluslararası Değerleme Standartları, 2005. International Valuation Standards Committee, Londra.
[5] Yapı Endüstri Merkezi., 2006. Türk Yapı Sektörü Raporu 2006, YEM Yayınları, Đstanbul.
[6] www.tkgm.gov.tr, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü. [7] www.tuik.gov.tr, Türkiye Đstatistik Kurumu.
[8] Yapı Endüstri Merkezi., 2007. Türk Yapı Sektörü Raporu 2007, YEM Yayınları, Đstanbul.
[9] Resmi Gazete., 29 Ağustos 2007 Sayı: 26628., 51 Seri No’lu Emlâk Vergisi Kanunu Genel Tebliği Eki, Ankara.
[10] www.atem.org.tr, Ankara Tüm Emlâkçılar Meslek Odası.
[11] www.gyoder.org.tr, Gayrimenkul Sektöründe Yabancı Yatırımlar, Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği.
[12] www.sgb.gov.tr, 2007 Yılı Ekonomik Raporu, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
[13] Uludağ, Đ., 1997. Konut Üretiminde Bölgesel Koşullara Uygun Alternatif Finansman Sistemleri ve Teknikleri, ĐTO Yayınları, Đstanbul.
[14] Gürlesel, C. F., 2006. Türkiye’de Konut Đhtiyacı ve Talebine Bağlı Konut Finansman Sisteminin Gelişme Potansiyeli 2015, GYODER, Đstanbul. [15] Ertaş, M., 1992. Taşınmaz Mal Değerlemesi ve Karatay Đlçesi Đçin Bir
Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya. [16] Güngör, E., 1999. Gayrimenkul Değerlemesi ve Türkiye’de Sermaye
Piyasalarında Gayrimenkul Ekspertiz Şirketlerine Yönelik Düzenlemeler Yapılmasına Đlişkin Öneriler, SPK Yeterlik Etüdü, Ankara.
[17] Boyce, B., 1975. Real Estate Appraisal Terminology, Ballinger Publishing Company, Cambridge.
[18] Açlar, A., 1989. Tüzel ve Matematiksel Yönleriyle Emlâk (Taşınmaz) Değerlemesi, YTÜ Yayını, Đstanbul.
[19] Açlar, A., 1977. Kentsel Alanlarda Taşınmaz Değerlerinin Saptanması ve Stokastik Yöntemlerin Uygulanmasına Đlişkin Bir Araştırma, Doçentlik Tezi, ĐDMMA Yayını, Đstanbul.
[20] Yazıcı, C. T., Dinçer, I. ve Balsarı, Z., 2006. Gayrimenkul Değerleme Yöntemleri, Değerleme Uzmanları Derneği, Đstanbul.
[21] Ertaş, M., 2000. Kentsel Alanlarda Taşınmaz Mal Değerlemesi, Doktora Tezi, Đ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Đstanbul.
[22] McKinley, M., 2001. The Appraisal of Real Estate, Appraisal Institute, Chicago.
[23] Alp, A. ve Yılmaz, U., 2000. Gayrimenkul Finansmanı Değerlemesi, Đstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Đstanbul.
[24] Özel, H. ve Çınar S. S., 2007. Sermaye Piyasası Kurulu Gayrimenkul Değerleme Uzmanlığı Lisanslama Sınavlarına Hazırlık, Detay Yayıncılık, Ankara.
[25] Taş, O., 2007. Finansal Yönetim Ders Notları, Đ.T.Ü. Yayını, Đstanbul.
[26] Ünalan, E. S. ve Diğerleri., 1988. Genel Muhasebe, TDK Basımevi, Ankara. [27] 213 Sayılı Vergi Usûl Kanunu, 313. Madde.
[28] Resmi Gazete., 28 Nisan 2004 Sayı: 25446., 333 Sıra Nolu Vergi Usûl Kanunu Genel Tebliği Eki, Ankara.
[29] Resmi Gazete., 30 Aralık 2006 Sayı: 26392., 365 Sıra Nolu Vergi Usûl Kanunu Genel Tebliği Eki, Ankara.
[30] Resmi Gazete., 2 Aralık 1982 Sayı: 17886., Aşınma Paylarına Đlişkin Oranlar, Ankara.
[31] Yıldırım, E., 2006. Gayrimenkul Değerleme Esasları Notları, Bilgi Üniversitesi Yayınları, Đstanbul.
