4. Bulgular
4.3. Psikolojik Danışmanlarda İş Yaşam Kalitesine Yönelik Kurulan Aracılık
Araştırmanın ikinci hipoetezinin incelenmesi amacı ile psikolojik danışmanların etkili psikolojik danışman nitelikleri ile iş yaşam kalitesi arasında psikolojik sermayenin aracılık rolü regresyon temelli bootstrapping analizi kullanılarak incelenmiştir. İş yaşam kalitesi; mesleki tatmin, eşduyum yorgunluğu ve tükenmişlik alt boyutlarından oluştuğu için üç ayrı model oluşturulmuştur. Bu bağlamda Şekil 4.1’de etkili psikolojik danışman nitelikleri ile iş yaşam kalitesinin mesleki tatmin boyutu ilişkisinde psikolojik sermayenin aracılığını test etmeye yönelik kurulan modelin bulguları sunulmuştur.
Şekil 4.2’de öncelikle doğrudan etkiler incelenmiştir. Psikolojik danışmanlarda etkili danışman nitelikleri psikolojik sermayeyi doğrudan pozitif yönde anlamlı yorda-maktadır (B = .666, p < .001). Benzer bir biçimde, psikolojik sermaye düzeyi mesleki tatmini doğrudan pozitif yönde anlamlı yordamaktadır (B = .205, p < .001).
Psikolojik danışmanlarda etkili psikolojik danışman niteliklerinin mesleki tatmin üzerindeki toplam etkisinin .289 olduğu ve aracı değişken psikolojik sermayenin modele
Etkili psikolojik danışman
nitelik-leri
Psikolojik ser-maye
Mesleki tatmin c = .289**
a = .666** b = .205**
c' = .152**
Not. ** p < .001
Şekil 4.2. Etkili Psikolojik Danışman Nitelikleri İle Mesleki Tatmin Arasında Psi-kolojik Sermayenin Aracılığı
88
dâhil edildiğinde bu etkinin .152’ye düştüğü ve bu değerin de anlamlı olduğu belirlen-miştir. Bu bakımdan psikolojik sermayenin kısmi aracı bir role sahip olduğu söylenebilir.
Şekil 4.2’de ele alınan modele ait etkilerin anlamlılığına yönelik Bootstrapping katsayısı ve %95 güven aralıkları (GA) Tablo 4.3’te yer almaktadır.
Tablo 4.3
Etkili Psikolojik Danışman Nitelikleri İle Mesleki Tatmin Arasında Psikolojik Sermaye-nin Aracılığına İlişkin Bootstrapping Sonuçları
Dolaylı etki Bootstrap
Kat-sayı SH
%95 GA
R2 F(3, 329)
Alt Limit Üst Li-mit
EPDN PS MT .136 .021 .098 .180 .40 111,55
Doğrudan etkiler Katsayı SH t değeri
EPDN PS .666 .040 16,39**
EPDN MT .152 .029 5,18**
PS MT .205 .029 6,94**
Not. ** p < .001; EPDN = etkili psikolojik danışman nitelikleri; PS = psikolojik sermaye; MT = mesleki tatmin
Tablo 4.3’ten anlaşılacağı üzere, mesleki tatmine yönelik kurulan modelin anlamlı olduğu görülmektedir, [F(3, 329) = 111.55, p < .001]. Modeldeki aracılık ele alındığında;
psikolojik sermayenin etkili danışman nitelikleri ile mesleki tatmin arasındaki dolaylı et-kisinin anlamlı olduğu anlaşılmaktadır, (bootstrap katsayısı = .136, %95GA = .098, .180).
Şekil 4.3’te iş yaşam kalitesinin bir diğer alt boyutu olan eşduyum yorgunluğuna yönelik kurulan modele ait sonuçları sunulmuş; ilk olarak doğrudan etkilere bakılmıştır.
Önceki modelde olduğu gibi psikolojik danışmanlarda etkili psikolojik danışman nitelik-leri, psikolojik sermayeyi doğrudan pozitif yönde anlamlı yordamaktadır. Ayrıca, psiko-lojik sermaye düzeyi eşduyum yorgunluğunu negatif yönde anlamlı yordamaktadır (B = -.309, p < .01).
89
Psikolojik danışmanlarda etkili psikolojik danışman niteliklerinin eşduyum yor-gunluğu üzerindeki toplam etkisinin -.184 olduğu ve aracı değişken psikolojik sermaye-nin modele dâhil edildiğinde bu etkisermaye-nin .021’e düştüğü ve bu değerin de anlamsız olduğu belirlenmiştir. Bu bakımdan psikolojik sermayenin tam aracı bir role sahip olduğu söyle-nebilir. Şekil 4.3’te ele alınan modele ait etkilerin anlamlılığına yönelik Bootstrapping katsayısı ve %95 güven aralıkları (GA) Tablo 4.4’te yer almaktadır.
