IV. TÜRKÇENİN RUSÇAYA VE RUSÇANIN TÜRKÇEYE ETKİSİ
1.1. DİL BİLGİSİNE GÖRE
1.1.2. SÖZ DİZİMİ İLE İLGİLİ ÇEVİRİLER
Söz dizimi veya cümle bilgisi (Alm. Syntax, Satzlehre; Fr. Syntaxe; İng. Syntax;
Rus. Sintaksis; Osm. Nahiv), “bir dilde düşünce ve duyguların tam olarak
anlatılabilmesi için gramer kurallarına uygun olarak dizilen sözcüklerin, sözcük gruplarının cümle ve söz içindeki görevlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini, sıralanışlarını ve cümle türlerini inceleyen bilim dalıdır.”199
Söz dizimi, dillerin temel anlatım formüllerinden biridir. O nedenle farklı anlatıma sahip dillerin söz dizimi bakımından birbirlerine uymaması doğaldır. Dillerin birbirleriyle uyuşmayan başlıca yönü olan söz dizimi, yabancı bir dili öğrenirken başlıca zorluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Özcan Başkan bu konu ile ilgili şunları söylemektedir: “Göstergelerin dizimi bakımından, Türkçe ile yabancı dil arasındaki zorluklar, ‘cümle’ birimi ölçü alınacak olursa, genellikle, ‘hüküm’ bildiren fiilin cümle içindeki yerine göre ortaya çıkmaktadırlar. Türkçede, en uzun cümlelerden sonra bile fiili yerine oturtan Türk konuşucu, yabancı bir dilde cümle ortasında fiil kullanmaya zorlandığı zaman, bütün düşünce düzeni sarsılmakta ve göstergelerin sıralanması problemi yüzünden konuşma aksamaktadır. Söz gelimi “…dığını, …dığını ve …dığını açıkça belirtememiştir.” gibi, bir cümle yapısına alışkın olan Türk konuşucu, eğer yabancı dildeki “açıkça belirlememiştir.” Parçasını cümlenin ilk başında duyar da, ondan sonra “…dığını” dizilerini işitirse, cümle bittiği zaman ilk baştaki önemli ‘kilit- parça’yı hatırlamakta güçlük çekebilir; çünkü kendisi, cümle sonundaki hüküm fiilini bekleyerek cümleyi anlamaya yıllardır alışmıştır.”200 Leylâ Karahan ise dillerin söz
199
Zeynep Korkmaz, age., s. 55.
200
dizimi kurallarının farklılığı ilgili olarak şunları söylemektedir: “Kurallar dillere göre farklılık gösterse de diller arasında söz dizimi yapıları bakımından bazı ortaklıklar ve benzerlikler bulunabilir. Bunların oranı, o diller arasındaki köken ilişkilerinin derecesine göre değişmektedir. Hatta aralarında hiç ilişki olmadığı kabul edilen diller arasında bile birtakım evrensel ortaklıklar görülebilir. Bütün bunlara rağmen her dil az veya çok farklı bir söz dizimi yapısına sahiptir.”201 Dolayısıyla söz dizimi bakımından farklılığa sahip olan Türkçe ile Rusça arasındaki etkileşim, dillerin yapılarına zarar verecek veya dil öğrenimini yavaşlatacaktır.
Söz dizimi bakımından (синтаксис) açıdan diğer Hint – Avrupa dillerinden etkilenen Eski Rusçada söz diziminin en karakteristik özelliği yalın düzen (номинатив строй)dir202. Bu, günümüz Rusçasında da esastır. Ancak, Eski Rusça ile günümüz Rusçasının söz diziminde farklılıklar da yok değildir. Bu farklılıklar, dilin ana kuruluşu ile ilgili olmadığı için, Rusça tarihî dönemlerinden beri söz dizimi yapısını korumuştur.
Çağdaş Türk lehçelerinde Rusçanın söz diziminin etkili olduğu ifadelere
rastlanmaktadır. Konuşuru az kalmış çağdaş Türk lehçelerinde Rusçanın
“özne+yüklem+tümleç” söz dizimi yapısının kopyalandığı görülmektedir203.
