öğrencilerin ve gecikmiş geçiş öğrencilerinin katılımı
7.4. Personel Hareketliliği
7.4.2. Personel hareketliliğine ilişkin engeller ve alınan önlemler
Neredeyse tüm ülkeler, kendi kavramsal belgelerinde personel hareketliliğine ilişkin destekten söz etmektedir, ancak çok az sayıda personel, hareketlilikten yararlanmaktadır. Bu durum da, bu konunun daha fazla ilgi çekmesine ve olası engellerin kaldırılmasına yönelik çeşitli eylemlerin yapılmasına neden olmaktadır. Ülkelerin sağladığı bilgilere dayanarak, eğitim sistemlerinin üçte birinin personel hareketliliğine ilişkin çeşitli engellere maruz kaldığını söylemek mümkündür. Engellerin kategorize edilebileceği üç geniş alan, dil bilgisi, yasal konular ve kişisel durumlardır.
Belirlenen en yaygın engel, hem yurtdışına giden hem de yurtdışından gelen öğrenciler için dil engelidir. Hareketliliğin sona ermesine neden olan diğer önemli nedenler ise, bir dizi yasal zorluklardır.
Bu zorluklar, çoğunlukla Avrupa seviyesindeki işbirliğinin eksikliğinden kaynaklanmaktadır ve yasal bir
(87) Bologna Süreci 2020 – Yeni on yıl içindeki Avrupa Yükseköğretim Alanının durumu. Yükseköğretimden sorumlu Avrupalı Bakanların Konferansı, Leuven ve Louvain-la-Neuve, 28-29 Nisan 2009.
zemine rağmen gerçek hayattaki durumlarda da problem olarak öğrencilerin karşısına çıkabilmektedir.
Bu, kesinlikle sosyal güvenlik sistemleri arasındaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır. Ayrıca, göçmen kısıtlamaları ve vize almadaki zorluklarla birlikte bazı ülkelerde çifte vergilendirme de sözkonusudur.
Engellerin üçüncü grubunu ise, kişisel ve aile durumları oluşturmaktadır. Eşlere sağlanan yardım hizmetlerinin eksikliği ve ayrılma gibi durumlar belirli süre de olsa hareketliliğin bölünmesine neden olmaktadır. Ek olarak, kariyer gelişimi için motivasyon ve belirli yolların eksikliği de nedenlerde sayılabilir. Yetersiz bütçe ve bilgi eksikliği ise personel hareketliliğine engel teşkil eden diğer konulardandır. AYA bünyesindeki ülkelerin yarısından daha azı, personel hareketliliğine ilişkin engellere yönelik alınan önlemleri rapor etmektedir.
Yukarıda belirtilen önlemler aşağıdaki gibidir: Bütçede iyileştirme, bilgi sağlamada kolaylık, göçmen politikaları ve dil kursları.
Çek Cumhuriyeti ve Finlandiya gibi ülkeler, personel hareketliliğine ilişkin alınan önlemleri benimsemede yükseköğretim kurumlarının özerkliğinin altını çizmektedir. Ancak, bu ülkeler, araştırmacıların hareketliliğini desteklemek için merkezi seviyede bütçe mekanizmalarınının da altını çizmektedir. Hareketliliğin başlangıç noktası, yurtdışında çalışma eğiliminde olan bireylerin detaylı bir şekilde bilgilendirilmesidir. Bilgilerin sağlanması, ülkelere göre, yeterli değildir. Ancak, bazı ülkeler, bu alanda çeşitli girişimlerde bulunmuştur (Euraxess, Imwas ve Kisswin(Almanya)).
Hareketlilik ve bireysel değişim programlara ilişkin uygun bilgi edinmenin ilk aşamalarından hemen sonraki aşama, çalışma koşullarını kontrol etmektir. Sosyal güvenlik hizmetinin taşınabilirliği konusundaki yetersizlik, birkaç ülkeyi detaylı bilgi almaya itmiştir.
