Bu bölümde oyunun sahneye koyma aĢaması ile rejisörün sahneleme parametrelerini nasıl kullanıldığı ele alınarak, reji defterinde yer alan kısaltmalar ve açıklamalar hakkında bilgi verilecektir
5.1 Oyuncularla ÇalıĢma ve Oyuna Adaptasyon
Oyun metnini oluĢturduktan sonra oyunu sahnelemek için oyuncularla bir buluĢma gerçekleĢtirildi. Önümüzdeki en büyük problem bu kiĢilerin bir çoğunun sahne deneyimlerinin olmamasıyla birlikte, tiyatronun temel bilgilerinden de yoksun olmalarıydı. Ġlk önce ses ve diksiyon çalıĢmalarına baĢlandı, bu çalıĢmanın yanı sıra oynayacak arkadaĢlara tiyatronun temelleri ve sahne bilgisi dersleri de verildi. Oyunun manevi ve duygusal ritminin yoğun olması, oynayacak arkadaĢların motivasyonunda artı bir değer katmaya baĢladı. Nitekim canlandıracakları kiĢiler bizlere bu vatanı canlarıyla hediye eden atalarımızdı.
Oyuncu arkadaĢların hızlı adaptasyonları gözlemlenerek sahne çalıĢmalarına baĢlanmıĢtır. KiĢileĢtirmeleri oturtmak için bir çok çalıĢma yapılmıĢtır. Bu çalıĢmalardan biri de oynayan arkadaĢların Ġnkılâp tarihi okutmanı ve oyunun oluĢumunda büyük emekleri olan sayın Ahmet Nedim Kilci hocam nezdinde Çanakkale‟ye yapılan bir gezi de yer almaktadır. Geziden sonra oyuncuların oynayacakları rollere uyumu istenilen düzeylere gelmesi sevindirici bir sonuç olmuĢtur. Kaba çalıĢmaların ardından sahnelerin detay çalıĢmalarına geçilerek mizansen ve sahne matematiği oturtulmuĢtur. Altı aylık bir çalıĢma sürecinden sonra oyun sahnede seyirciyle buluĢmuĢtur.
5.2 Dekor ÇalıĢması ve Sahne Düzeni
Oyunun dekoru üslup konusunda da açıklandığı üzere iĢlevsel, göstermeci bir tarzda oluĢturulmuĢtur. Sahnelere baktığımızda sabit büyük bir dekor parçası göremeyiz. Mekânlar her sahnede değiĢim göstermektedir bu yüzden sabit bir dekor anlayıĢı oyunun mantığına ters düĢmektedir.
83
Sahnede dekor olarak sandalye, masa, sehpa, pano, koltuk, minder gibi her sahnede kullanılabilecek, çabuk yer değiĢtirilebilecek dekor parçaları kullanılmıĢtır. Siper sahnelerinde ise dört adet buzdolabı ambalajı olan karton kutular boyanarak siper haline getirilmiĢ ve ikiĢerli üst üste konularak bu parçaların önünde sahneler oynanmıĢtır.
Belgesel tarzı niteleyen Barkovizyon sunuları ve ses efektleri, sahnenin arkasını kaplayan beyaz bir fon perdesine arkadan yansıtılarak önde oynanan sahneyi etkilemeden ( oyuncuların yüzlerine Barkovizyon ıĢığının düĢmesi gibi) konunun içeriğini destekleyen resim ve film gösterimi sağlanmıĢtır.
Oyunda sahne coğrafyası sağ ön, sol ön, orta arka ve orta ön olmak üzere dört temel biçimde kullanılmıĢtır. Oyunun 2. ve 3. Sahnelerini oluĢturan itilaf kuvvetlerini konu alan sahneler sağ ön sahnede yer almıĢ bu sahnelerden sonra ise bütün sahne coğrafyası kullanılmıĢtır.
5.3 Kostüm
Oyun tarihi bir dönemi ele aldığından dolayı kostüm çalıĢması ayrı bir yer tutmaktadır. Kostüm konusunda realist bir yaklaĢım hem algıda seçiciliğe hemde görsel zenginliğe katkı sağlaması açısından önem taĢımaktadır. Bu yüzden kostümler gerçekçi bir üslupla ele alınmıĢtır.
