Tablo- 24 Parkur-4 Testinin Alan ve Cinsiyete Göre Dağılımı
Alan
Parkur- 4 Testi Puanı
Toplam
1 2 3 4
Açık Cinsiyet BAYAN Sayı 5 0 1 6
% 41,7% 0,0% 8,3% 50,0%
ERKEK Sayı 4 2 0 6
% 33,3% 16,7% 0,0% 50,0%
Toplam Sayı 9 2 1 12
% 75,0% 16,7% 8,3% 100,0%
Kapalı Cinsiyet BAYAN Sayı 1 0 5 0 6
% 8,3% 0,0% 41,7% 0,0% 50,0%
ERKEK Sayı 1 1 1 3 6
% 8,3% 8,3% 8,3% 25,0% 50,0%
Toplam Sayı 2 1 6 3 12
% 16,7% 8,3% 50,0% 25,0% 100,0%
Toplam Cinsiyet BAYAN Sayı 1 5 5 1 12
% 4,2% 20,8% 20,8% 4,2% 50,0%
ERKEK Sayı 1 5 3 3 12
% 4,2% 20,8% 12,5% 12,5% 50,0%
Toplam Sayı 2 10 8 4 24
% 8,3% 41,7% 33,3% 16,7% 100,0%
Parkur-4 testinin alan ve cinsiyete göre dağılımına bakılırsa; erkeklerin kapalı alanda daha başarılı olduğu söylenebilir.
72
Tablo- 25 Parkur- 4 Testinin Yaş ve Cinsiyete Göre Dağılımı
Yaş
Parkur-4 Testi Puanı
Toplam
1 2 3 4
15
Cinsiyet BAYAN Sayı 1 1 1 1 4
% 25,0% 25,0% 25,0% 25,0% 100,0% Toplam Sayı 1 1 1 1 4 % 25,0% 25,0% 25,0% 25,0% 100,0% 16 Cinsiyet BAYAN Sayı 0 2 2 0 4 % 0,0% 25,0% 25,0% 0,0% 50,0% ERKEK Sayı 1 1 1 1 4 % 12,5% 12,5% 12,5% 12,5% 50,0% Toplam Sayı 1 3 3 1 8 % 12,5% 37,5% 37,5% 12,5% 100,0% 18
Cinsiyet ERKEK Sayı 2 2 4
% 50,0% 50,0% 100,0%
Toplam Sayı 2 2 4
% 50,0% 50,0% 100,0%
19
Cinsiyet BAYAN Sayı 2 2 4
% 50,0% 50,0% 100,0%
Toplam Sayı 2 2 4
% 50,0% 50,0% 100,0%
20
Cinsiyet ERKEK Sayı 2 2 4
% 50,0% 50,0% 100,0% Toplam Sayı 2 2 4 % 50,0% 50,0% 100,0% Toplam Cinsiyet BAYAN Sayı 1 5 5 1 12 % 4,2% 20,8% 20,8% 4,2% 50,0% ERKEK Sayı 1 5 3 3 12 % 4,2% 20,8% 12,5% 12,5% 50,0% Toplam Sayı 2 10 8 4 24 % 8,3% 41,7% 33,3% 16,7% 100,0%
Parkur-4 testinin yaş ve cinsiyete göre, bayan ve erkekler aynı başarıyı göstermişlerdir. Bayanlar 15, erkekler 16 yaşında yüksek başarılı olmuştur.
73
Tablo- 26 Parkur-4 Testine İlişkin Tanımlayıcı İstatistikler
Alan Parkur4 Açık Ortalama 2,33 Ortanca 2,00 Standart Sapma ,651 Kapalı Ortalama 2,83 Ortanca 3,00 Standart Sapma 1,030
Motorik beceriyi ölçmek için uygulanan parkur-4 testine ilişkin tanımlayıcı istatistiklere baktığımızda kapalı alandaki motorik becerinin açık alandan daha yüksek olduğu söylenebilir.
