E- Ġdare faaliyetleri:
1- ġans oyunları:
a) Milli piyango:
2013 yılında toplam 33 adet milli piyango çekilişi programlanmış ve programlanan çekilişlerin tamamı yapılmıştır. Adet ve tutarları önceden belirlenmiş olan ikramiyeleri kazanan numaraların kura ile tespit edilmesi esasına dayanan milli piyango çekilişleri ile 2013 yılında toplam 339 milyon TL ikramiye dağıtıldığı tespit edilmiştir. Dağıtılan ikramiyelerin toplam gelir içerisindeki oranı yaklaşık %55,9 olmuştur.
2013 yılında yapılan çekiliş ve bastırılan bilet adet ve tutarları ile dağıtılan ikramiye tutarları, geçen yıl değerleriyle birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
Tablo 14: Milli piyango biletleri
Milli Piyango Birimi
2012 2013 Gerçekleşme (%)
Gerçekleşen Program Gerçekleşen Programa Geçen yıla
göre göre
Çekiliş Adet 33 33 33 100,00 100,00
Bastırılan Bin adet 96.600 96.600 96.600 100,00 100,00
Bastırılan bilet tutarı Bin TL 760.000 860.000 860.000 100,00 113,16
Satılan bilet Bin adet 69.756 96.600 66.123 68,45 94,79
Satılan bilet tutarı Bin TL 558.123 687.080 606.693 88,30 108,70
Dağıtılan ikramiye Bin TL 327.348 436.163 338.914 77,70 103,53
İdareye kalan ikramiye Bin TL 18.435 22.000 17.095 77,70 92,73
Her ayın 9, 19 ve 29 uncu günlerinde piyango çekilişi ve her yıl 31 Aralık günü yılbaşı özel çekilişi yapılmaktadır. Milli Piyango Oyunu çekilişleri TRT ve MPİ arasındaki sözleşmeye istinaden 23 Nisan 2012 çekilişi dahil olmak üzere bir bölümü TRT kanallarından birinde 30 Nisan 2012 tarihine kadar canlı olarak yayınlanmıştır.
Bu tarihten sonra yapılan Milli Piyango çekilişleri ise belirlenen Ankara dışındaki il ve ilçelerde, halkın huzurunda gerçekleştirilmiştir. Çekilişlere ait görüntü ve ses kayıtlarının alındığı anlaşılmıştır. Çekilişlerde çıkan ikramiyelerin ödemeleri, MPİ merkez binada ve şubelerde yapılmaktadır. Bayiler, amorti ve son üç rakama kadar çıkan ikramiyeleri, ikramiyeli biletleri almak suretiyle talihlilere ödemektedirler. Daha sonra ellerinde biriken ikramiyeli biletleri matbu bordrolara işleyerek bağlı oldukları şube veya başbayiye ibraz eden bayiler, ödedikleri ikramiye ile %2 primlerini almaktadırlar.
Çekilişlerde çıkan ikramiyelerin ödemeleri MPİ merkez binada ve şubelerde yapılmaktadır. Bayiler, amorti ve son üç rakama kadar çıkan ikramiyeleri, ikramiyeli biletleri almak suretiyle talihlilere ödemektedirler. Daha sonra ellerinde biriken ikramiyeli biletleri matbu bordrolara işleyerek bağlı oldukları şube veya başbayiye ibraz eden bayiler, ödedikleri ikramiye ile %2 primlerini almaktadırlar.
2012 yılı Sayıştay raporunda, şubelerde teslim alınan ve kontrol edilen ikramiye biletlerin, sayıca çok fazla olması ve kontrollerin el yordamıyla yapılmasından dolayı;
aylar sonra merkez binada yapılan kontrollerde, matbu bordrolara işlenen ikramiye tutarları ile biletler arasında tutarsızlıklar olduğu, bazı biletlere ikramiye isabet etmediği, bazılarının zaman aşımına uğradıkları gibi yanlışlıklar yapıldığı tespit edilmiş ve bu durumun düzeltilmesi önerilmiştir.
