Hz. Muhammed’in Mirag Mucizesi

M

^u'tezile bilginlerine gore mirag,

ahad

haber'yoluyla geldiginden dolayi, gergekle§memi§tir.

Ahad

haberierise148

, kendisiyle

amel

etmeyi gerektir-digihalde itikadigerektirmez.

Ehli-Siinnet ve’I Cemaat’e gore, gokyuziine mirag gergekle§mi§tir. Cunkii Ebu'SaidEl-Hudn,

Enes

b. Malik,lbni

Abbas

veHz.

Ay§e

gibisahabflerinbiiyiik gogunlugunun, gokyuziine miraggergekle§mi§tirdedikleri rivayetedilmigtir.

Buradaiki

husus

vardir. israveMirag. isra,

Mekke’den

BeytiilMakdis’e

gidi-§iifadeetmektedirki, Kur’an’daagikgabelirtildigi igin,Mu'tezile

bunun

gergekleg-mesiniyalanlamamtgtir. Nitekim “Yiiceligindesinir

olmayan

0,

kulunu

geceleyin, kendisine bazi alametlerimizi gostermek igin Mekke’deki Mescid-i

Haram’dan,

gevresinimiibarekkildigimiz Mescid-i

Aksa’ya

gotiirdii"149 diyebuyurmugtur.

isra, gece yiiriiyugu demektir. Isra'yt inkar

eden

Islam dininin sinirlanni a§mi§olur. Ayette isra’nm gece yolculugu olarak bilinmesine

ragmen,

gece

iaf-148. Ahadhaber(haber-ivahid),birhadisi rivayetedenravf sayisibakimindanmtitevatir de-recesineula§mami§hadisleriginkullamlanbirusul-ihadfsisniahi olup,daha gokbir

ki-§inin rivayetettigi hadislerigin kullamhr. Ahad haber, kesin bilgiihtiva etmedigi igin, ozeiiikleinangkonuianndakaynakolarakdegerlendirilmemi§tir.

149. ei-lsra 17/1.

(BAHRU’

L-KELAM

TERCUMESi) ^•99

zibir

daha

tekrarlanmaksuretiylemiracin, gecevakti

meydana

geldigi bildiril-mi§tir.

Miracise,yedi katgoge yukselmedirki

bununla

ilgiliKur’an'dakesinbir

de-lil yoktur.

Bununla

ilgilidelil, Hz. Aige'den rivayetedilen “Nebi

bana

‘sana gor-duklerimin acayipligini sanabildireyim mi?’ diye sorunca, Hz. Ai§e, ‘evetey Al-lah'inRasulu' dedi. Peygamberimiz,

‘Uyuyordum

fakat

uyamk

gibi idim.

0 hal-deyken

Cebrail

bana

geldi”mealindekihadisi

sonuna

kadarsiraladi.

Islamdugiinurleriarasinda, Hz. Nebi’inmiraggecesiRabbinigoriip

gormedi-gi

konusunda

farkligoriiglermevcuttur. Agagida gelenhadislervebaziayet i§a-retleridogrultusunda Hz.

Peygamberin

Rabbinikalben

gordugu

kabuledilmigtir.

Nitekimbir hadiste kendisine ‘RabbiniMira? gecesindegordiin

mu?’

^diye

sorul-mu§. 0

da, 'Subhanallah

O’nu

goziimledegilkalbimle gordiim' demi§tir. Hz.

Ai-§e'den gelenbirrivayette, kendisi Rasulullah’aru’yetisordu.

0 da ona

yukarda-ki gibi bir cevapverdi.Ote

yandan

Kur’an’da

“Kulunun

kalbigordiigunii

yalan-lamadr

¹⁵⁰buyurulararak

gormek

kalbeizafe edilmi§tir.

Mu’tezile, Allah Teala’nm, "Hani sana,

“Muhakkak

Rabbin, insanlan gepe-gevre kugatmigtir" demistik,

Sana

gosterdigimiz o riiyayida, Kur’an’da lanetlen-mi§

bulunan

o agacidasirfinsanlan

sinamak

igin.vesileyaptik”¹⁵¹ ayetini kendi goruglerilehine

kamt

olarakkullanmigve miracingergeklegmedigini soylemigtir.

Onlara gore mirag aklen

miimkun

olmadigi

ve

aklinda Allah’m kullanna

ya-raticiligi

hususunda

delili olduguigin mirag, riiyada gergeklegmigtir. Yine onlara gore Allah Teala insani

maddeyle

baglantilibirgekilde yaratmig olduguigin,

al-galma ve diigmeyi

onun

tabiati kiimigtir. Miragtaiddia edilen yiikselmeise, ku§-Iannozelligidir.

Bundan

dolayimiragolayigergeklegmemigtir.

Mu’tezilenin

bu

gerekgesinintutarliolmadigimkaniti, riiyadakendisini gok-yiiziindeugarken gorendinsiz insanlarmevcuttur. Eger

Peygamberimiz bu

olayi

yakaza

(uyamklik) halindeya§ami§sa,

bu ona

hasbirdurumdur.

