ÇN SANATININ DOUU VE GELM

Türk sanatnda iç ve d mimari süslemenin en önemli unsurlarndan biri çini sanatnn balangcn Türklerin yayld bütün bölgelerde takip edilebilmesi onlarn bu sanata verdikleri deeri ortaya koyar. Bununla beraber mimariye renk katan çini sanat

çeitli teknik ve motiflerle zenginleen asl süratle gelimesini Anadolu Türk Mimarisinde göstermitir (Yetkin, 1972:1).

Türk süsleme sanatnda mimari ile en ahenkli ekilde badaan ve mimarinin estetik etkisine renk katan çininin en yakn douda çok eski tarihlerde kullanld

bilinmektedir. Eserleri çini ile süslemek, ilk kez M.Ö.3000’ in ilk yarsnda Msr’ da Sakkara mezar piramitlerinde görülmütür. Msrllar bu antsal yaplar firuze renkli çinilerle süslemilerdi. Büyük bir boluktan sonra M.Ö.XII-VI yüzyllar arasnda Mezopotamya’da Asurlular renkli srl ve kabartmal çiniler kullanmlardr. Babillilerin ünlü itar kaps Mezopotamya çini sanatnn en görkemli örneklerindendir. Hükümdar II. Nebukadnezar devrinde yaplan tar kaps’n koruyan boa kabartmalar firuze, beyaz sar kahverengi kabartma çinilerle ilenmitir. M.Ö.XII-IX yüzyllar arasnda Elam krallar Susa’daki eserlerini firuze, sar kahverengi, beyaz srl figürlü çinilerle süslenmilerdir. Bu gelenek, M.Ö.404-358 yüzyllar arasnda Akhamenid saraylarnda kabartma figürlü çinilerle sürdürülmütür. Büyük skenderin M.Ö.IV.yüzylda Yakn Dou’yu istilasndan sonra yaplarda srl tula ve çini kullanm son bulmutur (Ylmaz, 1999:6).

Selçuklular, XI. yüzylda Suriye’den Semerkant’a kadar yaylan güçlü bir devlet kurmulardr. Bu büyük devlet Melik ahn ölümünden sonra yerine geçenler arasnda bölünerek be devlet halini ald. Bunlara; ran Selçuklular, Suriye Selçuklular, Anadolu Selçuklular, Irak Selçuklular ve Kirman Selçuklular adlar

verildi.

Geleneksel Türk sanatlar içerisinde önemli bir yeri olan çininin, sanatmzn ana vatan olarak Orta Asya kökenli olduu bilinir. Öncelikle Uygur Türkleri ile balayan bu sanatmz; Karahanllar, Gazneliler, lhanllar, ve, Anadolu’nun 1071 ylnda fethi ile Selçuklular tarafndan Anadolu’ ya gelmitir. (Koçer, 1998:35).

Doaldr ki her ülkenin sanat, kültürünün bir yansmasdr. Anadolu’da kurulan Türk devletleri içinde kültürel bakmndan en önemlisi saylan Anadolu Selçuklular, Anadolu’ya Türk çehresini veren büyük bir sanat yaratmlardr (Yetkin, 1972:2). Anadolu’ya Selçuklularla girip, en orijinal örneklerini veren çininin sanatsal geliimini zamanla gelitirdiini gözlemekteyiz.

Temel süsleme elemanlarndan olan çini, cami, mescit, medrese, türbe, saray ve lahitlerde önemli bir süsleme arac olmutur.

Anadolu Selçuklu Çini sanat bölgesel özellikler gösterir.Anadolu’da ise killi topraktan yaplm ve srsz olarak renklendirilmi büyük seramiklerin yaygn olarak kullanld görülmektedir. Seramik sanatnn Türkler tarafndan ilk uyguland

örneklerin Karahoça’da gri-mavi srl tulalarla ortalarnda rozet motifli, ayn renk srl

kare levhalarn mabetlerde zemin döemesi olarak kullanld anlalmtr.