MP İdaresi, bayilerce ikramiye isabet etmiş biletlerin, bayilerden fiilen sayılıp kontrol edilerek teslim alınması hususu ile ilgili olarak tüm şube müdürlüklerine 22.09.2011 tarihli ve 1928-08663 sayılı talimat gönderdiğini bildirmiştir. Ancak, verilen bu talimatla mevcut sorunun çözülemeyeceği, özellikle ikramiye ödeme zamanlarında hem şubelerde hem de merkez binada çok sayıda eleman görevlendirildiği, bu durumun iş gücü kaybının yanı sıra el yordamıyla yapılacak kontrollerin hataların önüne geçemeyeceği ve dolayısıyla günümüz teknolojilerine uygun önlem alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
MPİ Bilgi İşlem ve Otomasyon Sistemlerinin yenilenmesi ihalesinin yapıldığı, ihale kapsamında İkramiye Ödülleri Modülünün yer aldığı ve ihalenin tamamlandığı, söz konusu ihalenin kabulünün yapıldığı ve yazılım ve donanım teknik şartnamesinin 14.9.1.1 ve 14.9.1.17 maddelerinde idarece dağıtımı ve satışı yapılan Milli Piyango Bileti, On Numara, Sayısal Loto, Süper Loto, Şans Topu, Hemen Kazı biletlerinin kayıt ve takip işlemlerinin mevzuata uygun olarak elektronik ortamda kayıt altına alınması, raporlanması ve izlenmesi, ayrıca dağıtımı yapılacak ürünlerin (Bilet, Hemen Kazan vb.) postalanması aşamasında paket üzerinde yapıştırılacak Posta barkodlu
40
Sayıştay
Her ayın 9, 19 ve 29 uncu günlerinde piyango çekilişi ve her yıl 31 Aralık günü yılbaşı özel çekilişi yapılmaktadır. Milli Piyango Oyunu çekilişleri TRT ve MPİ arasındaki sözleşmeye istinaden 23 Nisan 2012 çekilişi dahil olmak üzere bir bölümü TRT kanallarından birinde 30 Nisan 2012 tarihine kadar canlı olarak yayınlanmıştır.
Bu tarihten sonra yapılan Milli Piyango çekilişleri ise belirlenen Ankara dışındaki il ve ilçelerde, halkın huzurunda gerçekleştirilmiştir. Çekilişlere ait görüntü ve ses kayıtlarının alındığı anlaşılmıştır. Çekilişlerde çıkan ikramiyelerin ödemeleri, MPİ merkez binada ve şubelerde yapılmaktadır. Bayiler, amorti ve son üç rakama kadar çıkan ikramiyeleri, ikramiyeli biletleri almak suretiyle talihlilere ödemektedirler. Daha sonra ellerinde biriken ikramiyeli biletleri matbu bordrolara işleyerek bağlı oldukları şube veya başbayiye ibraz eden bayiler, ödedikleri ikramiye ile %2 primlerini almaktadırlar.
Çekilişlerde çıkan ikramiyelerin ödemeleri MPİ merkez binada ve şubelerde yapılmaktadır. Bayiler, amorti ve son üç rakama kadar çıkan ikramiyeleri, ikramiyeli biletleri almak suretiyle talihlilere ödemektedirler. Daha sonra ellerinde biriken ikramiyeli biletleri matbu bordrolara işleyerek bağlı oldukları şube veya başbayiye ibraz eden bayiler, ödedikleri ikramiye ile %2 primlerini almaktadırlar.
2012 yılı Sayıştay raporunda, şubelerde teslim alınan ve kontrol edilen ikramiye biletlerin, sayıca çok fazla olması ve kontrollerin el yordamıyla yapılmasından dolayı;
aylar sonra merkez binada yapılan kontrollerde, matbu bordrolara işlenen ikramiye tutarları ile biletler arasında tutarsızlıklar olduğu, bazı biletlere ikramiye isabet etmediği, bazılarının zaman aşımına uğradıkları gibi yanlışlıklar yapıldığı tespit edilmiş ve bu durumun düzeltilmesi önerilmiştir.