Birinci dünya savaĢında kullanılan üniformalar ve milletlere göre çeĢitliliği detaylı bir çalıĢmayı gerektirmiĢtir. Bu denli detaylı bir çalıĢmayı elinde bulunduran bir kurum olarak, kostümler TRT depolarından temin edilmiĢ ve oyunda kullanılmıĢtır. TRT‟nin zengin depo içeriği bize bu konuda büyük bir yardım sağlamıĢtır. BaĢta Türk ordusunun olmak üzere diğer milletlerin de dönemsel üniformaları TRT depolarında bulunarak sahneleme açısından büyük önem taĢıyan kostüm problemi de böylece çözülmüĢtür.
84
5.4 IĢık Tasarımı, Müzik, Efekt ve Görsel Sunumlar
Sahne bölümlenmesine göre dört ana bölge aydınlatılmıĢtır. Bunlar sağ ön, sol ön, orta ön ve orta arka sahnelerdir. Bu genel ıĢık planı çerçevesinden baĢka olarak, anlatıcının lokal sağda ve solda aydınlatılması ve orta arka sahneden kulislere uzanan yol ıĢıkları da kullanılmıĢtır. IĢıkta doğallık ön plandadır. Renk olarak mavi ve kırmızı filtreler kullanılmıĢtır. Dikkat edileceği üzere ıĢık planlamasında da epik tarzın sadeliği ve iĢlevselliği ön planda tutulmuĢtur.
Oyunda kullanılan müzikler sahnelerin yapısına göre farklılıklar göstermektedir, geçiĢ müzikleri aksiyon geliĢimine göre kreĢendolar içeren parçalardan seçilmiĢtir. Artı olarak sahnelerin duygusal ritimlerine uygun olarak bir çok derleme, özgün halk müziği eserleri ve film müzikleri kullanılmıĢtır. Efektler oyunun sadeliği ve tarzına uygun olarak seçilmiĢtir. Belgesel tarzın içeriğine uygun olarak fondan gelen konuĢmalar ve ses efektleri de aksiyon geliĢimi ve duygusal ritmin özgünlüğüne uygun olarak kullanılmıĢtır.
Seyirciye doğru bilgileri sunarak geçmiĢte yaĢanılan olayları belgelemek amacıyla yapılan görsel sunumlar, belgesel anlatının olmazsa olmazları arasındadır diyebiliriz. Bu varsayımdan yola çıkarak, oyun süreci sırasında sahnede geçen konuları destekleyen belgeler, fotoğraflar ve film kayıtları sahne gerisine sabitlenmiĢ beyaz bir fon perdesi üzerine arkadan yansıtılmıĢtır. Oyunun giriĢ bölümünde oluĢturulan sahneyle savaĢı ve yaĢanılanları betimleyerek oyuncuların sabit bir heykel formunda canlandırdıkları savaĢ sahneleri flaĢlar Ģeklinde seyirciye sunulmuĢtur. GiriĢte ön oyun olarak hazırlanan bu sahnenin opoziti olarak düzenlenen son oyunda ise, oyun kiĢilerinin geçmiĢten bu güne hayal dünyasında oluĢan görüntülerini görmekteyiz. Ayrılanların kavuĢtuğu, yitirilenlerin buluĢtuğu, Ģehadetin huzurunun yaĢandığı fani alemden günümüze yansıyan kareleri betimleyen son oyunla final gerçekleĢtirilmiĢtir.
85
5.5 Reji Defteri Düzeni
Reji defteri, orijinal metnin arkasından gelen sayfanın plan ve açıklamaların yer aldığı açıklamalar sayfası Ģeklinde tasarlanmıĢtır. Orijinal metninin replik satır baĢları hesap edilerek numaralandırma yapılmıĢtır.
Numaralandırma sistemi sahne sayısı ve replik satır numarası olarak dizayn edilmiĢtir. Numaralandırma sisteminde yer alan ilk iki rakam sahneyi diğer iki rakamda replik sıralamasını belirtmektedir. Örnek olarak: “0513” Ģeklindeki bir kodlamada, beĢinci sahnenin on üçüncü replik satırını iĢaret etmektedir.
Reji defterindeki çizimler yapılırken kiĢiler metinde yazılan kiĢi isimlerinin büyük baĢ harfleri olarak kodlanmıĢtır. Örnek olarak Anlatıcı “A” harfi ile kodlanmıĢken anlatıcı ile annenin bulunduğu sahnede Anne “AN” harfleriyle kodlanarak karıĢıklık olma olasılığı ortadan kaldırılmıĢtır.
