Paydaşlarda Turizm Odaklı Tanıtım ve Markalaşma Algısı

Belirlenen paydaşların Harran Yönetim Planı Alanı ile bağlantı noktalarının turizm odaklı tanıtımının sağlanması ve markalaşmasına yönelik fikirlerini almak üzere aşağıdaki soruları kapsayan anket çalışması gerçekleştirilmiştir.

Toplam 10 kurum temsilcisi ile gerçekleştirilen anket çalışması ile Harran Yönetim Planı kapsamında gerçekleştirilecek tanıtımlarda kullanılabilecek bilgiler elde edilmeye çalışılmış olup ankete katılanların listesi Tablo 3’de verilmektedir.

Tablo 3. Turizm Algısı İçin Anket Uygulananlar Listesi

ADI SOYADI KURUMU/GÖREVİ

CELAL ULUDAĞ ARKEOLOG, MÜZE MÜDÜR YARDIMCISI

SADRETTİN KARAHOCAGİL GAP İDARESİ BAŞKANI

MEHMET ALİ VAKIFLAR BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ

HAKAN KUTLUHAN İL KÜLTÜR TURİZM MÜDÜRLÜĞÜ

FERHAT KARAGÖZLÜ

ŞANLIURFA KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE MÜDÜRÜ

M. FATİH KAYRAL ORTAK PAYDA DERNEĞİ, BAŞKAN

HARRAN BELEDİYESİ BELEDİYE BAŞKANI

CİHAT BEYAZOĞLU EL-RUHA OTEL, MÜDÜR

YASEMİN BİLİCİ ŞANLIURFA EL SANATLARI KORUMA GELİŞTİRME VE TURİZME KAZANDIRMA DERNEĞİ, BAŞKAN

PROF. DR. İBRAHİM HALİL MUTLU HARRAN ÜNİVERSİTESİ, REKTÖR

Paydaş temsilcilerine sorulan sorular ve cevapların analizi aşağıda verilmektedir.

1. Marka kavramı hakkında ne düşünüyorsunuz, sizce önemi nedir?

2. Harran’ın tarihi ve turistik açılardan tanıtılması amacıyla yapılan faaliyetleri yeterli buluyor musunuz?

3. Harran'ın tanıtımına en fazla neyin etki edeceğini düşünüyorsunuz?

4. Şanlıurfa ve Harran'ın Türkiye genelinde nasıl bir algısı olduğunu düşünüyorsunuz ? 5. Harran ilçesinin kendisine ait bir amblemi var mıdır, varsa nedir?

6. Harran denildiğinde aklınıza ilk gelen şeyler nelerdir? Sıralayınız 7. Sizin bildiğiniz/tanıdığınız ünlü Harranlılar kimlerdir?

8. Harran'ın ön plana çıkan özellikleri nelerdir?

9. Harran ile en fazla birlikte algılanan şey nedir? Bunu nasıl yorumluyorsunuz?

10. Harran bir insan olsaydı, sizce cinsiyeti ne olurdu? Neden?

11. Harran bir renk olsaydı, hangi renk uygun olurdu? Neden?

12. Harran bir çiçek olsaydı, hangi çiçek uygun olurdu? Neden?

13. Harran bir hayvan olsaydı, hangi hayvan uygun olurdu? Neden?

14. Harran denildiğinde aklınıza gelen ilk üç kelime nelerdir?

Analiz Sonuçları

1. Marka kavramı hakkında ne düşünüyorsunuz, sizce önemi nedir?

Bu soruya verilen cevapları değerlendirdiğimizde marka olgusunun önemi ve tanıtımdaki vazgeçilmezliği tüm paydaşların ortak görüşü olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak Harran'ın sahip olduğu potansiyel değerleri tanıtmak için mevcutta iyi bir marka olamadığı genel kanıdır.

2. Harran’ın tarihi ve turistik açılardan tanıtılması amacıyla yapılan faaliyetleri yeterli buluyor musunuz?

Bu soruya paydaşlar tarafından verilen cevaplar, genel olarak Harran'ın turistik açıdan yeterince tanıtılmadığı yönündedir. Bunun en temel sebebi olarak altyapı eksikliği, Harran'daki tarihi ve kültürel zenginliklerin turizm ürününe dönüştürülememesi, tanıtım faaliyetlerinin kapsamlı ve entegre bir şekilde değil, yereldeki bir iki kümbet eve sahibinin bireysel çabaları üzerinden doğru olmayan tarzda yapıldığı yönündedir. Harran Üniversitesinin görüşü ise; "Sadece uluslararası fuarlara katılmak, tanıtım broşürleri yayınlamak, yazılı ve görsel basında bilinirliği artırmak tanıtım için yeterli olmamakla birlikte, Harran ve beraberinde Şanlıurfa büyük bir hazineye sahiptir ve bu hazinenin sadece su üstündeki kısmı tanıtılmaktadır. Turizmde tanıtmanın iyi örneklerini gördüğümüz Venedik, Floransa, Roma, Viyana, Kazablanka, Paris, Londra, Barselona, Berlin, Amsterdam, Prag, Roma gibi şehirler rekabet unsuru olarak kültürünü etkin bir şekilde kullanmış ve devam etmektedir. Bu noktada mevcut çalışmaların özellikle turizm alanında çalışan bilim insanları ile güçlendirilmesi, Uluslararası toplantıların her yıl düzenli olarak Şanlıurfa ilinde yapılması mevcut eksiklikleri giderme yönünde önemli bir adım olacaktır" şeklindedir.