MP İdaresi, bayilerce ikramiye isabet etmiş biletlerin, bayilerden fiilen sayılıp kontrol edilerek teslim alınması hususu ile ilgili olarak tüm şube müdürlüklerine 22.09.2011 tarihli ve 1928-08663 sayılı talimat gönderdiğini bildirmiştir. Ancak, verilen bu talimatla mevcut sorunun çözülemeyeceği, özellikle ikramiye ödeme zamanlarında hem şubelerde hem de merkez binada çok sayıda eleman görevlendirildiği, bu durumun iş gücü kaybının yanı sıra el yordamıyla yapılacak kontrollerin hataların önüne geçemeyeceği ve dolayısıyla günümüz teknolojilerine uygun önlem alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
MPİ Bilgi İşlem ve Otomasyon Sistemlerinin yenilenmesi ihalesinin yapıldığı, ihale kapsamında İkramiye Ödülleri Modülünün yer aldığı ve ihalenin tamamlandığı, söz konusu ihalenin kabulünün yapıldığı ve yazılım ve donanım teknik şartnamesinin 14.9.1.1 ve 14.9.1.17 maddelerinde idarece dağıtımı ve satışı yapılan Milli Piyango Bileti, On Numara, Sayısal Loto, Süper Loto, Şans Topu, Hemen Kazı biletlerinin kayıt ve takip işlemlerinin mevzuata uygun olarak elektronik ortamda kayıt altına alınması, raporlanması ve izlenmesi, ayrıca dağıtımı yapılacak ürünlerin (Bilet, Hemen Kazan vb.) postalanması aşamasında paket üzerinde yapıştırılacak Posta barkodlu
etiketlerin, barkod numaralarının ilgili paket içindeki biletlerle ilişkisinin sağlanması için programda arayüz yapılacağı, ikramiye ürününün ikramiye ödemeleri ve kontrolü, ürüne özgü parametreler aracılığı ile yapılmasının sağlanacağı teknik şartnamede yer almıştır.
Ancak, söz konusu yazılım tamamlanmış olsa bile Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından basılan biletlerde karekod yada barkod baskısı yapılmadığı sürece istenilen sonuç alınamayacaktır. Karekod, yeni nesil barkod olarak bilinen iki boyutlu kod yada matrix kod olarak da adlandırılan, klasik barkodlara göre daha fazla veri saklayabilen ve hata kodları sayesinde biletlerin üzerinde deformasyon olsa bile okuyabilen sistemlerdir. Barkod ise genelde dikdörtgen biçiminde olan, birbirine paralel çizilmiş inceli kalınlı çizgilerden ve bu çizgilerin arasındaki boşluklardan meydana gelen, siyah çubukların oluşturduğu bir sembole benzemektedir. Barkodlar sayesinde bilgisayara otomatik veri girişi hızlı bir şekilde sağlanmaktadır. Barkod okuma cihazları eskiden pahalı olmasına rağmen, günümüz teknolojisinde yaygın kullanılması ve hemen hemen her alanda kullanım alanı bulması sebebiyle, nispeten düşük maliyetli bir teknoloji haline gelmiştir.
MPİ idaresi, karekod yada barkod sistemlerinden birini uygulamaya almak için Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü ile temasa geçmiş, ancak bu konuda, MPİ’nin özelleştirme kapsamında olması münasebetiyle Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından ekonomik bir yatırım olarak görülmemesi ileri sürdürüldüğünden, bu konuda bir gelişme kaydedilememiştir.
b) Hemen-kazan:
1989 yılından beri oynanan ve oyun gelirlerinin büyük bir bölümü ikramiye olarak dağıtıldığı hemen kazan oyunu; belirli ikramiyeleri ihtiva eden, özel basılmış biletlerin üzeri kapalı kısımlarının kazınarak ikramiyeyi gösteren sayı veya işaretin çıkarılması şeklinde oynanan bir şans oyunudur. Oyun planları 1 TL – 100.000 TL arasında ikramiye çıkacak şekilde tasarlanmıştır.
2013 yılında, basılan ve satılan hemen-kazan biletlerine ilişkin bilgiler, geçen yıl değerleriyle birlikte aşağıdaki çizelgede verilmiştir.