(Aslanapa, 1999:317).

dikut ehrindeki harabelerde de gri-mavi srl tulalara rastlanmtr. Türklerin Müslüman olmasndan sonra da XI. yüzylda Türkistan bölgesinde hüküm süren bir Türk devleti olan Karahanllarn eserlerinde az da olsa çini kullandklar görülmektedir.

Seramik sanatnn Türkler tarafndan ilk uyguland örneklerinin Orta Asya’da Orhun ve Selegna nehri kylarnda Aral gölüne yaylm bir Türk kavmi olan Uygurlara uzanan bir tarihi vardr. Karahoça’da gri-mavi srl tulalarla ortalarnda rozet, köelerinde çeyrek rozet motifi, ayn renkli srl kare levhalarn mabetlerde zemin döemesi olarak kullanld anlalmtr. dikut ehrindeki harabelerde de gri-mavi srl

tulalara rastlanmtr (Ylmaz, 1999:5 ).

1077’de Anadolu Selçuklu Devletini kuran Süleyman ah, 1081 ylnda znik’i bakent yapmtr. Anadolu Selçuklu Devletinin I.Haçl seferinde geçirdii sarsnt

üzerine znik Bizans’a devredilerek sultan I.Klçaslan zamannda Konya bakent olmutur (1093).

Konya, bilindii gibi Selçuklulardan beri Türk-slam kültür ve sanatna beiklik etmi bir ehrimizdir. Konya Selçuklular devrinde altn devrini yaamtr.

(Önder, 1950:23). Selçuklularn bakenti olan böyle bir kültür merkezinde, tabiidir ki sanat eserleri de ayn zenginlik ve younlukta olacaktr. Medreseler de bunlardan bir

grubu oluturur. Türk slam eitim sisteminin temelini tekil eden bu kurumlar dönemin çini tezyinatna da k tutarlar.

Selçuklu Sultanlar, dindar olduklar kadar, her türlü tutuculuktan uzak ve hogörü sahibiydiler. Özellikle Alaaddin Keykubad zamannda Anadolu’da her alanda olduu gibi kültür hayat çok yüksek bir seviyeye ulamtr (Ylmaz, 1999:12).

XII y.y n ikinci yarsndan sonra yaplan eserlerde çini süsleme, Anadolu mimarisinde Selçuklular devrinin en önemli süsleme unsuru olan tan yannda mimariye renk katan büyük bir zenginlik yaratmtr. Bu sanat tamamen Türklerin yaratt bir süsleme olmas ile de ayr bir deer tar (Yetkin, 1972:3).

Süsleme, bal bana bir bütün olarak ya da birimlerin beraberliinden oluan ve “desen” denilen genel bir adla tanmlanabilir. Sanat alannda genel olarak toplumlarn özelliini gösteren süsleme ve motifler baz etkileimlerle dier toplumlara da aksedip, ortak anlatm biçimleri ortaya çkmaktadr. Türk süsleme sanatlarnn bir kolu olan seramik ile ilgili aratrmalar genellikle seramiin hamuru ve teknii üzerine younlamaktadr.

Selçuklu dönemi saray ve kökleri, ne yazk ki, günümüze salam olarak gelememitir. Ama yaplan kazlar sonucunda bu yaplarn zengin çini süsleme ile kapl

olduklar anlalmtr. Konya’da Alaaddin Kökü denilen, fakat II. Klçarslan zamannda inasna balanan yapnn kalntlarnda, Anadolu Selçuklu sanatnda yalnz burada kullanlan “Minaî” ad verilen teknikle yaplm çiniler bulunmutur. Bu çinilerin hamuru sarmtrak renktedir. Hamurun içinde ise balayc olarak, alkalili kireç kullanlmtr. Çok iyi yorulan hamur, levha haline getirilir ve astarlanmadan srlanrd.