Oyunda sabit bir dekor olmadığından, çizimlerde dekor parçaları açıklama bölümünde anlatılmıĢtır. Çizimde uzun çizgi resim ve video görsellerinin yansıdığı beyaz fon perdesini, sağ ve solda bulunan kısa çizgiler ise sahneye giriĢ kulislerini temsil etmektedir.
Üç bölüme ayrılmıĢ olan çizim sayfasında “Hareket Planı”, “Açıklama” ve “Teknik” baĢlıkları yer almaktadır. Teknik baĢlığı altında ise, ıĢık, efekt, müzik ve barkovizyon sekmeleri yer almaktadır.
Hareket planında sahne trafiği basit Ģematik bir anlatımla gösterilmiĢtir. Açıklama kısmında ise belirtilmesi gereken ayrıntılara yer verilmiĢtir. IĢık bölümü için ayrı bir “Q” sıralaması yer almaktadır. Müzik ve efekt sıralaması içinde ayrı bir müzik listesi oluĢturulmuĢ ve bu listede yer alan numaralar kullanılmıĢtır. Fonda yer alan barkovizyon görselleri sıralı bir Ģekilde düzenlenerek resimler “R” harfiyle kodlanmıĢtır. Resimlerin önlerine konulan replik numaraları ile de yansıtma baĢlangıçları ve bitiĢleri sağlanmıĢtır. Film gösterimleri, filmin ilk karesi olan resimle resim listesine eklenmiĢtir. Resimin film olduğu ve ne zaman oynayacağı ise yanına düĢülen notla belirtilmiĢtir
86
5.6 Oyunun Müzik Ve Efekt Sıralaması
01 Ön Oyun GiriĢ Özhan Eren 120 Film Müzikleri “Nur Ġçinde Yatsınlar” 02 Ön Oyun Devamı Özhan Eren 120 Film Müzikleri “Jenerik”
03 Anlatıcı GiriĢ T.T.K Çanakkale 1915 Cdroom Sound 04 1.Sahne GiriĢ T.T.K Çanakkale 1915 Cdroom Sound 05 1.Sahne ÇıkıĢ Davul Efekti
06 2. Sahne GiriĢ Kalinka “Kızıl Ordu Senfoni Orkestrası” 07 3. Sahne GiriĢ T.T.K Çanakkale 1915 Cdroom Sound 08 3.Sahne ÇıkıĢ T.T.K Çanakkale 1915 Cdroom Sound 09 Mektup Esir Ġng. Askeri Brook‟un Ses Efekti 10 4. Sahne GiriĢ T.T.K Çanakkale 1915 Cdroom Sound 11 4. Sahne ÇıkıĢ T.T.K Çanakkale 1915 Cdroom Sound
12 Bomba Efekt Anlatıcı “Tabyalarımıza Devasa Toplar Yağmaktaydı” Repliği Ġle.
13 SavaĢ Anı SavaĢ Filmi Gösterimi “Orijinal ArĢiv” Fondan Sesle Birlikte.
14 5.Sahne ÇıkıĢ “Ne Feryat Edersin Divane Bülbül” Parçası 1:20 Sn. 15 6.Sahne GiriĢ T.T.K Çanakkale 1915 Cdroom Sound
16 6.Sahne ÇıkıĢ T.T.K Çanakkale 1915 Cdroom Sound
17 7.Sahne GiriĢ Özhan Eren “Üstü Kalsın” Parçası GiriĢ Sound‟u 18 7.Sahne ÇıkıĢ Özhan Eren “Üstü Kalsın” Parçası GiriĢ Sound‟u 19 Asım Siper GiriĢ Can Atilla 1453 Filmi “Sultanlar AĢkına” Parçası 20 Bomba Patlaması Asımın “Karargahımıza Oldukça YaklaĢtı” Repliğinden
Sonra
21 Asım Siper ÇıkıĢ Film Dinletileri “Ayrılık” Parçası 22 Asım Vasiyet
Fondan
Özhan Eren “HaydarpaĢada Ayrılıklar” Parçası 23 8. Sahne GiriĢ “Gittide Gelmedi Yavrum” Parçası, Anonim Mey Ġle, 24 Ana ġiir Fon,
Perde BitiĢi
“Çanakkale Türküsü” Anonim Kemençe Ġle 25 9. Sahne GiriĢ Ola Zoun Onta “Malamas”
26 Bomba Efekt
27 9.Sahne BitiĢ “Aman Doktor, Canım Doktor” Türküsü, Anonim
28 10.Sahne GiriĢ “Dervent Deresi” Türküsü Kadın Asker GiriĢ Ve ÇıkıĢında 29 10.Sahne BitiĢ Reyhan Karaca “Gölge Çiçeği” Sound
