Mevcut Üst Ölçekli Planlama Çalışmaları ve Strateji Belgeleri Onuncu Kalkınma Planı Onuncu Kalkınma Planı

2014-2018 dönemini kapsayan Onuncu Kalkınma Planı, ülkemizin 2023 hedefleri doğrultusunda, stratejik bakış açısını merkeze alarak, ekonomik, sosyal, sektörel ve bölgesel alanları kapsayacak şekilde hazırlanmıştır.

Bu kapsamda turizm sektörü ile ilgili olarak; "Turizmde nitelikli işgücü, tesis ve hizmet kalitesiyle uluslararası bir marka haline gelinmesi; daha üst gelir grubuna hitap edecek şekilde turizm ürün ve hizmetlerinin çeşitlendirilmesi ve iyileştirilmesi; turizm değer zincirinin her bileşeninde kalitenin artırılması ve sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde bölgesel kalkınmada öncü bir sektör haline gelinmesi temel amaçtır." denilmektedir (DPT, 2013: 113-114).

Dokuzuncu Kalkınma Planı

2007-2013 dönemini kapsayan Dokuzuncu Kalkınma Planı, Türkiye’nin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda bütüncül bir yaklaşımla gerçekleştireceği dönüşümleri ortaya koyan temel politika dokümanıdır.

Turizm sektörüne ilişkin bölümde, "turizm sektörü, ülkedeki refah ve gelişmişlik dengesizliklerini azaltıcı doğrultuda yönlendirilecek, turizm potansiyeli olan ancak bugüne kadar yeterince ele alınmamış yörelerde turizm geliştirilerek ekonomik ve sosyal kalkınma sağlanacaktır" denilmektedir (DPT, 2006: 81-82).

Türkiye Turizm Stratejisi 2023

Türkiye Turizm Stratejisi 2023; ülkemizin doğal, kültürel, tarihi ve coğrafi değerlerini koruma-kullanma dengesi içinde koruma-kullanmayı ve turizm alternatiflerini geliştirerek ülkemizin turizmden alacağı payı arttırmayı hedef almaktadır (KTB, 2007).

Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Belgesi’nde vizyon “sürdürülebilir turizm yaklaşımının benimsenerek istihdamın artırılmasında ve bölgesel gelişmede turizmin öncü bir sektör konumuna ulaştırılması ve Türkiye’nin 2023 yılına kadar, uluslararası pazarda turist sayısı ve turizm geliri bakımından ilk beş ülke arasında önemli bir varış noktası ve uluslararası bir marka haline getirilmesinin sağlanması” olarak tanımlanmıştır.

“Türkiye Turizm Stratejisi 2023” belgesi 9. Kalkınma Planı’nda belirtilen “Turizm sektörünün uzun vadeli ve sağlıklı gelişimini sağlamak üzere turizm sektörü ana planı hazırlanması”

belirlenerek, Türkiye için 9 Turizm Gelişim Bölgesi, 7 Tematik Koridor, 10 Turizm Kenti, 5 Eko-Turizm Bölgesi önerilmiştir (Tablo 22).

Kentsel Ölçekte Markalaşma kısmında ülkemizde turizmde markalaşan şehirler ve kültür turizmi kapsamında yapılması gereken çalışmalar yer almaktadır.

Turizm Gelişim Bölgeleri, Turizm Koridorları, Turizm Kentleri ve Eko-turizm Bölgelerinin geliştirilmesi kısımlarında ise tematik ve yönlendirici nitelikte bir yaklaşım sergilenmektedir.

Mardin ili Kentsel Ölçekte Markalaşma Stratejisi başlığı altında kültür turizmi bölümünde yer almaktadır. Ayrıca, Mardin ili Turizm Gelişim Bölgeleri Stratejisi başlığı altında IX.GAP Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi alt başlığında bulunmaktadır. Turizm Gelişim Koridorları Stratejisi bölümünde ise Mardin III. İnanç Turizmi Koridorunda yer almaktadır. Bu kapsamda, Savur İlçesi, IX. GAP Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi içinde kültür ve inanç turizminin geliştirilmesi hedeflerinden etkilenecektir.