Yedi rengin kullanld bu çinilerde, yüksek sya dayanan yeil, koyu mavi, mor ve firuze renkler sr altna boyanarak daha sonra desen yaplrd. Ardndan siyah, kiremit krmzs, beyaz ve altn yaldzla sr üstüne yeniden boyanarak daha hafif bir sda tekrar frnlanrd. Uygulanmas çok zor olan bu teknikle ortaya kaliteli ürünler çkyordu.

Selçuklu saray ve köklerinde kullanlan çini levhalarn biçimi geometrik olmakla beraber figürlü tezyinatn zaman zaman ön plana çkt anlalmaktadr (Mülayim, 1982:53). Bu teknikle yaplm yldz, haç biçimli baklava ve kare çini levhalarda, Selçuklu dönemi saray yaamn yanstan taht ve av sahnelerinin yannda çeitli hayvan ve stilize bitkiler de görülmektedir.

Ankara’daki Arslanhane Camii’nin görkemli mihrab ise, 13. yüzyl sonunda varlan zenginlii ve teknik gelimeyi belirtir. Firuze ve lacivert renkli mozaik çininin kullanld mihrapta, alç süsleme de önemli bir yer tutar. Sultan I. Alaaddin Keykubad tarafndan yaptrlm Kayseri Keykubadiye (1224-26) ve Beyehir Kubad Abad (1226-37) saraylarnda ise kare, sekiz köeli yldz ve haçvar çini levhalar, sr altna boyama ve sr üstüne madeni parlt veren perdah teknii ile yaplmlardr. Keykubadiye Saray’nda geometrik motiflerin yannda, firuze sr altna siyahla helezonlar yapan kvrk dall süslemelerin bulunduu kare çiniler de kullanlmtr. Beyehir’deki Kubadabad Saray ise çok sayda figürlü çini içeriyordu. Perdah teknii bu yapda da kullanlmtr. Bu teknikte desen, mat beyaz, ya da mor ve firuze srl çininin üstüne gümü, ya da bakr oksitli bir karmla ileniyor, çini alçak bir sda yeniden frnlanyordu. Böylece, oksitlerdeki maden karm ince bir tabaka halinde çini yüzeyindeki süslemeyi kaplyordu. Haçvari çiniler arasna yerletirilen sekiz köeli yldz biçimli levhalar, çok çeitli insan ve hayvan figürlerini içeriyordu. Bu örnekler, Selçuklularn dünyasal ve sembolik anlamlarla zenginleen bir tasvir anlayn

sergilemektedir.

XIII. yüzyl balarnda Dou’dan balayan Mool istilas ran’ kaplayarak bir çok Selçuklu abidesinin yerle bir olmasna sebep olmutur.

XIII. yüzylda ran’ da görülen durgunlua karlk, Anadolu Türk Mimarisi bu yüzyl boyunca en muhteem eserleri vermi, çini sanat bütün kuvvet ve teknik üstünlüü ile en parlak devrini yaamtr (Ylmaz, 1999:6).

2.2 ÇN ÜRETLMESNDE KULLANILAN HAMMADDELER Çini asl maddesi, temiz ve iyi cins kildir. Kil yabanc maddelerden temizlenip, havuzlarda çamur haline getirilir. kinci havuza aktlarak, birkaç gün bekletilir, süzülerek üçüncü havuza aktarlr. Çamur, dibe çökünce üzerindeki sular aktlr. Boza kvamna getirilen çamur kalp atölyelerinde ekillendirilir. Pürüzler zmpara ile temizlenerek, frnda piirilir. Sertleen çini veya seramik veya seramik yava yava

soutulan frndan alnr. Desenlendirildikten sonra boya ksmna geçilir. Renkli veya

renksiz sr çekilir. Srlamadan sonra çini veya seramik yeniden frnlanr (Öney, 1988:80).