Onlann, “insanin ozelligi, yer gekimi geregi agagiya diigmedir” geklindeki tespitleri ise,dogrudur

ancak bu

biraragolmaksiztn

ugmasi

soz

konusu

edilmesi halinde devreyegirer.Rasulullah’iAllah Teala,yiikscltmigtir.

Bunu

“Yuceliginde stmr

olmayan

0,

kulunu

geceleyin, kendisine bazi alametlerimizi

gostermek

igin

Mekke'dekiMescid-i

Haram’dan,

gevresinimiibarek kildigimizMescid-i

Aksa’ya

goturdii" ayeti bildirmektedir. Ilgiliayette ‘yuriiyen’

demeyip

‘geceleyinyuriiten’

ifadesinden anliyoruz.

150. en-Necm53/11

.

151. el-tsra17/60. .

100^•MATURlDt AKAlDl

Nitekimdegerli

ve

degersizta§in tabiatiyereini§

olmasma

ragmen,birinsan tarafmdanfirlatildigmda

goge

dogruyiikselmektedir. Nebi’in binegiBurak;

bu

bi-negin suruciisu Cebrail

ve ona

yol gosteren de Allah olunca,

goge

yiikselmede, tabiati

ugmak

olan ku§lardan

daha

evlaolur.

Aym

§ekildebirkimse>bir

ok

ve

yay

alip

bu oku havaya

firlatabilir.

Peygam-berise,

ona

isra'yi

emreden

Allah; binegi Burak; o binitin suruciisu Hz. Cebrail olunca, Allah'inizniyle gogii

gegme konusunda

biitiin

mahluklardan daha gok

onceligesahiptir.

Mu’tezile

ve

§ia bilginlerine gore, mira?ile ilgili terimlerden olan Ar§, Miilk, Kursii, ilimanlamindadir. NitekimAllahTeala,

“O’nun

sonsuzkudreti

ve

egemen-ligi(kursti)gokleriveyerikaplar”¹⁵²§eklindebuyurmaktadir.Ehl-iSunnet^ve’l

Ce-maat

Ar§in, Allah’in

mulku manasinda yorumlanmasim

kabul etmemi§tir. Ciinkii AllahTeala,

“O’nun

ar§im kiyametguniisekizmelekta§iyacaktir”¹⁵³diye buyur-mu§tur.Buradakiar§kelimesi, miilk olarakanla§ildigi takdirde, ar§inta§inmasimn

imkam

olmazdi.

Bu konu

baglaminda Peygamberimiz de §oylebuyurmugtur: “Al-lah Ar§iyaratmcameleklerideyarattiveonlara ‘Argimi ta§iym’ dedi.Onlar

onu

ta-§iyamadilar.

Bunun

^{iizerineAllah}Teala,eger

‘kum

ve

yagmur

damlalansayisinca

melek

yaratsaydiiu,

benden

yardimdilemediklerimuddetgeyine

onu

tagiyamazlar-di’ diyebuyurdu. Melekler de

ondan

yardim dileyip, ’Ey Rabbimizbizeyardim et’

dediler. Allah Teala’dan niteligi bilinmeyen goyle bir ses duydular, ‘Subhanallah ve'l-hamdulillahve lailahe illallah vallahu ekbe'rve la-havle

kuwete

ilia billahil-azim’ deyin. Onlar

da bu

soylenenitekrarladilar ve Ar§i ta§idilar. Allah Teala da onlann baglanndadurdu. Ar§i

dunyada

dort, ahirettesekiz

melek

ta§iyacak”

Allah Teala, "Melekler

onun

kiyilanndadir.

0 gun

Rabbinin ar§im,

bunlann

daiistiindesekizta§iyici ta§ir”154

Dunyada

ar§ita§iyacak dortmelekten her bin-nin dortyiiziivardir.

Ar§m

yaratili§ hikmeti

konusuna

gelince, bazi alimler, nasil ki gokyiizu mii’minlerin

dua

ederkenyoneldiklerikibleleri ise, Ar§ dameleklerin

dua

ettikle-ri kibledir.

Dua

edeceklerivakitellerini Ar§a dogru kaldirirlar demi§tir.

Bununla

birliktear§m, meleklerinaynasi olup

buna bakarak

melekler yerde ve gokte olan-lan

bunun

sayesindegordiikleri anlatilmi§tir. Ar§inniteligi

konusunda

da

Miislii-man

dii§untirler farklikanaate sahip olmuglardir. Birkisim ulema, o

nurdan

bir yatakbirkismi

da

^o, kiriruzibiryakutturdemi§tir.

152. el-Bakara2/255 153. el-Hakka 69/17.

154. el-Hakka 69/17.

(BAHRU’L-KELAM

TERCOMESl)-101

i

%

BOLUM

Belgede Ebu l-muin en-neseft. MATURtDI AKAlDl. (Bahrii l-kelam Tercumesi) Notlarla Terciime Eden. Do?. Dr. Ramazan BlQER (sayfa 96-99)