3. Harran'ın tanıtımına en fazla neyin etki edeceğini düşünüyorsunuz?

Bu soruya verilen cevaplar halkın bilinçlendirilmesi, fiziki mekan ve altyapı koşullarının iyileştirilmesi (sur içindeki yapıların temizlenmesi), Harran'daki tarihin iyi anlatılması, inançla ilgili konuların ortaya çıkarılması şeklindedir. Harran Üniversitesi ise: "Turizmde marka kavramının başat unsuru özgünlüktür. Bölge halkının ve tarihsel dokunun tanıtımı Harran evlerinden, tarihi yapılarından çok daha önemlidir" şeklinde görüş bildirmiştir.

4. Şanlıurfa ve Harran'ın Türkiye genelinde nasıl bir algısı olduğunu düşünüyorsunuz (mutaassıp/ açık/ modern vb.)?

Genelde verilen cevaplar Harran'ın yanlış tanıtılmaktan dolayı turizme kapalı ve olumsuz bir algısı olduğu şeklindedir. Bunun ise temelde yerel halkın geri kalmış ve bilinçsiz olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Halkın mekanlardan uzaklaşması, sahiplenmemesi, lisanslı rehberlerin olmaması nedeniyle, fırsatçıların ortaya çıkması yine ortak görüştür.

5. Harran ilçesinin kendisine ait bir amblemi var mıdır, varsa nedir?

Harran belediyesi ve Harran üniversitesinin kullandığı amblem dışında kendine has bir amblemi olmadığı cevabı verilmiştir. Harran Belediyesinin logosunda Harran Üniversitesi, Kümbet Evleri ile pamuk ve buğday, Harran Üniversitesinin logosunda ise Harran Kalıntıları ve GAP bölgesinde yetişen en önemli ürünlerin figürleri kullanılmıştır.

Harran'ın kendine has bir logonun ulusal/yada uluslararası düzeyde düzenlenecek bir logo yarışması ile belirlenmesi ve tüm ürün ve tanıtım materyallerinde yaygın olarak kullanılır hale getirilmesi, Harran'ın turizm odaklı tanıtımı ve markalaşması çalışmalarına oldukça önemli katkılar sağlayacaktır.

6. Harran denildiğinde aklınıza ilk gelen şeyler nelerdir? Sıralayınız.

Bu soruya verilen cevaplar sırasıyla aşağıdaki gibidir;

- Kümbet evler (kültür)

- Dünyanın ilk üniversitesi (arkeoloji, tarih)

- Bereketli topraklar (Mezopotamya'nın orta noktası olması, Harran sulama projesi, Tarım) 7. Sizin bildiğiniz/tanıdığınız ünlü Harranlılar kimlerdir?

Bu soruya verilen cevaplar;

- Ali KIZIL şeklinde olmuştur.

Cevaplardan yakın geçmişte yada günümüzde Ali KIZIL dışında yaşayan ünlü Harranlı olmadığı anlaşılmaktadır.

Ali KIZIL'ın ise aile bireylerinin ve kendisinin çeşitli reklam ve TV programlarında, örneğin Turkcell reklamında yer almasından dolayı tanındığı belirtilmiştir.

8. Harran'ın ön plana çıkan özellikleri nelerdir?

Kümbet evleri, yerel Arap kültürü (Meçek giysisi, giyim-kuşamdaki etkileşim), Suriye’ye yakın olması, arkeolojik, rasat ve uzay bilimi, İnanç, Surlar, kırsal kaynakların minimum düzeyde tahrip olması öne çıkan cevaplardır.

9. Harran ile en fazla birlikte algılanan şey nedir? Bunu nasıl yorumluyorsunuz?

Arkeoloji (dünyanın ilk üniversitesi), tarihe geçmiş ünlü kişiler (bilim adamları, peygamberler), kültür (mırra, giyim-kuşam vs.), tarım (bereketli hilal, verimli ova)

10. Harran bir insan olsaydı, sizce cinsiyeti ne olurdu? Neden?

Bu soruya verilen cevaplarda kadın diyenler ile erkek diyenlerin sayısı eşit çıkmıştır. Ancak neden cevabına kadın diyenlerin verdikleri cevapların daha açıklayıcı ve tatmin edici olduğu görülmektedir. Kadının bereketi, verimliliği, doğurganlığı simgelemesi, binlerce yılık serüvende birçok medeniyete koruyuculuk ve eve sahipliği yapması gibi konular verilen cevaplar arasındadır. Erkek diyenler ise daha çok Harran'ın mevcutta kaba bir halinin olması, çamur, kir vb. çevresel olumsuzluklar ile kadın nezaketinden uzak bakımsızlığını, ilgisizliğini gerekçe olarak göstermişlerdir.