Parkur-4 testlerine ilişkin %95 güven düzeyinde Mann-Whitney testine göre kapalı alandaki motorik becerinin açık alandaki motorik beceriden istatistiksel olarak anlamlı farklılaştığı söylenebilir ( Mann-Whitney U= 99, p-değeri = 0,032).
74
BEŞİNCİ BÖLÜM
ARAŞTIRMANIN SONUÇ VE ÖNERİLERİ SONUÇLAR
Yapılmış bulunan çalışma ve elde edilen veriler sonucunda, yapılan öneriler, uygulamada planlanan ölçekler ( Parkur testleri, Eğitsel oyun gurup ölçüm testi, Eğitsel oyun bireysel değerlendirme testi) ile öğrencilerin gelişim periyodunu takip ve puanlaması yapılmaktadır. Bir eğitim döneminin başlangıcında, ortasında ve sonunda yapılacak ölçüm ve puanlama ile çocukların gelişimlerini takip ederek ilerleyen dönemlerde uygulanacak eğitim programda değişiklik yapmak mümkün olacaktır.
Mendil kapmaca oyunu için başarılı olma durumunun cinsiyet ve alana göre dağılımına baktığımızda bayanların ve erkeklerin açık ve kapalı alanda oyunu algılama farklılığı gözlenmemiştir.
Ancak erkeklerin başarı durumunun kadınlardan daha yüksek olduğu söylenebilir.
Erkeklerin oyunu başarmama durumu hiç gözlemlenmemiştir.
Erkekler bayanlara göre daha başarılı olmakla birlikte yaş düzeyine göre başarı durumu azalmaktadır.
Genel olarak baktığımızda ise 16 yaş düzeyinin ideal yaş olduğunu, en başarılı sonuçların 16 yaş gurubunda ortaya çıktığı tespit edilmiştir.
Bu yaş gurubundaki başarı düzeyinin diğer yaş guruplarına göre yüksek olmasının nedenleri arasında fizyolojik sebepler ve engellilik düzeyleri etken olarak gösterilebilir.
Yakar top oyununda bayanlar kapalı alanda daha başarılı iken erkekler açık ve kapalı alanda eşit başarı göstermişlerdir. Genel olarak yakar top oyununda kapalı alanda daha başarılı olunduğu gözlemlenmiştir.
Bayanlarda 16 yaştan sonra başarı durumunun azaldığını 16 yaşın ideal yaş olduğu gözlemlenmiştir. Erkeklerde de en başarılı yaşın 16 olduğu bulunmuştur.
Mendil kapmaca ve yakar top takım oyunlarına genel olarak baktığımızda beş yaş düzeyi içerisinde 16 yaşındaki sporcuların daha başarılı olduğu bulunmuştur.
75
Her iki oyunda da erkeklerin başarısı alanlara göre değişiklik göstermemiştir.
Bayanlar yakar top oyununda kapalı alanda daha başarılıdır.
Yakar top oyununda; genel olarak bayan ve erkeklerin alanlara göre dağılımı eşit olmakla birlikte açık alanda bayanların, kapalı alanda ise erkeklerin daha başarılı olduğu bulunmuştur.
Kör ebe oyununda; genel olarak bayan ve erkeklerin alanlara göre dağılımı eşit olmakla birlikte açık alanda bayanların, kapalı alanda ise erkeklerin daha başarılı olduğu bulunmuştur.
Cinsiyet ve yaş gruplarına göre başarı durumuna baktığımızda; erkek ve kadınların yaş gruplarına göre dağılımı eşit olmakla birlikte bayanlarda 16, erkeklerde 20 yaş düzeyinin daha etkili olduğu bulunmuştur.
Cinsiyeti dikkate almaksızın en başarılı yaş grubu 16 yaştır.
