4. MARKASAL YA DA UNVANSAL KULLANIMA SESSİZ KALINMASI
4.3. Marka ve Ticaret Unvanı Arasında Karıştırılma Tehlikesi Açısından
Marka sahibinin sonraki marka kullanımına, unvan sahibinin sonraki unvan kullanımına sessiz kalması yanında marka ve unvanın birbirlerine karşı ihlal eylemlerinde de sessiz kalma nedeniyle hak kaybı söz konusu olur.
Öncelikle marka sahibi, marka hakkını ihlal eden ticaret unvanının terkinini süresi içerisinde talep etmelidir. Söz konusu unvan kullanımını süresi içerisinde engellemeyen marka sahibi, dürüstlük kurallarına aykırı davrandığı gerekçesiyle bu hakkını kullanamaz452. Dolayısıyla marka sahibi tarafından, sonraki unvan kullanımını engelleme hakkı makul süre içerisinde kullanılmayarak dürüstlük kurallarına aykırı davranıldığında, sessiz kalma nedeniyle hak kaybı gerçekleşir453.
Önceki tarihli marka sahibinin, marka hakkını ihlal eden sonraki unvan kullanımına sessiz kaldığı sürenin tespitinde, ticaret unvanının tescil tarihi değil marka hakkını ihlal eden unvan kullanımının marka sahibi tarafından öğrenildiği tarih esas alınmalıdır. Bu sebeple, sonraki tarihli işaretin unvansal kullanım süresi ile marka hakkını ihlal eden kullanım süresi ayrı ayrı değerlendirilmeli ve marka hakkını ihlal eden kullanım şekillerinin davacı tarafından öğrenilmesi ile süre başlatılmalıdır454.
Önceki tarihli marka hakkının unvan kullanımı neticesinde ihlal edildiği durumlar yönünden, marka sahibinin tacir olup olmadığı da önemle tespit edilmelidir. Zira, tacir olan marka sahibinin basiretli davranması bekleneceği için marka hakkının ihlal edildiğini bilmesi gerektiği zaman esas alınmalıdır. Marka sahibinin tacir olmaması durumunda ise, marka sahibinin somut olay bağlamında marka hakkının ihlal edildiğini bildiği zaman dürüstlük kuralı çerçevesinde tespit edilerek, hak kaybının gerçekleşip gerçekleşmediğine karar verilmelidir.
451 BİLGE, Karıştırılma Tehlikesi, s. 95.
452 Y. 11. HD. 25.06.2014 T., 2013/6839 E., 2014/12097 K. 453 ÇOLAK, Marka Hukuku, s. 443-444.
105
Marka sahibi, markanın işlevlerini ihlal eden sonraki tarihli unvanın kullanıldığını bildiği veya bilmesi gerektiği durumlarda sessiz kalmışsa hak kaybı yaşanır. Bununla birlikte, marka hakkını ihlal eden sonraki unvan tescili veya kullanımı kötü niyetli ise hak kaybı söz konusu olmaz455.
Markasal kullanılan veya markasal kullanılmasa da markanın işlevlerine zarar veren unvan kullanımı neticesinde marka sahibi, söz konusu unvan kullanımına sessiz kalsa da bu durum unvan sahibine işaretin daha sonra marka olarak kullanılabilmesi hakkını vermez. Nitekim marka sahibi, işaretin marka olarak kullanımına karşı sessiz kalmamıştır. Bu sebeple, markanın unvan şeklinde kullanımını yasaklama hakkı bulunmayan marka sahibi, süresi içerisinde kendisine tanınan hakları kullanarak karıştırılma tehlikesine sebep olan marka kullanımını engelleyebilir456.
Marka sahibinin marka hakkını ihlal eden ticaret unvanının terkinini süresi içerisinde talep etmesi gerektiği gibi, unvan sahibi de unvan hakkını ihlal eden sonraki marka kullanımına karşı süresi içerisinde talepte bulunmalıdır. Unvan sahibi süresi içerisinde talepte bulunmaz ise, söz konusu kullanıma sessiz kaldığı için hak kaybı söz konusu olur ve unvan hakkını ihlal eden sonraki marka kullanımı engellenemez.
Unvan sahibi, sonraki marka kullanımına sessiz kalmış olsa bile işaretin daha sonra unvan olarak kullanımına karşı gelebilir. Zira, unvan sahibinin sonraki marka kullanımına sessiz kalması, işaretin unvan olarak kullanılması için marka sahibine hak vermez. Markanın köken gösterme işlevinden dolayı unvansal işlev görmesi de bu duruma imkân sağlamaz. Nitekim, marka kullanımı neticesinde dolaylı olarak bir unvansal işlev doğsa da markanın unvan olarak kullanılması, önceki tarihli unvan sahibinin haklarını daha büyük ölçüde ihlal eder. Dolayısıyla sonraki unvan kullanımı, hak sahibine işareti marka olarak kullanma hakkı tanımadığı gibi sonraki marka kullanımı da hak sahibine işareti unvan olarak kullanma hakkı tanımaz457.
