Bu çalışmada katılımcıların marka değeri algılarının, marka güveni algılarını ne yönde etkilediğini ve ürün ilgilenimi algılarının bu iki değişken arasındaki ilişkiyi nasıl etkilediğini ve bu değişkenler aralarında bir ilişkinin olup olmadığını araştırmak amaçlanmıştır. Bu bağlamda değişkenler arasında bir ilişkinin olup olmadığı Pearson korelasyon katsayısı kullanılarak hesaplanmıştır. Marka değeri, marka güveni ve ürün ilgilenimi değişkenleri arasında korelasyon analizi sonucunda pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Ölçeklerin korelasyon katsayıları Tablo 3.8’de gösterilmiştir. Ayrıca aralarındaki etkiyi ölçmek için regresyon analizinden yararlanılmıştır. Marka değerinin marka güveni üzerindeki etkisinde ürün ilgileniminin rolünü belirlemek için hiyerarşik regresyon analizinden yararlanılmıştır.
Tablo 3.8. Korelasyon Katsayıları
Marka Değeri Marka Güveni Ürün İlgilenimi
M a rka Değ er i Pearson Korelasyon 1 ,790** ,425** Sig. (2-tailed) 0 0 N 573 573 573 M a rka G üv
eni Pearson Korelasyon ,790** 1 ,412**
Sig. (2-tailed) 0 0 N 573 573 573 Ürün İlgileni mi Pearson Korelasyon ,425** ,412** 1 Sig. (2-tailed) 0 0 N 573 573 573
**Korelasyon 0.01 düzeyinde anlamlıdır (2-tailed).
Korelasyon katsayısı, en az iki değişken arasındaki ilişkinin yönünü ve gücünü açıklayan ve özetleyen bir sayıdır. Korelasyon katsayısının +1.0 ile -1.0 aralığında değer alması ise ilişkinin yönü ve gücü hakkında bilgi vermektedir (Büyüköztürk ve diğ., 2011: 83-86). Tablo 3.8’e göre marka değeri ve marka güveni arasında 0,790 derecelik pozitif yönlü, anlamlı ve güçlü bir ilişki olduğu söylenebilir. Ürün ilgilenimi ile marka değeri arasında (0,425) ve ürün ilgilenimi ve marka güveni arasında (0,412) pozitif yönlü, orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür.
Tablo 3.9. Marka Değeri ve Marka Güveni Anlamlılık Testi Model Karelerin Toplamı Sd Karelerin Ortalaması F Sig. 1 Regresyon 467,418 1 467,418 948,559 ,000b Artık 281,37 571 0,493 Toplam 748,788 572
a. Bağımlı değişken: Marka Güveni b. Belirleyiciler: Sabit Terim, Marka Değeri
Marka değeri ve marka güveninin anlamlılığının ölçüldüğü Tablo 3.9’da marka değeri ve marka güveninin arasında istatistiksel bakımdan anlamlılık olup olmadığını gösteren Anova tablosu verilmiştir. Tablo genel olarak incelendiğinde, significant değerinin 0,05’den küçük ve F değerinin 948,559 olması, modelin 0.000 seviyesinde anlamlı olduğu göstermektedir. F oranı arttıkça, bağımlı değişkende daha fazla farklılık bağımsız değişken tarafından açıklanmaktadır.
Marka değeri ve marka güveni regresyon modeli üzerinden yürütülen regrasyon analizi sonuçlarına Tablo 3.10’da yer verilmiştir.
Tablo 3.10. Marka Değeri ve Marka Güveni Regreyon Analizi Bağımlı Değişken R2 Bağımsız Değişkenler B Std.
Hata t F
Marka Güveni 0,624 Sabit Terim 0,198 0,094 2,113 0,035
Marka Değeri 1,011 0,033 30,799 0
Marka değeri ve marka güveni ölçekleri arasındaki etkiyi açıklamak için aşağıdaki doğrusal regrasyon model ileri sürülmüştür.
Marka Güveni= 0,198+ 1,011*Marka Değeri + 0,033
Bu modele göre marka değeri bağımsız değişkenin katsayısı 1,011’dir. Marka güveni de marka değeri ve 0,198 birimlik sabit sayıya bağlı olan bağımlı değişkeni göstermektedir. 0,033 birimlik standart hata oranı bulunmaktadır.