İstop oyununda, bayan ve erkeklerin açık ve kapalı alandaki başarı durumları kendi içinde eşit olmakla birlikte her iki cinsiyete sahip bireylerin kapalı alanda daha başarılı olduğu gözlemlenmiştir.
İstop oyununda bayanların erkeklerden daha başarılı olduğu, cinsiyete bakılmaksızın 16 yaşın ideal yaş olduğu söylenebilir.
Kör ebe ve istop gibi bireysel oyunlarda erkeklerin kapalı alanda daha başarılı olduğu görülmektedir.
Cinsiyete bakılmaksızın her ki oyunda da 16 yaş başarılı olunan ideal yaş olarak bulunmuştur.
Takım ve bireysel oyunları değerlendirdiğimizde; bireysel oyunlarda erkekler, takım oyununda bayanlar kapalı alanda daha başarılı olmuşlardır. Her iki oyunda da beş yaş düzeyinde 16 yaş ideal başarılı olma yaşı olarak tespit edilmiştir.
Ele alınan iki takım (mendil kapmaca ve yakar top), iki birey (kör ebe, istop) oyunu için 15-20 yaş düzeyi değerlendirildiğinde sosyal uyum ve sosyal algı bakımından 16 yaş düzeyinin ve kapalı alanın daha etkili olduğunu, tespit edilmiştir.
Cinsiyete göre oyundan elde edilen başarının oyunun birey ve takım oyunu olmasına göre değişeceği tespit edilmemiştir.
76
Açık ve kapalı alanlarda uygulanan 4 eğitsel oyunun çeşitli adaptasyon ve algı düzeyleri 4 puan üzerinden değerlendirilmiştir.
Açık ortamda sadece materyallere uyum durumunda başarı gözlemlenmiştir.
Diğer uyum ve algı puanları bakımından açık ortamda başarı tespit edilememiştir.
Kapalı ortama baktığımızda; tüm algı ve uyum puanlarında başarı gözlemlenmiştir.
Buradan hareketle, kapalı ortamda uyum ve algının daha fazla olduğunu kabaca söyleyebiliriz.
Açık ve kapalı alanlarda oynanan oyunların uyum ve algı puanı bakımından farklılığın olup olmadığı belirtmek için Mann Whitney testi uygulanmıştır.
Uygulanan test sonucunda, kapalı alandaki bireylerin uyum ve algı düzeylerinin, açık alandaki bireylerden daha yüksek olduğu gözlenmiştir.
Motorik beceriyi ölçmek için uygulanan 4 parkur testine ilişkin tanımlayıcı istatistiklere baktığımızda kapalı alandaki motorik becerinin açık alandan daha yüksek olduğu ortaya konulmuştur.
Parkur testlerine ilişkin %95 güven düzeyinde Mann-Whitneytestine göre kapalı alandaki motorik becerinin açık alandaki motorik beceriden istatistiksel olarak anlamlı farklılaştığı söylenebilir.
Eğitsel oyunların oynatılabilmesi için bireylerin temel becerileri öğrenmesi tespit edilmiştir.
Bireyler için belirlenen temel hareket eğitimleri oyunun belirlenen kuralları ve beceride yapılabileceği sonucuna varılmıştır.
Yaptığımız çalışmalarda araştırmaya katılan bireylerin temel hareket eğitimi almış olanlarının oyunlarda daha başarılı oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Yapmış olduğumuz araştırma ve gözlemler neticesinde, eğitim süresince algılamayı etkileyen bireysel ve çevresel etmenlerden kaynaklı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu faktörler, ses, ışık, ısı, mekânsal ayrımlar, seyirci baskısı, psikolojik etmenler, sporcuların spor sahalarına özgün hazır bulunurluk düzeyleri başarıyı etkileyen faktörler arasında sayılabilir.
77
Tüm bu farklılıklar, zihinsel engelli sporcuların almış oldukları eğitimler ve yapılan değerlendirmelerden ortaya çıkan sonuç engelli bireyler için yapılacak olan sportif çalışmalar kapalı alanlarda daha etkin, verimli ve uygulanabilir olduğunu ortaya koymuştur.