Tablo 15: Hemen-kazan biletleri
Hemen-kazan bileti Ölçü 2012 gerçekleşen
Yapılan satışın yaklaşık %62,3’si tutarındaki 126 milyon TL’si ikramiye olarak dağıtılmış ve geçen yıla göre hemen kazan şans oyununda %18,3 oranında artış olmuştur. 2013 yılında yaklaşık 202 milyon adet hemen kazan bileti satılmış, bu satıştan vergiler dahil toplam kazanç 202 milyon TL olmuştur. Yaklaşık 38 bin adet hemen kazan biletinin yıl içinde satılamadığı anlaşılmıştır.
c) Sayısal oyunlar:
MPİ tarafından Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara ve Süper Loto olmak üzere 4 ayrı sayısal oyun düzenlenmektedir. 2013 yılında oynanan sayısal oyunların miktar ve tutarları, program ve 2012 yılı değerleriyle birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
Tablo 16: Sayısal oyunlar
Sayısal Loto: Kazanma ihtimali yaklaşık 14 milyonda bir olan sayısal oyun, belirli bir rakam grubu içinden yapılacak çekiliş sonucunda saptanan adetlerden rakamların katılımcılar tarafından doğru tahmin edilmesi halinde ikramiye verilmesi esasına göre düzenlenen oyundur. 1’den 49’ a kadar rakamlardan oluşan sayı kümesi içinden yapılan çekilişle 6,5,4 ve 3 sayının katılımcılar tarafından doğru tahmin edilmesiyle ikramiye ödemesi yapılmaktadır.
2013 yılında 546 milyon TL oyun geliri elde edilmiş ve geçen yıla göre 14 milyon TL gerileme yaşanmıştır. 2013 yılında en büyük ikramiye 28.12.2013 tarihinde yapılan çekilişle yaklaşık 7 milyon TL olmuştur. Daha önce her hafta yapılan çekilişler TRT tarafından canlı yayınlanırken, 30 Nisan 2012 tarihinden sonra MPİ’ye ait Ankara-Kızılay çekiliş salonunda, halka açık bir ortamda görüntü ve ses kayıtları alınmak suretiyle çekilmektedir.
Şans Topu: İki farklı sayı kümesi içinden yapılacak çekiliş sonucunda saptanan adetlerden, rakamların katılımcılar tarafından doğru tahmin edilmesi halinde, ikramiye kazandıkları oyundur. 2013 yılında toplam gelir 284 milyon TL olmuş, 2013 yılının zirve ikramiyesi 2 milyon TL, 24.04.2013 tarihli çekilişte 6 talihli arasında
2012
Gerçekleşen Program Gerçekleşen Programa göre
Geçen yıla göre
Bin kolon 747.043 752.800 727.612 96,7 97,4
Bin TL 560.282 564.600 545.709 96,7 97,4
Bin kolon 371.264 428.760 378.540 88,3 102,0
Bin TL 277.180 321.570 283.905 88,3 102,4
Bin kolon 276.917 306.632 301.108 98,2 108,7
Bin TL 206.802 229.974 225.831 98,2 109,2
Bin kolon 441.684 506.550 502.544 99,2 113,8
Bin TL 441.684 506.550 502.544 99,2 113,8
Bin kolon 1.836.908 1.994.742 1.909.804 95,7 104,0
Bin TL 1.485.948 1.622.694 1.557.989 96,0 104,8
Gerçekleşme % Birimi
2013 Sayısal oyunlar
Sayısal loto
Şans topu
On numara
Süper loto
Toplam
42
Sayıştay
Yapılan satışın yaklaşık %62,3’si tutarındaki 126 milyon TL’si ikramiye olarak dağıtılmış ve geçen yıla göre hemen kazan şans oyununda %18,3 oranında artış olmuştur. 2013 yılında yaklaşık 202 milyon adet hemen kazan bileti satılmış, bu satıştan vergiler dahil toplam kazanç 202 milyon TL olmuştur. Yaklaşık 38 bin adet hemen kazan biletinin yıl içinde satılamadığı anlaşılmıştır.
c) Sayısal oyunlar:
MPİ tarafından Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara ve Süper Loto olmak üzere 4 ayrı sayısal oyun düzenlenmektedir. 2013 yılında oynanan sayısal oyunların miktar ve tutarları, program ve 2012 yılı değerleriyle birlikte aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
Tablo 16: Sayısal oyunlar
Sayısal Loto: Kazanma ihtimali yaklaşık 14 milyonda bir olan sayısal oyun, belirli bir rakam grubu içinden yapılacak çekiliş sonucunda saptanan adetlerden rakamların katılımcılar tarafından doğru tahmin edilmesi halinde ikramiye verilmesi esasına göre düzenlenen oyundur. 1’den 49’ a kadar rakamlardan oluşan sayı kümesi içinden yapılan çekilişle 6,5,4 ve 3 sayının katılımcılar tarafından doğru tahmin edilmesiyle ikramiye ödemesi yapılmaktadır.