Marka değeri ve marka güveni regresyon analizinin model özeti Tablo 3.11’de gösterilmiştir.
Tablo 3.11. Marka Değeri ve Marka Güveni Regresyon Model Özeti
Model R R2 Düzeltilmiş R2
Tahmini Standart Hata
1 ,790a 0,624 0,624 0,70197
a. Belirleyiciler: Sabit Terim, Marka Değeri
Tablo 3.11’de marka değeri ve marka güveni arasındaki korelasyon katsayısının 0,790 olduğu görülmektedir. Marka değeri marka güvenindeki değişimin %62,4’ünü açıklamaktadır. Atıgan ve Yükselen (2018) “Marka Tutumu ile İmajının Marka Değeri ve Güveni Yaratılmasındaki Rolüyle, Tüketicinin Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkileri” isimli çalışmalarında benzer sonuçlara ulaşmışlardır.
Tablo 3.12. Marka Değeri ve Ürün İlgilenimi Anlamlılık Testi
Model Karelerin Toplamı Sd Karelerin Ortalaması F Sig. 1 Regresyon 60,458 1 60,458 125,684 ,000b Artık 274,670 571 0,481 Toplam 335,129 572
a. Bağımlı değişken: Ürün İlgilenimi b. Belirleyiciler: Sabit Terim, Marka Değeri
Tablo 3.12’da yer alan marka değeri ve ürün ilgilenimi anlamlılık testinde p<001 seviyesinde istatistiksel bakımdan anlamlı olduğu görülmektedir. Significant değeri (0,000) 0,05’den küçüktür. F=125,684 oranı modelin 0.000 seviyesinde anlamlı olduğunu göstermiştir. F oranının artmasına bağlı olarak ürün ilgilenimi bağımlı değişkeninde oluşan farklılıklar marka değeri bağımsız değişkeni tarafından açıklanmaktadır.
Marka değeri ve ürün ilgilenimi arasındaki ilişkiyi anlamak için yapılan regresyon analizi sonuçlarına Tablo 3.13’de yer verilmiştir.
Tablo 3.13. Marka Değeri ve Ürün İlgilenimi Regresyon Analizi Bağımlı Değişken R2 Bağımsız
Değişkenler B
Std.
Hata t F
Ürün İlgilenimi 0,180 Sabit Terim 2,434 0,092 26,338 0
Marka Değer 0,364 0,032 11,211 0
Yukarıdaki model regresyon analizi tablosuna göre sayısal formülü oluşturmaktadır. Modelde marka değeri bağımsız değişkeni, ürün ilgilenimi; 0,364 birimlik katsayısı ile marka değerine bağlı bağımlı değişkeni ifade etmektedir.
Tablo 3.14. Marka Değeri ve Ürün İlgilenimi Regresyon Model Özeti
Model R R2 Düzeltilmiş R2
Tahmini Standart Hata
1 ,425a 0,180 0,179 0,69357
a. Belirleyiciler: Sabit Terim, Marka Değeri
Regrasyon analizi sonucuna göre significant değerinin 0,05’den küçük ve R değerinin 0, 425 yani pozitif yönlü olması marka değeri ve ürün ilgilenimi arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğunu göstermektedir. Yani marka değerinin artmasıyla doğru orantılı olarak ürün ilgilenimi de artacak ve marka değeri ürün ilgilenimini doğrusal yönde etkileyecektir. Marka değeri ürün ilgilenimindeki değişimin %18’ini açıklamaktadır. Lin ve diğ. (2011) “The Impacts of Brand Equity, Band Attachment, Product Involvement and Repurchase Intention on Bicycle Users” adlı çalışmasında “Bisiklet tüketicileri için marka değerinin ürün ilgilenimi üzerinde pozitif etkisi vardır.” hipoztezini kurmuşlar ve bisiklet tüketicileri için marka değerinin ürün ilgilenimi üzerinde olumlu etkisi olduğu sonucuna ulaşmışlardır.