30 11. Sahne GiriĢ AliĢan Gurup Çığ
31 11.Sahne BitiĢ Kıvırcık Ali “Ne Deyim GardaĢ” Sound 32 12. Sahne “Az Bile
Gelir”Sonra
Can Atilla 1453 Filmi “Sultanlar AĢkına” Parçası 33 12.Sahne BitiĢ Can Atilla 1453 Filmi “Sultanlar AĢkına” Parçası 34 14.Sahne GiriĢ “Değirmen BaĢı” Türküsü, Anonim
35 Er Tahir ġiir Devrim Kaya “KıĢlalar Doldu Bu Gün” Türküsü 36 15. Sahne GiriĢ Erkan Uğur “OnbeĢli” Türküsü, Anlatıcıdan Sonra 37 15. Sahne BitiĢ “Eledim Eledim” Türküsü Ardından “Biz Hep Buradayız”
Seslendirmesi
38 Son Oyun Özhan Eren “120 Film Jenerik” Müziği
87 5.7 Barkovizyonda Yansıtılan Resimler
R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 R10 R11 R12 R13 R14 R15 R16 R17 R18 R19 R20
88 R21 R22 R23 R24 R25 R26 R27 R28 R29 R30 R31 R32 R33 R34 R35 R36 R37 R38 R39 R40 R41 R42 R43
89
5.8 Oyunun IĢık Planı
HAT NO AÇIKLAMA RENK KODU SPOT CĠNSĠ HAT NO AÇIKLAMA RENK KODU SPOT CĠNSĠ 1 Sol Sahne Genel H.22/40 51
2 Sol Sahne Genel PC.814 52 3 Sol Ön Mavi L-079 H.PC 53 4 Orta On Genel H.22/40 54 5 Sağ Sahne Genel H.22/40 55 6 Sağ Sahne Kırmızı R.026 H.22/40 56 7 Orta Arka Genel Can. 11/26 57 8 Sol Ön Mavi R.067 H.PC 58 9 Orta Lokal SL.23/50 59 10 Orta Orta Genel H.PC 60 11 Orta On Genel H.PC 61 12 Sol Sahne Kırmızı R.026 H.22/40 62
13 Sol Sahne Genel H.22/40 63 Salon Sol Kule Selam PAR.64 14 Orta On Genel H.22/40 64
15 Sol Sahne Mavi R.067 H.PC 65 Salon Sağ Kule Selam PAR.64 16 Sağ Sahne Genel H.22/40 66 Sağ Sahne Anlatıcı Lokal SL.23/50 17 Sağ Sol Anlatıcı Lokal PAR.36 67 Sağ Sahne Genel PAR.36 18 Iç Köprü Sol Genel PER.PC 68 Sol Sahne Anlatıcı Lokal SL.23/50 19 69 Sol Sahne Genel Q.22/40 20 Iç Köprü Orta Genel PER.PC 70 Sol Sahne Anlatıcı Lokal SL.23/50 21 Ġç Köprü Sağ Genel PER.PC 71 Sağ Sahne Genel Q.22/40 22 Ġç Köprü Sol Lokal Minim-PC 72
23 Ġç Köprü Mavi Genel R.067 Reflektör 73 Sağ Sahne Genel PC.814 24 Perde Onü Anlatıcı Sağ
Lokal
Minim-PC 74 Ön Oyun Açık Mavi R.065 Reflektör 25 75 Ön Oyun Açık Mavi R.065 Reflektör 26 Ġç Köprü Sol Genel PER.PC 76
27 Ġç Köprü Orta Genel PER.PC 77 28 Ġç Köprü Sağ Genel PER.PC 78 29 Sağ Sahne Ters R.026 PC.814 79
30 80 31 81 32 82 33 83 34 84 35 85
36 Sol Sahne Ters PAT.23 86 Salon Sol Kule Selam PAR.64
37 87
38 88 Salon Sağ Kule Selam PAR.64
39 89
40 90
41 91 Ters Mavi Genel R.061 SL.23/50 42 Fon Koyu Kırmızı R.26 Reflektör 92
43 Fon Koyu Kırmızı R.26 Reflektör 93
44 94 45 95 46 96 47 48 49 50
90
5.9 Oyunun Q Sıralaması 1.Perde
1. PERDE
Q1 —► 10 Dk. zili ile Q2 —► îĢaretle - Salon söner Q3 —► ĠĢaretle Ön Oyun Q4 —► PeĢpeĢe Q5 —► Anlatıcı giriĢ
Q6 —► Anlatıcı ( sefalet ve açlıktan kırılmıĢtı) ile Q7 —► 1.PaĢa (cephe yolu göründü artık paĢam) ile Q8 —► ĠĢaretle
Q9 —► Anlatıcı (bir darbe de, güneyden geliyordu) ile Q10 —► Nikolas (Size de taht yakıĢtı çariçem. Taht ) ile Q11 —► Anlatıcı (Amiral De Robeck atandı.) ile