2013 yılında 546 milyon TL oyun geliri elde edilmiş ve geçen yıla göre 14 milyon TL gerileme yaşanmıştır. 2013 yılında en büyük ikramiye 28.12.2013 tarihinde yapılan çekilişle yaklaşık 7 milyon TL olmuştur. Daha önce her hafta yapılan çekilişler TRT tarafından canlı yayınlanırken, 30 Nisan 2012 tarihinden sonra MPİ’ye ait Ankara-Kızılay çekiliş salonunda, halka açık bir ortamda görüntü ve ses kayıtları alınmak suretiyle çekilmektedir.
Şans Topu: İki farklı sayı kümesi içinden yapılacak çekiliş sonucunda saptanan adetlerden, rakamların katılımcılar tarafından doğru tahmin edilmesi halinde, ikramiye kazandıkları oyundur. 2013 yılında toplam gelir 284 milyon TL olmuş, 2013 yılının zirve ikramiyesi 2 milyon TL, 24.04.2013 tarihli çekilişte 6 talihli arasında
Bin kolon 747.043 752.800 727.612 96,7 97,4
Bin TL 560.282 564.600 545.709 96,7 97,4
Bin kolon 371.264 428.760 378.540 88,3 102,0
Bin TL 277.180 321.570 283.905 88,3 102,4
Bin kolon 276.917 306.632 301.108 98,2 108,7
Bin TL 206.802 229.974 225.831 98,2 109,2
Bin kolon 441.684 506.550 502.544 99,2 113,8
Bin TL 441.684 506.550 502.544 99,2 113,8
Bin kolon 1.836.908 1.994.742 1.909.804 95,7 104,0
Bin TL 1.485.948 1.622.694 1.557.989 96,0 104,8
Gerçekleşme %
paylaştırılmıştır. Şans topu çekilişleri de Ankara-Kızılay çekiliş salonunda halka açık olarak yapılmaktadır.
On Numara: Tek bir sayı kümesi içinden yapılacak çekiliş sonucunda saptanan rakamlardan belirli adetlerde rakamların, katılımcılar tarafından doğru tahmin edilmesi ya da hiçbir rakamın doğru tahmin edilmemesi halinde ikramiye verilmesi esasına dayanan şans oyunudur. Her hafta Pazartesi günü çekimi yapılan oyunun 2013 yılı geliri 225,8 milyon TL olmuştur.
Süper Loto: 2007’den beri oynanan süper loto, belirli bir rakam grubu içinden yapılacak çekiliş sonucunda saptanan adetlerde rakamların, katılımcılar tarafından doğru tahmin edilmesiyle ikramiye ödemesi yapılan sisteme dayanmaktadır. 1 ile 54 sayı kümesi içinden yapılacak çekilişlerle belirlenecek olan 6 sayıdan, katılımcıların 6,5,4 ve 3 sayıyı tahmin etmesiyle ikramiye kazanmaktadırlar. 2013 yılı geliri 502,5 milyon TL olmuş, aynı yılın zirve ikramiyesi 22 milyon TL olmuş, 05.12.2013 tarihli çekilişte 6 numarayı doğru tahmin eden 2 talihli arasında paylaştırılmıştır.
On Numara ve Süper Loto çekilişleri de Ankara-Kızılay çekiliş salonunda halka açık olarak yapılmaktadır.
2-Maliyetler:
Milli Piyango İdaresinin tarafından 2013 yılında düzenlenen şans oyunlarının maliyetini oluşturan giderler aşağıda gösterilmiştir.