[32] Sorguç, D., 1993. Yapı Đşletmesi Ders Notu I, Đstanbul Teknik Üniversitesi Đnşaat Fakültesi Matbaası, Đstanbul.
[34] Bursal, N. ve Ercan, Y., 2002. Maliyet Muhasebesi - Đlkeler ve Uygulama, Der Yayınları, Đstanbul.
[35] Ferry, D. J., 1970. Cost Planning of Buildings, Crosby Lockwood & Son Limited, London.
[36] Çelik, L. Y., 2006. Türkiye’de Đnşaat Projelerinde Kullanılan Ön Maliyet Tahmini Yöntemleri, Yüksek Lisans Tezi, Đ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Đstanbul.
[37] Saner, C., 1993. 4-8 Katlı Konut Yapılarında Taşıyıcı Sistem Maliyetini Tahmine Yönelik Bir Yaklaşım Önerisi, Yüksek Lisans Tezi, Đ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Đstanbul.
[38] Şakrak, M., 1997. Finansman Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi, Vergi Sorunları Dergisi, 106.
[39] Özbalcı, Y., 1999. Gelir Vergisi Kanunu Yorum ve Açıklamaları, Oluş Yayıncılık, Ankara.
[40] Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Đç Genelgesi., 30 Aralık 2005 Sayı: B.07.1.GĐB.0.56/5601-837, Sigorta Acentelerinin Sigorta Şirketi’nden Aldıkları Komisyonun BSMV Karşısındaki Durumu, Ankara.
[41] Killingsworth, R., 1988. Cost Control in Building Design, R. S. Means Company Inc. Construction and Consultants & Publishers, U.S.A.. [42] www.mo.org.tr, Mimarlık Hizmetleri Şartnamesi ve En Az Bedel Tarifesi,
Mimarlar Odası Genel Merkezi.
[43] www.imoistanbul.org.tr, 2008 Yılı Proje ve Fenni Mesuliyet Bedelleri, Đstanbul Đnşaat Mühendisleri Odası.
[44] Elektrik Mühendisleri Odası., 2008. Elektrik, Elektronik, Bilgisayar ve Biyomedikal Mühendisliği Hizmetleri, EMO Yayınları, Ankara. [45] Resmi Gazete., 5 Şubat 2008 Sayı: 26778., Yapı Denetimi Uygulama
Yönetmeliği, Ankara.
[46] Şirincan, A., 2005. Yapım Projelerinde Yüklenici Firmaların Dolaylı ve Dolaysız Maliyetlere Yaklaşımının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Đ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Đstanbul.
[47] Bayraktar, S., 2001. Yapı Denetiminin Dünyadaki Uygulamaları ve Türkiye’deki Gelişim Süreci, Yüksek Lisans Tezi, Đ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Đstanbul.
[48] Peurifoy, R. L., 1953. Estimating Construction Costs, McGraw-Hill, New York.
[49] Erkan, H., 1991. Taşınmaz Mal Değerlemesi Ders Notları, S.Ü. Yayını, Konya. [50] Resmi Gazete., 15 Aralık 1982 Sayı: 17889., Bina Kalite Sınıflarının Sahip
Olması Gereken Özellikler, Ankara.
[51] Çelebi, R. Ç., 1994. Yapı Elemanları I - II, Repar Matbaacılık, Đstanbul.
[52] Resmi Gazete., 26 Mart 2008 Sayı: 26828., Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2008 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ, Ankara.
[53] www.ibb.gov.tr, Đstanbul’un Yeni Đlçe Haritası, Đstanbul Büyükşehir Belediyesi.
[54] BBaug., 1994. Almanya Federal Cumhuriyeti Đmar Yasası.
[55] www.bayindirlik.gov.tr, Teftiş Kurulu - 11. Araştırma Raporu: Yapım Đşlerinde Yaklaşık Maliyetin Belirlenmesi, Bayındırlık ve Đskan Bakanlığı.
[56] Kemer, M., 2004. 4734 Sayılı KĐK Kapsamında Yapım Đşleri, Yazarın Kendi Yayını, Ankara.
[57] Resmi Gazete., 15 Mart 1972 Sayı: 14129., Emlâk Vergisine Matrah Olacak Vergi Değerlerinin Takdirine Đlişkin Tüzük, Ankara.
[58] Resmi Gazete., 10 Ocak 1961 Sayı: 10703., 213 Sayılı Vergi Usûl Kanunu, Ankara.