1.1.2.1. ÖZNE İLE İLGİLİ ÇEVİRİLER
“Özne (Alm. Subjekt, Satzgegenstand; Fr. Sujet; İng. Subject; Rus. podlejaşçiy;
Osm. Fail, Mübteda, Müsnedünileyh), yüklemin gösterdiği kılış ile doğrudan ilgili olan
kişi ya da şeye verilen ad; bir oluş ve kılışın gerçekleşmesini sağlayan kimse veya şey.”204 dir.
Rusçada özne (подлежащее), Eski Rusça döneminden beri birincil öğe olarak kabul edilir. Özne, Eski Rusçada daha çok adlardan olmak üzere zamir, sıfat, ortaç, sayı+ad, vasıta hâli eki almış ad ya da kişi zamiri ve “s” edatı ile oluşturulmuştur205. Bu unsurlar günümüz Rusçasında da özne olarak kullanılabilmektedirler.
Rusçanın ve Türkçenin söz diziminde öznenin yeri cümle başı olsa da iki dil arasında özne ile ilgili kullanım farkı görülebilmektedir. Örneğin Rusçada adı niteleyen sıfat grubu addan sonra gelirken, Türkçede addan önce gelerek özne grubu oluşturur.
201
Leylâ Karahan, age., s. 9.
202
Yalın düzen, öznenin her zaman yalın olması demektir. bk.: Ayşe Pamir Dietrich (2001a), age., s. 140.
203
Gülsüm Killi, agm., s. 180.
204
Zeynep Korkmaz, age., s. 171.
205
Bir diğer yaygın farklılık ise Rusçada soru sözcükleri cümle başında kullanılırken (kotorıy, kakoy, kto, çto, kogda, gde), Türkçede soru sözcükleri yükleme yakın kullanılmaktadır. Buna benzer nedenlere bağlı olarak Rusça söz diziminin etkisiyle çağdaş Türk lehçelerinde öznenin yerinde kullanılmadığı görülmektedir:
Altay Türkçesi
Bir saat. = Odin ças. = Bir saat. (Saat bir.) (AKK-20) Başkurt Türkçesi
Un dürt seget. = Çetırenadtsat’ çasov. = On dört saat. (Saat on dört.) (BKKGİ-
163)
Gagavuz Türkçesi
Bana lääzım renkli televizor. = Mne nujen tsvetnoy televizor. = Bana gerek
renkli televizyon. (Renkli televizyon bana gerekiyor.) (GKK-6)
Hakas Türkçesi
“Pobeda” kinoteatrdaÆ ırax nimes LermontovtıÆ adınaÆ drama teatrı. =
Nedaleko ot kinoteatra Pobeda dramteatr im. Lermontova. = Pobeda sinemasından uzak değil Lermontov adındaki drama tiyatrosu. (Lermontov drama tiyatrosu Pobeda
sinemasına uzak değildir.) (HKK-79) Karaim Türkçesi
Ne senesınde o boldı? = V kakom godu eto proizoşlo? = Hangi yıl o oldu? (O hangi yıl oldu?) (KAKK-20)
Kırgız Türkçesi
Kırgızça sen kanday süylöysüÆ? = Kak tı govoriş’ po-kirgizski? = Kırgızca
sen nasıl konuşuyorsun? (Sen Kırgızcayı nasıl konuşuyorsun?) (KIKKYİRB-42)
Kumuk Türkçesi
On gradus issilik. = 10 gradusov tepla. = On derece sıcaklık. (Sıcaklık 10 derecedir.) (KUKK-87)
Nogay Türkçesi
Kompozitor em yırşı Yahya KudayberdiyevtiÆ yırları bek yaraydılar maga. = Pesni kompozitora i pevtsa Yahyi Kudayberdiyeva pesni mne oçen’