Tablo17: ÇeĢitli giderler Gerçekleşme GiderlerPiyangoHemen SayısalProgramPiyangoHemen Sayısaloranı biletlerikazanoyunlarToplambiletlerikazanoyunlarToplam Bin TLBin TLBin TLBin TLBin TLBin TLBin TLBin TLBin TLProgram=100 -Kağıt ve baskı giderleri6.9521.9808.93213.3607.6593.22110.88081,44 -İkramiye listesi giderleri50550570154854878,17 -Çekiliş Giderleri2.5064822.98824.5052.404922.49610,19 -Nakliye ve sigorta giderleri85771.1411.3031.485648461976751,65 -Kira giderleri162232392801124025189,64 -Gamrük,vergi ve diğer giderler131333 -Kupon Giderleri9859851.26288888870,36 -Rulo giderleri5.4275.4275.4604.3204.32079,12 -Terminal şerit giderleri1061060 -Ana bilgisayar bakım,tamir giderleri4.8754.8755.5205.2945.29495,91 -Bayi terminal bakım,tamir giderleri991.20013913911,58 -Teknik Müşavirlik Giderleri64664672069469496,39 -Alan Servisi Giderleri2.4952.4953.0002.8252.82594,17 -Data-line giderleri42442456028328350,54 -Sayısal oyunlar kuru.ve uygu.giderleri716716 -Sayısal oyun makineleri amortisman giderleri6.3816.3816.3536.353 -Bilgi işlem yazılım destek giderleri53953960057857896,33 -Diğer giderler10 Toplam10.0642.05724.46236.58358.69610.6863.30522.32536.31661,87 2012 gerçekleşme2013 Gerçekleşme
44
Sayıştay
Şans oyunlarına ait 2013 yılı maliyet giderleri, programa göre %62 düzeyinde kalmış, geçen yıla göre binde 7 oranında azalarak 36 milyon TL civarında gerçekleşmiştir. Oluşan maliyetin 11 milyon TL’si kağıt ve baskı giderlerinden oluşmuş ve bu gider, milli piyango ve kazı kazan gibi bilgisayar ortamında oynanmayan klasik şans oyunlarına ait olup, DMO tarafından ithal edilen ve Merkez Bankası Banknot Matbaası tarafından bastırılan kuponlar için ödenen miktarlardır. 3 milyon TL civarında gerçekleşen giderler, MPİ’de gerçekleştirilen şans oyunlarına ait çekiliş giderleridir. Ana bilgisayar bakım ve tamir giderleri, bayi terminallerinin bakım ve onarım giderleri, alan servis giderleri, teknik müşavirlik giderleri, bilgi işlem yazılım destek giderleri ve data line giderleri gibi kalemler, 4 adet oyundan oluşan sayısal oyunların işletilmesi için GTECH firmasına ödenen rakamlardır. Sayısal oyunların işletilmesi için GTECH firmasına ödenen gider miktarı yaklaşık 10 milyon TL civarında gerçekleşmiştir. İlk ihalesi 2011 yılında yapılan sayısal oyunlar yazılım ve donanımı için oluşan amortisman giderleri yaklaşık 6 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.
Bayilerde termal yazıcı ve modemle birlikte Altura GT-1200 marka ve modelde terminal bulunmaktadır. Bu terminallerde Linux işletim sistemi üzerinde çalışan Java uygulamaları bulunmaktadır. Bu terminallerin bakım ve onarımı GTECH firması tarafından yapılmaktadır. Yaklaşık 3500 Dolar civarında olan bu terminaller üzerindeki yazılıma, GTECH firmasının Türkiye’deki elemanları tarafından müdahale edilmesi yada yazılımı değiştirme imkanı bulunmamaktadır. Gömülü sistemler olarak bilinen bu tip terminallerin bakımı, yazılım dışındaki uygulamaları ifade etmektedir.
MPİ’ye ait Bilgi teknolojileri Daire Başkanlığında, özellikle yılbaşındaki piyango çekilişlerinden hemen sonra web sunucularına aşırı yükleme olmasından dolayı üzerinde Linux işletim sistemi bulunan 4 adet sunucu zincirleme (cluster) birbirine bağlı olarak hizmet vermektedir. Diğer bir ifadeyle, Linux işletim sistemine aşina olan MP personeli, GTECH firması ile yapmış olduğu ihalenin teknik ve idari sözleşmesinde eğitimle ilgili çalışmalar yerine getirildikten sonra en fazla 2 yıl süreyle tecrübe kazandıktan sonra MPİ bilgi işlem personelinin bu masraf yerindeki hizmetleri yerine getirmesi mümkün olabilecektir. 22 ayrı bölgede şubesi bulunan MPİ’nin, Türkiye’nin farklı coğrafyasındaki hizmetleri yerine getirirken, önemli bir zorlukla karşılaşmayacağı güçlü bir kanaat olarak ortaya çıkmaktadır.