Sosyal güvenlik konuları, hem AB hem de AB dışındaki personelce ele alınmaktadır. Göçmenlik ve vize politikaları sık sık bir engel olarak ortaya çıkmaktadır. Yükseköğretim kurumları, göçmen politikası konusunda devlet yetkilileriyle olan diyaloğu sürdürmektedir. Bazı ülkeler, AB üyesi olmayan ülkelerdeki araştırmacıların göçmenlik engeline takılmamasını sağlamak için çeşitli önlemler almıştır.
AB Bilimsel Vize Yasasının uygulanması ve iki önemli öneri (Bilimsel Vize Paketi) (88) atılacak önemli bir adımdır. Bu yasa, AB dışındaki ülkelerin araştırmacılarının kısa ve uzun süreli kalışları son derece kolaylaştırmaktadır.
Hareketlilik fırsatları ve ilgili yasal koşullarla ilgili tüm gerekli bilgileri elde edildikten sonra, geriye sadece dil engeli kalmaktadır. Yurtdışına giden ve yurtdışından gelen personele yönelik yabancı dil kursları sağlayan yükseköğretim kurumları bulunmaktadır. Ancak, bazı ülkeler, dl kurslarının sağlanmasını ve finansmanını bir engel olarak görürken, Macaristan gibi diğer ülkeler, dil öğrenmenin kişisel bir sorumluluk olduğunu düşünmektedir. Dillerle ilgili bir diğer konu ise, ulusal yasaların resmi dilin kullanılmasını şart koşmasıdır. Polonya, yükseköğretim kurumlarında yabancı dilde öğretilen derslerin eksikliğini dile getirmektedir. Dolayısıyla, yurtdışından gelen personelin hareketlilikten yeteri kadar yararlanmamasına neden olmaktadır.
Çok az sayıda ülke, personel hareketliliğine ilişkin engelleri ortadan kaldırmak için çeşitli önlemler alırken, daha az sayıda ülke bu önlemlerin sonuçlarını izlemektedir. Böyle bir izlemeyi yapan ülkeler, ulusal ve Erasmus gibi Avrupa hareketlilik programlarına ilişkin raporları yayımlamaktadır.
(88) İlgili sayfaya gidiniz: http://ec.europa.eu/euraxess/index.cfm/services/scientificVisa
Sonuçlar
Hareketliliği artırmak için, mezun olan öğrencilerin %20si pilot çalışmaya dahil edilmiş ve süreci izlemek için ilk adımlar atılmıştır. İstatistiksel verilerin toplanması, süregelen bir eylemdir ve bu rapor, lisans hareketliliğine ilişkin ilk bulguları paylaşmaktadır. Ancak, kredi hareketliliğine ilişkin istatistiksel tanımlar ve bilgilerin daha detaylı bir şekilde toplanması hala arzulanan bir durumdur.
Şu sıralar, iki ülke dışındaki tüm ülkeler, Avrupa Yükseköğretim Alanında %10an daha az olan yurtdışı hareketlilik oranını göstermektedir. Ülkelerin çoğunun değeri %5in altındadır. Bu, AYA bünyesinde mezun olan öğrencilerin yurtdışı hareketliliği için de geçerlidir. Bu hareketlilik akışının ortalama oranı
%2nin altındadır. AYA bünyesinde yurtdışına öğrenim için giden öğrencilerin hareketliliği ise %1den azdır. Ancak, şekiller sadece lisans hareketliliğiyle ilgili olduğu için, kredi hareketliliğine ilişkin istatistiksel veriler dahil edilmeli ve %20lik oranının geçirdiği aşamaları değerlendirirken dikkate alınmalıdır. Erasmus programı çerçevesinde kısa dönemli eğilimlerin şu anki görüntüsü 2020 yılına kadar %7lik bir oranı hedeflemektedir. Kredi hareketliliğine ilişkin diğer kaynaklar ise detaylı bir şekilde incelenmelidir.