Ürün ilgilenimi ve marka güveni arasındaki anlamlılık testi Tablo 3.15’de yer verilirken, aralarındaki ilişkiyi ölçmek için uygulanan regrosyon analizi sonuçlarına Tablo 3.16’da yer verilmiştir.
Tablo 3.15. Ürün İlgilenimi ve Marka Güveni Anlamlılık Testi
Model Karelerin Toplamı Sd Karelerin Ortalaması F Sig. 1 Regresyon 127,079 1 127,079 116,714 ,000b Artık 621,709 571 1,089 Toplam 748,788 572
a. Bağımlı değişken: Marka Güveni
b. Belirleyiciler: Sabit Terim, Ürün ilgilenimi
Ürün ilgilenimi ve marka güveni arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu korelasyon katsayısının (Tablo 3.8) 0,412 ve significant değerinin 0,05’ten küçük olmasından
anlaşılmaktadır. Aralarındaki nedenselliğin ölçülmesi için aşağıdaki basit doğrusal regresyon modeli kurulmuştur.
Marka Güveni = a + b*Ürün İlgilenimi+ £
Tablo 3.16. Ürün İlgilenimi ve Marka Güveni Regresyon Analizi Bağımlı Değişken R2 Bağımsız
Değişkenler B
Std.
Hata t F
Marka Güveni 0,170 Sabit Terim 0,828 0,200 4,150 0
Ürün İlgilenimi 0,616 0,057 10,803 0
Kurulan modele göre Tablo 3.16 incelenmiş ve nedensellik de istatistiksel bakımdan anlamlı bulunmuştur.
Marka Güveni = 0,828+ 0,616* Ürün İlgilenimi+ 0,057
Yukarıdaki modelde ürün ilgilenimi bağımsız değişkeni oluştururken, marka güveni de 0,616 katsayı ile ürün ilgilenimine bağlı olan bağımlı değişkeni ifade etmektedir.
Tablo 3.17. Ürün İlgilenimi ve Marka Güveni Regresyon Model Özeti
Model R R2 Düzeltilmiş R2
Tahmini Standart Hata
1 ,412a 0,170 0,168 1,04346
a. Belirleyiciler: Sabit Terim, Ürün ilgilenimi
Tablo 3.17’de regresyon model özet tablosuna yer verilmiştir. Burada R değeri korelasyon katsayısı, ürün ilgilenimi ve marka değeri arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğunu göstermektedir. Ürün ilgilenimi marka güvenindeki değişimin %16,8’ini açıklamaktadır. Literatürde özellikle ürün ilgilenimi ve marka bağlılığı üzerine birçok çalışma (Suh ve Youjae, 2006; Bruwer ve Buller, 2013; Quester ve Lim, 2003) bulunmasına rağmen araştırmalar sonucunda ürün ilgilenimi ve marka güveninin etkisini ölçen bir çalışmaya ulaşılamamıştır.
Bu çalışmada marka değerinin marka güveni üzerindeki etkisinde ürün ilgileniminin rolünü ölçmek amaçlanmıştır. Yani ürün ilgilenimi değişkeni, marka değeri ve marka güveni değişkenleri arasındaki ilişkinin yönü ve büyüklüğü üzerinde
düzenleyici bir etkiye sahip değişken olarak belirlenmiştir. Ürün ilgileniminin düzenleyici etkisini ölçmek için Baron ve Kenny (1986) tarafından geliştirilen model kullanılmıştır. Modeli analiz etmek için ise Andrew F. Hayes’in geliştirdiği Process Versiyon 3.3 makro programında hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. PROSES, SPSS ve SAS programlarında (gözlenen değişkenlerin, tek ve çok sayıda aracı modelde (paralel ve seri) doğrudan ve dolaylı etkileri tahmin etmek için sosyal, işletme ve sağlık bilimleri alanlarında) kullanılan analiz modelleme aracıdır (www.processmacro.org, 2019).
Düzenleyici (moderatör) değişken, bağımlı ve bağımsız değişken arasındaki ilişkinin yönünü ve gücünü etkileyen niteliksel veya niceliksel değişken olarak ifade edilmiştir (Baron ve Kenny, 1986: 1174). Frazier ve diğ. (2004: 116) düzenleyici değişkeni; bir belirleyici ve bir çıktı arasındaki ilişkinin yönünü ve gücünü değiştiren bir değişken olarak ifade etmişlerdir.