Üçüncü nesil diye adlandırılan 3G iletişim teknolojisi ile GSM şirketleri aracılığı ile müşteri bilgileri, bayideki terminallerden alınıp merkezdeki ana makinalara aktarılmaktadır. Mobil veri transferinde GPRS (General Packet Radio Service) ve EDGE (Enhanced Data Rates for Global Evolution)’ye göre daha yüksek miktarda veri transferi yapılabilmektedir. Baz istasyonlarının bulunmadığı yerlerde, bayilerdeki müşteri bilgileri ADSL ile merkezdeki ana bilgisayarlara aktarılmaktadır.
Mobil iletişimlerde bir aksaklık olma ihtimaline karşı iki ayrı GSM firması ile anlaşma yapılmış ve bir nevi birbirlerinin yedeği olacak şekilde tasarlanmıştır. 3G mobil veri
transferinde kullanılan APN (Access Point Name) ile Merkez ile diğer lokasyonlar (bayiler) arasında güvenli ve çift yönlü veri iletişimini GSM operatörleri sağlamakla yükümlüdürler. Eğer, mevcut sayısal oyun sistemlerinin bakım ve işletmesini MPİ Bilgi İşlem personeli yapacak olsaydı, data line gideri olarak bu masraf yerindeki hizmetlerin, yine GSM şebekelerine yaptırılmak durumunda olunacağı değerlendirilmektedir.
Bahis oyunlarını icra eden yazılımların yüklü olduğu ana makinalar ve bayilerden gelen verilerin işlendiği veri dosyaları; MPİ Genel Müdürlüğü binasının zemin katında yer alan merkez çalışma ofisinde bulunmaktadır. Sayısal oyunlarda işlenen verilerin saniyesi dahi verilerin işlenmesinde çok önemli sayılmaktadır.
Sistemin saniyelerle ölçülen sürede devre dışı kalması demek, önemli bilgilerin yok olması anlamına gelmektedir. İşte bu nedenle, bilişim dünyasında kullanılan senkron replikasyon (anlık yedek alma) metodu kullanılmaktadır. MPİ merkez binada 2 ayrı ana makina ve MPİ Bilgi İşlem Başkanlığının bulunduğu binada 1 olmak üzere, 3 ayrı ana makinada hem yazılım hem de veriler eş zamanlı olarak yedeklenmektedir.
Merkezden uzak bir mekandaki yedekleme üniteleri, bilişim sektöründe disaster recovery (felaketten kurtarma) olarak adlandırılmaktadır. GTECH firması;
terminallerde gömülü olan yazılımlara müdahale edemediği gibi, merkezdeki bulunan ana makinalardaki yazılımlara da müdahale edememektedir. GTECH firması personelinin büyük bir bölümü, teknisyen ve operatör statüsünde çalışan elemanlardır.
Dolayısıyla, MPİ’de görev alan bilgisayar mühendislerinin söz konusu hizmeti yerine getireceğine kuşku duymamak gerekmektedir.
Eğer, mevcut hizmetlerin MP idaresine bağlı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca yerine getirilmesine karar verilecek olunursa, yeni oyunların uygulamaya alınması yada oyunlar üzerinde değişikliğe gidilmesi gibi durumlarda, GTECH firmasına bedeli ödenmek koşulu ile yaptırmak dışında bir seçenek bulunmamaktadır. Çünkü, sayısal oyunların oynanmasını sağlayan yazılımların kaynak kodları şartname gereği MPİ’de bulunmamaktadır. Dolayısıyla, kaynağı elinde bulundurmayan MP İdaresinin, mevcut 4 nolu hizmeti GTECH firmasından almaya devam etmek durumunda olduğu anlaşılmaktadır.
2013 yılında sayısal oyun işletme, bakım ve yazılım gideri olarak gerçekleşen 9,8 Milyon TL içinde, yazılım geliştirme yada değişiklik ve data line giderleri dışında kalan hizmetlerin MPİ Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca yerine getirilmesi hususunda gerekli çalışmaların başlatılması önerilir.
320 sayılı KHK’nın 55 inci maddesinde; “Piyango çekilişleri, özet olarak loto çekilişleri naklen Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumunun tüm ülke düzeyinde yayın
320 sayılı KHK’nın 55 inci maddesinde; “Piyango çekilişleri, özet olarak loto çekilişleri naklen Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumunun tüm ülke düzeyinde yayın