nravyatsya. = Besteci ve şarkıcı Yahya Kudayberdiyev’in şarkıları çok beğeniyorlar bana. (Ben besteci ve şarkıcı Yahya Kudayberdiyev’in şarkılarını çok
Şor Türkçesi
Kançençi ças? = Kotorıy ças? = Kaçıncı saat? (Saat kaç?) (ŞKK-63) Üş ças. = Tri çasa. = Üç saat. (Saat üç.) (ŞKK-63)
Tuva Türkçesi
Ses şak. = Vosem’ çasov. = Sekiz saat. (Saat sekizdir.) (TUKKEBS-82)
1.1.2.2.TÜMLEÇLER İLE İLGİLİ ÇEVİRİLER
“Tümleç (Alm. ErgΣnzung, Objekt; Fr. ComplΨment; İng. Complement, Object;
Rus. komplement, dopolnenie, ob’ekt; Osm. Mef’ul, Mütemmim), cümle içinde yalın ya
da yükleme, yönelme, çıkma, vasıta durumu gibi bir durum eki almış olarak kendisini fiille ilişkili duruma getiren ad” olarak tanımlanır ve yüklemin anlamını çeşitli yönlerden tamamlar206. Türkçede tümleç ifadesi nesne, dolaylı tümleç, edat tümleci, zarf tümleci için genel bir ad olarak kullanılmaktadır ve Türkçenin söz diziminde cümle içerisinde yer almaktadır. Rusçada ise “özne+yüklem+tümleç” dizimine bağlı olarak tümleçler cümle sonunda yer almaktadır. Rusçanın etkisiyle çağdaş Türk lehçelerinde de tümleçlerin yerinde kullanılmadığı görülmektedir. Bunların bir kısmı cümle içerisindeki uygun yerinde kullanılmamış, bir kısmı ise cümle sonunda kullanılmıştır:
Gagavuz Türkçesi
Hoş dinnenmäk sizä dilerim! = Jelayu vam priyatnogo otdıha! = Hoş
dinlenmek size dilerim! (Size iyi dinlenme dilerim!) (GKK-2)
Hakas Türkçesi
İskĭr pirĭÆerdek ağaa Sapin İvanoviç sığdıratxan tĭp. = Peredayte emu, çto
zvonil Sapin İvanoviç. = Haber veriniz ona Sapin İvanoviç çaldırdı diye. (Ona, Sapin
İvanoviç telefon açtı diye haber veriniz.) (HKK-66) Karaim Türkçesi
Bügün men kazandım beş matematikadan. = Segodnya ya zarabotal pyat’ po
matematike. = Bugün ben aldım beş matematikten. (Ben bugün matematikten beş
aldım.) (KAKK-23) Kumuk Türkçesi
Köbüsü kumuk bayramlarda aldın at yarışlar ötgerile bolğan. = Na mnogih
kumıkskih prazdnikah ran’şe provodilis’ konnıe skaçki. = Çoğu Kumuk bayramlarda
206
önceden at yarışları yapılıyordu. (Önceden çoğu Kumuk bayramlarında at yarışları
yapılırdı.) (KUKK-126) Nogay Türkçesi
Kinoteatrda kayday fil’m bolayak tı bügün? = Kakoy fil’m idet segodnya v
kinoteatre? = Sinemada hangi film olacak bugün? (Bugün sinemada hangi film
olacak?) (NKK-104) Şor Türkçesi
Kançe ças pararğa kerek avtobuspa. = Skol’ko vremeni nado ehat’ na
avtobuse. = Kaç saat gitmek gerek otobüsle. (Otobüsle kaç saat gitmek gerekiyor?) (ŞKK-82)
Tuva Türkçesi
Çediişkinni silerge küzedim. = Jelayu vam uspeha. = Başarıyı size diliyorum.
