S#nama Durumlar# le lgili Bulgular ve Yorumlar.

1. S#nama Durumlar# le lgili Bulgular

Bu bölümde 1948, 1962, 1968, 1998 ve 2005 ilkö retim programlar na uygun haz rlanm sosyal bilgiler dersinde s nama durumlar yla ilgili, bulgulara yer verilmi tir.

1948 Sosyal Bilgiler Program#’nda S#nama Durumlar# le lgili Bulgular

1948 Temel E itim Program ’nda s nama durumlar yla ilgili, özel bir bölüm yer almamakla birlikte ilkeler k sm nda da herhangi bir aç klama yoktur. Programda dersin ö retimi ile ilgili aç klamalar bölümünde de erlendirme çal malar n n nas l olmas gerekti i konusunda çok az ipucu yer almaktad r.

1962 Sosyal Bilgiler Program#’nda Durumlar# le lgili Bulgular

1962 Temel E itim Program ’nda s nama durumlar yla ilgili, özel bir bölüm yer almamaktad r. Glkeler ve aç klamalar bölümlerinde yer alan baz maddeler bu konuda ipucu niteli indedir. Ayr ca programda yap lacak de i iklerin gerekçeleri aras nda de erlendirme konusuna ili kin aç klama yap lm t r. Buna göre Glkokul da ba ar s zl k oran n yüksek olu unun yürürlükteki ölçme ve de erlendirme sisteminin güvenilir olmay ndan kaynakland ve programda sözlü, yaz l , test gibi de erlendirme araçlar n n hangi artlarda kullan laca ve güvenilirli i nas l art r laca konusunda ö retmenlere bilgi verilmesi zorunlulu u belirtilmi tir.

Glkeler bölümünün üçüncü maddesinde, her çocu un birbirinden farkl oldu u, ayn ya taki çocuklar n ilgi ve ihtiyaçlar , yetenekleri ve geli me h zlar n n fark gösterebilece i, dolay s yla ö renme ve ba ar düzeylerinin de farkl olabilece i aç klanm t r. Glkeler bölümünün 11. maddesinde ise de erlendirmenin e itim ve ö retimin ayr lmaz bir parças oldu u belirtilmi , e itim ve ö retim süresince

sa lanan ilerlemenin ö retmen ve ö renciler taraf ndan sürekli de erlendirilmesi gerekti i vurgulanm t r. Aç klamalar bölümünde haftal k çal ma programlar nda de erlendirme saatlerinin oldu u görülmü tür. Bu saatlerde o günkü çal malar n bütün s n fa mal edilecek ekilde de erlendirilmesi öngörülmü tür.

1968 Sosyal Bilgiler Program#’nda S#nama Durumlar# le lgili Bulgular

1968 Temel E itim Program ’nda de erlendirme ile ilgili bir bölüm yer almamaktad r. Glkeler ve aç klamalar bölümlerinde yer alan baz maddeler bu konuda ipucu niteli indedir. Glkeler bölümünün alt nc maddesinde her çocu un birbirinden farkl oldu u, ayn ya taki çocuklar n ilgi ve ihtiyaçlar , yetenekleri ve geli me h zlar n n fark gösterebilece i, dolay s yla ö renme ve ba ar düzeylerinin de farkl olabilece i aç klanm t r. Glkeler bölümünün 20. maddesinde ise de erlendirmenin e itim ve ö retimin ayr lmaz bir parças oldu u belirtilmi , e itim ve ö retim süresince sa lanan ilerlemenin ö retmen ve ö renciler taraf ndan sürekli de erlendirilmesi gerekti i vurgulanm t r. Günlük de erlendirme, ünite i leni inde yap lacak ara de erlendirme, ünite sonu de erlendirme, dönem ve y l sonu de erlendirmelerinin s ras nca yap lmas aç klanm t r. Ayr ca bu bölümde ba ar ölçümünün sadece not ile yap lmamas n n sözlü, yaz l ve testlerden yararlan lmas n n gere i belirtilmi tir. Program n planlama ve uygulama k sm nda ve ünite i leni i k sm nda ara ve genel de erlendirmeden bahsedilmi tir.

1998 Sosyal Bilgiler Program#’nda S#nama Durumlar# le lgili Bulgular

1998 Temel E itim Program ’nda de erlendirme ile ilgili bir bölüm yer almamaktad r. Glkeler ve aç klamalar bölümlerinde yer alan baz maddeler bu konuda ipucu niteli indedir. Glkeler bölümünün be inci maddesinde her çocu un birbirinden farkl oldu u, ayn ya taki çocuklar n ilgi ve ihtiyaçlar , yetenekleri ve geli me h zlar n n fark gösterebilece i, dolay s yla ö renme ve ba ar düzeylerinin de farkl olabilece i aç klanm t r. Glkeler bölümünün 20. maddesinde ise de erlendirmenin e itim ve ö retimin ayr lmaz bir parças oldu u belirtilmi , e itim ve ö retim süresince sa lanan ilerlemenin ö retmen ve ö renciler taraf ndan sürekli de erlendirilmesi gerekti i vurgulanm t r. Günlük de erlendirme, ünite i leni inde

yap lacak ara de erlendirme, ünite sonu de erlendirme, dönem ve y l sonu de erlendirmelerinin s ras nca yap lmas aç klanm t r. Program n planlama ve uygulama k sm nda ve ünite i leni i k sm nda ara ve genel de erlendirmeden bahsedilmi tir. Yine program n uygulamas yla ilgili aç klamalarda, ö rencilerin davran lar ndaki geli melerin ve edindikleri al kanl klar n gözlenmesi, kazand klar bilgilerin, çe itli teknikler ve ölçme araçlar yla ölçülüp de erlendirilmesi belirtilmi tir.