Alanya, Antalya ve Akehir Saraylarnda bulunan seramikler birbirine teknik, desen, renk ve stil bakmndan benzedikleri görülmütür. Bu seramiklerin ayn atölye ii olduu akla gelebilir. Mozaik teknikli süslemelerin teknik özelliklerinden dolay yap

yerinde veya yapya yakn bir yerde hazrlanmas gereklilii, seramik eserlerin bulunduu Konya, Sivas gibi ehirlerin birer merkez olarak kabul edilmesinin sebebidir

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

3. KULLANIM ALANLARINA GÖRE ÇNLER 3.1.DUVAR ÇNLER

Anadoluda çini süsleme, genellikle binalarn iç yüzlerini, daha az olarak da d

yüzlerini tezyin eden bir tekniktir (Mülayim, 1982:51).

Alaaddin Kökü’ndeki çiniler çeitli düzenlerde yerletirilmitir. Bu çinilerin bir ksmnn ortalarnda alt köeli yldz eklinde bir çini kullanlmtr. Yldzn köeleri arasndaki boluklar daha büyük parçalarla doldurularak, ikinci bir alt köeli yldza çevrelenmi, bunlarn köeleri arasnda kalan boluklar ise baklava biçimindeki seramiklerle doldurularak altgen meydana getirilmi olup, bu sahalar tekrarlanmtr.

Kökün cephesinde kullanlm olan kare levhalarn içi ise minai tekniinin imkanlarndan faydalanlarak bölümlere ayrlm, sekizgen ve dört kollu yldzlar meydana getirilmitir. Buna göre kare panonun tam ortasnda bir sekizgen çizilmi, bu sekizgenin dört köesinde kesien kollar uzatlm, böylece arada kalan sahalar hemen yannda konulan kare levhann içindeki, ayn taksimat gösteren tezyinatla birleerek, kenarlarda dört kollu yldz dolgular, köelerde ise sekizgenler meydana getirmitir. Bu

ekilde yan yana ve üst üste sralanan kare levhalar, genel görünüte sekizgen ve dört kollu yldzlarn alternatifi olarak dizildii bir süsleme gösterirler ( Bkz.Katlg.No:40).

Selçuk saray çinileri genellikle yldz ve haç biçimi formlar ve figürlü desenleriyle dini mimarisinde yer alan çinilerden büyük ayrlk gösterir (Öney, 1988:92). çinde figür bulunan sekizgenler kare levhalarn tam ortasndadr. Dört kollu yldzlar ve dört ayr

kare levhann köelerinden meydana gelmi sekizgenler ise yuvarlak hatl palmet ve rumilerle dolgulamtr .Seramiklerde dikdörtgen eklinde turkuvaz renkli düz çiniler bir bordür tekil etmekte, bu kaidenin üzerinde yarm hac eklinde, bitki desenli bir sra bulunmaktadr. Bunlarn üzerinde ise sekiz köeli yldz eklinde çini levhalar yer almakta, yldz çinileri haç biçiminde arabesklerle süslü firuze, sr alt veya patlcan moru Lüster çiniler birbirine balanmaktayd. Sratl ve Lüster çiniler ayn sralar halinde duvarlar kaplamaktayd. ki sra Lüster, sonrada yine sra alt çiniler ahenkli deimelerle yerletirilmitir. Bazen de Lüsterler altta, sra altlar üstte sralanmaktadr.