Dünya genelinde hareketlilik akışlarını incelerken, başka bir ülkeden gelen AYA bünyesindeki öğrencilerin AYAdaki tüm öğrencilerin oranının %4ünden daha azdır. Aynı zamanda, AYA bünyesindeki öğrencilerin oranı nispeten azdır. Şu sıralar, AYAnın dışındaki ülkelerden gelen öğrencilerin ortalama oranı %2.25.
Rapor, ayrıca, hareketlilik akışının hem Avrupa hem de küresel anlamda Doğu-Batı yolunu izlediğini göstermektedir. AYA bünyesinde, Güney ve Doğu Avrupa, yurtdışına giden öğrencilerin çok daha fazla olduğunu belirtmektedir. Kuzey ve Batı Avrupa ülkelerinde ise yurtdışından gelen öğrenci sayısı daha fazladır. Neredeyse hiçbir ülke, dengeli bir hareketliliğe sahip olduğunu belirtmemektedir. Akış benzer sayılara ulaşsa bile, öğrenci gönderen ve alan ülkeler büyük ölçüde değişiklik göstermektedir.
Öğrencileri hareketlilikten yararlanma noktasında engelleyen temel nedenler, ülkeler ve Eurostudent tarafından belirtilmiştir. Ancak, birçok ülkenin, net stratejileri bulunmamaktadır. Benzer şekilde, izleme mekanizmaları, Avrupa’nın birçok bölümünde eksiktir.
Personel hareketliliği tüm Bologna toplantılarında bahsedilmiş olsa da, öğrenci hareketliliğne nazaran durum daha az belirgindir. Şu sıralar, birkaç ülke, personel hareketliliğine ilişkin nicel hedefler belirlemektedir. Erasmus programlarından elde edilen verilere dayanarak,
yurtdışından gelen personel hareketliliği, az sayıda personeli de etkilemektedir. Daha iyi bir izleme sistemi ve belirtilen engellerle ilgilenmekt, ülkelerin personel hareketliliğin geliştirmesi açısından son derece gereklidir.
KAYNAKLAR
Adam, S. 2006. An introduction to learning outcomes. In: E. Froment, J. Kohler, L. Purser & L. Wilson, eds. EUA Bologna Handbook: Making Bologna Work. Berlin: Raabe Verlag.
Allen, J. & de Weert, E., 2007. What Do Educational Mismatches Tell Us About Skill Mismatches? A Cross-country Analysis. European Journal of Education, 42(1), pp. 59-73.
Allen, J. & van der Velden, R. eds., 2011. The Flexible Professional in the Knowledge Society: New Challenges for Higher Education, Higher Education Dynamics, 35. Dordrecht: Springer.
Allen, J., Pavlin, S. & van der Velden, R. eds., 2011. Competencies and Early Labour Market Careers of Higher Education Graduates in Europe. Ljubljana: University of Ljubljana, Faculty of Social
Sciences.
Andersson, R. & Olsson, A-K., 1999. Fields of Education and Training. Manual. [pdf] Available at:
http://www.gpeari.mctes.pt/archive/doc/Fields_of_Education_and_Training_eurostat1999.pdf [Accessed: 26 September 2011].
Attali, J. 1998. Pour un Modèle Européen d’enseignement supérieur. Paris: Ministère de l'Education nationale, de la Recherche et de la Technologie.
Bologna Process Working Group on Social Dimension and Data on Mobility of Staff and Students in Participating Countries, 2007. Key issues for the European Higher Education Area – Social Dimension and Mobility. Stockholm: Government Offices of Sweden. [pdf] Available at:
http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna/documents/WGR2007/Socialdimensionandmo bilityreport.pdf[Accessed: 3 October 2011].
Cedefop (European Centre for the Development of Vocational Training), 2008. Terminology of European education and training policy. A selection of 100 key terms. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
Cedefop, 2010. The skill matching challenge. Analysing skill mismatch and policy implications.
Luxembourg: Publications Office of the European Union.