(Size başarılar diliyorum.) (TUKKKAB-13)
Türkmen Türkçesi
Hayış, 2-nci klaslı bilet Aşgabada çenli. = Pojaluysta, odin bilet vtorogo klassa
do Aşhabada. = Lütfen, ikinci sınıflı bilet Aşgabat’a kadar. (Lütfen Aşgabat’a ikinci
kategoriden bilet veriniz.) (TÜKKGAH-76)
1.1.2.3.YÜKLEM İLE İLGİLİ ÇEVİRİLER
“Yüklem (Alm. PrΣdikat, Satzaussage; Fr. Predicat; İng. Predicate; Rus. skazuemoe), cümlede hareketi, olayı, işi, yargıyı bildiren, fiil çekimine girmiş kelimenin
cümle bilgisindeki adı. Cümlenin bütün ögelerini kendine bağlayan temel öğe durumundaki yüklem, fiil veya ad soylu bir kelime olabilir.”207 Yüklem Türkçenin söz diziminde cümle sonunda bulunur.
Rusçada yüklem (сказуемое), Eski Rusça döneminden beri birincil öğe olarak kabul edilir. Yalın ve birleşik yüklem olarak ikiye ayrılmaktadır. Yalın yüklem Eski Rusçadan beri yapı olarak değişikliğe uğramadan devam etmektedir. Birleşik yüklem ise, yüklemdeki adın farklı hâl eki almaya başlamasından dolayı günümüz Rusçasında Eski Rusçadan biraz farklıdır208. Ancak, genel olarak Rusçanın yüklem yapısı tarihî dönemlerin devamı niteliğindedir. Rusçada “özne+yüklem+tümleç” dizimine bağlı olarak yüklemler cümle içerisinde yer almaktadır.
207
Zeynep Korkmaz, age., s. 246.
208
Rusçanın etkisi ile çağdaş Türk lehçelerindeki bazı ifadelerde yüklemlerin cümle sonunda değil, cümle başında ya da içerisinde kullanıldıkları görülmektedir:
Altay Türkçesi
Bir saat. = Odin ças. = Bir saat. (Saat bir.) (AKK-20) Azerbaycan Türkçesi
Men dĭdim ĭşidesen, dĭmedim öyrenesen. = Ya skazal, çto uslıyşiş’, a ne
skazal, çto nauçiş’sya. = Ben dedim işitesin, demedim öğrenesin. (Ben işitesin dedim,
öğrenesin demedim.) (FÖBM-122) Başkurt Türkçesi
Yuk, rexmet åĭzge. = Net, sposibo vam. = Hayır, teşekkür size. (Hayır, size teşekkür ederim.) (BKKİB-35)
Gagavuz Türkçesi
Neredä satılerlar şkola tertipleri? = Gde prodayutsya şkol’nıe prinadlejnosti?
= Nerede satıyorlar okul malzemeleri? (Okul malzemelerini nerede satıyorlar?) (GKK-5)
Hakas Türkçesi
Pĭlbinçem, xaydi sĭrernĭ alğıstabısçaÆ. = Ne znayu, kak vas i poblagodarit’. =
Bilmiyorum, nasıl sizi teşekkür ediyorum. (Size nasıl teşekkür edeceğimi
bilmiyorum.) (HKK-49) Karaim Türkçesi
Bahışla maa urus-karay lakırdılık. = Podari mne russko-karaimskiy
razgovornik. = Hediye et bana Rus-Karay konuşma kılavuzu. (Bana Rus-Karay
konuşma kılavuzu hediye et.) (KAKK-10) Kırım – Tatar Türkçesi
YüriÆiz biznen. = Poydemte s nami. = Yürüyünüz bizle. (Siz bizimle yürüyünüz.) (KTKK-11)
Kumuk Türkçesi
Ol nedir ge yüzdür barmagı? = Çto eto takoye, çto u nego sto paltsev? = O
nedir ki yüz parmağı? (Yüz parmağı olan nedir?) (FÖBM-106)
Nogay Türkçesi
SoÆında bildim men bu zattıÆ mänesin. = Nakonets ya znal, çto ego smısl’.