Kusursuz bir düzenleyici değişken etkisinden bahsedilebilmesi için, bağımsız değişken ile düzenleyici değişken arasında bir etkileşimin bulunmaması gerekmektedir. Bağımsız değişken ve düzenleyici değişken arasındaki korelasyonun varlığı çoklu bağlantı sorununa yol açmaktadır. Eğer bağımsız değişken ile düzenleyici değişkenin katılımlı etkisini ifade eden etkileşim terimi (Tablo 3.18’de MD*İÜ) bağımlı değişken üzerinde anlamlı bir etkiye sahipse, bağımlı ve bağımsız değişken arasındaki ilişkinin düzenleyici değişken tarafından belirlendiğini ifade etmektedir (Baron ve Kenny, 1986: 1177; Erciş ve Türk, 2016: 15; Frazier ve diğ., 2004: 126; Cortina ve diğ., 2001: 353).
Tablo 3.18. Hiyerarşik Analiz Tablosu Bağımsız Değişkenler Model Standart Regresyon Katsayısı Standart
Hata t P LLCI ULCI
Sabit 2,9327 ,0314 93,3491 ,0000 2,8710 2,9944 Marka Değeri (MD) ,9604 ,0369 26,00760 ,0000 ,8879 1,0329 Ürün İlgilenimi (Üİ) ,1394 ,0429 3,2453 ,0012 ,0550 ,2237 MD*Üİ ,0002 ,0408 ,0058 ,9954 -,0800 ,0804
Model Etkileşim Testi
Düzeltilmiş
R2 F df1 df2 p
MD*Üİ ,0000 ,0000 1,0000 569,0000 0,9954
Bağımlı Değişken: Marka Güveni *p<0.05 **p<0.01
Yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda düzenleyici değişken olan ürün ilgilenimi ve bağımsız olan marka değeri arasında bir korelasyon olduğu ve bu korelasyonun marka değeri ve ürün ilgileniminin katılımlı etkisinde marka güvenini etkilemediği (standart regresyon katsayısı= 0,0002) ve p<0.05 şartı sağlanmadığı için (H 4: Marka değerinin marka güveni üzerindeki etkisinde ürün ilgileniminin düzenleyici rolü vardır.) hipotez 4 reddedilmiştir.
Araştırma hipotezlerinin sonuçları Tablo 3.19’da gösterilmiştir.
Tablo 3.19. Hipotez Sonuçları
Hipotezler Sonuç
Hipotez 1: Marka değerinin marka güveni üzerinde pozitif etkisi
vardır. Desteklendi
Hipotez 2: Marka değerinin ürün ilgilenimi üzerinde pozitif etkisi
vardır. Desteklendi
Hipotez 3: Ürün İlgileniminin marka güveni üzerinde pozitif etkisi
vardır. Desteklendi
Hipotez 4: Marka değerinin marka güveni üzerindeki etkisinde ürün
SONUÇ
Çok eski tarihlerden beri üreticiler, kendi ürettikleri ürünlere isimlerini vererek ilk markaları yaratmışlardır. Marka oluşturulurken, üretilen ürünlerin rakip ürünlerden hızlı ve kolay ayrılması amaçlanmıştır. Daha sonra bu amaç yerini daha büyük hedeflere bırakmış ve tüketicilerin isteklerini ve gereksinimlerini daha iyi bir şekilde karşılayabilmek ve tüketicilerden elde edilen bilgiler ışığında daha akılda kalıcı ve daha çabuk hafızada canlanacak semboller ve içeriklerle bu gelişim devam etmiştir. Günümüz rekabet dünyasında ise marka artık bir isim ya da sembolü değil birçok kavramı içine alan büyük bir imgeyi ifade etmektedir. Tüketici tutum ve davranışları literatürde sıkça çalışılan bir konu olmakla birlikte gün geçtikçe önemini artırmaktadır. Tüketicinin ilgisini çeken ürünler, reklamlar, markalar araştırma konusu olmakta ve birçok işletme rakiplerinden ayrılabilmek için yapılan araştırmalara göre pazarlama politikalarını belirlemektedir. Bu rekabet savaşında en önemli unsurlar olarak görülen marka değeri, marka güveni ve ürün ilgilenimi kavramları araştırmanın konusunu oluşturmuştur.