5.1. ÖNERİLER
Tezin araştırma ve yöntemlerinde kullanılan oyun uygulamaları ve parkur uygulamaları uzun yıllarda alanda elde ettiğim deneyim ve tecrübelerim sonucunda eğitmene öneriler kısmında yer alan ( zihinsel engelli kişiler için fiziksel faaliyetler nasıl olmalıdır, zihinsel engelli bireylerde fiziksel aktivitenin yararları nelerdir, zihinsel engelli bireyler için önerilen fiziksel faaliyetler, zihinsel engelli kişiler için önerilen fiziksel faaliyetler, örnek günlük plan örneği, beceri etkinlikleri) gibi hususlar dikkate alınarak geliştirilmiştir.
Öneriler bölümünde yer alan konuların uygulamadaki doğruluğunu tezin oyun ve parkur kurgularında teyit etme imkânı bulduk.
Yapılan tespitler sonucunda oyun ve parkurların verimli bir şekilde uygulana bilmesi, engelli bireylerin sportif faaliyetlere katılımlarını kolaylaştırıcı ve yapacak oldukları spor branşlarına hazırlık yapmaları için temel beceri eğitimi çerçevesinde;
Vücudun bölümlerini tanıyabilme becerisi geliştirmek.
Düzen alıştırmaları ile ilgili çalışmaları yapabilme becerisi geliştirmek.
Temel hareketleri yapabilme becerisi geliştirmek.
Top alıştırmaları yapabilme becerisi geliştirmek.
Takım sporları ile ilgili beceri geliştirmek.
Tüm oyunlarla ve bireysel yetenek gelişimiyle alakalı bilgi ve beceri kazanımının sağlanabilmesi için bu çalışmalar planlanmalıdır.
Yükseköğretim kurumu ve ilgili eğitim kurumlarına Özel eğitim alanında eğitmen ve yardımcı personel yetiştirtmeyi sağlayacak programların planlanması ve hizmete açılması gerekmektedir.
Ülkemizde görsel ve yazılı medya kuruluşlarına da bu konuda önemli görevler düşmektedir. Medya engelli sporcuların, spor faaliyetlerine daha fazla önem vermeli, bu tür faaliyetlerde bulunan kurum ve kuruluşların tanıtımını yaparak, kişilerin bu kurum ve kuruluşlardan haberdar olmalarını sağlamalıdır.
78
Yerel yönetimler tarafından engellilere yönelik spor tesisleri inşa edilmeli, var olan tesisler engellilere uygun hale getirilmeli, sosyal ve fiziksel açıdan projeler üretebilecek birimler ve müdürlükler kurulmalı ve etkin koordinasyon içerisinde çalışmaları sağlanmalıdır.
Sivil toplum kuruluşlarına da çok büyük görev düşmektedir. Asli amaçları engellilere yönelik faaliyetleri arttırmak olan kuruluşların daha etkin hale getirilmesi sağlanmalı, yerel yönetim, federasyon vb. kurumlar ile daha çalışılabilir alanlar yaratılmasına özen gösterilmelidir.
Gençlik Spor Bakanlığı, Spor Genel Müdürlüğü ve Gençlik spor il ve ilçe müdürlükleri bünyesinde projeler geliştirerek engellilerin gelişimine katkıda bulunan rehabilitasyon temelli çalışmalar yapmalı ve yapılan bu çalışmalar sonucunda da paralimpik sporcular yetiştirilmeye önem vermelidir.
Zihinsel sorunu bulunan kişiler kendilerine bakım, sosyal hayat, okul ya da iş yaşamının çeşitli safhalarında zorluklar çekebilen bireylerdir. Bu sebepten dolayı da bu kişilerde hareketsiz yaşam biçimini, fazlaca yemek yeme sıklıkla görmekteyiz bu alışkanlığı ortadan kaldırabilmek için bireyin düzenli bir şekilde egzersiz ve spor yapması gerekmektedir.