= Sonunda bildim ben bu şeyin manasını. (Sonunda ben bu şeyin ne demek olduğunu
Şor Türkçesi
Oramnı keş svetoforda kök-le çarık polğanda. = Ulitsu perehodi tol’ko pri
zelenom svete svetofora. = Caddeyi geç ışıkta yeşil ışık olduğunda. (Caddeyi yeşil ışık
yandığında geç.) (ŞKK-83) Tatar Türkçesi
İpteşim kildi, kaysı ki Meskevden kaytkan. = Prişyol moy tovariş, kotorıy
vernulsya iz Moskvı. = Arkadaşım geldi, hangisi ki Moskova’dan döndü. (Moskova’dan dönen arkadaşım geldi.) (FÖBM-107)
Tuva Türkçesi
Kandıgdır siler? = Kak vı? = Nasıl sizler? (Sizler nasılsınız?) (TUKKEBS-60)
Çağdaş Türk lehçelerinde bileşik yapılı cümle kurulurken birinci cümlenin yükleminin çekimli fiille yapılması Rusçanın etkisiyle olmuştur. “Bu, artık dilimize o kadar yerleşmiş ki, kısa ve ahenkli olması açısından elverişli olduğu için, atasözlerimizde bile yer almaktadır.”209
Çuvaş Türkçesi
Şip qaştan şiÆşe, unttan tatalat’, teşşé. = Nitka gde tonkaya, tam rvyotsya. =
İp nerede ince, oradan kopar. (İp, inceldiği yerden kopar.) (FÖBM-125)
Karaim Türkçesi
Neni bilmez, ani süvmez. = Çego ne znayut, togo i ne lyubyat. = Neyi bilmez,
onu sevmez. (Bilinmeyen şey sevilmez.) (FÖBM-125)
Kırgız Türkçesi
Alar kanday keldi, oşondoy biz jönööbüz kerek. = Kak oni prişli, tak i mı
otpravimsya. = Onlar nasıl geldi, öyle biz gitmemiz gerek. (Onlar gelince, biz
gitmeliyiz.) (FÖBM-125)
1.1.2.4.SÖZCÜK GRUPLARI İLE İLGİLİ ÇEVİRİLER
Sözcük grubu veya “kelime grubu (Alm. Wortgruppe; Fr. Groupe De Mot; İng.
Wordgroup; Rus. slovesnıe gruppı), cümle içinde kavramlar arasında ilişki kurmak
üzere birden çok kelimenin belirli kurallar ile yan yana getirilmesinden oluşan, yapı ve anlamındaki bütünlük dolayısıyla cümle içinde tek bir nesne veya hareketi karşılayan ve herhangi bir yargı bildirmeyen kelimeler topluluğu. Türkçede ad tamlaması, sıfat
209
tamlaması, birleşik ad, birleşik fiil, edat grubu, zarf grubu, ünlem grubu, unvan grubu gibi çeşitli kelime grupları vardır.”210 Leylâ Karahan da sözcük gruplarını şöyle tanımlamaktadır: “Bir varlığı, bir kavramı, bir niteliği, bir durumu, bir hareketi karşılamak veya belirtmek, pekiştirmek ve nitelemek üzere, belirli kurallar içinde yay yana dizilmiş kelimelerden oluşan yargısız dil birimidir.”211
Rusçada da sözcük grupları Türkçe gibi yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak Rusçadaki sözcük gruplarının kendi içindeki sıralaması Türkçe ile örtüşmemektedir. Çağdaş Türk lehçelerindeki bazı ifadelerde de sözcük gruplarının kendi içerisindeki sıralamasının Türkçeye uygun olarak değil, Rusçaya uygun olarak kullanıldıkları görülmektedir:
Altay Türkçesi
Bir protsent. = Odin protsent. = Bir yüzde. (Yüzde bir.) (AKK-24)
Erten meni 7 saatta oygozıp iyzeer = Razbudite menya, pojaluysta, zavtra v sem’ çasov = Lütfen yarın beni 7 saatte kaldırınız (Lütfen yarın beni saat 7’de kaldırınız.) (AKK-47)
Başkurt Türkçesi
Bĭr yarım protsent. = Poltora protsenta. = Bir yarım yüzde. (Yüzde bir buçuk.)