Erkek cevabı verenlerin bahsettikleri bu olumsuzlukların ortadan kaldırılması ile bu görüşlerinin değişeceği de verilen cevaplar arsındadır.

Dolayısı ile markalaşma ve tanıtım faaliyetlerinde Harran'ın dişil özelliklerinin ortaya çıkarılmasının, turizm açısından önemli olacağı görülmektedir.

11. Harran bir renk olsaydı, hangi renk uygun olurdu? Neden?

Verilen cevaplar aşağıdaki gibidir;

- Kızıl - Eflatun

- Sarı ve tonları + 2 (Buğday sarısı, güneşin etkisi) - Toprak rengi (kahverengi)

- Yeşil (kültür+tarım birlikteliği)

- Siyah (sahipsiz oluşu, geleceğinin karanlık olması) - Beyaz (barış misyonu üstlenmiş olmasından)

Paydaşlarda Harran'a ilişkin renk algısı farklı olmakla birlikte neden sorusuna verilen cevaplardan; sarı, kahverengi ve tonlarının tarihsel açıdan bakıldığında daha uzun süreli, dönemsel/anlık ve subjektif tanımlamalardan çok alanın genel özelliklerini tanımlayan renkler olduğu düşünülmektedir.

Dolayısı ile Harran için logo tasarımında, turizm odaklı tanıtım ve markalaşma faaliyetlerinde bu renklerin kullanılması önerilebilir.

12. Harran bir çiçek olsaydı, hangi çiçek uygun olurdu? Neden?

Bu soruya aşağıdaki gibi cevaplar verilmiştir;

- Dikenli yabani gül

- Menekşe, çok renklilikten ötürü - Pamuk, yörede yetişmesi nedeniyle - Kapalı lale

- Buğday başağı, pamuk

- Papatya, çok yapraklı, her yaprak ayrı bir özelliği simgeliyor ortası da sarı - Meyve ağacı, herkese faydasının olması nedeniyle

- Orkide

- Küstüm Çiçeği

- Gelincik, çetin şartlara uyum sağlayabilmesi, narin gövdesi ile bunu hissettirmediği için Bu cevaplardan da Harran'a has olan bitki/çiçek türü daha çok buğday olarak karşımıza çıkıyor, Harran'ın turizm amaçlı tanıtım ve markalaşma çalışmalarında kullanılabileceği görülüyor.

13. Harran bir hayvan olsaydı, hangi hayvan uygun olurdu? Neden?

Bu soruya verilen cevaplar aşağıdaki gibi olmuştur.

- Deve, Arap kültürünü yansıtmasından

- Ceylan, toprak yapısı ve Şanlıurfa'ya has olması - Yılan, sıcaktan dolayı

- Aslan, gücü - Kuzu

- Çakal,

Yine bu cevapların değerlendirilmesinden renk, yöre özellikleri vb. faktörler göz önüne alındığında ağırlıklı cevap deve ve ceylan şeklinde olmuştur. Bu hayvan figürlerinin de turizm amaçlı tanıtım ve markalaşma çalışmalarında kullanılabileceği düşünülmektedir.

14. Harran denildiğinde aklınıza gelen ilk üç kelime nelerdir?

Bu soruya verilen cevaplar aşağıdaki başlıklarda yoğunlaşmıştır;

- Zengin arkeolojik/tarihi değerler - İnanç/din kesişim merkezi

- Kültür (kümbet evler, giysi, yemek, içecek-mırra, tarım da birlikte düşünülebilir)

Bu başlıktan da görüldüğü üzere Turizm odaklı tanıtım ve marka çalışmalarında arkeoloji, inanç ve kültürel özellikler kullanılmalıdır.

Değerlendirme

Paydaşların anket sorularına verdikleri cevaplardan Harran'ın tanıtımı ve markalaşması için Yönetim Planı çalışmasında aşağıdaki konuların dikkate alınması ve Yönetim Planı faaliyetlerinin oluşturulmasında kullanılması gerektiği ortaya çıkmıştır.

- Altyapı eksikliğinin giderilmesi,

- Harran'daki tarihi ve kültürel zenginliklerin turizm ürününe dönüştürülmesi, - Tanıtım faaliyetlerinin kapsamlı ve entegre bir şekilde ele alınması,

- Alanda lisanslı rehberlerin çalıştırılması,

- Harran'ın kendine has bir logonun ulusal/yada uluslararası düzeyde düzenlenecek bir logo yarışması ile belirlenmesi ve tüm ürün ve tanıtım materyallerinde yaygın olarak kullanılır hale getirilmesi,

- Tanıtım materyalleri ve logoda dünyanın ilk üniversitesi, kümbet evler ve bereketli topraklar simgelerinin ve renk olarak da sarı, kahverengi ve tonlarının kullanılması

- Buğday, deve ve ceylan figürlerinin de yine Harran'ın dişil özellikleri ile birlikte tanıtım amaçlı kullanılması

2.1.4. Paydaşların Yönetim Planı Hazırlık ve Uygulama