2005 Sosyal Bilgiler Program#’nda S#nama Durumlar# le lgili Bulgular

2005 Sosyal Bilgiler Ö retim Program ’nda ise ilk defa de erlendirmeye önem verildi i görülmektedir. Programda sosyal bilgiler e itiminde ölçme ve de erlendirme bölümü yer alm t r. Programda amaçlara ula mada ne derece ba ar l olundu u rastlant lara b rak lmam her üniteye ili kin ölçme de erlendirme çal malar yap lm t r. Bu program, bireysel farkl l klar dikkate alan ö renci merkezli ö retme ve ö renme stratejileri benimsenmi oldu u için, ölçme ve de erlendirmede de ö rencilerin bilgi, beceri ve tutumlar n sergilemeleri için çoklu de erlendirmeyi gerektirir. Ö rencinin çevresinin olumlu ve olumsuz yönlerini kendi bak aç s yla aç klamas nda posterler, projeler; de i ik yerlerin benzer ve farkl özelliklerini kar la t rmada tablo yapma, ema çizme; bilgiyi edinme, kullanma, yorumlama gibi üst düzey becerilerini geli tirmede aç k uçlu sorular, daha etkili olabilir. Bu nedenle, de erlendirme ö renme sürecinin inceliklerine uygun araçlarla yap lmal d r. Her ders alan için haz rlanm olan k lavuz kitaplar nda da o derse yönelik de erlendirme örneklerine yer verilmi tir. Ö retmenler bunlar ya da bunlardan esinlenerek ünitelerdeki kazan mlara uygun de erlendirme araçlar n geli tirerek kullanabilirler. Ünite sonunda ise de erlendirme k sm yer alm t r. Örne in; (TD, 2005, say : 2475)

2. S#nama Durumlar# le lgili Yorumlar

Bu bölümde 1948, 1962, 1968, 1998 ve 2005 ilkö retim programlar na uygun haz rlanm sosyal bilgiler dersinde s nama durumlar yla ilgili, yorumlara yer verilmi tir.

1948 Sosyal Bilgiler Program#’nda S#nama Durumlar# le lgili Yorumlar

1948 Temel E itim Sosyal Bilgiler Ö retim Program ’nda s nama durumlar yla ilgili bir bölümün olmad , ölçme, de erlendirme, program geli tirmenin önemli bir unsuru olmas na ra men göz ard edilmi tir. Ö rencilerin nas l de erlendirilece i s n f geçme ve s nav yönetmelikleriyle giderilmeye çal lm t r.

1962 Sosyal Bilgiler Program#’nda S#nama Durumlar# le lgili Yorumlar

1962 Glkokul Taslak Program ’nda, 1948 program n n üzerinden uzun y llar geçmesine ra men ça da e itim biliminin özelliklerine uygun s nama durumlar n n düzenlenmedi i görülmektedir. Program n ilkeler bölümünde yap lan aç klamalarda de erlendirmenin geli me ve ilerleme durumunu tan maya yard m eden nitelik olarak belirtilmi fakat s nama durumlar yla ilgili pek çok nokta aç klanmam t r. Bu programda da s nama durumlar yla ilgili sadece baz aç klamalar yer alm t r.

1968 Sosyal Bilgiler Program#’nda S#nama Durumlar# le lgili Yorumlar

1968 program nda 1962 Glkokul Taslak Program üzerinden alt y l geçmesine ra men ça da e itim biliminin özelliklerine uygun s nama durumlar n n düzenlenmedi i görülmektedir. Program n ilkeler bölümünde yap lan aç klamalarda de erlendirmenin sürekli olmas gerekti i belirtilmi fakat s nama durumlar yla ilgili bir çok önemli nokta aç klanmam t r. Bu programda da hedeflere nas l ula ld n gösteren ya da ö retimin nas l de erlendirilece ine ili kin bir bölüm olmamakla birlikte, sadece baz aç klamalar yer alm t r. Programlarda ölçme ve de erlendirmenin ça da program geli tirme ilkelerinden uzak oldu u görülmektedir.

1998 Sosyal Bilgiler Program#’nda S#nama Durumlar# le lgili Yorumlar

1998 Temel E itim Program ’nda de erlendirmeye önem verilmedi i görülmektedir. Bu programda da hedeflere nas l ula ld n gösteren ya da ö retimin

nas l de erlendirilece ine ili kin bir bölüm olmamakla birlikte, sadece baz aç klamalar yer alm t r. Programda uzun y llar geçmesine ra men, s nama durumlar yla ilgili aç klamalar 1968 Sosyal Bilgiler Ö retim Program ’yla hemen hemen ayn d r.

2005 Sosyal Bilgiler Program#’nda S#nama Durumlar# le lgili Yorumlar

2005 Sosyal Bilgiler Program ’nda ölçme ve de erlendirmeye önem verildi i görülmektedir. Glk defa programda “Sosyal Bilgiler E itiminde Ölçme ve De erlendirme” ba l ad alt nda ö retmenin de erlendirmesi ile ilgili aç klama yap lm olmas , örnek ölçme araçlar n n verilmesi, ünite sonlar nda ölçme ve de erlendirme bölümlerinin olmas , öz de erlendirme formlar n n olmas , program geli tirmenin ölçme ve de erlendirme aya na önem verildi ini göstermektedir. Eski program, ürün de erlendirme yaparken yeni program, süreç de erlendirmeyi ön plana ç karmaktad r. Programda ölçme ve de erlendirme ça da program geli tirme ilke ve tekniklerine uygun düzenlenmi tir.

E. Sosyal Bilgiler Ders Kitaplar#nda çerik le lgili Bulgular ve