(BKKİB-11)
Gagavuz Türkçesi
Tä benim vizit kartım. = Vot moya vizitnaya kartoçka. = İşte benim vizit
kartım. (İşte benim kart vizitim.) (GKK-2)
Bobası kızın. = Otsa devuşki. = Babası kızın. (Kızın babası.) (FÖBM-103)
Ben o köyden varım, neresi ont durer. = Ya iz togo sela, kotoroe stoit na
otşibe. = Ben o köyden varım, neresi kenarda duruyor. (Ben, o kenarda duran
köydenim.) (FÖBM-101)
Hakas Türkçesi
Rınok sĭrernĭÆ xayzındadır? = Gde rınok u vas? = Pazar sizin neresindedir?
(Sizin pazarınız nerededir?) (HKK-56)
Ya, pĭrsĭ olğannarni, ol gorod ortızında, paza pĭrsĭ –çiitterni, anzı Ağban suğ
xazında, ol tınağ ornı. = Da, odin detskiy – v tsentre goroda, drugoy – molodejnıy,
rapolojen na beregu Abakana, eto zona otdıha. = Evet, birisi çocukların, o şehir
210
Zeynep Korkmaz, age., s. 144.
211
ortasında; diğeri gençlerin, o Abakan suyu kenarında, o dinlenme yeri. (Evet, şehrin
ortasında olan çocuklar içindir, Abakan suyu kenarındaki dinlenme yeri de gençler
içindir.) (HKK-57)
Karaim Türkçesi
Üç buçuk prosent. = 3,5 protsent. = Üç buçuk yüzde. (Yüzde üç buçuk.)
(KAKK-17)
Kırgız Türkçesi
Cüz payız.= Sto protsentov. = Yüz yüzde. (Yüzde yüz.) (KIKKYİRB-289)
Kırım – Tatar Türkçesi
AvanıÆ dımlığı doksan protsentkece bara. = Vlajnost’ vozduha dohodit do devyanosto protsentov. = Havanın nemi doksan yüzdeye kadar gidiyor. (Havanın nemi yüzde doksana kadar ulaşıyor.) (KTKK-31)
Kumuk Türkçesi
Köbüsü kolhozçulanı maşinleri bar. = Mnogie kolhozniki imeyut maşinı. =
Çoğusu kolhozcuların arabaları var. (Kolhozcuların çoğunun arabaları var.) (KUKK-
102)
Nogay Türkçesi
Meni ertenikte altı säatte uyatsaÆız eken. = Razbudite, pojaluysta, menya v 6
çasov utra. = Beni sabahta altı saatte uyandırınız lütfen. (Beni sabah saat altıda
uyandırınız lütfen.) (NKK-32) Tatar Türkçesi
İpteş Exetov! = Tovarisç Ahatov! = Arkadaş Ehetov! (Ehetov arkadaş!)
