Mikham Lokasyonu

Mikham lokasyonunda melez mısır çeşitlerinin koçanda tane ağırlığına ait 1. yıl, 2. yıl ve 2 yıl birleştirilmiş varyans analiz sonuçları Çizelge 4.31’de verilmiştir. Deneme yılları üzerinden koçanda tane ağırlığına ait ortalama değerler ve Duncan grupları Çizelge 4.32’de verilmiştir.

Çizelge 4.31’de görüldüğü gibi koçanda tane ağırlığı bakımından bor uygulamaları arasındaki fark istatistiksel olarak 1. yılda (P<0.05) ve yıllar ortalaması üzerinden (P<0.01) önemli bulunmuştur. Bor uygulaması sonucunda; 1. deneme yılında B- uygulamasında 234.0 g ve B+ uygulamasında 220.1 g ortalama koçanda tane ağırlığı tespit edilmiştir. Denemenin 2. yılında ise B- uygulamasında 204.8 g koçanda tane ağırlığı elde edilirken, B+ uygulamasında ise 193.2 g ortalama koçanda tane ağırlığı elde edilmiştir. Yıllar ortalamasına göre B- uygulamasında 219.4 g koçanda tane ağırlığı elde edilirken, B+ uygulamasında ise 206.6 g ortalama koçanda tane ağırlığı tespit edilmiştir (Çizelge 4.32).

Çizelge 4.31.Mikham Lokasyonunda Koçanda Tane Ağırlığına Ait Varyans Analizi Sonuçları

1. Yıl 2. Yıl Yıllar Ortalaması

Varyasyon Kaynakları SD KO KO SD KO Yıl - - - 1 30653.048** Tekerrür 2 176.621 1108.924 4 642.773 Bor 1 3798.378* 2635.533 1 6380.933** Yıl x Bor - - - 1 52.978 Çeşit 12 1535.433* 1918.222** 12 2752.088** Yıl x Çeşit - - - 12 701.567 Bor x Çeşit 12 785.143 1094.464 12 1505.907*

Yıl x Bor x Çeşit - - - 12 373.7

Hata 50 663.1 714.138 100 688.619

Değişim Katsayısı (%) - 11.34 13.43 - 12.32

* 0.05’e göre önemli, ** 0.01’e göre önemli

Çizelge 4.31’de görüldüğü gibi, çeşitler arasındaki fark istatistiksel olarak 1.yıl (P<0.05), 2. yıl ve yıllar ortalaması üzerinden önemli (P<0.01) olmuştur. Denemenin 1. yılında Karaaslan lokasyonunda en yüksek ortalama koçanda tane ağırlığı DK 585 (253.7 g) çeşidinden elde edilirken, bunu azalan sıra ile LG 55 (239.5 g), LUCE (237.9 g), RX 770 (237.7 g), DK 647 (236.0 g), ve TTM 8119 (235.9 g) çeşitleri izlemiştir. En düşük ortalama koçanda tane ağırlığı ise LG 60 (195.7 g) çeşidinden elde edilmiştir. Duncan önem testine göre, farklı çeşitlerden elde edilen ortalama koçanda tane ağırlıkları arasında yapılan gruplamada DK 585 çeşidi 1. grupta (a), LG 55, LUCE, RX 770 ve DK 647 çeşitleri 2. grupta (ab) yer alırken, LG 60 çeşidi en son gruba (c) dahil olmuştur. Denemenin 2. yılında en yüksek ortalama koçanda tane ağırlığı DK 585 (222.8 g) çeşidinden elde edilirken, bunu azalan sıra ile TTM 8119 (216.5 g), RX 770 (213.3 g), ve LG 55 (211.4 g) çeşitleri izlemiştir. En düşük ortalama koçanda tane ağırlığı ise TTM 815 (169.8 g) çeşidinden elde edilmiştir. Duncan önem testine göre, farklı çeşitlerden elde edilen koçan tane ağırlıkları arasında yapılan gruplamada DK 585 çeşidi 1. grupta (a); BC 566, P 3394 ve TTM 815 çeşitleri son grupta yer alırken (b), diğer çeşitler 2. gruba (ab) dahil olmuştur (Çizelge 4.32).

