PANEL RADYATÖR TESTLER DENEY DÜZENE , ÖLÇÜM YÖNTEMLER VE ÖLÇÜM C HAZLARI

Fan takviyeli radyatör veya konvektör; ta ınım ısı yayınımının artırılması için bir vantilatörle donatılan birisi vantilatör çalı mazken di eri ise vantilatör çalı ırken, iki ısıl güçle karakterize edilen radyatör veya konvektördür.

Isıtılmayan ta ınım bacasının yüksekli i; konvektörün en alt kenarı ile hava çıkı bölümünün alt kısmı arasındaki dü ey mesafedir. Bu yükseklik sadece konvektörlere uygulanır ve konvektörün ısıl gücünü etkileyen temel faktördür.

Islak ısıtma yüzeyi; daima birincil akı kan (su veya buhar) ile temasta olan ısı yayan yüzey bölümüdür.

Kuru ısıtma yüzeyi; sadece hava ile temasta olan (örne in su dola an kısmın ısıtma yüzeylerinde çıkıntılandırılmı kanatlar) ısı yayan yüzey bölümüdür.

Isıtma cihazları ailesi; tasarım ve imalat metodu ile belirli bir malzemeden yapılan tasarım ve imalatı, malzemesi birincil akı kan ba lantıları ve özellikle ısıtma cihazının içindeki primer akı kanın akı artlarını etkileyen di er de i kenlerin benzer oldu u ısıtma cihazları grubudur.

Isıtma cihazları tipi; yüksekli i ve uzunlu u de i en veya su dola mayan kısmın ısıtma yüzeylerinin su tarafını etkilemedi i (örne in panel radyatörlerde konvektör kanatlarının yüksekli i) sadece bir karakteristik boyutun sistematik de i ime sahip oldu u en kesiti de i meyen aynı tasarımlı en az üç ısıtma cihazı grubudur.

Model; bir tip içinde yüksekli i, uzunlu u ve derinli i tanımlanan ısıtma cihazıdır.

Isıtma cihazı modülü; bir ısıtma cihazının kullanılabilir(faydalı) bölümünün referans uzunlu udur. Dilimli ısıtma cihazları için modül bir dilimden meydana gelir. Dilimli olmayan ısıtma cihazlarında 1 m’lik bir uzunluk bir modül kabul edilir. Konvektörlerde, ısı yayan bölümün 1 m’lik uzunlu u bir modül olarak kabul edilir. Herhangi bir modelin ısıl gücü, modülün ısıl gücü ile dilim sayısının veya ısıtma cihazının uzunlu unun(m) çarpılmasıyla bulunur.

Numune; ısıl gücü belirlenecek olan veya belirlenmi bir ısıtma cihazıdır.

malat resimlerinde açıklanan numunenin boyutları bu standartta belirtilen boyut toleranslarından daha fazla sapma göstermemelidir.

Giri suyu sıcaklı ı; ısıtma cihazına giren suyun sıcaklı ıdır.

Çıkı suyu sıcaklı ı; ısıtma cihazından çıkan suyun sıcaklı ıdır.

Sıcaklık dü ü ü; giri ve çıkı suyu sıcaklıkları arasındaki farktır.

Ortalama su sıcaklı ı; giri ve çıkı suyu sıcaklıklarının aritmetik ortalamasıdır.

Referans hava sıcaklı ı; deney odasının merkezinin dü ey hattında, dö emeden 0.75 m yükseklikte ölçülen hava sıcaklı ıdır.

A ırı sıcaklık; ortalama su sıcaklı ı ile referans hava sıcaklı ı arasındaki farktır.

Standart a ırı sıcaklık; standart artlarda(su giri sıcaklı ı 75⁰C, su çıkı sıcaklı ı 65⁰C ve referans hava sıcaklı ı 20⁰C’de) belirlenen 50K’lik a ırı sıcaklıktır.

Hava basıncı; deney odasında ölçülen basınçtır.

Standart hava basıncı; 101,325 kPa (1,01325 bar) olarak tanımlanan basınçtır.

Su debisi; ısıtma cihazından birim zamanda geçen su miktarıdır.

Standart su debisi; standart deney artlarına ait su debisidir.