CHEPS & INCHER-Kassel & ECOTEC (Center for Higher Education Policy Studies & International Centre for Higher Education Research Kassel & ECOTEC Research and Consulting), 2010. The Bologna Process Independent Assessment. The first decade of working on the European Higher Education Area. [pdf] Available at: http://ec.europa.eu/education/higher-education/doc1290_en.htm [Accessed: 22 March 2012].
EACEA/Eurydice, 2009. Gender Differences in Educational Outcomes: Study on the Measures Taken and the Current Situation in Europe. Brussels: EACEA P9 Eurydice.
EACEA/Eurydice, 2010. Focus on Higher Education in Europe. The Impact of the Bologna Process.
Brussels: EACEA P9 Eurydice.
EACEA/Eurydice, 2011a. Adults in Formal Education: Policies and Practice in Europe. Brussels:
EACEA P9 Eurydice.
EACEA/Eurydice, 2011b. Modernisation of Higher Education in Europe: Funding and the Social Dimension. Brussels: EACEA P9 Eurydice.
EACEA/Eurydice, 2012. Key Data on Education in Europe 2012. Brussels: EACEA P9 Eurydice.
EHEA Working Group on Recognition, 2012. Report by the EHEA Working Group on Recognition. To be submitted to the BFUG in time for the 2012 ministerial conference. [pdf] Available at:
http://www.aic.lv/bolona/Bologna/Bucharest_conf/Final_report_WG_Recognition.pdf [Accessed: 23 March 2012].
ENQA (European Association for Quality Assurance in Higher Education), 2005. Standards and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher Education Area. ENQA: Helsinki.
EUA (European University Association), 1999. Project Report: Trends in Learning Structures in Higher Education, 7 June 1999. [pdf] Available at:
http://www.eua.be/eua/jsp/en/upload/OFFDOC_BP_trend_I.1068715136182.pdf [Accessed: 22 March 2012].
EUA, 2008. European Universities’ Charter on Lifelong Learning. Brussels: EUA.
EUA, 2011a. Impact of the economic crisis on European universities. Update: First semester 2011.
[pdf] Available at:
http://www.eua.be/Libraries/Governance_Autonomy_Funding/Economic_monitoring_June2011.sflb.as hx[Accessed: 16 November 2011].
EUA, 2011b. EUA’s monitoring of the impact of the economic crisis on public funding for universities in Europe. [Online] Available at: http://www.eua.be/eua-work-and-policy-area/governance-autonomy-and-funding/public-funding-observatory.aspx [Accessed: 16 November 2011].
European Commission, 2009. ECTS Users’ Guide. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
European Commission, 2010. Lifelong Learning Programme. The Erasmus Programme 2008/2009. A Statistical Overview. [pdf] Available at: http://ec.europa.eu/education/erasmus/doc/stat/report0809.pdf [Accessed: 29 August 2011].
European Commission, 2011. Erasmus – Facts, Figures & Trends. The European Union support for student and staff exchanges and university cooperation in 2009/2010. [pdf] Available at:
http://ec.europa.eu/education/pub/pdf/higher/erasmus0910_en.pdf [Accessed: 29 August 2011].
European Commission, n.d. ECTS Key Features. [pdf] Available at:
http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/doc48_en.htm [Accessed: 23 March 2012].
Eurostat, 2011a. EU Labour Force Survey database. User Guide. [pdf] Available at:
http://circa.europa.eu/irc/dsis/employment/info/data/eu_lfs/lfs_main/LFS_MAIN/LFSuserguide/EULFS_
Database_UserGuide_2011.pdf[Accessed: 28 March 2012].
Eurostat, 2011b. Indicators of Immigrant Integration. A Pilot Study. Eurostat Methodologies and Working Papers. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Eurostat, 2012a. Educational attainment, outcomes and returns of education. [Online] Available at:
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_SDDS/EN/edat_esms.htm[Accessed: 28 March 2012].
Eurostat, 2012b. Glossary: Full-time equivalent (FTE) [Online] Available at:
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Glossary:Full-time_equivalent [Accessed: 6January 2012].