(EAİTKT-50)
Tuva Türkçesi
(0,5) tik büdün beş onçuk = nol’ tselıh pyat’ desyatıh = sıfır tam beş onda (sıfır tam onda beş) (TUKKEBS-103)
Türkmen Türkçesi
Men size cenap Orhandan hat getirdim. = U menya dlya vas pis’mo ot gospodina Orhana. = Ben size Bey Orhan’dan mektup getirdim. (Ben size Orhan
1.1.2.5.RUSÇADAKİ SAAT ANLATAN İFADELERİN YAPISAL OLARAK ÇEVRİLMESİ
Rusçadaki saat ifadeleri Türkçeden oldukça farklı olarak anlatılmaktadır. Bu nedenle ayrı bir başlık altında topladığımız bu ifadelerin Rusçadan çağdaş Türk lehçelerine sözdizimsel ve anlam olarak çevrildiği görülmektedir:
Altay Türkçesi
Saat on beş minut törtkö barıp cat. = Çetvert çetvertogo. = Saat on beş dakika
dörde gidiyor. (Saat üçü çeyrek geçiyor.) (AKK-20)
Başkurt Türkçesi
Unınsı bis minut. = Pyat’ minut desyatogo. = Onuncu beş dakika. (Saat dokuzu beş geçiyor.) (BKKİB-38)
Hakas Türkçesi
On pis minut çox altı ças. = Bez pyatnadtsati şest’. = On beş dakika yok altı
saat. (Saat altıya on beş dakika var.) (HKK-105)
Karaçay - Malkar Türkçesi
Onbeş minut altığa işlegendi. = Pyatnadtsat’ minut şestogo. = On beş dakika
altıya işleyendi. (Saat beşi on beş geçiyor.) (KMKK-49)
Kumuk Türkçesi
Altığa yarım. = Polovina şestogo. = Altıya yarım. (Beş buçuk.) (KUKK-76) Nogay Türkçesi
Onavga yarım kirgen. = Polovina desyatogo. = Ona yarım girmiş. (Dokuz buçuk; dokuzu otuz geçiyor.) (NKK-130)
Özbek Türkçesi
Såät on beş minuti käm ikki. = Bez pyatnadtsati dva çasa. = Saat on beş dakika
yok iki. (Saat ikiye on beş dakika var.) (ÖKK-138)
Tatar Türkçesi
Uncidĭ minuttan öç tula. = Bez semnadtsati tri. = On yedi dakikadan üç
doluyor. (Üçe on yedi dakika var.) (EAİTKT-51)
İki farklı söz dizimi sistemine sahip olan çağdaş Türk lehçeleri ve Rusça arasında söz dizimi çevirisi meydana geldiği görülmektedir. Özne, tümleç, yüklem,
sözcük grupları ile Rusça saat anlatan ifadeler olarak ele alınan bu tür çevirilerde,
Özne ile ilgili çevirilere Gagavuz, Hakas ve Karaim Türkçelerinde yoğun olarak; Altay, Başkurt, Kırgız, Kumuk, Nogay, Şor ve Tuva Türkçelerinde az olarak rastlanmaktadır. Kazak, Kırım –Tatar, Özbek ve Tatar Türkçelerinde ise bu tür çeviriler tespit edilememiştir. Tümleçler ile ilgili çevirilere Gagavuz ve Karaim Türkçelerinde yoğun olarak; Hakas, Kumuk, Nogay, Şor ve Tuva Türkçelerinde az olarak rastlanmaktadır. Altay, Başkurt, Kazak, Kırgız, Kırım –Tatar, Özbek ve Tatar Türkçelerinde ise bu tür çeviriler tespit edilememiştir. Yüklem ile ilgili çevirilere Gagavuz, Hakas, Karaim ve Nogay Türkçelerinde yoğun olarak; Altay, Başkurt, Kumuk, Şor ve Tuva Türkçelerinde az olarak rastlanmaktadır. Kazak, Kırgız, Kırım –Tatar, Özbek ve Tatar Türkçelerinde ise bu tür çeviriler tespit edilememiştir. Sözcük grupları ile ilgili çevirilere Altay, Başkurt, Gagavuz, Hakas, Nogay ve Tuva Türkçelerinde yoğun olarak; Karaim, Kırgız ve Kumuk Türkçelerinde az olarak rastlanmaktadır. Kazak, Kırım –Tatar, Özbek, Şor ve Tatar Türkçelerinde ise bu tür çeviriler tespit edilememiştir. Rusça saat anlatan ifadeler ile ilgili çevirilere Altay ve Başkurt Türkçelerinde yoğun olarak; Hakas, Kumuk ve Nogay Türkçelerinde az olarak rastlanmaktadır. Gagavuz, Karaim, Kazak, Kırgız, Kırım –Tatar, Özbek, Şor, Tatar ve Tuva Türkçelerinde ise bu tür çeviriler tespit edilememiştir.