Standart ısıl güç; ısıtma cihazının 20⁰C’lik standart referans hava sıcaklı ı, standart hava basıncı 75⁰C’lik su giri ve 65⁰C’lik su çıkı sıcaklı ı için tanımlanan ısıl gücüdür.

Karakteristik e itlik; ısıl gücü, sabit su debisinde a ırı sıcaklı ın fonksiyonu olarak veren e itliktir. Karakteristik e itlik özel bir karakteristik üslü bir güç fonksiyonudur.

Standart karakteristik e itlik; 50K’lik standart a ırı sıcaklık için standart ısıl güçten bulunan ve standart su debisi için geçerli olan karakteristik e itliktir.

Regrasyon e itli i; standart ısıl güçleri ve karakteristik bir boyutun fonksiyonu olarak bir tipin modelleri için karakteristik üs’ü veren e itliktir.

çindeki karakteristik üssün karakteristik boyutun do rusal bir fonksiyonu oldu u ısıl güçlerin belirlenmesinde kullanılan regrasyon e itli i bir güç fonksiyonudur.

Modülün standart ısıl gücü; bir modelin dilim sayısına veya uzunlu una bölünen standart ısıl gücüdür.

Deney basıncı; imalat i lemleri sırasında(örne in imalat yerindeki deneylerde) ısıtma cihazının tabi tutuldu u basınçtır.

Maksimum i letme basıncı; imalatçı tarafından beyan edilen, ısıtma cihazının maruz kalabilece i maksimum sistem basıncıdır.

Maksimum i letme sıcaklı ı; imalatçı tarafından izin verilen maksimum giri suyu sıcaklı ıdır.

Deney tesisi; deney odası ve di er ilgili kısımlardan ayrıca ölçme cihazları ve ilgili donanımdan meydana gelen bile imdir.

Deney sistemi; deney tesisi ve numune radyatörlerden meydana gelen bile imdir.

Deney sistemleri devresi; bu standardın metotlarına özelliklerine ve deney sonuçlarının periyodik kar ıla tırılmasına uygun deney sistemleri grubudur.

Deney tesisinin duyarlılı ı; TS EN 442-2/Mart 1998 standardı Madde 6.2.4 ‘de belirtilen tolerans sınırları içerisinde verilen bir numune radyatör üzerinde deney sonuçları elde etme kabiliyetidir.

Basınç dü mesi; ısıtma cihazının su giri ve su çıkı a ızları arasındaki basınç farkıdır.

Standart basınç dü mesi; cihaz standart su debisinde beslendi inde birincil akı kan tarafında cihazın ısı yayan bile eninin giri leri ve çıkı ları arasındaki basınç farkıdır.

Büyüklükler, semboller ve ölçme birimleri

Büyüklü ün tanımı Sembol Birim

Isıl güç W

Numune radyatör için referans de er o W Numune radyatörün primer ayarının

referans de eri ^m W

Sıcaklık T ^oC

Giri suyu sıcaklı ı T 1 oC

Çıkı suyu sıcaklı ı T 2 oC

Sıcaklık dü mesi T 1 – T 2 K

Ortalama su sıcaklı ı T m oC

Referans oda havası sıcaklı ı T r oC

A ırı sıcaklık T K

Özgül ısı kapasitesi C p J/kgK

Özgül entalpi H J/kg

Giri suyu entalpisi H 1 J/kg

Çıkı suyu entalpisi H 2 J/kg

Su debisi Q m kg/s

Standart su debisi q ms kg/s

Basınç P kpa

Maksimum i letme basıncı P max kpa

Basınç dü mesi P kpa

Isıtma cihazının toplam yüksekli i H m

Isıtma cihazının toplam boyu L m

Bir dilimin uzunlu u L s m

Dilim sayısı N s -

Isıl direnç R m²K/W

Zaman aralı ı t s

Deney Odası Boyutları ve Özellikleri

Deney Odası a a ıdaki boyutlara sahiptir:

Uzunluk : (4 ± 0,02 m) Geni lik : (4 ± 0,02 m) Yükseklik : (3± 0,02 m)

Deney odası su so utmalı sandviç panellerden in a edilmi tir. Deney odasının iç yüzeyleri pürüzsüz, düz çelik sactan yapılmı tır. Su so utmalı çelik paneller a a ıda özellikleri belirtilen iki sacın birlikte kaynatılmasıyla yapılmı tır.