Muhtemelen en üst srada yer alan yldz veya kare fonlu figürlü seramikler fantastik yaratklar ve saray ileri gelenleri ile ilgili örneklerdir. Daha aada ise dier hayvanlar

ve av konusunun ilendii seramikler yer almaktadr. Figürlü çiniler sadece Selçuklu kök ve saraylarda kullanlmtr (Yetkin, 1972:160). Figürler yüz hatlar itibari ile Uygur üslubu özelliklerini tamaktadr. Kompozisyonlarda renk, leke ve çizgi kontrastlaryla deiik bir denge saland gözlenmektedir. Seramiin üst köesinin konturlarn oluturan düz çizgiler, tüm bilgi objelerinin birliini salayan kavisli hatlaryla çizgi kontrast tekil ederek dengelenmektedir. Yuvarlak hatl yüzü ve ban

dairesel olarak çevreleyen halesi ahenk ve ritim meydana getiren plastik unsurlardr. Bu yuvarlak hatl biçimler, çininin deiiklik oluturan üçgenimsi köe ve köe dolgusuyla biçim kontrast tekil ederek dengelenir. Kiremit krmzs ile lacivert, scak- souk kontrast, mevcut ksmda hakim olan krem rengi ile siyah ise açk-koyu kontrastlar

oluturacak deiiklik meydana getirirler. Objeler ise stilizasyon yöntemi ile biçimlendirilmitir . Figür yüz hatlar ile itibari ile Uygur insan tipindedir. Selçuklu erkeklerinde saç uzatma gelenei olduu için seramiklerdeki düzenlemelerde figürün kadn veya erkek olduuna dair herhangi bir ipucu bulunmamaktadr.

Türk erkeklerinin sakal ve bazende byk brakmadklar, ama saçlarn

uzattklar bilinmektedir. Uzun saç Türk erkeklerinde yiitlik belirtisi olarak kabul edilir. Figürün balnn Selçuklu döneminde kullanlan balk türünden birini yanstmas nedeniyle ilevsel bir düzenleme olduu söylenebilir. Kompozisyonlardaki kavisli hatlar, ahenk ve ritim meydana getirirler.

Kompozisyonlarda genellikle leke deerlerin kobalt mavisi, kiremit krmzs, siyah ve açk leke deerlerinin ifadesi krem rengi ile açk – koyu kontrastlar, kobalt mavi ile kiremit krmzs ise scak-souk kontrast meydana getirerek deiiklik yaratrlar.Selçuklu sultanlarnn sürek avlarna dükün olduklar bilinmektedir. Genelde figürlerde yrtc bir ifadeye sahip olan doan, ahin, sungur gibi ku motiflerinin kullanld dikkat çekmektedir. Dikkat çeken özellik avcnn kutan baka silah tamamasdr. At, Türklerin hayatnda en yakn yardmcsdr. Türk destanlarnda at, kahramann en sadk arkada zaferinin ortadr. Sahibi kadar cesur ve kahraman olan bir varlktr. Türk halklar arasnda ilahi bir menee malik olan tanrlara ve hükümdarlara kurban edilen at, amanlk gibi kutsal bir varlk mertebesinede yükseltilmitir. At, gerek sütünün kmz, gerekse etinin ve derisinin kullanlmas

yönüyle Türklerin en önemli geçim kaynaklarndan biri olmutur. Türk tefekküründe,

kelimelerle ifade edilmeyecek olan at, en önemli deer sanlan üç eyden birini tekil etmitir. Seramiklerde genellikle at doludizgin koarken tasvir edilmitir

3.1.1. DUVAR ÇNLERNN KULLANILDII SARAYLAR 3.1.1.1. Konya Saray Klçarslan ( Alaaddin ) Kökü

Anadolu Selçuklularnn kültür merkezi ve esas bakenti haline gelen Konyada ve Alaaddin Tepesi denen hüyüün kuzey eteinde, yine yuvarlak planl iç kalede, bugün ancak ta kaide parças üzerine oturan tula örgülü duvar ksm ve iki konsülü kalm bulunan bir kalnt görünmektedir.

te bu, Selçuklularn ünlü Konya Saray’nda Sultan II.Klçarslan’n 1190’ l

yllarda yaptrd daha sonra torunu I.Alaaddin Keykubad’n onarp genilettii Seyran Kökü’nün kalntsdr (Ark, 2000:24). Yaplan kazlar Alaaddin tepesinde Selçuklu Saray’nn varln ortaya koymutur. Sarayn gerek plan, gerekse mimarisi hakknda, henüz bir fikir edinilememitir. Bu saraydan günümüze ulaabilen sadece, imdi yklm olan iç kaleyle çevrili, Alaaddin Tepesi kuzey eteklerindeki bir kökün dou cephesindeki duvardr (Ylmaz, 1999:24).