1980’li yıllarda ürün ilgilenimi ile ilgili olarak literatürde birçok çalışma yer almaktadır. Bu çalışmaların çoğu ürün ilgilenimi ölçeğini geliştirmek üzere yapılmış, ürün ilgileniminin tüketici tutum ve davranışlarını nasıl etkilediği konusu üzerinde durulmuştur. Bu ölçekler arasında genel kabul görmüş iki ürün ilgilenimi ölçeği bulunmaktadır. Bunlardan biri çalışmada da kullanılan Laurent ve Kapferer’e (1985) ait likert ölçeğidir. Diğeri ise Zaichkowsky (1985) tarafından geliştirilen semantik farklılıklar ölçeğidir. Bu iki ölçek sonraki yıllarda geliştirilen birçok ilgilenim ölçeğine model oluşturmuştur.
Bir markanın sadık bir müşterisi olan tüketiciler önce o markaya ait ürünlere yüksek ilgilenim duymaktadır ve bu daha sonrasında markaya olan güveni kuvvetlendirerek markanın değerini artırmaktadır. Fakat her yüksek düzeyde ilgilenimin markaya yönelik sadakat getireceği düşünülmemelidir. Odabaşı ve Barış (2016: 345) yüksek ilgilenimin marka bağlılığına dönüşebilmesi için ürünün fonksiyonel özelliklerini vurgulayan iletişim araçlarına ağırlık verilmesi gerektiğini vurgulamışlardır. Ayrıca vaat edilen kalite düzeyinin tüketicinin beklentisi
yükseltilmeksizin, kaliteli, garantili ve satış sonrası hizmette de devam etmesi gerektiğinin üstünde durmuşlardır.
Bu kapsamda çalışmanın temel amacı marka değerinin marka güvenine etkisinde ürün ilgileniminin rolünü araştırmaktır. Ayrıca marka, marka değeri, marka güveni, ilgilenim ve ürün ilgilenimine dair kavram haritası oluşturmaktır. Araştırmanın kozmetik sektöründe yapılmasının nedeni ise, bu sektörün dünyada hızla büyüyen bir sektör olması ve büyümenin her geçen yıl artarak devam etmesidir. Kozmetik şirketleri içerisinden Avon Kozmetik Şirketinin seçilmesinin nedeni ise, 1886 yılından beri kozmetik sektörü içerisinde olan markanın, kozmetik liderleri arasında yer alması, en geniş dağıtım ağına sahip olması ve daha da önemlisi Türkiye pazarında önemli bir yerinin olmasıdır.
Yapılan araştırma sonucunda anket verileri SPSS 22 paket programı ve Process Versiyon 3.3 SPSS macro programı ile analiz edilmiş ve aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır.
Araştırmaya katılan tüketicilerin demografik özellikleri incelendiğinde araştırmaya katılanların %50’den fazlasını 20-29 yaş aralığındaki kişilerin oluşturduğu görülmüştür. Katılımcıların %70’den fazlasının 2500 tl’nin altında bir gelire sahip olduğu görülmüştür. Araştırmaya katılan tüketicilerin %80’den fazlasını kadınlar oluşturmaktadır. Ayrıca katılımcıların %18,8’i daha önce hiç Avon marka kişisel bakım ve kozmetik ürünü kullanmadığını belirtmiştir. Avon marka ürün kullanmadığını belirten kişilerin %60’ını erkekler oluşturmaktadır.