[59] Erişkon, D. ve Can, M. E., 2008. Kişisel Görüşme, Gras Savoye Willis.
[60] T.C. BAŞBAKANLIK Hazine Müsteşarlığı Genelgesi., 20 Ekim 2003 Sayı: B.02.1.HM.0.SGM.0.1.1.2, Deprem Tarifeleri, Ankara.
EK – A
Kuruluşun Ünvanı
TEGOVA (Avrupa)
The European Group of Valuers’ Associations IVSC (Uluslararası) International Valuation Standards Committee RICS (Đngiltere) Royal Institution of Chartered Surveyors APPRAISAL INSTITUTE (ABD) Mesleğe Đlişkin Hukuki Düzenleme Approved European Property Valuation Standards (the Bluebook)
- Bu standartlarda yer alan hükümler değerleme mesleğine ilişkin kavram, metot,eksperlerin niteliği
ve etik kuralları genel hatlarla belirleme amacı taşımaktadır. Söz konusu standartlar üye kuruluşlara
referans niteliği taşımaktadır.
International Valuation Standards - Bu standartlarda yer alan hükümler değerleme
mesleğine ilişkin kavram, metot, eksperlerin niteliği ve
etik kuralları genel hatlarla belirleme amacı taşımaktadır. Söz konusu standartlar üye kuruluşlara
referans niteliği taşımaktadır.
Standards of Asset Valuation Practice
Code of Professional Ethics and Standards of Professional Appraisal
Practice
Kuruluşun Organizasyon
Yapısı
5-8 kişiden oluşan bir yönetim kurulu tarafından yönetiliyor. 3 yıl için seçiliyorlar. Yılda 2 kez genel kurul
toplanıyor.
Birleşmiş Milletler’e bağlı bir kuruluş. 1 başkan, 1 başkan yardımcısı ve çeşitli
ülkelerden 10 kişinin oluşturduğu bir kurul tarafından yönetiliyor.
1 başkan ve 3 yardımcısı var. Merkezi Londra. 4 alt birimden oluşuyor: - Education & Standards - Promotion - Corporate Services - Strategic Planning
1 başkan ve 8 üyeden oluşan bir komite tarafından
yönetiliyor. Merkezi Chicago. Yurt çapında 10
ayrı bölgeye ayrılmış bir organizasyon yapısı var.
Kuruluşa Üyelik
- Ülkelerinde yetkili
kılınmış profesyonel meslek örgütleri üye olabiliyor. (Full members: AB ülkelerinden kuruluşlar,
Associate members: AB dışındaki ülkelerden kuruluşlar Observer members: Gözlemci statüsündeki
kuruluşlar, oy hakları yok.) - Üyeliğe kabul için genel kurulun salt çoğunluğunun onayı gerekiyor.
- Bünyesinde 28 ülkeden 40 üye kuruluş bulunmaktadır.
- Ülkelerinde yetkili kılınmış profesyonel meslek örgütleri üye olabiliyor. (Members: Komitenin üçte ikilik oyunu alanlar üye olabiliyor, Observer Members: Gözlemci kuruluşlar, oy hakları yok.) - Bünyesinde 42 ülkeden 53 üye kuruluş bulunmaktadır.
- Üyeler gerçek kişiler - 100’ün üzerinde ülkede 75.000 Chartered Surveyor bulunmaktadır.
- Üyeler gerçek kişiler - Yurt çapında 19.000 üyesi var.
Eksperin Niteliği
- Yüksek okul mezunu olmak (eğer yüksekokul yoksa en az 7 sene mesleki tecrübe şartı)
- En az iki senelik mesleki tecrübe - Mesleki kurs ve programları tamamlamak
IVSC, yayınladığı standartlarda eksperlerin
niteliğinden daha çok değerleme ilkeleri üzerinde
durmuştur.
- Akademik yeterlilik (en az lise mezunu - RICS’in tanıdığı bir okul olması şart) - RICS tarafından düzenlenen eğitim ve iş tecrübesi aşamalarını tamamlamak (400 günlük eğitim ve 2 yıl staj süresi) - Final sınavını geçmek
- Yüksek okul mezunu olmak - Eğitim ve iş tecrübesi aşamalarından geçmek (4500 saatlik iş tecrübesi ) - Final sınavını geçmek
Sınavlar
Bünyesinde gerçek kişi üye barındırmadığı için sınav yapmıyor, ancak üye kuruluşlara referans teşkil etmesi amacıyla bazı sınav kriterleri
belirlemiş.