Tablo 36. Turizm Stratejisi 2023

Stratejiler Turizm Alanları İller – İlçeler

Kentsel Ölçekte Markalaşma Stratejisi:“Zengin kültürel ve doğal değerlere sahip kentlerimizin markalaştırılarak, turistler için bir çekim noktası haline getirilmesi”

Şehir Turizmi Ankara, İstanbul, İzmir ve Antalya Kültür Turizmi Adıyaman, Amasya, Bursa, Edirne,

Gaziantep, Hatay, Konya, Kütahya, Manisa, Nevşehir, Kars, Mardin, Sivas, Şanlıurfa ve Trabzon

Turizm Çeşitlendirilmesi Stratejisi:

“Alternatif turizm türlerinden öncelikli olarak sağlık turizmi ve termal turizm, kış turizmi, golf turizmi, deniz turizmi, eko-turizm ve yayla turizmi, kongre ve fuar turizminin geliştirilmesi”

Sağlık Turizmi ve Termal Turizm Balıkesir, Çanakkale, Yalova, Aydın, Denizli, Manisa, İzmir, Afyonkarahisar, Ankara, Uşak, Eskişehir, Kütahya, Aksaray, Kırşehir, Niğde, Nevşehir, Yozgat Kış Turizmi

Golf Turizmi

Deniz Turizmi Trabzon, Kuşadası, Samsun, İzmir, Antalya ve Mersin, İstanbul Eko turizm

Kongre ve Fuar Turizmi İstanbul, Ankara, Antalya, İzmir, Konya, Bursa, Mersin, Adana, Gaziantep, Trabzon

Turizm Gelişim Bölgeleri Stratejisi:

“Varış noktası olarak geliştirilecek ve birden fazla ili kapsayan turizm gelişim bölgelerinde yerel ve bölgesel kalkınmada turizmin güçlü bir araç olarak kullanılması”

Bu strateji altında 9 adet “Tematik Turizm Gelişim Bölgesi“

I. Frigya Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi

Eskişehir, Afyon, Kütahya ve Uşak

II. Troya Kültür ve Termal Turizm

Gelişim Bölgesi

Çanakkale ve Balıkesir

III. Aphrodisya Kültür ve Termal Turizm Gelişim Bölgesi

Aydın ve Denizli

IV. Söğüt Kültür Turizmi Gelişim Bursa, Bilecik, İznik

Stratejiler Turizm Alanları İller – İlçeler

Konya, Isparta, Afyon ve Burdur VII. Hitit Kültür ve Turizm Gelişim

Bölgesi

Çorum ve Yozgat

VIII. Urartu Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi

Van ve Bitlis IX. GAP Kültür ve Turizm Gelişim

Bölgesi

Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak

Turizm Gelişim Koridorları Stratejisi: “Belli bir güzergahın doğal ve kültürel dokusunun yenilenerek belli temalara dayalı olarak turizm amacıyla geliştirilmesi”

Bu strateji altında 7 adet “Turizm Gelişim Koridoru” önerilmiştir.

I. Zeytin Koridoru Bursa ili Gemlik, Mudanya ilçeleri, Balıkesir ili Gönen, Bandırma ve Erdek İlçeleri, Çanakkale İli Ezine ilçesine kadar uzanan kıyı bölgesi ve çevresi, Erdek Kapıdağ Yarımadası, Avşa, Paşalimanı, Ekinli Adaları, Marmara İlçesine bağlı Marmara adası

II. Kış Koridoru Erzincan, Erzurum, Ağrı, Kars ve Ardahan

III. İnanç Turizmi Koridoru Tarsus’tan başlayarak Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa ve Mardin yöreleri

IV. İpek Yolu Turizm Koridoru İstanbul üzerinden Avrupa’ya ulaşan bölüm üzerinde bulunan Ayaş-Sapanca Koridoru, Adapazarı, Bolu ve Ankara illeri, Sapanca, Geyve, Taraklı, Göynük, Mudurnu, Beypazarı; Güdül ve Ayaş ilçeleri V. Batı Karadeniz Kıyı Koridoru Şile, Akçakoca, Amasra, Cide,

Çaylıoğlu ve Sinop

VI. Yayla Koridoru Samsun ilinden Hopa’ya kadar uzanan bölüm

VII. Trakya Kültür Koridoru Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ Eko-turizm Bölgeleri Stratejisi:

“Doğa temelli turizmin planlı

Stratejiler Turizm Alanları İller – İlçeler

Antalya ve Mersin'in birleştiği alanlar ve GAP Koridoru ile Kış Koridorunu birleştiren "GAP Eko-Turizm Koridoru" biyolojik çeşitlilik açısından ve eko-turizm potansiyeli açısından Türkiye Turizm Stratejisinde öncelikle eko-turizmin geliştirileceği bölgeler olarak belirlenmiştir.