Eurostat, 2012c. Glossary: Unemployment [Online] Available at:
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Glossary:Unemployment_rate [Accessed: 16February 2012].
Eurostat & Eurostudent, 2009. The Bologna Process in Higher Education in Europe. Key indicators on the social dimension and mobility. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
Eurostudent, 2008. Social and Economic Conditions of Student Life in Europe. Bielefeld: W.
Bertelsmann. [pdf] Available at:
http://www.eurostudent.eu/download_files/documents/Synopsis_of_Indicators_EIII.pdf [Accessed: 6 January 2012].
Eurostudent, 2011. Social and Economic Conditions of Student Life in Europe. [pdf] Available at:
http://www.eurostudent.eu/results/reports[Accessed: 13 September 2011].
Eurydice, 2007. Key Data on Higher Education in Europe. Brussels: Eurydice.
Free Dictionary, 2012a. Tax credit. [Online] Available at:http://www.thefreedictionary.com/tax+credit [Accessed: 6 January 2012].
Free Dictionary, 2012b. Psychological counselling. [Online] Available at:
http://www.thefreedictionary.com/Psychological+counselling[Accessed: 6 January 2012].
Harvey, L., 2001. Defining and Measuring Employability. Quality in Higher Education, 7(2), pp. 97-109.
Jansen I. & Brenn‐White M., 2011. Overview of Current Marketing Initiatives by Higher Education Institutions and National Agencies Within the European Higher Education Area, Focusing on
“Marketing the EHEA“. [Online] Available at:
http://www.ehea.info/Uploads/presentations/IPN%20Survey%20Report%2025%20March%202011.pdf [Accessed: 7 December 2011].
Koucký J., Bartušek, A. and Kovařovic, J., 2009. Who is more equal? Access to tertiary education in Europe. Prague: Education Policy Centre, Faculty of Education, Charles University.
Koucký, J., Bartušek, A. & Kovařovic, J., 2010. Who gets a degree? Access to tertiary education in Europe 1950-2009. Prague: Education Policy Centre, Faculty of Education, Charles University.
Koucký, J. & Zelenka, M., 2011. Employability and the Position of Higher Education Graduates in the Labour Market. Prague: Education Policy Centre, Faculty of Education, Charles University.
Langworthy, M., Shear, L., Means, B., Gallagher, L. & House, A., 2009. ITL Research Design. [pdf]
Available at: http://www.itlresearch.com/images/stories/reports/ITL_Research_design_29_Sept_09.pdf [Accessed: 6 January 2012].
Little, B., 2001. Reading between the lines of graduate employment. Quality in Higher Education, 7(2), pp. 121-129.
Mejer, L., Turchetti P. & Gere, E., 2011. Trends in European education during the last decade.
Eurostat: Statistics in Focus 54/2011. [pdf] Available at:
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-SF-11-054/EN/KS-SF-11-054-EN.PDF [Accessed: 28 March 2012].
Morley, L., 2001. Producing New Workers: quality, equality and employability in higher education.
Quality in Higher Education, 7(2), pp. 131-138.
OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development), 2004. Career guidance. A handbook for policy-makers. OECD: Paris
Rauhvargers, A., Deane, C. & Pauwels, W., 2009. Bologna Progress Stocktaking Report. Report from working groups appointed by the Bologna Follow-up Group to the Ministerial Conference in
Leuven/Louvain-la-Neuve 28-29 April 2009. [pdf] Available at:
http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna/conference/documents/Stocktaking_report_20 09_FINAL.pdf [Accessed: 13 September 2011].
Rauhvargers, A. & Rusakova, A., 2008. Report to the Bologna Follow-up Group on the Analysis of the 2007 National Action Plans for Recognition. [pdf] Available at:
http://www.ehea.info/Uploads/qualification/Analysis_of_2007_RecognitionNAPs.pdf [Accessed: 23 March 2012].