Bünyesinde gerçek kişi üye barındırmadığı için sınav
yapmıyor, ancak üye kuruluşlara referans teşkil etmesi amacıyla bazı sınav
kriterleri belirlemiş.
- Yazılı ve sözlü sınav - Sözlü sınavda bir projenin prezentasyonu yapılıyor. - Ayrıca refakatçi ve gözetmenin aday hakkındaki raporu da isteniyor. - Sınavlar kuruluş bünyesinde yapılıyor. - Yazılı ve sözlü sınav - Ayrıca adayın bir proje hazırlaması isteniyor. - Bunun yanı sıra adayın ahlaki ve etik değerlere uyumuna ilişkin danışmanından rapor isteniyor. - Sınavlar kuruluş bünyesinde yapılıyor. Eksperin Sorumluluğu
Değerleme raporlarında, bir eksper yaptığı değerleme ile ilgili tüm sorumluluğun kendisinde olduğunu ve
değerleme standartlarına uyduğunu beyan etmek zorunda.
Eksper raporla ilgili her türlü bilgi ve ifadeden sorumlu.
Đmza yetkili olan eksperler raporun içinde yazılan her
türlü ifade, belge ve bilgiden sorumlu
tutulmaktadır.
Đmza yetkili olan eksperler raporun içinde yazılan her
türlü ifade, belge ve bilgiden sorumlu
EK – B
MĐMARLIK VE MÜHENDĐSLĐK HĐZMET BEDELLERĐNĐN HESABINDA KULLANILACAK 2008 YILI YAPI YAKLAŞIK BĐRĐM MALĐYETLERĐ
26 Mart 2008 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 26828
TEBLĐĞ Bayındırlık ve Đskan Bakanlığından:
MĐMARLIK VE MÜHENDĐSLĐK HĐZMET BEDELLERĐNĐN HESABINDA KULLANILACAK 2008 YILI YAPI YAKLAŞIK BĐRĐM MALĐYETLERĐ
HAKKINDA TEBLĐĞ
16/7/1985 tarihli ve 85/9707 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren "Mimarlık ve Mühendislik Hizmetleri Şartnamesi"nin 3.2 maddesi gereğince mimarlık ve mühendislik hizmet bedellerinin hesabında kullanılacak 2008 yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri, yapının mimarlık hizmetlerine esas olan sınıfı dikkate alınarak inşaat genel giderleri ile yüklenici kârı dahil belirlenerek aşağıda gösterilmiştir.
Yapının Birim Maliyeti YAPININ MĐMARLIK HĐZMETLERĐNE ESAS OLAN SINIFI (BM) YTL/M2
I. SINIF YAPILAR
A GRUBU YAPILAR 65,00 . 3 m yüksekliğe kadar kagir ve betonarme istinat ve bahçe duvarları
. Basit kümes ve basit tarım yapıları . Plastik örtülü seralar
. Mevcut yapılar arası bağlantı- geçiş yolları . Baraka veya geçici kullanımı olan küçük yapılar . Yardımcı yapılar (Müştemilat)
. Gölgelikler-çardaklar
. Üstü kapalı yanları açık teneffüs, oyun gösteri alanları . ve bu gruptakilere benzer yapılar.
B GRUBU YAPILAR 112,00 . Cam örtülü seralar
. Basit padok, büyük ve küçük baş hayvan ağılları . Su depoları
. Đş yeri depoları
. ve bu gruptakilere benzer yapılar.
II. SINIF YAPILAR
A GRUBU YAPILAR 178,00 . Kuleler, ayaklı su depoları
. Palplanj ve ankrajlı perde ve istinat duvarları . Kayıkhane
. ve bu gruptakilere benzer yapılar.
B GRUBU YAPILAR 245,00 . Pnömatik ve şişirme yapılar
. Hangar yapıları (Uçak bakım ve onarım amaçlı) . Tek katlı ofisler, dükkan ve basit atölyeler
. Semt sahaları, küçük semt parkları, çocuk oyun alanları ve müştemilatları . Tarım, endüstri ve sanayi yapıları (Tek katlı beton ve çelik prefabrike depo
ve atölyeler, tesisat ağırlıklı ağıllar, fidan yetiştirme ve bekletme tesisleri) . Yat bakım ve onarım atölyeleri, çekek yerleri
. Jeoloji, botanik ve tema parkları . Mezbahalar