Medeni Durumlarına Göre Dağılım

Evli 63% Bekar

37%

AraĢtırma kapsamındaki kadın akademisyenlerin medeni durumlarına göre dağılımı incelendiğinde %63‟ünün evli %37‟nin ise bekâr olduğu görülmektedir. Evli olanlarının yüzdesinin yüksek olması araĢtırmamızı daha anlamlı kılacaktır.

3.5.5. Anketteki Diğer Soruların Dağılımı ġekil 5: Bir Öğretim Elamanı Olarak Görev Yapılan Süre

1 yıldan az 12% 1-5 yıl 21% 6-10 yıl 33% 11-21 yıl 32% 21+ 2%

Ankete katılan kadın akademisyenlerin büyük çoğunluğu görev süresi 6–10 yıl arası olan, %33‟lük dilime sahiptir. Bu hizmet aralığında yığılmanın sebebi, bir üst

unvana geçmenin belirli Ģartlar gerektirmesinden kaynaklandığı söylenebilir. 11–21 yıl görev süresinde de bir yığılmanın olduğu açıkça görülmektedir. Bu yığılmanın bu hizmet süresinde geçirilen zamanın uzun olmasını sebebiyle ortaya çıktığı söylenebilir.

ġekil 6: Mesleğe Girme Kararı Vermede En Etkili Faktör

İdealim 68% Ögretim Elemanları

12%

Aile, Akraba, Çevre 20%

Ġlgili soruya verilen cevaplar incelendiğinde kadın akademisyenlerin %68‟nin “idealim” cevabını verdiği görülmüĢtür. Bu durumun sevindirici bir durum olduğu söylenebilir. Çünkü eğitim sistemimizden kaynaklanan sorunlar nedeniyle bireyler istedikleri mesleği seçememekte, puan durumları neye elveriyorsa o mesleğe yönelik bölümlerde okumak zorunda kalmaktadırlar. Burada bireysel kariyer planlaması yapmak önem taĢımaktadır. Bireylerin, amaçları doğrultusunda, bilinçli ve gerçekçi bir Ģekilde oluĢturacakları planlarını bir pusula gibi kullanmaları durumunda, kendilerine uygun mesleği seçmeleri ve kariyerleri için umdukları yükseliĢi yakalamaları mümkün olacaktır. Ayrıca diğer seçeneklere verilen cevaplar Ģöyledir; aile, akraba, çevre (%20), öğretim elamanları (%12). Ġdeal dıĢı; baĢkalarının etkisiyle seçilen mesleklerde daha sonra mesleğe karĢı tatminsizlik, soğuma ve meslek değiĢtirmeyi düĢünme gibi durumların daha çok yaĢandığı söylenebilir.

ġekil 7: Meslek DeğiĢikliğinin DüĢünülüp DüĢünülmemesi

Evet 10%

Hayir 90%

Ġlgili soruya verilen cevapta mesleği değiĢtirmeyi düĢünmeyenler %90 ile büyük bir orana sahiptir. Bu oranının bu derece yüksek çıkmasında mesleğe girme kararının etkili olduğu söylenebilir. Mesleğe girme kararında en yüksek yüzde (%68) idealim cevabına ait idi. Bu durumda mesleğe ideali sonucu giren kadın akademisyenlerin mesleğini büyük oranda değiĢtirmemeyi düĢündüğü söylenebilir. ġekil 8: Meslek DeğiĢikliğinin DüĢünülmesi Sonucu Meslek Tercihi

Evet ise, Bu Mesleğin En Çok Tatmin Eden Yönü

Kendime Daha Fazla Zaman Ayırabileceğim 33% Daha Yüksek Maaşlı 17% Daha Az Yorucu 25% Aileme Daha Fazla Zaman Ayırabileceğim 25%

Mesleğini değiĢtirmek isteyen kadın akademisyenlerin %33‟ü “nasıl bir meslek tercih edersiniz?” sorusuna “kendime daha fazla zaman ayırabileceğim” cevabını vermiĢtir. Bunun haricinde yapılmak istenen meslek aileme daha fazla zaman

ayırabileceğim (%25) ve daha az yorucu (%25), daha yüksek maaĢlı bir iĢ (%17) Ģeklindedir. Buradan anlaĢıldığı gibi kadın akademisyenler kendi mesleklerinde kendilerine zaman ayıramamaktan büyük oranda Ģikâyet etmektedirler. Bu nedenle mesleklerini değiĢtirmeyi düĢünmektedirler. Ayrıca meslek değiĢikliğinin düĢünülmesinde diğer önemli iki etken ise aileye zaman ayrılamaması ve çok yorulmaları bu mesleğin değiĢtirilmesinde önemli rol oynamaktadır.