Otizmli ve down sendrom’lu kişilerde bedensel faaliyet ve sosyal imkânların azlığı, çeşitli sebeplerden dolayı ilaç kullanımı ve diyet uygulamamaları gibi sebeplerden dolayı obeziteye sıklıkla rastlanmaktadır, bu durumda bulunan bireylere ise spor ve egzersiz faaliyetlerinin yansıra diyetisyen gözetiminde çalışmalarının daha sağlıklı ilerleye bileceği önerilmelidir.
Zihinsel engelli bireylerde hareketsiz ve düzensiz beslenmeden dolayı, şeker, kalp ve damar problemleri, eklem veya omurga eğrilikleri ve depresif olgular gelişme riski fazladır bu sebepten dolayı yapılacak olan çalışmalar periyodik olarak doktor gözetiminde yapılması tavsiye edilmelidir.
Zihinsel engelliliği bulunan çocukların motorsal becerilerinin gelişimi sağlanırken, aynı zamanda da sosyal hayat içerisindeki uyum problemlerini çözmeye, kendi ihtiyaçlarını görmelerini sağlamaya ve kendilerini tanımalarına imkân sağlayacak çalışmalarda bulunmak, kendilerine bağımsız hareket edebilme ve güven duygusu aşılama ve toplumsal hayatın kurallarına uyum ve ilgi duydukları alanlarında daha aktif ve katılımcı bir şekilde rol almalarını sağlayacak şekilde programlar geliştirilmelidir.
79
Fiziksel aktivitelere başlanmadan önce aileler ile iş birliği yapılarak öğrenciler genel bir sağlık kontrolünden geçirilmesi önerilmelidir.
Spor yapmalarında sakınca olup olmadığı belirlenmeli, kişilerin fizik yapılarıyla spor yapmaya uygun olup olmadıkları bir hekim tarafından tespit edilmelidir, ve ayrıca alanında uzman bir fizyoterapist tarafından bu sonuçların değerlendirilip kişinin ilgi ve ihtiyaçlarına uygun olarak yapabilecekleri spor branşları ve uygun programlar belirlenmelidir.
Programlarda bulunan hedefler öğrencilerin gelişim özelliklerine, ihtiyaçlarına göre alt gruplar halinde ayrılmalı, öğrencilerin bireysel özelliklerine göre yapılan gözlem ve öğrencinin ihtiyaçlarına göre yeni amaç ve davranışlar oluşturulmalıdır.
Fiziksel aktivite ve spor derslerindeki faaliyetlerin zamanı öğrencileri yormayacak, bıktırmayacak sürede olmalıdır ve öğrencilerin dikkat zamanlarına göre plânlanmalıdır.
Aktivite esnasında, her bir yeteneğin net, basit ve kısa talimatlarla öğretilmesi, öğrenilen talimatların ve yeteneklerin sık sık tekrar edilmesi gerekmektedir.
Yapılan fiziksel faaliyetlerde, gurubun sevdiği müziklerden yararlanılmalıdır.
Bireylerin özelliklerine göre rekreatif çalışmalar uygun olan hava şartlarında bu faaliyetlerin açık ortam temiz havada uygulanmasına önem verilmelidir.
Faaliyetler farklı spor malzemeleri ile zenginleştirilerek yapılmalıdır.
Öğrencilerin, dersin işlenişi esnasında bu malzemelerin kullanımıyla alakalı kurallara özen göstermeleri sağlanmalıdır.
Öğrencilerin malzemenin kullanımı esnasında oluşabilecek tehlikelere karşı kişiler bilgilendirilmeli ve eğitmen farklı tedbirler alınmalıdır.
Fiziksel etkinliklere katılan kişilerin daha rahat hareket etmelerini kolaylaştıracak bir şekilde giyinmeleri önerilmelidir.