Çizelge 4.32. Mikham Lokasyonunda Farklı Bor Seviyelerinde Yetiştirilen Mısır Çeşitlerinin Koçanda Tane Ağırlığı Ortalamaları (g) ve Ortalama Grupları

1. Yıl 2. Yıl Yıllar ortalaması Değişim (%)

ÇEŞİTLER

B- B+ Ort. B- B+ Ort. B- B+ Ort. (B+/B-)

TTM 8119 241.3 b-e 230.4 c-h 235.9 ab 218.1 e-l 214.9 f-m 216.5 ab 229.7 bc 222.6 b-e 226.2 ab -3.1 MAT 97 237.2 c-f 216.3 f-m 226.8 a-c 197.0 k-o 194.4 l-o 195.7 ab 217.1 c-f 205.4 d-h 211.3 a-c -5.4 RX 770 243.5 b-d 231.8 c-h 237.7 ab 221.1 e-j 205.4 ı-n 213.3 ab 232.3 bc 218.6 c-e 225.5 ab -5.9 PIAVE 235.0 c-g 218.8 e-k 226.9 a-c 219.1 e-k 196.0 k-o 207.6 ab 227.1 b-d 207.4 d-h 217.3 a-c -8.7

DK 585 275.5 a 231.9 c-h 253.7 a 241.3 b-e 204.3 ı-n 222.8 a 258.4 a 218.1 c-f 238.3 a -15.6

DK 647 262.3 ab 209.7 h-n 236.0 ab 230.6 c-h 179.2 o-s 204.9 ab 246.5 ab 194.4 f-ı 220.5 a-c -21.1

LUCE 225.9 c-ı 249.9 bc 237.9 ab 206.4 ı-n 209.5 h-n 208.0 ab 216.1 c-g 229.7 bc 222.9 ab 6.3

TTM 815 219.4 e-k 223.4 d-ı 221.4 a-c 151.5 t 188.0 n-r 169.8 b 185.5 hı 205.7 d-h 195.6 bc 10.9 LG 55 237.7 c-f 241.2 b-e 239.5 ab 194.6 l-o 228.1 c-ı 211.4 ab 216.2 c-g 234.7 a-c 225.5 ab 8.6 LG 60 213.0 g-m 178.4 o-s 195.7 c 215.3 f-m 193.9 m-p 204.6 ab 214.2 c-g 186.1 hı 200.2 bc -13.1 T 1595 219.7 e-k 193.9 m-p 206.8 bc 209.8 h-n 164.3 r-t 187.1 ab 214.8 c-g 179.1 ı 197.0 bc -16.6 BC 566 215.9 f-m 236.4 c-g 226.2 a-c 187.7 n-r 161.1 st 174.4 b 201.8 e-h 198.8 e-ı 200.3 bc -1.5 P 3394 215.6 f-m 198.6 j-o 207.1 bc 169.9 p-t 172.3 p-t 171.1 b 192.8 g-ı 185.4 hı 189.1 c -3.8

En düşük 213.0 178.4 195.7 151.5 161.1 169.8 185.5 179.1 189.1

En yüksek 275.5 249.9 253.7 241.3 228.1 222.8 258.4 234.7 238.3

Yıllar ortalaması olarak değerlendirildiğinde en yüksek ortalama koçanda tane ağırlığı DK 585 (238.3 g) çeşidinden elde edilirken, bunu azalan sıra ile TTM 8119 (226.2 g), LG 55 (225.5 g), RX 770 (225.5 g), LUCE (222.9 g), DK 647 (220.5 g) ve PIAVE (217.3 g) çeşitleri izlemiştir. En düşük ortalama koçanda tane ağırlığı ise P 3394 (189.1 g) çeşidinden elde edilmiştir. Duncan önem testine göre, farklı çeşitlerden elde edilen koçan tane ağırlıkları arasında yapılan gruplamada DK 585 çeşidi 1. grupta (a), TTM 8119, LG 55, LUCE ve RX 770 çeşitleri 2. grupta (ab); DK 647, MAT 97 ve PIAVE çeşitleri 3. grupta (a-c) yer alırken, P 3394 çeşidi en son gruba (c) dahil olmuştur (Çizelge 4.32).

Çizelge 4.31’de görüldüğü gibi, “bor x çeşit” interaksiyonu yıllar ortalaması olarak önemli (P<0.05), 1. ve 2. yıl önemsiz bulunmuştur. Yıllar ortalaması olarak bor x çeşit interaksiyonunda, en yüksek koçanda tane ağırlığı 258.4 g ile DK 585 çeşidinde B- uygulamasında tespit edilmiş olup bunu, 246.5 g ile DK 647 çeşidinin B- ve 234.7g ile LG 55 çeşidinin B+ parselleri izlemiştir. En düşük koçanda tane ağırlığı ise 179.1 g ile T 1595 çeşidinin B+ parsellerinde belirlendiği görülmüştür.