Tablo 4.4
Etkili Psikolojik Danışman Nitelikleri ile Eşduyum Yorgunluğu Arasında Psikolojik Ser-mayenin Aracılığına İlişkin Bootstrapping Sonuçları
Dolaylı etki Bootstrap
Kat-sayı SH
%95 GA
R2 F(3, 329)
Alt Limit Üst Li-mit
EPDN PS EY -.206 .050 -.311 -.112 .13 25,51
Doğrudan etkiler Katsayı SH t değeri
EPDN PS .666 .040 16,39**
EPDN EY .021 .055 0,39
PS EY .023 .063 -.093**
Not.** p < .001; EPDN = etkili psikolojik danışman nitelikleri; PS = psikolojik sermaye; EY = eşduyum yor-gunluğu
Etkili psikolojik danışman
nitelik-leri
Psikolojik ser-maye
Eşduyum yor-gunluğu c = -.184**
a = .666** b = -.309**
c' = .021
Not. ** p < .001
Şekil 4.3. Etkili Psikolojik Danışman Nitelikleri İle Eşduyum Yorgunluğu Ara-sında Psikolojik Sermayenin Aracılığı
90
Tablo 4.4’ten anlaşılacağı üzere, eşduyuma yönelik kurulan modelin anlamlı ol-duğu görülmektedir, [F(3, 329) = 25.51, p < .001]. Modeldeki aracılık ele alındığında; psi-kolojik sermayenin etkili danışman nitelikleri ile eşduyum yorgunluğu arasındaki dolaylı etkisinin anlamlı olduğu anlaşılmaktadır, (bootstrap katsayısı = .206, %95GA = .311, -.112).
Şekil 4.4’te iş yaşam kalitesinin son alt boyutu olan tükenmişliğe yönelik kurulan modele ait sonuçları sunulmuştur.
Şekil 4.4’te öncelikle doğrudan etkiler incelenmiştir. Önceki modellerde olduğu gibi psikolojik danışmanlarda etkili psikolojik danışman nitelikleri psikolojik sermayeyi doğrudan pozitif yönde anlamlı yordamaktadır. Diğer taraftan, psikolojik sermaye düzeyi tükenmişliği doğrudan negatif yönde anlamlı yordamaktadır (B = -.301, p < .001).
Psikolojik danışmanlarda etkili psikolojik danışman niteliklerinin tükenmişlik üzerindeki toplam etkisinin -.230 olduğu ve aracı değişken psikolojik sermayenin modele dâhil edildiğinde bu etkinin -.029’a düştüğü ve bu değerin de anlamlı olmadığı belirlen-miştir. Bu bakımdan psikolojik sermayenin tam aracı bir role sahip olduğu söylenebilir.
Şekil 4.4’te ele alınan modele ait etkilerin anlamlılığına yönelik Bootstrapping katsayısı ve %95 güven aralıkları (GA) Tablo 4.5’te yer almaktadır.
Tablo 4.5’ten anlaşılacağı üzere, tükenmişliğe yönelik kurulan modelin anlamlı olduğu görülmektedir, [F(3, 329) = 74.33, p < .001]. Modeldeki aracılık ele alındığında;
psikolojik sermayenin etkili danışman nitelikleri ile tükenmişlik arasındaki dolaylı etkisinin anlamlı olduğu anlaşılmaktadır, (bootstrap katsayısı = .201, %95GA = .260, -.146).
Etkili psikolojik danışman
nitelik-leri
Psikolojik ser-maye
Tükenmişlik c = -.230**
a = .666** b = -.301**
c' = -.029
Not. ** p < .001
Şekil 4.4. Etkili Psikolojik Danışman Nitelikleri İle Tükenmişlik Arasında Psikolo-jik Sermayenin Aracılığı
91 Tablo 4.5
Etkili Psikolojik Danışman Nitelikleri İle Tükenmişlik Arasında Psikolojik Sermayenin Aracılığına İlişkin Bootstrapping Sonuçları
Dolaylı etki Bootstrap
Kat-sayı SH
%95 GA
R2 F(3, 329)
Alt Limit Üst Li-mit
EPDN PS TK -.201 .029 -.260 -.146 .31 74,33
Doğrudan etkiler Katsayı SH t değeri
EPDN PS .666 .040 16,39**
EPDN TK -.029 .035 -0,83
PS TK -.153 .041 3,679**
Not. ** p < .001; EPDN = etkili psikolojik danışman nitelikleri; PS = psikolojik sermaye; TK= tükenmişlik
4.4. Psikolojik Danışmanların Etkili Psikolojik Danışman Niteliklerinin