Fiziksel faaliyetlerin uygulandığı günün sonunda aile destekli olarak öğrencilere banyo alışkanlıkları kazandırılmalıdır.
Fiziksel aktiviteye katılan kişilere spor yaparken kullandıkları kıyafetlerin mutlaka yıkanması gerektiğini ve kıyafetlerin bir sonraki faaliyete hazır bir şekilde bulunmaları gerektiği önemle hatırlatılmalıdır.
80
Fiziksel faaliyetler esnasında, öğrencileri zorlayıcı hareketlerin yapılmasında bireylere yardım yapılmalı ve öğrenciler hareketlerin yapılası esnasında motive edilmelidir.
Kişilerine egzersizler sırasında motivasyonlarını bozacak her türlü söz ve hareketlerden izleyiciler ve eğitmenler kaçınmalıdır, yapılan başarıları sürekli telkin, maddi olarak ödüllendirilmelidir.
Başarma hissi ve olumlu tecrübeler, öğrencilerin "yapabilirim" hissini geliştirmektedir. Bu durum öğrenmenin ilk zamanlarında başarabilirlik hissini çok olumlu etkilemektedir. Bireyler başarıya ulaştıklarında faaliyetleri devam ettirme azmi gösterirler. Bu sebepten dolayı başarıya ulaşan öğrencilerin başarısı üzerinde ayrı ayrı ve hassasiyetle durulmalı ve eğitmen onları bu başarılarının devamı için cesaretlendirmelidir.
Çocuklar günlük minimum 40 dakika, yetişkinlerse haftada minimum 240 dakika hafif şiddette ve çoğunluğu aerobik kapasiteyi artırıcı egzersiz ve aktiviteleriler yapmalıdır.
Yapılacak olan çalışmalarda çalışmanın temposu ayarlanmalı ve çalışmalar basamak basamak artırılmalıdır.
Yapılacak olan egzersizlere 10 veya 15 dakikalık bir yürüyüş ile başlanılmalıdır. Bu yürüyüşler kişiler için eğlenceli ve eğitici hale getirilmelidir.
Faaliyetler bireylerin duyusal ve gelişim seviyesine göre planlanmış faaliyetler olmalıdır.
Yapılacak olan faaliyetler bireylerin yaşlarına göre planlanmalıdır.
Yapılan uygulama esnasında birey yönlendirilmeye ihtiyaç duyuyor ise yapılan yönlendirme sadece ses ile değil, bireyin fiziksel ihtiyaçlarına göre fiziki ya da gösterimsel yollarda uygulanmalıdır.
Uygulama esnasında verilecek yönergeler bireyin zihinsel kapasitesine uygun olmalıdır ve kişi için planlanan faaliyetlerin tamamında aynı yönergelerin kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Kişiden istenilen davranışın kazandırılabilmesi için doğru pekiştireler kullanılmalıdır. ( Ör. Sözlü pekiştiren: “Aferin, topu çok güzel attın!”)
81
Yapılacak olan fiziksel faaliyetler bir sıra içerisinde olmalı ve kişilerin büyük kas guruplarına etki eden çalışmalar olmalıdır.
Faaliyetler esnasında hiperaktivite, dikkat eksikliği ve otizmli bireylerle işlenen spor dersi esnasında su imcelerine, kısa bir müddet kendi başlarına dolaşmalarına müsaade edilmelidir.
Fiziksel faaliyetlerde, kişilerin psikolojik ve sosyolojik gelişimlerine önemli katkılarda bulunan spor faaliyetleri engelli bireylerin farklı çalışmaları ve kendileri için belirlenmiş hedefleri yapmalarında azim ve istek uyandırılmalı ve bu hedefleri gerçekleştirmeleri için kişilerin çalışmalarına hassasiyet ile özen gösterilmelidir.