Q12 —► De Robec (Dolmabahçe Sarayı'ndaki odamda hazır istiyorum) ile Q13 —► ĠĢaretle
Q14 —► 2.PaĢa (Vay bre namertler!) ile Q15 —► ĠĢaretle
Q16 —► 2.PaĢa (Zafer elbette bizim olacaktır ) ile
Q17 —► Anlatıcı ( savunma planını baĢtan aĢağı değiĢtirdi ) ile Q18 —► Esat PaĢa (emir demiri keser ) ile
Q19 —► Anlatıcı (Memleket sevdası ) ile
Q20 —► Zeynep (belli ki iĢiniz çok fazla) (ceket giydirir) Q21 —► ĠĢaretle
Q22 —► Asım(karargahımıza oldukça yaklaĢtı) ile
Q23 —► M. Kemal (defnedin vasiyetnamesini de gönderin! ) ile Q24 —► ĠĢaret ile
Q25 —► Anlatıcı (vefasızlığın kurbanı olarak yıkıldı ) ile Q26 —► Anne (ruhuna Fatiha okumayı unutma! Emi!) ile Q27 —► Anlatıcı (ve anasının kapısına dayandı) ile Q28 —► Anne( savaĢ bitmeden açmam gapıyı) ile loĢ Q29 —► Anne ( Bize artık vuslat MahĢerden sonrayadır ) ile Q30 —► ĠĢaretle - Salon Yanar
91 5.10 Oyunun Q Sıralaması 2.Perde
2. PERDE
Q31 —► ĠĢaretle - Salon Söner Q32 —► ĠĢaretle
Q33 —► Dimitroyati (Biri ölmeli ki öbürü yaĢasın ) ile Q34 —► Anlatıcı (cepheye gitmeye karar verdi) ile Q35 —► Dimitroyati (Vatan papaulos, vatan) ile Q36 —► Dimitroyati (Beni sizlerden ayırmayın) ile Q37 —► Anlatıcı (cephede silah tutmak bile olmuĢtur) ile Q38 —► Kadın Asker (Yeter ki vatan sağ olsun) ile Q39 —► Anlatıcı (bir yudum yardım için) ile Q40 —► Zehra (yeter ki vatanımız bizim olsun) ile
Q41 —► Anlatıcı (bu yüzükler gönüllü kadınlara hediye olarak verildi) ile Q42 —► Bahadır (Kaç kaç durma geçerse fırsat eline) ile
Q43 —► ĠĢaretle
Q44 —► M.Kemal( Bilakis paĢam, az bile gelir) ile Q45 —► Anlatıcı (Bu sebepten istediği görev verilir) ile
Q46 —► M.Kemal (sevk ve idare etmeniz uygun olur. KardeĢim) ile Q47 —► ĠĢaret ile
Q48 —► BaĢhekim (4 diĢi de dal parçasının üzerindeydi) ile
Q49 —► Anlatıcı (Ġstanbul‟daki GümüĢsüyü Hastanesi'ne nakledilmekteydi.) ile Q50 —► Er Tahir (gazilik unvanını taĢımayacağım) ile loĢ
Q51 —► ĠĢaretle
Q52 —► Anlatıcı (göbek atarken 15 likleri unutmazsınız) ile Q53 —► ĠĢaretle
Q54 —► Nine ( Hakkım sana helal olsun oğlum. Hakkım sana helal olsun) ile Q55 —► ĠĢaretle
Q56 —► İşaretle
Q57 —► PeĢpeĢe Q58 —► ĠĢaretle
92
5.11 Reji Defteri
GĠRĠġ ÖN OYUN
HAREKET PLANI AÇIKLAMA TEKNİK
IŞIK EFEKT MÜZİK BARKOVİZYON
Sahne: Sol Ön: Mehmetçik ayakta, İngiliz er diz çökmüş vaziyette. Tüfekler çapraz şekilde savaşan Heykel Formu Sahne: Sağ Ön: Mehmetçik ayakta, İngiliz er yerde sırtüstü yatmış.Sağ el alın hizası,dur yapma işareti gibi.Mehmetçik süngüyü İ.A’nın göğsünde tutmakta. Heykel Formu Sahne Ön Orta T.S sağ elinde Sancak. Sağ bacak 45 derece öne hücum vaziyeti. M1 T.S’nin sağında tüfekle nişan ve hucüm vaziyeti ayakta.M2: Ts’nin sağında
M1’le aynı formda (Heykel Formu) Duş, Sol ön, Sönük mavi Duş, sağ ön, Sönük mavi Duş, Orta ön, Sönük mavi 120 filmind en konuşm a, sis mak. sis mak. sis mak. 120 film müziği 120 film müziği 120 film müziği M İA M2 M. İA M1 T.S. M2. M İA M2 M. İA M1 T.S. M2.