Yıllar ortalamasına göre, DK 647, T 1595, DK 585, LG 60, PIAVE, RX 770, MAT 97, P 3394, TTM 8119 ve BC 566 çeşitlerinde bor uygulaması ile koçanda tane ağırlıklarında sırasıyla %21.1, % 16.6, % 15.6, % 13.1, % 8.7, % 5.9, % 5.4, % 3.8, % 3.1 ve % 1.5’lik azalmalar tespit edilmiştir. Bor uygulaması ile TTM 815 (% 10.9), LG 55 (% 8.6) ve LUCE (% 6.3) çeşitlerinin koçanda tane ağırlıklarında sırasıyla artmalar olmuştur.

4.5.3. Ereğli lokasyonu

Ereğli lokasyonunda melez mısır çeşitlerinin koçanda tane ağırlığına ait 1. yıl, 2. yıl ve 2 yıl birleştirilmiş varyans analiz sonuçları Çizelge 4.33’de verilmiştir. Deneme yılları üzerinden koçanda tane ağırlığına ait ortalama değerler ve Duncan grupları Çizelge 4.34’de verilmiştir.

Çizelge 4.33. Ereğli Lokasyonunda Koçan Tane Ağırlığına Ait Varyans Sonuçları

1. Yıl 2. Yıl Yıllar Ortalaması

Varyasyon Kaynakları SD KO KO SD KO Yıl - - - 1 25.442 Tekerrür 2 3963.166** 632.551 4 2297.859** Bor 1 2966.166 49.282 1 1125.391 Yıl x Bor - - - 1 1890.058 Çeşit 12 2729.523** 1596.667** 12 3920.345** Yıl x Çeşit - - - 12 404.845 Bor x Çeşit 12 960.194 942.004 12 1780.572**

Yıl x Bor x Çeşit - - - 12 121.627

Hata 50 774.606 525.177 100 649.892

Değişim Katsayısı (%) - 12.05 9.89 - 11.02

* 0.05’e göre önemli, ** 0.01’e göre önemli

Çizelge 4.33’de görüldüğü gibi koçanda tane ağırlığı bakımından bor uygulamaları arasındaki fark istatistiksel olarak 1. yıl, 2. yıl ve yıllar ortalaması üzerinden önemsiz bulunmuştur. Bor uygulaması sonucunda; 1. deneme yılında B- uygulamasında 237.0 g ortalama koçanda tane ağırlığı elde edilirken, B+ uygulaması sonucunda ise 224.7 g ortalama koçanda tane ağırlığı elde edilmiştir. Denemenin 2. yılında ise B- uygulamasında 230.9 g ortalama koçanda tane ağırlığı elde edilirken, B+ uygulaması sonucunda ise 232.5 g ortalama koçanda tane ağırlığı elde edilmiştir. Yıllar ortalamasına göre B- uygulamasında 233.9 g ortalama koçanda tane ağırlığı elde edilirken, B+ uygulaması sonucunda ise 228.6 g ortalama koçanda tane ağırlığı elde edilmiştir (Çizelge 4.34).

Çizelge 4.33’de görüldüğü gibi, çeşitler arasındaki fark istatistiksel olarak 1. yıl, 2. yıl ve yıllar ortalaması üzerinden önemli (P<0.01) olmuştur. Denemenin 1. yılında Ereğli lokasyonunda en yüksek ortalama koçanda tane ağırlığı LG 55 (260.0 g) çeşidinden elde edilirken bunu azalan sıra ile LG 60 (249.0 g), TTM 815 (249.0 g) ve T 1595 (243.2 g) çeşitlerinden elde edilen koçanda tane ağırlıkları izlemiştir. En düşük ortalama koçanda tane ağırlığı ise LUCE (174.5 g) çeşidinden elde edilmiştir. Farklı çeşitlerden elde edilen koçanda tane ağırlıkları arasında yapılan duncan gruplamasına göre P 3394 çeşidi 2. grupta (ab); LUCE çeşidi 3. grupta (b) yer alırken diğer çeşitler 1. gruba (a) dahil olmuştur. Denemenin 2. yılında en yüksek ortalama

Çizelge 4.34. Ereğli Lokasyonunda Farklı Bor seviyelerinde Yetiştirilen Mısır Çeşitlerinin Koçanda Tane Ağırlığı Ortalamaları (g) ve Ortalama Grupları