Bireylerin davranışlarındaki değişiklikleri olumlu yönde değiştire bilme bu davranışları kalıcı hale getire bilmek için hedeflenilen davranış basmaklarını bireyin hazır bulunuşluk seviyesine göre planlamalı ve sadece sportif başarısına odaklanılmamalı sosyal çevresinde işine yarayabilecek hedefler üzerinde durulmalıdır.
Engelli bireylerin yapacak oldukları fiziksel aktiviteleri mutlaka kendileri için planlanılan spor branşlarına uygun bir şekilde yürütülmesi gerekmektedir.
Yapılacak çalışmaların mutlaka küçük, büyük motorik özelliklerin kazanılması ve geliştirilmesini sağlayıcı etkinliklerin içerisinden seçilmelidir.
Engelli bireylerde nöbet geçirme vakaları sıklıkla rastlanılan durumlardandır. Geçirilen nöbetleri kontrol altına tutabilmek için kişilerin kullandıkları ilaçlar, egzersiz ve faaliyetlerin yapılmasını olumsuz etkiler. Ağır efor gerektiren sporlar sıklıkla nöbet geçiren kişiler için uygun faaliyetler değildir. Örneğin: Dalış, mücadele sporları, diğer spor branşlarında yapar iken kişiler mutlaka gözlem altında bulundurulmaları gerekmektedir.
Saha içerisindeki kesici, delici cisimler mutlaka kontrol edilmeli ve etkinlik alanı dışına çıkarılmalıdır.
Down sendromlu bireylerde kalp ve dolaşım sistemi problemleri bilinmeli ve yapılan faaliyet esnasında dikkatli olunmalıdır.
Gerekli sağlık taramaları yapılmadan engeli ne olursa olsun hiçbir bireye atlamalı, zıplamalı, darbeye ve temasa dayanan herhangi bir spor faaliyeti yaptırılmamalıdır.
82
KAYNAKÇA
KİTAPLARCZYZ Staszak, ContextualIn terferen cesand Motor Learning Transfer and Retention in Children, Human Movement, 2004.
ERİPEK Süleyman, Zihin Engelli Çocuklar. (Genişletilmiş İkinci Basım), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, 1996.
GUILLEM Pascal, Rare Diseases in Disabled Children: An Epidemiological Survey. Arch, Disabled Child, 2008.
KARASÜLEYMANOĞLU Abdulkadir. “Yeni Boyutlarıyla Spor.” Bağırgan Yayınevi, Ankara. 1989.
MARKUS Latash, FRANCİS Lestienne , Motor Control and Learning, Springer, 2006.
MAGILL Richard, Motor Learning and Control: Conceptsand Applications, 7th ed. New York: Mc. Graw Hill, 2004.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI, Çocuk Gelişimi ve Zihinsel Engelliler, 2015.
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI, Milli Eğitim Bakanlığı Aile ve Tüketici Hizmetleri Raporu 762SHD026 Engelli Bireyler, 2011.
NEWELL Karl. M, GOTTFRİED Kress Mayer, Time Scales in Motor Learning and Development, PsychologicalReview, 108:1, 2001.
ÖZER Sevimay Dilara, Engellilerde Beden Eğitimi ve Spor. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara,2001.
ZETOU Michalopoulou, ContextualInterferenceEffects in Learning VolleyballSkills, Perceptual Motor Skills, 2007.