Bu yapda kullanlan çinilerin üstün teknik özellii, figürlerin resmedilme tarz,

ran’da ki 12.y.y.Büyük Selçuklu minai seramiklerinin teknik ve üslubuna çok benzemektedir. Çini malzemeye minai tekniinin uygulan yalnz bu yapya özgüdür.

imdiki bilgilerimize göre baka hiçbir Selçuklu yapsnda minai çini yoktur (Ark, 2000:30). Köke ait çiniler, çeitli düzenlerde yerletirilmitir. Bu çinilerden bir ksmnn ortalarnda alt köeli yldz eklinde bir çini kullanlm, yldzn köelerinde de yldz eklinde bir çini kullanlmtr. Yldzn köeleri arasndaki boluklar ise daha büyük parçalarla doldurularak ikinci bir alt köeli yldzla çevrelenmi, bunlarn köeleri arasndaki kalan boluklar ise baklava biçimli çinilerle doldurularak, altgen meydana getirilmi olup, ayn sahalar tekrarlanmtr. Sekiz köeli yldz çiniler ise her dört sekizgen yldzn ortasndaki bolukta bir haç meydana getirmitir. Yldz +haç kökün çevresinde kullanlm olan kare levhalarn içi ise minai tekniinin imkanlarndan faydanlarak bölümlere ayrlm sekizgen ve dört kollu yldzlar meydana getirilmitir (Ylmaz, 1999:25).

Konya Klçarslan (Alaaddin) Kökü’nün bu çok renkli çinileri yalnz Türk Sanat tarihinde deil, dünya sanat tarihinde de nadir örneklerdir. Minai tekniinin

duvar çinilerinde uygulanmas, yalnz Türk Sanatnda ve yalnz Konya Klç Aslan Kökünde görülmektedir (Ark, 2000:37).

3.1.1.2.Kubad Abad Saray

I.Alaaddin Keykubadn en ilgi çeken saray, Beyehir Gölü kysnda 1236 ylnda tamamlanan Kubad Abad Saray’dr (Öney, 1988:95). Kubad Abad Saray

yapldktan ve etrafnda kalabalk bir yöre hasl olduktan sonra bu havali daha çok Kubad Abad ad ile anlr olmu, göl de ayn ad almtr (Konyal, 1997:186). Ancak birçok iktisadi ve siyasi sebeplerden dolay evvela ihtiamn, sonra da adn

kaybetmitir.

Saray, Beyehir Gölü’nün güneybat kysnda, Toroslarn bir kolu olan Anamas Dalar’nn eteklerindeki küçük Olivyon ovasnda, göle doru çknt yapan kayalk tepeyle toprak tol denen bronz ça höyüü çevresine yaylan bir külliye, bir site harabesidir. Eski adyla hoyran bugünkü adyla Gölkaya denilen, Beyehir’e bal

beldenin 3 km kadar kuzeyindedir (Ark, 2000:48). Kubad Abad, bugüne kadar plan

bilinen tek Selçuklu saraydr (Ylmaz, 1999:26).

. Kubat Abad kylarnda yaplan kazlarda çini kaplamalar çkarlm o sayede çinilerin yerletirili biçimi de anlalmtr.Kubad Abad çinileri bugün Konya Karatay Medresesi Müzesi’nde sergilenmektedir.