93
BĠRĠNCĠ PERDE
ANLATICI: Bir millet; zaferini bir sonraki kuĢaklara aktarabildiği ölçüde
muzafferdir. Yoksa tarih unutulup gitmiĢ zaferlerle doludur. Bu zaferlerimizden biri de Ģehitliğe ant içmiĢ, destanımızı kanlarıyla tarihe iĢlemiĢ milletimizin zaferi; Çanakkale zaferidir.
Çanakkale;
Kolundan yaralanmıĢ çavuĢun kolunu keserek savaĢma azmi, Yaralanıp geri dönen bir erin yüzüne yansıyan utancıdır.
Çanakkale;Son nefesinde düĢman kullanmasın diye tüfeğini bozan komutanın direnci,Ölürken gülebilen erin metanetidir.imanın topa, tüfeğe, demire, çeliğe isyanıdır.Yoksa Çanakkale zaten geçilemeyecekti ki.
Çünkü Çanakkale de direnenler Troyalılar değildi. Roma'da Papa'ya diz çöktüren Atilla'nın, Kudüs'te haçlıyı dize getiren Selahhaddin'in, Ġstanbul‟u fetheden muzaffer komutan Fatih'in torunları, ya da Akif'in söylemi ile Asımın Nesli Türklerdi.
ANLATICI: Asım'ın nesli unvanını alacak olan bu millet Birinci Dünya Harbi
öncesinde acı, çile, ıstırap ve hezimetlerle dolu bir balkan harbinden yeni çıkmıĢtı. Osmanlı'ya baĢkentlik yapmıĢ olan Edirne, Bulgar kuvvetlerinin iĢgali ile karĢı karĢıya kalmıĢtı. Uzun süre Bulgarlara direnen ordu dağılmıĢ, sivil halk ise sefalet ve açlıktan kırılmıĢtı.
94
1.PERDE GĠRĠġ ANLATICI
HAREKET PLANI AÇIKLAMA TEKNİK
IŞIK EFEKT MÜZİK BARKOVİZYON
Sahne: Sağ ön Hareketsiz, sabit. Sol ön Duş Kargı sağ ve sol köprü Yüz aydınlatma Giriş 3 Res 1(001) (0012) A
95
1.SAHNE (BALKAN HARBĠ)
1.PAġA: PaĢam, ne olacak bu memleketin hali, Trablusgarb'dan sonra 600 yıllık
ata toprağı Balkanları da kaybettik. Allah'tan balkan devletleri birbirine düĢtü de Edirne'yi geri alabildik. Hiç olmazsa ġükrü PaĢa'mızın kanı yerde kalmadı.
2.PAġA: Evet paĢam, bu durum benim de çok zoruma gitti. 600 yıllık
imparatorluğun bu hallere düĢeceğini, ġükrü PaĢamız aklından bile geçirmezdi. hala PaĢa'mın vasiyeti kulaklarımda çınlıyor, (fondan vasiyet okunur. Slayt girer)
1.PAġA: PaĢam Ġngiltere ve Fransa ile yapılan müttefiklik görüĢmeleri sonuçsuz
kaldı. Churchill" Osmanlı bizim için artık güç değil yüktür." Diyor Biz de buna karĢın Enver'in baskısıyla Almanlarla gizli bir dostluk antlaĢması yapmak zorunda kaldık. Almanlar bu antlaĢmadan kısa bir sure sonra iki gemilerini boğaza gönderdiler.
2.PAġA: PaĢam daha kötüsü bu gemileri satın aldığımızı söyleyerek
donanmamıza kattık
Alman Amiral i de donanmanın baĢına getirdik. Ya bu gemiler Karadeniz'e açılırlarsa.