• 2 mm et kalınlı ına sahip bir levha

• Di er 1 mm et kalınlı ında su geçi kanalı olu turmak için ondüle eklinde, en kesit alanı yakla ık 150 mm².

Yalıtım köpük katmanlarının kalınlı ı 80 mm’dir. Her bir duvarın, dö emenin ve tavanın minumum toplam ısıl direnci 2,5 m²K/W ‘dır. Ancak deneyi yapılan cihazın arkasındaki duvar aynı sandviç panelden yapılmasına ra men so utma sisteminden ba lantısı sökülmü tür. Deney odasının iç yüzeyleri ı ın yayıcılı ı en az 0,9 olan mat boya ile kaplıdır. Paneller, deney odası kendi kendini destekleyecek ekilde ısıl köprüler olmaksızın birle tirilmi tir. Deney odasının dı tarafı ile su ve elektrik ba lantılarını sa layan delikler hava sızdırmazlık cihazları ile sa lanır.

Su so utma sistemi, denenecek cihazın kabul edilebilir en yüksek ısıl gücünde so utulan bütün yüzeylerin ortalama sıcaklık farkı ile kar ıla tırılan deney odasının so utulmu iç yüzeyleri üzerinde meydana gelen sıcaklık farkı

±0,5 K ‘den büyük olmayacak ekilde tasarlanmı tır. Bu yüzden her panelin iç yüzeyleri 80kg/hm² bir debi ile beslenmektedir. Deneyler sırasında so utulan iç yüzeylerin ortalama sıcaklı ı, kararlı hal artlarına uyacak ve referans hava sıcaklı ı (20±0,5) ⁰C olacak ekilde ayarlanmı tır. Yüzey ortalama sıcaklı ı, ilgili yüzeyin giri ve çıkı suyu sıcaklıklarının ortalamasıdır. Yüzey sıcaklıkları (ısıtma cihazının arkasındaki duvar hariç) ±0,3 K sınırları içinde kalmalıdır.

Referans hava sıcaklı ı için dö emeden 0,75 m yukarda ölçüm yapılır.

Su sıcaklıkları, deneye tabi tutulan ısıtma cihazının su ba lantı noktalarından termocouple’lar yardımıyla bilgisayara aktarılarak ölçülür. Hava basıncındaki ölçme do rulu u ±0,2 kPa (2 mbar) ’dır. Ölçme cihazlarının kalibrasyonu TSE standartlarına uygun olarak yapılmı tır. Deneyi yapılan panel radyatörün alt kısmı ile dö eme arasındaki bo luk 0,11 ± 0,005 m ’dir. Panel radyatörün su giri ba lantısı üst giri a zından, su dönü ba lantısı ise aynı taraftaki alt a ızdan yapılmı tır. Ba lantı borularında ve radyatörde hava tamponları ve hava birikmeleri olmaması için hava tahliye pürjörleri radyatör üst seviyesine yerle tirilmi tir. Isıl güç de erleri panel radyatörden geçen su debisi ve giri -dönü devresindeki entalpi farkının belirlenmesi ile belirlenir. Deney tesisatında görülece i üzere büyük bir bölümü elektrikli ısıtıcı ile karı tırma vanasında dola tırılan su sirkülasyon pompası yardımıyla denenen cihaza basılır ve tekrar denge kabına yönelir. Deneyde kullanılan ölçüm cihazları, basınç ölçer, nem ölçer, debimetre ve termometredir. Termocouple’lar

vasıtasıyla da istenilen su sıcaklık de erleri elde edilir. Karakteristik e itlik en azından üç noktadaki sabit su debisi ve a ırı sıcaklık de erleri esas alınarak belirlenir. T=(30± 2,5) K , T=(50± 2,5) K , T=(60± 2,5) K . Su ve hava sıcaklıkları maksimum ± 0,1 K , su debisi ise ± %1 hassasiyetle ölçülmektedir.

ekil 32. Panel radyatör testi deney düzene i 1. Hava tahliye vanası

2. Hava toplama kabı 3. Su tankı

4. Tartı aleti

5. Sabit seviye tankı 6. Termometre cebi 7. Yalıtımlı sabit en kesitli 8. U borulu manometre 9. Akı ayar vanası

3.9.2 DÖKÜM KAZAN TESTLER DENEY DÜZENE , ÖLÇÜM YÖNTEMLER