Salmi, J. & Hauptman, A.M., 2006. Innovations in Tertiary Education Financing: A Comparative Evaluation of Allocation Mechanisms. Education Working Paper Series, Number 4. Washington:
Human Development Network, Education Sector World Bank Group. [pdf] Available at:
http://siteresources.worldbank.org/EDUCATION/Resources/278200-1099079877269/547664-1099079956815/Innovations_TertiaryEd_Financing.pdf[Accessed: 6 January 2012].
Schomburg, H. & Teichler, U. eds., 2006. Higher Education and Graduate Employment in Europe:
Results from Graduates Surveys from Twelve Countries, Higher Education Dynamics, 15. Dordrecht:
Springer.
Stocktaking Working Group, 2005. Bologna Process Stocktaking. Report from a working group appointed by the Bologna Follow-up Group to the Conference of European Ministers Responsible for Higher Education, Bergen, 19-20 May 2005. [pdf] Available at:
http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna/documents/BPStocktaking9May2005.pdf [Accessed: 22 March 2012].
Stocktaking Working Group, 2007. Bologna Process Stocktaking Report 2007. Report from a working group appointed by the Bologna Follow-up Group to the Ministerial Conference in London, May 2007.
[pdf] Available at:
http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna/documents/WGR2007/Stocktaking_report2007 .pdf [Accessed: 22 March 2012].
Støren, L.A. & Arnesen, C.Å., 2011. Winners and Losers. In: J. Allen & R.van der Velden, eds. The Flexible Professional in the Knowledge Society: New Challenges for Higher Education, Higher Education Dynamics, 35. Dordrecht: Springer, pp. 199-240.
Tauch, C. & Rauhvargers, A., 2002. Survey on Master Degrees and Joint Degrees in Europe.
Brussels: EUA. [pdf] Available at:
http://www.eua.be/eua/jsp/en/upload/Survey_Master_Joint_degrees_en.1068806054837.pdf [Accessed: 6 January 2012].
Teichler, U. ed., 2007. Careers of University Graduates: Views and Experiences in Comparative Perspectives, Higher Education Dynamics, 17. Dordrecht: Springer.
UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization), OECD & Eurostat, 2010.
UOE data collection on education systems. Volume 1: concepts, definitions and classifications.
Montreal, Paris, Luxembourg: UNESCO, OECD, Eurostat.
van der Velden, R.K.W. & van Smoorenburg, M.S.M., 1997. The Measurement of Overeducation and Undereducation: Self-Report vs. Job-Analyst Method. ROA Working Paper ROA-RM-1997/2E.
Maastricht: Research Centre for Education and the Labour Market, Faculty of Economics and Business Administration, Maastricht University.
Wikipedia, 2012a. Socioeconomic status. [Online] Available at:
http://en.wikipedia.org/wiki/Socioeconomic_status [Accessed: 6 January 2012].
Wikipedia, 2012b. Median. [Online] Available at: http://en.wikipedia.org/wiki/Median [Accessed: 6 January 2012].
Wikipedia, 2012c. Odds ratio. [Online] Available at: http://en.wikipedia.org/wiki/Odds_ratio [Accessed: 6 January 2012].
Wikipedia, 2012d. Fiscal policy. [Online] Available at:http://en.wikipedia.org/wiki/Fiscal_policy [Accessed: 6 January 2012].
Working Group on Employability, 2009. Report to Ministers, Bologna Conference, Leuven/Louvain-la Neuve 28-29 April 2009. [pdf] Available at:
http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/bologna/conference/documents/2009_employability_W G_report.pdf [Accessed: 6 October 2011].
Yorke, M. & Longden, B., 2004. Retention and Student Success in Higher Education. Maidenhead, UK: Society for Research into Higher Education and Open University.
Yorke, M. & Longden, B., 2008. The First Year Experience of Higher Education in the UK. York:
Higher Education Academy. Available at:
http://www.heacademy.ac.uk/assets/documents/resources/publications/FYEFinalReport.pdf [Accessed: 7 October 2011].