1.PAġA: Ağzını hayra aç paĢam, bir de Ruslarla mı uğraĢalım.
(emir eri koĢarak gelir)
EMĠR ERĠ: PaĢam Yavuz ve Midilli. 1.PAġA: Ne olmuĢ Yavuz ve Midilli'ye.
EMĠR ERĠ: PaĢam Ģimdi gelen telgraf. Amiral Souchun kumandasında
Karadeniz‟e açılan donanma, Rusların Sivastopol ve Odessa limanlarını bombalamıĢ. (1.PAŞA ayağa fırlar) Rus Genelkurmayı da seferberlik ilan etmiĢ.
Güney sınırına asker yığmaya baĢlamıĢlar paĢam.
2.PAġA: Bu ne demek oluyor Ģimdi paĢam? (der ve o da yavaĢ yavaĢ ayağa kalkar)
1.PAġA: Eeee ne olacak, bize yine cephe yolu göründü artık paĢam.
ANLATICI: Müttefik kuvvetlerinden Rusya, Ġngiltere ve Fransa'ya nazaran çok
zor günler geçiriyordu. BolĢevikler ve Lenin taraftarları, rejim karĢıtı eylemleriyle Çar Nikolas ın tahtını sallıyordu. Bütün bu iç çekiĢmeler yetmiyormuĢ gibi,
96
Osmanlı da Rusları güneyden sıkıĢtırıyordu. ġimdi Rusya'ya bir darbe de, güneyden geliyordu.
97
1.SAHNE BALKAN HARBĠ
HAREKET PLANI AÇIKLAMA TEKNİK
IŞIK EFEKT MÜZİK BARKOVİZYON
Sahne: Sol ön 0124 – sonunda donarlar 0102 - E.E girer 0212 – Sahne biter 0213 – Başlar 0217 - Bitiş Sol ön Aydınlık (Genel) Işık Derecesi 3 derece Karanlık Sol ön Lokal Duş Işık Kap. Şükrü P. Vasiyet Fondan 4 Geçiş Müziği Geçiş Müziği 5 Resim – 2(0106) Resim – 4(0117) Resim – 5 Resim - 5 1P 2P EE 1P 2P An
98
2.SAHNE (RUS ÇARI) ÇARĠÇE: Bu ne hal Nikolas? gergin gördüm seni!
NĠKOLAS: Sorma hayatım güney sınırlarımız bombardıman altında.
ÇARĠÇE: Off yine mi bu iĢçiler! ġu komünistlerden kurtulamadık gitti. NĠKOLAS: Bu sefer onlar değil.(bir yudum içki alır) .Osmanlı!
ÇARĠÇE: Yeter bu kadar içtiğin(kadehi elinden alır) saçmalamaya baĢladın. Bu hasta adam ne zaman iyileĢti de bize kafa tutmaya baĢladı. Üstelik donanmayı nereden bulmuĢ bu barbarlar.
NĠKOLAS: Alexandra! Osmanlı hala hasta zaten ama bizim de güçlü
olduğumuz söylenemez. Türkler Almanlarla anlaĢtılar. Güney sınırımıza gelen ise donanma değil, sadece iki gemi ama yine de tahribatları çok ağır.
ÇARĠÇE: Sana demiĢtim bu komutanla iĢ olmaz diye. Sence kuzenini görevden
alma zamanı gelmedi mi? Baksana ordumuzun haline, iki gemiyle bile baĢ edemiyor.
NĠKOLAS: Ama kuzenimden daha iyisi yok! Üstelik fazlasıyla tecrübeli,
yerini kimse dolduramaz.
ÇARĠÇE: Sen de mi dolduramazsın Nikolas?
NĠKOLAS: Ben ordunun baĢına geçersem ülkeyi kim yönetecek Alexandra?
ÇARĠÇE: SavaĢ zamanı ülke değil ordu yönetilir. Hem ben ne güne duruyorum! SavaĢ sonuna kadar tahtı bana bırakırsın.
NĠKOLAS: Peki; BolĢevik isyanlarını bastırmak ve içinde bulunduğumuz
ekonomik krizi atlatmak için ne emredersiniz, Çariçe 'm(alaycı bir tavırla)?
ÇARĠÇE: Her Ģeyi de ben mi düĢüneyim?
NĠKOLAS: Ben düĢündüm hayatım. Ġngilizlerle görüĢtüm. Ġngilizler kasım
ayında büyük bir donanmayla boğaza saldıracaklar.