ġekil 9: Meslek DeğiĢikliğinin DüĢünülmemesinde Mesleğin Tatmin Eden Yönü

Yaraticilik 61% Esnek zaman 6% Statü 33%

Mesleğini değiĢtirmek istemeyen kadın akademisyenlerin kendi mesleklerinde en çok tatmin oldukları yön yaratıcılık (%61) olmuĢtur. Onu takiben statü (%33), esnek zaman (%6) gelmiĢtir. Kadın akademisyenlerin bu meslekte yaratıcılıklarını geliĢtirmeye olanak buldukları söylenebilir. Meslek değiĢikliğinin düĢünülmemesinde mesleğin en az tatmin eden yönü esnek zaman seçeneğidir. Aslında esnek zaman kavramı öğretim üyeleri için geçerli sayılabilir. Fakat araĢtırmamızın %50‟ye yakınını AraĢtırma Görevlileri oluĢturduğu için kendi mesleklerinde en az tatmin oldukları seçenek esnek zaman kavramı olmuĢtur. Çünkü araĢtırma görevlilerinin öğretim üyelerine göre daha az esnek çalıĢtığı söylenebilir.

ġekil 10: Yurt DıĢına Çıkma Oranı

Evet 63% Hayır

37%

GörüĢülenlerin %63‟ü yaĢamlarının herhangi bir döneminde yurt dıĢına çıkmıĢtır. Buna karĢılık %37‟si henüz yurt dıĢına çıkma fırsatı bulamamıĢtır. Verilerden de anlaĢılacağı gibi kadın akademisyenlerde yurt dıĢına çıkma oranı yüksektir. Üstelik görüĢülenlerin yaklaĢık %50‟sinin henüz akademisyenliğin ilk basamağı olan araĢtırma görevlilerinden oluĢtuğu düĢünülürse bu oranı küçümsemek mümkün değildir.

ġekil 11: Yurt DıĢına Çıkanların Çıkma Amacı

Tatil 23% Diger 9% Kongre,konferans,se mpozyum vb. bildirisi sunmak 62% Yüksek Lisans 1% Doktara %3 Yabanci dil 2%

GörüĢülen kadın akademisyenlerin yurt dıĢına gitme amacı; Kongre, konferans, sempozyum, vb. bildirisi sunmak için (%62), tatil yapmak için (%23), diğer seçeneği için (%9), doktora yapmak için (%3), yabancı dili geliĢtirmek için (%2), yüksek lisans yapmak için (%1) Ģeklinde sıralanmaktadır. Bu sıralamaya göre kadın akademisyenler en çok bildiri sunmak için akademik bir amaçla yurt dıĢına çıktığı görülmektedir.

ġekil 12: Yurt DıĢına Çıkanların Hangi Olanaklarla Bunu GerçekleĢtirdiği

Devlet bursu 6% Okul Görevlendirmesi 49% Kendi İmkanları 42% Özel Burs 3%

Yurt dıĢına çıkan kadın akademisyenlerin %49‟u okul görevlendirmesi, %42‟si kendi imkânları , %6‟sı devlet bursu , %3‟ü de özel burs ile yurt dıĢına gitmiĢtir. Kadın akademisyenlerin yurt dıĢına çıkma olanağı en çok okul görevlendirmesi ile gerçekleĢmiĢtir.

ġekil 13: Yurt DıĢına Çıkılmamasının En Önemli Sebebi Zaman Yetersizliği 45% Maddi İmkansızlık 25% Eşimin İzninin Olmaması 6% Ailevi Sebepler 24%

Yurt dıĢına çıkmayan kadın akademisyenlerin en önemli gerekçesi zaman yetersizliğidir (%45). Aynı zamanda yurt dıĢına çıkamama sebebi olarak maddi imkânsızlık (%25), ailevi sebepler (%24), eĢinin izninin olmaması (%6) bu yüzdelik dilimlerle gösterilmiĢtir. Aslında kadın akademisyenlerin zaman yetersizliği, maddi imkânsızlıklar ve ailevi sebeplerden doğan engeller olmasa yurt dıĢına çıkma oranı büyük oranda artacaktır.

ġekil 14: ÇalıĢma Saatleri DıĢında Bilimsel ÇalıĢmaları Evde de Yürütme Ġmkânı

Evet 78% Hayır

22%

Ġlgili soruya verilen cevapta kadın akademisyenlerin %78‟i çalıĢma saatleri dıĢında çalıĢmalarını evde de yürütme imkânı bulabilmektedir. Kadın akademisyenler bilimsel çalıĢmalarını mesai saatleri dıĢında çoğunlukla evde de

sürdürmek zorunda kalmaktadır. Bu durum akademik yaĢamın bir gerekliliğidir; çünkü akademik ilerleme bakımından üniversitede ders vermenin yanı sıra kitap, makale yazması, kongrelerde bildiri sunması, tez danıĢmanlığı yapması... vb. etkinlikleri de yürütmesi gereken kadın akademisyenler gereken zamanı özel yaĢamlarından fedâkârlık ederek yaratmaktadırlar (Özkanlı ve Korkmaz, 2000: 49). ġekil 15: Kadın Akademisyenlere Akademisyen Kimliklerinin Yanında Yeterince Ġdari Görev Verilip Verilmemesi

Evet 37%

Hayır 63%

Kadın akademisyenlerin %37‟sinin idari görevi vardır. Ġdari görevi olmayan kadınların oranı yüksektir (%63). Bu durumda kadınlar üzerinde artan sorumlulukların rol çatıĢmasına neden olması kadınların idari görev almaktan çekinmelerine yol açtığı ve kadınların olaylara erkeklerden daha duygusal açıdan yaklaĢmalarının, onlara verilen idari görevi doğru Ģekilde yerine getirmelerine engel olduğu söylenebilir.