455 Y. 11. HD. 17.06.2010 T., 2009/935 E., 2010/7020 K. (ÇOLAK, Marka Hukuku, s. 442-443.). 456 BİLGE, İltibas, s. 18.
106
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TESCİL AŞAMASINDA KARIŞTIRILMA TEHLİKESİ
1. MARKA TESCİL BAŞVURULARINA TİCARET UNVANINA DAYALI İTİRAZ VE KARIŞTIRILMA TEHLİKESİ
1.1. Genel Olarak
SMK, markanın da içerisinde bulunduğu sınai mülkiyet hakları bakımından “tescil ilkesini” kabul etmiştir. Nitekim SMK md. 7/1’de, marka korumasının elde edilebilmesi için markanın tescil edilmesi gerektiği düzenlenmiştir. Marka tescili ise TÜRKPATENT tarafından tutulan ‘Marka Siciline’ yapılır.
Marka sahibi, SMK ile sağlanan korumadan yararlanmak adına markasını tescil ettirebilse de söz konusu tescil, önceki tarihli unvan sahibinin haklarını ihlal edebilir. Bu durumda önceki tarihli tescilsiz unvan sahibi SMK md. 6/3, tescilli unvan sahibi ise SMK md. 6/6’ya dayalı olarak iki ay458 içinde marka tescil başvurusuna itiraz459 edebilir. Unvan sahibi, marka tescil başvurusuna itirazını yazılı ve gerekçeli olarak TÜRKPATENT’e yapmalıdır. İtiraz gerekçesinin markanın Bültende yayımlanmasından itibaren iki ay içerisinde TÜRKPATENT’e sunulmaması halinde itiraz yapılmamış sayılır.
Unvan sahibinin marka tescil başvurusuna yaptığı itirazdan sonra TÜRKPATENT, başvuru sahibinden itiraza ilişkin görüşlerini süresi içinde bildirmesini ister. Ayrıca, TÜRKPATENT gerekli görürse taraflardan ek bilgi ve belge sunmalarını da isteyebilir. Görüşlerin veya istenilen ek bilgi veya belgelerin süresinde TÜRKPATENT’e sunulmaması halinde itiraz, mevcut bilgi ve belgeler kapsamında değerlendirilir (SMK md. 19/1).
458 MarKHK’da üç ay olarak belirlenmiş olan yayıma itiraz süresi SMK ile iki aya indirilmiştir. 459 Yayıma itiraza ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir (SMK md. 19/5).
107
TÜRKPATENT tarafından yapılan inceleme neticesinde markanın, başvuru kapsamındaki mal veya hizmetlerin bir kısmı ya da tamamı için tescil edilemeyeceği sonucuna varılırsa, başvuru bu mal veya hizmetler bakımından reddedilir. Aksi halde itirazın reddine karar verilir (SMK md. 19/3).
Tescil başvurusu neticesinde TÜRKPATENT’in vereceği kararlardan zarar gören unvan sahibi, bu kararlara karşı TÜRKPATENT nezdinde itiraz edebilir. İtiraz, kararın bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde yazılı ve gerekçeli olarak TÜRKPATENT’e yapılır. İtiraz gerekçesinin bu süre içinde sunulmaması halinde itiraz yapılmamış sayılır. İtiraz süresinden sonra itiraz gerekçeleri değiştirilemez ve yeni gerekçeler eklenemez (SMK md. 20/1-2).
Unvan sahibi tarafından yapılan ve şekli eksiklik içermeyen itirazlar, Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığı (YİDDB) bünyesinde yer alan bir Kurul tarafından incelenir. Söz konusu Kurul, tarafların itiraza ilişkin görüşlerini süresi içinde bildirmelerini ister. Ayrıca, gerekli gördüğü takdirde taraflardan ek bilgi ve belge sunmalarını da isteyebilir. İstenilen ek bilgi ve belgelerin veya görüşlerin süresinde TÜRKPATENT’e sunulmaması halinde itiraz, mevcut bilgi ve belgeler kapsamında değerlendirilir (SMK md. 21/2).
Marka tescil başvurusuna itiraz sonucunda TÜRKPATENT, itiraz neticesinde verilen kararlara karşı yapılacak itirazlarda ise YİDDB bünyesinde yer alan Kurul, gerekli görürse marka tescil başvurusunda bulunan kişi ile unvan sahibini uzlaşmaya teşvik edebilir. Uzlaşma ile ilgili hususlarda 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu hükümleri uygulanır (SMK md. 19/4, SMK md. 21/3)460.
Unvan sahibinin marka tescil başvurusuna itirazı üzerine TÜRKPATENT’in nihai kararı, itiraz hakkında yapılacak inceleme ve değerlendirme sonucunda Kurul tarafından verilir (SMK md. 21/4).