ÇARĠÇE: iyi de boğaz onların eline geçerse biz söz sahibi olamayız ki NĠKOLAS: Onu da düĢündüm Çariçe'm ve ASKOLD u gönderdim. ÇARĠÇE: ASKOLD?
99
NĠKOLAS: Yeni yaptırdığımız gemi, Boğaza saldıracak donanma içerisinde
bulunursa, biz de boğazlar üzerinde söz sahibi oluruz. (çariçe kendine ve eşine
kadeh hazırlar. Nikolas’ın yanma gider)
ÇARĠÇE: Ordu komutanlığı, sana yaradı NĠKOLAS. NĠKOLAS: Size de taht yakıĢtı çariçem. Taht.
ANLATICI: Rusya'nın bu zor durumu aslında Ġngiltere‟yi de endiĢelendiriyordu.
O yüzden acilen çarlığa yardım yapılmalı ve bu sırada da Osmanlı saf dıĢı bırakılmalı idi. Ġngiliz Deniz Bakanı Churchill hazırladığı planını uygulamaya koydu. Ancak Churchill planını hazırladıktan üç gün sonra, Ġngiliz SavaĢ Senatosu tarafından acilen toplantıya çağırıldı. Toplantı neticesinde Amiral Carden görevden alınarak yerine AMĠRAL DE ROBECK atandı.
100
2.SAHNE RUS ÇARI
HAREKET PLANI AÇIKLAMA TEKNİK
IŞIK EFEKT MÜZİK BARKOVİZYON
Işık yanar. Nikolas elinde kadehle girer. Oturur, sonra Çariçe girer 0205 Çariçe kadehi alır 0217 Nikolas yerinden kalkar. 0232 kadeh tokuştururlar. Anlatıcı girer (0238) çıkış Q9 Q10 06 girişte 06 bitişte R5 (0126) R6 (0202) R7 (0211) R8 (0226) N Ç N Ç Ç Ç N Ç N Ç N A
101
3.SAHNE (AMĠRAL DE ROBECK) YAVER: Dikkat ! AMĠRAL DE ROBECK..
DE ROBECK: Sayın generaller, öncelikle Ģunu belirtmeliyim ki bir tarih
kitabının altın sayfalarına Ģu anda geçmek üzeresiniz. Takdir edersiniz ki dünyanın ve dahi Türklerin görebildiği en büyük ve yenilmez armadayı sizler yönetmektesiniz. SavaĢ boyunca buna layık davranırsanız sevinirim.
Gelelim savaĢ planımıza: Boğaza 16 büyük gemiyi içerisine alan 108 savaĢ gemisi, toplamda 409 gemiden oluĢan 3 tümen halinde gireceğiz.1.tümen, dünyanın en büyük gemisi olan ve Ģu anda içinde bulunduğumuz Quenn Elizabeth, Lord Nilson, inflexible, Prens George, Triumph ve isim konusunda Fransızlarla çok tartıĢtığımız, Agamemnon zırhlılarından oluĢacak ve bu tümeni bizzat ben idare edeceğim. Konumumuz ise A hattı olacak. I. tümen olarak benim görevim merkez tabyaları tahrip etmektir ki gemilerin tabya paylaĢımı Ģöyle olacaktır. Quenn Elizabeth Anadolu Hamidiye'sini, inflexible Rumeli Hamidiye'sini, Lord Nilson Namazgah Tabyası'nı, Agamemnon ise Mecidiye Tabyası'nı bombardıman altına alacak.
2. tümen tamamen Fransız gemilerinden oluĢacak ve Galios, Charlemange, Bouvet ve Suffren zırhlılarını kapsayacak. Bu tümenin görevi ise yeterli tahribat yapıldığı vakit B hattında yerini almak ve III. tümende bulunan mayın tarama gemilerinin rahat çalıĢmasını sağlamak.
3. tümen savaĢın gidiĢine göre görev alacak ve I. ve II.tümen arkasında bulunacak. Bu tümeni ise Majestic, Vengeance, Irresistable, Albion, Ocean ve Swiftsure oluĢturacak. Sorusu olan var mı?
FRANSIZ GENERAL: Merakımı bağıĢlayın ama sormadan geçemeyeceğim
sayın Amiral De Robeck; devrilmekte olan bir Rus çarının koltuğunu sağlamlaĢtırmak için neden böyle bir savaĢa girdiğimizi anlamakta güçlük