Turizm Kentleri Stratejisi: “Dünya ile yarışabilen markalaşan turizm yerleşmelerinin planlanması”

Bu strateji altında 10 yeni turizm kentinin araştırma ve planlama çalışmalarının yapılması -Kaş - Finike Turizm Kenti -Anamur Kıyı Kesimi Turizm Kenti -Samandağ Turizm Kenti

-Maçka Turizm Kenti -Kahta Turizm Kenti

Kaynak: Türkiye Turizm Stratejisi 2023, Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2011

Kentsel Ölçekte Markalaşma Stratejisi

Mardin-Savur'u da ilgilendiren 2023 yılı hedefleri aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır:

 Adıyaman, Amasya, Bursa, Edirne, Gaziantep, Hatay, Konya, Kütahya, Manisa, Nevşehir, Kars, Mardin, Sivas, Şanlıurfa ve Trabzon illerinde kültür turizmi canlandırılarak marka kültür kentleri oluşturulacaktır.

 Tarihi, kültürel ve mimari özelliği olan yapıların ve ören yerlerinin restorasyonu yaptırılacaktır.

 Yerel halkın soyut ve somut kültürel mirasın değeri ve korunması konusunda bilinçlendirilmesi sağlanacaktır.

 Şehirlerimizin zengin kültürel mirasını vurgulayan ulusal ve uluslararası düzeyde tanıtım ve pazarlaması sağlanacaktır.

Turizm Gelişim Bölgeleri Stratejisi

Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Belgesi’nde, Turizm Gelişim Bölgeleri Stratejisi “varış noktası olarak geliştirilecek ve birden fazla ili kapsayan turizm gelişim bölgelerinde yerel ve bölgesel kalkınmada turizmin güçlü bir araç olarak kullanılması” olarak tespit edilmiştir. Strateji kapsamında ülke genelinde 9 tematik bölge önerilmiştir. Bu tematik bölgelerden biri de GAP

Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi'dir. Mardin-Savur’u da ilgilendiren hedefler aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır:

Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak illerini kapsayan bölgenin kültür turizminin yanı sıra golf turizmi, sağlık turizmi, gençlik turizmi, eko-turizm, yamaç paraşütü, trekking, su sporları, kanoculuk, kuş gözleme ve kongre turizmi gibi turizm türleri ile odaklı gelişimi sağlanacaktır.

Bölgede, diğer turizm türleri ile entegrasyon sağlanarak büyük çaplı kültür-inanç turizmi geliştirilecek, gerçekleştirilecek arazi ve kültürel yapı tahsislerinin yanı sıra yapılacak yeni yatırımlar ile nitelikli tesis sayısının ve yatak kapasitesinin artırılması sağlanacaktır.

Turizm Gelişim Koridorları Stratejisi

Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Belgesi’nde, Turizm Gelişim Koridorları Stratejisi “belli bir güzergâhın doğal ve kültürel dokusunun yenilenerek belli temalara dayalı olarak turizm amacıyla geliştirilmesi” olarak belirlenmiştir. Strateji kapsamında ülke genelinde 7 tematik turizm gelişim koridoru önerilmiştir. Gelişim koridorlarından İnanç Turizmi Koridoru olarak adlandırılan koridor, Tarsus’tan başlayarak Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa ve Mardin yörelerini kapsamaktadır. Turizm Gelişim Koridorları stratejisi çerçevesinde İnanç Turizmi Koridoru üzerinde Tarsus’tan Mardin’e kadar uzanan bölünmüş yol yapımının inanç aksını güçlendireceği, kısa ve orta vadede turistlerin bu bölgeye varışlarını ve tercihlerini etkileyeceği vurgulanmaktadır. Ayrıca, Şanlıurfa’ya kadar ulaşan demiryolu bağlantısının Mardin’e ve oradan bir koldan Diyarbakır’a diğer bir koldan ise Siirt’te bağlanmasının İnanç Aksında ulaşımın çeşitlenmesi açısından önemli olduğu belirtilmektedir.

Hedeflere ulaşılması için; tarihi yapıların restore edilerek pansiyonculuğun ve küçük otellerin destekleneceği, bölgede, mevcut konaklama kapasitesinin kültür ve eko-turizme yönelik yapılacak planlama ve uygulamalarla artırılacağı, koridorlarda belli temalar çerçevesinde turizm gelişim planlamaları yapılacağı ve planlamalarda turizm kentleri mantığında olduğu gibi geniş alanların turizm gelişimine açılmasının hedefleneceği ifade edilmektedir.

Turizm Eylem Planı (2007- 2013)

Plan’da Marka Kentlere ilişkin olarak; turizm potansiyeli yüksek alanlarda altyapı eksikliğinin giderileceği, Marka kentlerde altyapı eksikliklerinin tamamlanması için Kültür ve Turizm Bakanlığının, Yerel Yönetimler ve ilgili kuruluşlar ile işbirliği içinde uygulamalar gerçekleştirileceği vurgulanmaktadır.