1. Yıl 2. Yıl Yıllar ortalaması Değişim (%)

ÇEŞİTLER

B- B+ Ort. B- B+ Ort. B- B+ Ort. ( B+/B-)

TTM 8119 250.7 a-h 199.0 t-v 224.9 a 247.7 b-j 212.0 n-u 229.9 a-c 249.2 a-d 205.5 h-k 227.4 c-f -17.5 MAT 97 224.0 j-s 227.3 g-r 225.7 a 220.0 k-t 222.0 k-t 221.0 a-c 222.0 f-ı 224.7 e-ı 223.4 d-f 1.2 RX 770 236.3 e-m 238.0 e-l 237.2 a 228.3 g-p 243.0 c-k 235.7 a-c 232.3 c-g 240.5 b-f 236.4 b-e 3.5 PIAVE 240.3 e-l 226.3 ı-r 233.3 a 236.7 e-m 227.3 g-r 232.0 a-c 238.5 c-f 226.8 c-h 232.7 b-e -4.9 DK 585 211.3 n-u 248.3 b-ı 229.8 a 205.7 p-v 251.3 a-g 228.5 a-c 208.5 g-k 249.8 a-d 229.2 c-e 19.8 DK 647 250.0 a-ı 227.7 g-p 238.9 a 247.3 c-j 249.7 a-ı 248.5 ab 248.7 a-e 238.7 c-f 243.7 a-d -4.0

LUCE 184.7 vy 164.3 y 174.5 b 193.0 uv 223.0 k-t 208.0 bc 188.8 k 193.7 jk 191.3 g 2.6

TTM 815 266.3 a-c 231.7 f-o 249.0 a 265.0 a-d 244.7 c-k 254.9 a 265.7 a 238.2 c-f 252.0 ab -10.4

LG 55 268.7 ab 251.3 a-g 260.0 a 260.3 a-e 250.0 a-ı 255.2 a 264.5 ab 250.7 a-c 257.6 a -5.2

LG 60 273.7 a 224.3 j-s 249.0 a 265.0 a-d 227.3 g-r 246.2 ab 269.3 a 225.8 d-ı 247.6 a-c -16.2

T 1595 233.7 f-n 252.7 a-f 243.2 a 215.7 k-u 241.0 d-l 228.4 a-c 224.7 e-ı 246.8 a-e 235.8 b-e 9.8 BC 566 224.3 j-s 226.7 g-r 225.5 a 209.3 o-u 229.0 f-p 219.2 a-c 216.8 f-j 227.8 c-h 222.3 ef 5.1 P 3394 217.3 k-t 203.3 r-v 210.3 ab 207.3 p-v 201.7 s-v 204.5 c 212.3 g-j 202.5 ı-k 207.4 fg -4.6

En düşük 184.7 164.3 174.5 193.0 201.7 204.5 188.8 193.7 191.3

En yüksek 273.7 252.7 260.0 265.0 251.3 255.2 269.3 250.7 257.6

koçanda tane ağırlığı LG 55 (255.2 g) çeşidinden elde edilirken, bunu azalan sıra ile TTM 815 (254.9 g), DK 647 (248.5 g) ve LG 60 (246.2 g) çeşitlerinden elde edilen koçanda tane ağırlıkları izlemiştir. En düşük ortalama koçanda tane ağırlığı ise P 3394 çeşidinden elde edilmiştir. Farklı çeşitlerden elde edilen koçanda tane ağırlıkları arasında yapılan duncan gruplamasına göre, LG 55 ve TTM 815 çeşitleri 1. grupta (a), DK 647 ve LG 60 çeşitleri 2. grupta (ab) yer alırken P 3394 çeşidi en son gruba (c) dahil olmuştur (Çizelge 4.34).

Yıllar ortalaması olarak değerlendirildiğinde en yüksek ortalama koçanda tane ağırlığı LG 55 (257.6 g) çeşidinden elde edilirken, bunu azalan sıra ile TTM 815 (252.0 g), LG 60 (247.6 g) ve DK 647 (243.7 g) çeşitleri izlemiştir. En düşük ortalama koçanda tane ağırlığı ise LUCE (191.3 g) çeşidinden elde edilmiştir. Duncan önem testine göre, farklı çeşitlerden elde edilen koçanda tane ağırlıkları arasında yapılan gruplamada LG 55 çeşidi 1. grupta (a), TTM 815 2. grupta (ab), LG 60 çeşidi 3. grupta (a-c) yer alırken LUCE çeşidi son gruptadır (g) (Çizelge 4.34).