Yapılan faktör analizi sonucunda Yoo ve Donthu’nun (2001) çalışmasından farklı olarak marka değeri ölçeği maddelerinin iki faktör altında toplandığı görülmüştür. Koçyiğit ve diğ. (2018) çalışmasında olduğu gibi marka farkındalığı ve marka çağrışımları maddelerinin aynı faktör altında yüklendiği görülmüştür. Fakat ayrı iki faktörü oluşturan algılanan kalite ve marka bağlılığı maddeleri bu çalışmadan farklı olarak aynı faktör altında yüklenmişlerdir. Marka güveni ölçeği maddelerinin faktör analizi literatürdeki birçok çalışmada olduğu gibi tek faktör altında yüklenmişlerdir. Ürün ilgilenimi ölçeğine ait faktör analizi sonucunda Laurent ve
Kapferer’in (1985) yaptığı çalışmada ölçek 5 boyuttan oluşurken, bu çalışmada ilgi ve zevk boyutları birleşerek aynı faktöre yüklendiği için 4 boyuttan oluşmaktadır. Ürün ilgileniminin faktör analizi sonucu Çilingir ve Yıldız‘ın 2010 yılında yaptığı çalışmayla benzerlik göstermektedir. Çilingir ve Yıldız’ın yaptığı çalışmada da ilgi ve zevk boyutlarına ait maddelerin aynı faktör altında toplandığı görülmektedir.
Marka değerinin marka güveni ve ürün ilgileniminin ilişkisini araştırmak için yapılan korelasyon ve regresyon analizleri sonucunda; marka değerinin marka güveni ve ürün ilgilenimi üzerinde olumlu bir etkisi olduğu ve aralarında pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmüştür. “Marka değerinin marka güveni üzerinde pozitif etkisi vardır.” ve “Marka değerinin ürün ilgilenimi üzerinde pozitif etkisi vardır.” hipotezleri desteklenmiştir. Düzenleyici değişken olan ürün ilgileniminin marka güvenini pozitif yönde etkilediği görülmüştür. “Ürün ilgileniminin marka güveni üzerinde pozitif etkisi vardır.” hipotezi kabul edilmiştir. Araştırma modelinde düzenleyici değişken olan ürün ilgilenimi ve bağımsız değişken olan marka değeri arasında bir korelasyon olması ve iki değişkenin katılımlı etkisinin marka güvenini etkilememesi sonucunda temel hipotez olan “Marka değerinin marka güveni üzerindeki etkisinde ürün ilgileniminin düzenleyici rolü vardır.” hipotezi reddedilmiştir.
Elde edilen tüm sonuçlar değerlendirildiğinde işletmelere birkaç öneride bulunmanın yerinde olacağı düşünülmüştür. Marka değeri maddelerin yüksek oranlarda olumlu şekilde değerlendirildiği maddeler marka bağlılığı üzerine olanlardır. Bu boyutlarda en az orana sahip boyut ise marka çağrışımları boyutudur. Başta bu çalışmada kullanılan Avon markası olmak üzere diğer şirketler de reklamlarda ve ürün tanıtımlarında markanın sembollerini ve logosunu daha çok kullanmaya özen göstermelidir. Ürün ilgilenimi ölçeğinde en az orana sahip maddeler risk önemi boyutuna ait maddelerdir. Tüketicilerin ürünle ilgilenimini etkileyen risk faktörleri (Örnek: yanlış ürün seçimi vb.) en aza indirgenmelidir.
Araştırmaya katılan katılımcıların neredeyse %90’ını kadınların oluşturduğunun görülmesi, kişisel bakım ürünlerini kullanan erkeklerin azınlıkta olduğu ve hala potansiyel bir tüketici kitlesi olarak kozmetik ve kişisel bakım ürünleri üreten işletmelerin bu potansiyel tüketicilere yoğunlaşması gerektiği sonucuna
ulaşılmaktadır. Ayrıca 20-29 yaş aralığındaki tüketici kitlesinin yoğun olması sebebiyle, o yaş grubunun tercih ettiği ürün grupları çeşitlendirilerek, ürünler daha fonksiyonel hale getirilmelidir. Kadınların ağırlıklı olarak kozmetik ve kişisel bakım ürünlerini daha fazla kullandığı görülmüştür. Kadınlara ait ürünler çeşitlendirilmeli fakat erkek tüketiciler de göz ardı edilmemelidir.