Mimari düzenlemeler başlığı altındaki Eylem No 66’da “Adıyaman, Amasya, Bursa, Edirne, Gaziantep, Hatay, Konya, Kütahya, Manisa, Nevşehir, Kars, Mardin, Sivas, Şanlıurfa ve Trabzon illerinde kültür turizmi canlandırılarak marka kültür kentlerinin oluşturulacaktır”

denilmektedir (KTB, 2007).

Kültür temalı marka kentlerde yapılacak çalışmalar aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır:

 Kültürel varlıklar tespit edilerek önceliklerine göre restore edilecek ve kültürel varlıklara uygun işlevler kazandırılacaktır.

 Bu illere yönelik özel bütçeleme çalışmaları yapılacak ve yerel fonlar geliştirilecektir.

 Bu illerdeki altyapı ve üstyapı eksiklikleri giderilecektir.

 Konaklama kapasiteleri geliştirilecektir.

Plan’ın İnanç Turizmi Koridoru bölümünde ise, turizmde ihtisaslaşan yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeyde yarışan marka turizm bölgelerinin tespitinin yapılacağı, bu alanların Turizm Merkezi, Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi olarak ilan edileceği belirtilmektedir.

GAP Turizm Master Planı (2011)

GAP Turizm Master Planında, Savur’un planlama döneminde yerleşmede restorasyon çalışmalarının devam edeceği ve günübirlik olarak ziyaretçi çekeceği düşünülmektedir.

Ancak, kamu eliyle ek bir yatırım yapılması planlama dönemi için öngörülmemiştir.

Savur Planda Günübirlik Tur Güzergahı üzerinde yer almakta olup, “Mevcut Durumu Yeterli Turizm Amaçlı Kullanılacak Doğal, Tarihi ve Arkeolojik Değerler” kullanımında kalmaktadır (Şekil 15).

Şekil 16. Mardin - Midyat Konaklama Merkezli Günübirlik Ziyaret Noktaları

GAP Eylem Planı (2008-2012)

GAP Eylem Planında, GAP Bölgesi’nin turizm altyapısının iyileştirilmesine, turizm çekim merkezleri oluşturulmasına ve turizmin çeşitlendirilmesi yoluyla turizmin bölge ekonomisi içindeki payının artırılmasına vurgu yapılmaktadır. GAP Eylem Planı Faaliyetleri “Kültür Turizm” başlığı içerisinde ED.5.1 nolu eylem “Kültür varlıkları korunacak ve geliştirilecektir”

şeklinde tanımlanmıştır.

Bu kapsamda DİKA ile başlatılan çalışmalar ve Kalkınma Bakanlığı’na sunulan raporlar sonucunda; GAP Turizm Eylem Planı’nda Savur’un tanımlaması yapılarak, bölge kalkınma planlarında Savur’un yer alması sağlanmıştır.

GAP Eylem Planı (2014-2018)

GAP Eylem Planı 2014-2018 kapsamında;

I. Ekonomik Kalkınmanın Hızlandırılması II. Sosyal Gelişmenin Güçlendirilmesi III. Şehirlerde Yaşanabilirliğin Artırılması IV. Altyapının Geliştirilmesi

V. Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesi olmak üzere beş gelişme ekseni bulunmaktadır.

Eksenler altında ana başlıklar ve iller itibarıyla eylemler yer almaktadır.

Bu eylem çerçevesinde Savur’da yapılacak işlemler aşağıdaki gibidir;

 2014-2018 Midyat'ın ve Sakin Şehir Savur'un tanıtımı yapılacaktır. Uluslararası Medeniyetlerin Kardeşliği Festivali'nin düzenlenmesi sağlanacaktır.

 Dargeçit, Derik, Mazıdağı, Ömerli, Savur ve Yeşilli ilçelerinde spor salonu yapılacaktır

Mardin – Batman – Siirt – Şırnak – Hakkari 1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planı

Mardin-Batman-Siirt-Şırnak-Hakkari Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği’ne askı sürecinde gelen itirazlar sonrasında Mardin-Batman-Siirt-Şırnak-Hakkari Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliği (M52, N44, N45, N46, N47, N48), Plan Hükümleri Değişikliği ve Plan Açıklama Raporu Değişikliği Bakanlık Makamının 24.04.2014 tarihli ve 6376 sayılı Olur’u ile 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 7. maddesi uyarınca onaylanmıştır.

Savur İlçesi için 2040 yılı öngörüsünde öncül sektör tarım, ikincil sektör ise turizmdir.

Savur 2040 yılı kentsel nüfus kabulü 12.220 kişidir.

Savur (Mardin) Yönetim Planı Sayfa 196

Şekil 17. Savur Çevre Düzeni Planı

Kaynak: www.csb.gov.tr

Mardin-Batman-Siirt-Şırnak-Hakkari  Plö anlama  B lgesi 1/100.000  Çevre  D