3.1.1.3.Alanya Saray

Prof. Dr. M.Olu Ark bakanlnda Alanya ç Kalesinde sürdürülen kazlarda, Akdeniz’e uzanan bir dinozoru andran yarm aday taçlandran dünyann en güzel kalelerinden biri olan bu tarihi mirasn güneydou köesini kapsayan bir alan açlm ve ünlü Alaaddin Keykubad’n (1221-1223) tarihlerinde yaptrd sarayn önemli bölümleri ortaya çkarlmtr (Ark, 2000:19). Alanya saraynda ele geçen çini buluntular, Kubad Abad da karlaacaklarmzla hemen hemen ayndr. Yalnz artc

bir fark olarak, burada henüz “Çift Bal Kartal” desenli çiniye rastlanmamtr. Ama ayn ekilde sralt tekniiyle hazrlanm görkemli bir çini kaplama kompozisyonu bulunduunu kantlayan, figürlü soyut desenli örnekler içeren zengin buluntular elde edilmitir (Ark, 2000:19).

3.1.1.4.Aspendos Saray

Ünlü antik kent Aspendos’ta tiyatronun scene (sahne) binas Alaaddin Keykubad’ n Antalya’ dan Alanya fethine yöneldiinde buray görüp beenmesi üzerine, 1223’de yol üstü urak sarayna dönütürülmütür (Ark, 2000:21). Saray çinilerinin bir ksm Antalya Müzesinde koruma altna alnmtr. Bu çinilerin alt ve sekiz köeli yldz çiniler olduu kalan köelerden anlalmaktadr (Aslanapa, 1966:6).

Çiniler arasnda küçük kare formlu olanlar da mevcuttur. Anadolu Selçuklularnn kendilerine özgü bir üslup ve yöntemle ürettikleri yüksek kaliteli saray çinilerinin, bu

“ayak üstü” yaplvermi saray da bezedii anlalyor. Bunlarn bir ksm toplanarak Antalya Müzesi’nde korumaya alnmtr. Bu gün elde kalanlar, küçük kare levhacklarla birlikte, desen ve üslup bakmndan daha çok Kayseri Keykubadiye çinilerini andrmaktadr. Ayrca Alanya ve Kubad Abad tarznda insan ve hayvan

figürleri ilenmi alt ve sekiz kollu yldz formlu çiniler de bulunmutur (Ark, 2000:20).

3.1.1.5.Keykubadiye Saray

Kayseride’dir. Alaaddin Keykubad tarafndan ve onun adyla balantl bir isimle yaptrlmtr. Keykubadiye külliyesinin ilk kazsn Prof.Dr. Oktay Aslanapa yapmtr (Ark, 2000:21).

Buradaki çalmalarda Aslanapa’nn bulduu çinilerin bir grubu, effaf sr altna kobalt mavisi, turkuvaz ve patlcan moru renkte dolgularla, beyaz renkte geometrik örgü (Geçme) kompozisyonu içermektedir. Turkuvaz renkli sr altna siyah desenli çinilerle yine geometrik kompozisyonlar oluturulan ikinci bir grubun da sözü geçmektedir (Ark, 2000:21). Saray bugün Kayseri eker Fabrikas’nn snrlar

içerisindedir.

3.1.1.6. Artuklu Saray

Prof Dr. Oktay Aslanapa’nn bakanlnda 1961 ylnda stanbul Üniversitesi’

nin Diyarbakr ç Kalesi’nde yapt kazlar sonucu sarayn çini dekoru konusunda etrafl bilgi sahibi olunmutur. Saray Artuklu hükümdar Melik Salih Mahmut zamannda 1200-1220 yllarnda yaplmtr (Öney, 1988:104). Saray çok tahrip

olmutur. Yine de bir avlu çerçevesinde dört eyvanl bir kurulu olduu, orta avlunun ortasnda havuzu, güney eyvannda bir selsebili bulunduu ortaya çkarabilmitir.

Havuz ve selsebilde nefis renkli ta mozaik ve çini dekorasyonun bir ksm ele

Havuz ve selsebilde nefis renkli ta mozaik ve çini dekorasyonun bir ksm ele