Çizelge 4.33’de görüldüğü gibi, bor x çeşit interaksiyonu 1 ve 2. yıl önemsiz, yıllar ortalaması olarak önemli (P<0.01), bulunmuştur. Yıllar ortalaması olarak bor x çeşit interaksiyonunda, en yüksek koçanda tane ağırlığı LG 60 (269.3 g) çeşidinde B- uygulamasında tespit edilmiş olup, bunu 265.7 g ile TTM 815 ve 264.5 g ile LG 55 çeşidinin B- parselleri izlemiştir. En düşük koçanda tane ağırlığı ise LUCE (188.8 g) çeşidinin B- parsellerinde belirlenmiştir. Yıllar ortalamasına göre, TTM 8119, LG 60, TTM 815, LG 55, PIAVE, P 3394 ve DK 647 çeşitlerinde bor uygulaması ile koçanda tane ağırlıklarında sırasıyla % 17.5, % 16.2, % 10.4, % 5.2, % 4.9, % 4.6, ve % 4.0’lük azalmalar olmuştur. Bor uygulaması ile DK 585, T 1595, BC 566, RX 770, LUCE ve MAT 97 çeşitlerinin koçanda tane ağırlıklarında sırasıyla % 19.8, % 9.8, % 5.1, % 3.5, %2.6 ve % 1.2’lik artışlar olmuştur (Çizelge 4.34).

Yıllar ortalaması üzerinden her üç lokasyonda da bor uygulamasıyla TTM 8119, PIAVE, DK 647 ve LG 60 çeşitlerinde koçanda tane ağırlıkları azalmıştır. Buna karşılık yapılan bor uygulamasında her üç lokasyonda da koçanda tane ağırlığı artışı gösteren çeşit olmamıştır. Yıllar ortalaması üzerinden en yüksek koçanda tane ağırlığı azalış oranı Karaaslan ve Ereğli lokasyonunda TTM 8119, Mikham lokasyonunda DK 647 çeşitlerinde olmuştur. Yine yıllar ortalaması üzerinden en

yüksek koçanda tane ağırlığı artış yüzdesi T 1595 (% 9.0) çeşidi ile Karaaslan lokasyonunda, TTM 815 (% 10.9) çeşidi ile Mikham lokasyonunda ve DK 585 (% 19.8) çeşidi ile Ereğli lokasyonunda tespit edilmiştir (Çizelge 4.35).

Çizelge 4.35. Koçanda Tane Ağırlıklarının Lokasyonlara Ait Yıllar Ortalamasına Göre % Değişimleri Lokasyonlar TTM 8119 MAT 97 RX 770 PIAVE DK 585 DK 647 LUCE TTM 815 LG 55 LG 60 T 1595 BC 566 P 3394 Karaaslan -16.2 1.1 3.3 -4.5 -9.9 -3.7 -8.8 -9.6 -4.9 -15.0 9.0 4.6 8.9 Mikham -3.1 -5.4 -5.9 -8.7 -15.6 -21.1 6.3 10.9 8.6 -13.1 -16.6 -1.5 -3.8 Ereğli -17.5 1.2 3.5 -4.9 19.8 -4.0 2.6 -10.4 -5.2 -16.2 9.8 5.1 -4.6 Ortalama -12.3 -1.0 0.3 -6.0 -1.9 -9.6 0.0 -3.0 -0.5 -14.8 0.7 2.7 0.1

Genel olarak değerlendirildiğinde koçanda tane ağırlıklarının çeşit ve lokasyonlara göre büyük bir değişime sahip oldukları görülmektedir. Koçanda tane ağırlıklarının bor uygulamasıyla kontrole göre Karaaslan lokasyonunda % -16.2 ile % 9.0, Mikham lokasyonunda % -21.1 ile %10.9 ve Ereğli lokasyonunda ise % -17.5 ile % 9.8 arasında değiştiği belirlenmiştir (Çizelge 4.35). Elde edilen bulguların bir kısmı yıllar itibariyle farklılık göstermiştir. Bu durum genotipik yapısı farklı çeşit kullanımı, yağış ve sıcaklık gibi iklim faktörlerindeki değişiklik ile açıklanabilir. Koçanda tane ağırlıklarının verimi etkilemesi beklenen bir sonuçtur.

4.6. Koçanda Tane Sayısı