Araştırmanın zaman ve maliyet gibi bazı kısıtları bulunmaktadır. Bu kısıtlardan en önemlisi zamandır. Araştırma verilerinin toplanması çok uzun zaman aldığı için araştırma evreni Konya ili merkezinde yaşayan kozmetik tüketicileri olarak seçilmiştir. Bunun için araştırmanın daha hızlı sonuçlanabilmesi amacıyla tek bir marka ile çalışılmıştır.
Son olarak gelecekte yapılacak araştırmalar için bazı öneriler sunmak gerekirse, çalışma küresel bir kozmetik markasına yönelik toplanan veriler kullanılarak yapılmıştır. Yerel kozmetik markaları üzerinden ya da tamamen farklı bir sektöre ait bir marka üzerinden ve daha büyük örneklemler kullanılarak çalışmalar yapılabilir. Ayrıca Quester ve Lim ‘in (2003) çalışmalarında yaptığı gibi (spor ayakkabısı ve kalem) iki ya da daha fazla ürün kategorisi karşılaştırılarak yapılabilir. Marka değeri, marka güveni ve ürün ilgilenimi değişkenlerini ölçen geçerliliği ve güvenilirliği kabul görmüş farklı ölçekler kullanılarak da benzer bir çalışma yapılabilir.
KAYNAKÇA
Aaker, D. (2009). Marka Değeri Yönetimi: Bir Marka İsminin Değerinden
Yararlanmak. (E. Orfanlı, Çev.) İstanbul: MediaCat.
Aaker, D. (2012). Güçlü Markalar Yaratmak (4 b.). (E. Demir, Çev.) İstanbul: MediaCat.
Abrila, C., & Rodriguez-Cánovas, B. (2016). Marketing Mix Effects on Private Labels Brand Equity. EuropeanAcademyofManagementandBusinessEconomics, 25, 168- 175.
Aktuğlu, I. (2004). Marka Yönetimi: Güçlü ve Başarılı Markalar İçin Temel İlkeler. İstanbul: İletişim Yayınları.
Alkibay, S. (2005). Profesyonel Spor Kulüplerinin Taraftar İlişkileri Yoluyla Marka Degeri Yaratmaları Üzerine Bir Arastırma. Hacattepe Üniversitesi İktisadi ve İdari
Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 83-108.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde
Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı (7. b.). Sakarya: Sakarya Kitapevi.
Altunışık, R., Özdemir, Ş., & Torlak, Ö. (2012). Modern Pazarlama (5. b.). İstanbul: Değişim Yayınları.
American Marketing Association. (2018, 11. 03). Dictionary American Marketing
Association. American Marketing Association:
https://www.ama.org/resources/Pages/Dictionary.aspx?dLetter=B adresinden alındı.
Amine, A. (1998). Consumers' true brand loyalty: the central role of commitment.
Journal of Strategic Marketing, 6(4), 305-319.
Anderson , E., & Weitz, B. (1989, Autumn). Determinants of Continuity in Conventional Industrial Channel Dyads. Marketing Science,, 8(4), 310-323.
Anholt. (2011). Yerlerin Markalaşması: Kimlik, İmaj ve İtibar. (G. Uçar, Çev.) İstanbul: Brandage Yayınları.
Antil, J. H. (1984). Conceptualization and Operationalization of Involvement.
Advances in Consumer Research Volume 11,, 203-209.
Ar, A. A. (2004). Marka ve Marka Stratejileri. Ankara: Detay.
Arslan, F., & Bakır, N. (2010). Tüketicilerin İlgilenim Düzeylerine Göre Alışveriş Merkezlerini Tercih etme Nedenleri ve Sadakat Etkisi. Marmara Üniversitesi
Atıgan, F., & Yükselen, C. (2018). Marka Tutumu ile İmajının Marka Değeri ve Güveni Yaratılmasındaki Rolüyle, Tüketicinin Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkileri. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 35-53.
Atılgan, E. (2005). Marka Değeri Belirleyicilerinin Uluslararası Analizi, Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Antalya.
Atılgan, E., Akıncı, S., Aksoy, Ş., & Kaynak, E. (2009). Customer-Based Brand Equity for Global Brands: A Multinational Approach. Journal of Euromarketing, 115-132. Avon. (2019, 05 11). Avon Products. https://www.avonworldwide.com/about-us/our-