83 MAKALELER
BAYRAKTAR Bülent, KURTOĞLU Mehmet, Sporda Performans Etkili Faktörler in, Değerlendirilmesi ve Artırılması, Klinik Gelişim.2009.cilt,22.no,1 s.14.18
BİÇER Yonca, SAVUCU Yüksel, Mehmet KALDIRIMCI, PALA Ragıp, Güç ve Kuvvet Egzersizlerinin Zihinsel Engelli Çocukların Hareket Beceri ve Yeteneklerine Etkisi, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları,2004.ss.173.175
CİĞERCİ Ali, Erdem AKSEN, Pelin CİCİOĞLU, İbrahim GÜNAY, Mehmet, 9-15 Yaş Grubu İşitme Engelli ve İşitme Engelli Olmayan Öğrencilerin Bazı Fizyolojik ve Motorik Özelliklerinin Değerlendirilmesi, I. Uluslararası Katılımlı Engellilerde Beden Eğitimi ve Spor Kongresi, Selçuk Üniversitesi, 2011.s.43.46
ÇALIŞKAN Erkan, Engelli Çocuklarda Spor Eğitimi ve Ailelerin Yaklaşımları, I. Uluslararası Katılımlı Engellilerde Beden Eğitimi ve Spor Kongresi, Selçuk Üniversitesi, 2011.s.21.24
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ, Dünya Engellilik Raporu Yönetici Özeti, 2011.s.9.15
KARADENİZLİ Zeynep İnci, Pliometrik Eğitim Çalışmalrının Seçilmiş Antropometrik ve Motorik Özelliklere Bulunan Etkisinin Araştırılması, 5.Antrenman Bilimi Kongresi, 2013,9 (3), s.419.423
KARAHAN Bengü Güven, KURU Emin, ;"Ortopedik, Görme ve İşitme Engelli Öğrenciler İçin Beden Eğitimi ve Spor Dersi Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması". CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2015; 10(1):s.36.46.
KAYAPINAR Fatma Çelik, Engelliler ve Fiziksel Uygunluk, I. Uluslararası Katılımlı Engellilerde Beden Eğitimi ve Spor Kongresi, Selçuk Üniversitesi, 2011.s.13.15
KAYAPINAR Fatma Çelik, Engelliler ve Fiziksel Uygunluk” I. Uluslararası Katılımlı Engellilerde Beden Eğitimi ve Spor Kongresi, Selçuk Üniversitesi, 2011.s.55.60
84 DERGİLER
AKANDERE Mehibe, ACAR Meryem, BAŞTUĞ Gülsüm. Zihinsel ve Fiziksel Engelli Çocuğa Sahip Anne ve Babaların Yaşam Doyumu ve Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2009.s.22.
AYDIN Aydan, SÖNMEZ İnan. Zihinsel Yetersizliği Bulunan Çocukların Annelerinin Çocuk Yetiştirme Tutumlarının Çocukların Sosyal Becerilerine Etkisi, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi,(1) 2014.s.11.
ÇAĞLAR Doğan. Geri Zekâlı Çocuklar ve Eğitimi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları No:39 Ankara.1987. s.15.29.247.
ÇELİK Aksel, GÜNAY Erkan, AKSU Funda. 7-9 Yaş Grubu İlköğretim Öğrencilerinin Fiziksel ve Motorik Özelliklerinin Değerlendirilmesi, DEU Tıp Fakültesi Dergisi,(1) 2013.s.27.
DEMİR Tazegül, ŞEN Ülker, Görme Engelli Öğrencilerin Çeşitli Değişkenler Açısından Öğrenme Stilleri Üzerine Bir Araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2009.s.2,8
DOĞRU Sunay, ARSLAN Emel, Engelli Çocuğu Bulunan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyi İle Durumluk Kaygı Düzeylerinin Karşılaştırılması, 2008.s.54
ERSOY Özlem, ÇÜRÜK Neslihan, Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Annelerde Sosyal Desteğin Önemi, Aile ve Toplum Dergisi, 2009.s.5,17
İLHAN Levent, Zihinsel Engelli Çocuğu Bulunan Anne-Babaların Çocuklarının Özel Eğitimleri Sürecinde Beden Eğitimi ve Spor Etkinliklerine Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, (1) 2009.s.3
İLHAN Levent, Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocuklarda Beden Eğitimi ve Sporun Sosyalleşme Düzeylerine Etkisi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 2008.s.16
85
KAYTEZ Nazan Durualp, KADAN Ender Gül, Engelli Çocuğu Bulunan Ailelerin